Υπάρχει, λοιπόν, δικαίωμα αλλαγής ιδιοκτησίας στις παραμεθόριες περιοχές;
Αναμφισβήτητα ναι και χωρίς τους όρους και περιορισμούς του παρελθόντος, χάριν της υπογραφής του διοικητή της ΤτΕ κ. Προβόπουλου αλλά και του ειδικού νόμου που φρόντισε να τροποποιήσει η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, τον Ιούνιο του 2011, πριν την έλευση του Ταγίπ Ερντογάν.
Σύμφωνα με την προσφάτως τροποποιηθείσα σχετική νομοθεσία (Ν.1892/1990 στο άρθρο 114 Ν.3978/2011), είναι εφικτή η αγοραπωλησία μεταξύ ιδιωτών, οργανισμών και φορέων, που ανήκουν σε χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, το ΤΑΙΠΕΔ μπορεί να ξεπουλάει οτιδήποτε Ελληνικό σε οποιονδήποτε βρίσκεται εντός της Ε.Ε.
Μπορεί ο Μεταξάς το 1938 να προέβη στην δημιουργία ενός νόμου (1366/1938) που θα προστάτευε την εθνική κυριαρχία των παραμεθορίων περιοχών της Ελλάδας, όμως η συνέχεια αποδείχθηκε ιδιαιτέρως «εξευρωπαϊσμένη», χωρίς κανείς να μπορεί να απαντήσει υπεύθυνα στο εάν σήμερα έχουν παυθεί οι λόγοι ή οι φόβοι που οδήγησαν στην ψήφιση αυτού του απολύτως εξειδικευμένου νόμου, που αφορούσε την απαγόρευση δικαιοπραξιών σε παραμεθόριες και παράκτιες περιοχές.
Όμως, δεν είναι μόνο το ΤΑΙΠΕΔ που πρέπει να μας απασχολεί. Η περίπτωση της Ziraat Bank (πρόκειται για την Αγροτική Τράπεζα της Τουρκίας, συνδεδεμένη με το βαθύ κράτος των κεμαλιστών αλλά και τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες), είναι τελείως διαφορετική, αφού με βάση το καταστατικό της ίδρυσής της και με την υπογραφή του κ. Προβόπουλου, έχει αναγνωριστεί η λειτουργία της ως Ελληνικής τράπεζας(!!!) και ως εκ τούτου έχει τη δυνατότητα κατάσχεσης ελληνικών περιουσιών, ακόμη και παραμεθορίων περιοχών της χώρας!
Ας δούμε, όμως, αναλυτικά το θέμα του πολύ εξειδικευμένου νόμου, μέσα από μία νομική προσέγγιση ενός ειδικού νομικού συνεργάτη.
Νόμος περί αγοραπωλησίας ακινήτων επί παραμεθορίων περιοχών
Ο Ν.1892/1990 και δη τα άρθρα 24 – 32 αυτού, δεν είναι τυχαίες διατάξεις. Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας τους, ακόμη και σήμερα, στην «κατοχική» εποχή της σύγχρονης Ελλάδας, υφίστανται, έστω και σε «παρδαλή» έκδοση από το 2011 και μετά, όπως παρακάτω θα εκτεθεί. Άλλωστε, σχετικώς, τίθεται και το ρητορικό ερώτημα «Ποιός θα μπορούσε να τις καταργήσει.;», διότι πρέπει να αναφερθεί ότι οι διατάξεις του Νόμου αυτού αφορούν δικαιοπραξίες επί ακινήτων σε παραμεθόριες περιοχές, σε νήσους, νησίδες (και ιδιωτικές) και σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης. Πιο συγκεκριμένα ως παραμεθόριες περιοχές ορίζονται στο άρθρο 24 παρ. 1 αυτού οι περιοχές των τέως Νομών Δωδεκανήσου, Έβρου, Θεσπρωτίας, Καστοριάς, Κιλκίς, Λέσβου, Ξάνθης, Πρέβεζας, Ροδόπης, Σάμου, Φλώρινας και Χίου, οι νήσοι Θήρα και Σκύρος, καθώς και οι τέως επαρχίες Νευροκοπίου του τέως Νομού Δράμας, Πωγωνίου και Κόνιτσας του τέως Νομού Ιωαννίνων, Αλμωπίας και Έδεσσας του τέως Νομού Πέλλης και Σιντικής του τέως Νομού Σερρών, ενώ σχετικά πρέπει να σημειωθεί ότι είναι κοινά αποδεκτό από όλη τη νομολογία των Ελληνικών Δικαστηρίων (ΑΠ, ΣτΕ) ότι οι ως άνω διατάξεις αποσκοπούν στη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας μέσω νομοθετικών περιορισμών κτήσεως εμπραγμάτων ή ενοχικών δικαιωμάτων επί ακινήτων στις παραμεθόριες περιοχές από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, καθώς είναι δυνατόν άλλως να τεθούν σε κίνδυνο η ασφάλεια και η εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας.
Το ιστορικό δημιουργίας του νόμου
Όμως, πρώτιστα ας σταθούμε στις ιστορικές καταβολές αυτού του Νόμου. Με τους Βαλκανικούς Πολέμους το Ελληνικό Κράτος διπλασιάζεται. Όμως, στις νέες εκτάσεις που κατακτώνται υφίστανται σε σημαντικό βαθμό ισχυρές μειονοτικές πληθυσμιακές ομάδες, με μεγαλύτερη αυτών, τη μουσουλμανική, οπότε η ενσωμάτωση συμπαγών μουσουλμανικών πληθυσμών σε ένα αμιγώς – ως τότε – χριστιανικό κράτος δημιουργεί προβλήματα και δυσχέρειες στις Ελληνικές κυβερνήσεις. Επιπρόσθετα, όμως, υφίσταται και το ειδικότερο πρόβλημα της κτήσης σημαντικά μεγάλου μέρους των αγροτικών γαιών των Νέων Χωρών από τον μουσουλμανικό πληθυσμό αυτών.
Η στάση των Ελληνικών κυβερνήσεων απέναντι στη μουσουλμανική γαιοκτησία την περίοδο από τους Βαλκανικούς Πολέμους ως και τις παραμονές της Μικρασιατικής Καταστροφής (1912 ως 1922) είναι συνισταμένη πολλών παραγόντων, με σημαντικότερους την εχθρική διάθεση του κράτους απέναντι στη μεγάλη γαιοκτησία, το επίπεδο στο οποίο βρίσκονταν οι σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, την ανάγκη για άμεση εγκατάσταση των προσφύγων, το διεθνές πλαίσιο σε συνδυασμό με τις επιδιώξεις της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, καθώς και τις εκλογικές σκοπιμότητες. Η απελευθέρωση των Νέων Χωρών από τον Ελληνικό Στρατό έδωσε την ευκαιρία στο ντόπιο χριστιανικό στοιχείο να διεκδικήσει τις αγροτικές εκτάσεις που κατείχαν μουσουλμάνοι.1 Μετέπειτα, βέβαια, με τη Μικρασιατική Καταστροφή, κατά την οποία πλέον του ενός εκατομμυρίου προσφύγων εισρέουν στο Ελληνικό κράτος και στις Νέες Χώρες του, συμφωνείται η ανταλλαγή των πληθυσμών και των ιδιοκτησιών και το ζήτημα των μουσουλμανικών ιδιοκτησιών φαίνεται να επιλύεται.
Όμως, παρά ταύτα και μετά από το έτος ορόσημο στην ιστορία του νεότερου Ελληνικού κράτους, αυτό του 1922, όταν ολόκληρος ο Ελληνικός, Ιωνικός πληθυσμός της Μικράς Ασίας μετά από 2.500 χρόνια ζωής, ξεκληρίζεται, οι κίνδυνοι και οι επισφάλειες που είχαν οδηγήσει στη νομοθέτηση διαφόρων νομοθετημάτων (ακόμη από το 1913, βλ σχετικώς το Ν.Δ. της 25.1.1913) και αφορούσαν τις δικαιοπραξίες επί ακινήτων στις Νέες Χώρες και κυρίως την απαγόρευση αυτών, δεν παύουν να υφίστανται και γι’ αυτούς τους λόγους νομοθετούνται και τα εξής:
1) Ο Ν.3250 της 27/31 Δεκ. 1924 (Περί απαγορεύσεων επί Ανταλλαξίμων, Βακουφείων, Παραμεθορίων κλπ αγροτικών περιοχών), με τον οποίο κυρώνεται το από 3/9/1924 Νομοθετικό Διάταγμα περί απαγορεύσεως δικαιοπραξιών επί ακινήτων. Ειδικότερα με το άρθρο 4 του Ν.3250/1924: «1. Καταργούνται: α) ο Ν.924 του 1917 και άπαντα τα προς εκτέλεσίν του εκδοθέντα Διατάγματα, β) ο Ν.1650 του 1919 και τα εις εκτέλεσίν του εκδοθέντα Διατάγματα, γ) το Ν.Δ. της 6 Οκτ. 1922, δ) το α` εδάφιον του μόνου άρθρου του Ν.Δ. της 20 Δεκ. 1922, ε) το Ν.Δ. της 18 Απρ. 1923 και στ) το Ν.Δ. της 10 Σεπτ. του 1923, άπαντα αφορώντα απαγορεύσεις δικαιοπραξιών επί ακινήτων και τα εις εκτέλεσιν αυτών εκδοθέντα Διατάγματα, ως και πάσα διάταξις αντιβαίνουσα εις τον παρόντα νόμον».
2) Το Ν.Δ. της 22/24 Ιουνίου 1927 με το οποίο κυρώνεται το Ν.Δ της 5 Μαΐου 1926 που συμπλήρωνε τον Ν.3250/1924 (περί κυρώσεως του Ν.Δ. της 3 Σεπτ.1924 περί απαγορεύσεως δικαιοπραξιών επί ακινήτων) και συνάμα τον τροποποιεί ως εκεί ορίζεται.
3) Τον Αναγκαστικό Νόμο (Α.Ν.) 376/1936 «Περί αμυντικών περιοχών – οχυρώσεων», που σημειωτέον ισχύει ως και σήμερα (βλ παρακάτω).
4) Τον Αναγκαστικό Νόμο (Α.Ν.) 1366/1938 περί απαγορεύσεως δικαιοπραξιών σε παραμεθόριες και παράκτιες περιοχές κλπ, με τον οποίο πορεύτηκε εν ισχύϊ το Ελληνικό κράτος ως και την 31.7.1990, οπότε και με το άρθρο 31 παρ. 1 του Ν.1892/1990 καταργείται και ενώ προηγουμένως το Ελληνικό κράτος είχε καταδικαστεί από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ως παραβαίνον βασικές αρχές των Ευρωπαϊκών Συμβάσεων.
Ακολούθως όλων αυτών (και όπως προεκτέθηκαν οι συνθήκες θέσπισής του), θεσπίζεται το 1990 επί κυβέρνησης ΝΔ και με πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη, ο Ν.1892/1990, ο οποίος, ακόμη και τότε, όριζε, στο άρθρο 31, τα εξής: «1. Από την ισχύ του νόμου αυτού καταργείται ο Α.Ν. 1366/1938 (ΦΕΚ 310). 2. Διατηρούνται σε ισχύ: α) οι διατάξεις του Ν.Δ. της 22.6.1927, καθώς και τα διατάγματα που εκδόθηκαν κατ’ εξουσιοδότησή του. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται μόνο σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν την ιθαγένεια τρίτων χωρών, με την επιφύλαξη της παρ. 2 του άρθρου 26, β) οι διατάξεις του Ν.376/1936 (ΦΕΚ 546)».
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι και με την παρ.1 άρθρ.34 Ν.2971/2001 (ΦΕΚ Α 285) ορίζεται ακόμη και σήμερα ότι: «Δεν θίγονται από τον παρόντα Νόμο οι διατάξεις του Α.Ν. 376/1936 (ΦΕΚ 546, τ. Α’), τα άρθρα 24 έως και 32 του Ν.1892/1990 (ΦΕΚ 101, τ. Α’), καθώς και όλες οι διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, που αφορούν την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, την εξυπηρέτηση της εθνικής άμυνας και της ασφάλειας της Χώρας».
Σημειωτέον δε ότι πλέον σήμερα με το άρθρο 114 Ν.3978/2011 (ΦΕΚ 137/16.6.2011, τ. Α’), μεταξύ άλλων, έχει προστεθεί και β’ εδάφιο στην παρ. 1 του άρθρου 31 που ορίζει: «β. Κάθε γενική και ειδική διάταξη που αντίκειται στις διατάξεις του Νόμου αυτού ή ρυθμίζει τα ίδια θέματα με διαφορετικό τρόπο καταργείται, εκτός των περιπτώσεων στις οποίες ρητά προβλέπεται, στις διατάξεις του Νόμου αυτού, ότι ειδικές διατάξεις διατηρούνται σε ισχύ».
Όμως, με το άρθρο 114 Ν.3978/2011 δεν προστέθηκε μόνο το ως άνω εδάφιο, αλλά έγιναν μεταξύ άλλων και οι εξής τροποποιήσεις:
α) Στην παρ. 1 άρθρου 25 ορίζεται ότι: «Απαγορεύεται κάθε δικαιοπραξία εν ζωή με την οποία συνιστάται υπέρ φυσικών ή νομικών προσώπων με ιθαγένεια ή έδρα εκτός των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών οποιοδήποτε εμπράγματο ή ενοχικό δικαίωμα, που αφορά ακίνητα, κείμενα στις παραμεθόριες περιοχές, καθώς και η μεταβίβαση μετοχών ή εταιρικών μεριδίων ή η μεταβολή του προσώπου εταίρων εταιρειών οποιασδήποτε μορφής που έχουν στην κυριότητα τους ακίνητα στις περιοχές αυτές».
β) Επίσης, στην παρ. 1 του άρθρου 26 ορίζεται ότι: «1. α. Φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δεν ανήκουν στις κατηγορίες της παραγράφου 1 του άρθρου 25 μπορούν να ζητήσουν την άρση της απαγόρευσης για τις παραμεθορίους περιοχές με αίτηση τους, στην οποία πρέπει να αναφέρεται και ο σκοπός για τον οποίο θα χρησιμοποιηθεί το ακίνητο.».
Σχετικώς επισημαίνεται ότι η προηγούμενη μορφή των ως άνω άρθρων απαγόρευε ρητά τις δικαιοπραξίες με τις οποίες δημιουργούνταν εμπράγματα ή ενοχικά δικαιώματα επί ακινήτων σε παραμεθόριες περιοχές (πλην ορισμένων ελαχίστων και ρητά οριζόμενων εξαιρέσεων) και υποχρέωνε όλους τους πολίτες, ακόμη και τους Έλληνες, προκειμένου να αποκτήσουν εμπράγματα ή ενοχικά δικαιώματα επί ακινήτων σε παραμεθόριες περιοχές, να αιτούνται την άρση της απαγόρευσης αυτής από την επιτροπή του άρθρου 26.
Πλέον σήμερα και μετά τις ως άνω τροποποιήσεις πρέπει να εκτεθούν τα ακόλουθα:
α) Ήταν τόση μεγάλη η βιασύνη τους (των «κατοχικών δυνάμεων») να τροποποιήσουν τις διατάξεις αυτές, ώστε κάθε νουνεχής και ελάχιστα νομομαθής να αδυνατεί να τις εφαρμόσει άμεσα και παραχρήμα, καθώς δημιουργείται μία ιδιαίτερα έντονη αντίφαση μεταξύ αυτών των δύο διατάξεων. Μάλιστα είναι τόσο έντονη αυτή η αντίφαση, που μόνον κατόπιν ερμηνείας κατέστη δυνατή η εφαρμογή τους, όπως και έγινε, καθώς εκδόθηκε η με αριθμό πρωτ. 3186 και με αρ. 12/26-9-2011 γνωμοδότηση του Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Γεωργίου Κολιοκώστα, δυνάμει της οποίας (ερμηνείας) και μόνον μέχρι και σήμερα πορευόμαστε στην εφαρμογή τους.
β) Δημιουργείται πλέον ένας «Δούρειος Ίππος» για τις παραμεθόριες περιοχές. Ειπώθηκε παραπάνω ότι πριν από αυτήν την τροποποίηση του Ν.1892/1990, ακόμη και Έλληνας πολίτης να ήταν ο συναλλασσόμενος, θα έπρεπε να ζητήσει την άρση της σχετικής απαγόρευσης για τη σύναψη σχετικής δικαιοπραξίας από την επιτροπή του άρθρου 26, διότι άλλως η δικαιοπραξία αυτή ήταν απόλυτα άκυρη και μη θεραπεύσιμη με οποιονδήποτε τρόπο. Μάλιστα, όπως έχει κριθεί επανειλημμένως από τα ανώτατα Ελληνικά δικαστήρια, οι ως άνω διατάξεις υπηρετούν σε τόσο έντονο βαθμό το δημόσιο συμφέρον και κατ’ επέκταση τη δημόσια ασφάλεια της Χώρας, που η απόλυτη ακυρότητα που επιφέρει η μη τήρησή τους, υπερκεράζει και είναι ανώτερη κάθε άλλης διάταξης Νόμου, όπως λ.χ. της καλής πίστης και των χρηστών ηθών, των διατάξεων του Π.Δ. 34/1995 περί επαγγελματικών μισθώσεων κοκ.
Όμως, με την τελευταία τροποποίηση του Ν.1892/1990 (που μόνον κατόπιν ερμηνείας εφαρμόζεται, όπως ως άνω εκτέθηκε) κανένα φυσικό ή και νομικό πρόσωπο με ιθαγένεια ή έδρα εντός των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών δεν χρειάζεται αυτήν την άδεια για να συνάψει έγκυρα δικαιοπραξίες επί ακινήτων στις παραμεθόριες περιοχές.
Ας παρατηρήσουμε λοιπόν πως λειτουργεί πλέον αυτός ο «κατοχικός» Δούρειος Ίππος στα εξής παραδείγματα:
1) Αλλογενής που έλαβε νόμιμα την ελληνική ιθαγένεια συνάπτει έγκυρα τέτοιου είδους δικαιοπραξίες δίχως άλλο. Επίσης, Αλγερινός στο γένος που έλαβε, όμως, τη γαλλική υπηκοότητα, συνάπτει έγκυρα τέτοιου είδους δικαιοπραξίες, αλλά και ένας Ισπανός στην υπηκοότητα, αλλά ορμώμενος από το Μαρόκο, μπορεί και αυτός να συνάψει νόμιμα τέτοιου είδους δικαιοπραξίες, όπως επίσης και ένας Τούρκος με γερμανική υπηκοότητα.
2) Νομικό πρόσωπο που έχει έδρα στην Ελλάδα (λ.χ. ZIRAΑT BANK (ΕΛΛΑΣ) Α.Ε.) συνάπτει έγκυρα τέτοιου είδους δικαιοπραξίες, δίχως άλλο.; Όπως, λ.χ. πλειοδοσία σε αναγκαστικούς πλειστηριασμούς ακινήτων, των οποίων την κατάσχεση επέβαλε Ή ακόμη και επιχείρηση (νομικό πρόσωπο) με έδρα στη Γερμανία και ιδιοκτήτη/τες Γερμανούς υπηκόους, Τούρκους στο γένος.
Αλήθεια, πλέον σήμερα που σείεται εκ θεμελίων όχι μόνο η Μεσόγειος με την ποικιλότροπη «Αραβική Άνοιξη» (που έγινε Χειμώνας δριμύς σε όλα αυτά τα κράτη που επιχειρήθηκε), αλλά και ολόκληρος ο Κόσμος (αναπτυγμένος και μη), άραγε εξέλειπαν όλοι εκείνοι οι λόγοι – που από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα υπήρχαν – και αφορούν τη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας;
Εύλογη και η απορία:
Η Ελλάδα είναι Λουξεμβούργο ή μήπως Ελβετία;
Δεν γειτονεύει «παρ’ όλιγον» με τη Συρία που χειμάζεται εδώ και τρία χρόνια από τον υποτιθέμενα «εμφύλιο πόλεμο»;
Δεν γειτονεύει πλέον με όλα εκείνα τα κράτη που συνόρευε και πριν από έναν αιώνα;
Τί άλλαξε άραγε;
Γιατί δημιουργήθηκε δίχως άλλο (και με δεδομένο ότι οι Ευρωπαϊκοί Θεσμοί δεν μας εγκάλεσαν ουδέποτε από το 1990 ως και σήμερα), τελείως άκριτα και χωρίς καμία άλλη σκέψη, ακόμη και αυτών των ανώτατων δικαστικών λειτουργών, η Κερκόπορτα σ’ αυτό το έρμο, φτωχό και αδύναμο πλέον Ελληνικό κράτος;
Θέλει πολλή σκέψη τί πρόκειται να επέλθει, ανείπωτο και αδιανόητο;
Οι περαιτέρω συλλογισμοί όλοι δικοί σας.
Αν και, μέχρι να ολοκληρώσουμε τους συλλογισμούς μας ενδέχεται να γίνουμε μάρτυρες αγοραπωλησιών, κατασχέσεων και εκπλειστηριασμών ελληνικών περιουσιών των παραμεθορίων περιοχών της χώρας. Και τότε, θα πρέπει να γνωρίζουμε ποιοί με τις πράξεις τους ή τις παραλείψεις τους έδωσαν το δικαίωμα αρπαγής παραμεθορίων περιοχών, άκρως εθνικά ευαίσθητων και διόλου εύκολα επανακτήσιμων…
Πηγές
Γκλαβίνας Γιάννης, «Η πολιτική της Ελληνικής Διοίκησης απέναντι στη μουσουλμανική γαιοκτησία των Νέων Χωρών την περίοδο 1912 – 1922»
Κοstaxan
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 21.1.2014, Β. Λορεντζάτος