Πιθανόν το έθιμο με τον τρόπο που γίνεται, καθώς και το όνομα του, να έχει σχέσημε την περιοχή της Βόνιτσας, μια και εκεί υπάρχει με το ίδιο όνομα κάτι αντίστοιχο ως έθιμοστο «κάψιμο του Ιούδα» κατάτο τέλος της Μεγάλης Εβδομάδας.
Βέβαια, στην περίπτωση του εθίμου όπως γίνεται στο Ληξούρι, ο «Γρηγοράκης» συμβολίζει τον άνθρωπο που φέρνει το καλό μαντάτο της γέννας, στο χωριό, ή πολλές φορές γίνεται ο μάμος, ο γιατρός, που πάνω του θα του αποδώσουν πολλές ιδιότητες, πάντα λυτρωτικές, μια και τέτοιος είναι ο χαραχτήρας αυτού του εθίμου. Με το ανδρείκελο, που στο τέλος θα καεί στη φωτιά, θα πλαστεί μια ιστορία, που δεν θα είναι απόμακρη από κάποια γέννα, ή κάποιο παρόμοιο συμβάν.Πάντα σατιρική και μυητική στο πνεύμα για να δώσει το μήνυμα πως έρχεται κάτι καινούργιο με τη φωτιά, κάτι καινούργιο μια και η μέρα μετά από του αγίου Ιωάννη τη γιορτή αλλάζει, δηλαδή μικραίνει και μεγαλώνει σιγά σιγά η νύκτα.
Το έθιμο του «Γρηγοράκη» αναβίωσε δραματοποιημένο όπως γινόταν και παλιά, το 1995 στα Μαρτσελάτα – Λεγατάτα τουΛηξουρίου. Επίσης γίνεται με πολλή επιτυχία, στην περιοχή των Δεμπονεράδων στο Ληξούρι στα πλαίσια της γειτονιά. Εκεί πρωτοστατεί ο Γεράσιμος Μεσσάρης και όλη η γειτονιά του. Τώρα τα τελευταία χρόνια όλο αναβιώνει και σε άλλα μέρη του νησιού με επιτυχία.
Στη συνοικία αυτή από παλιά, πριν του σεισμού, οι κάτοικοί της πραγματοποιούσαν το έθιμο αυτό της φωτιάς, και μάλιστα του έδιναν ένα κοινωνικό χαραχτήρα. Η τελετή του εθίμου αυτού γινόταν σωστό πανηγύρι στη γειτονιά και το χαίρονταν όλοι, μικροί και μεγάλοι, περισσότερο τα παιδιά που το πήδημα πάνω από την καθαρτήρια φλόγατα γιόμιζε χαρά και συναγωνισμό.
Θα πρέπει να ειπωθεί πως καλό θα είναι και σε άλλες γειτονιές και συνοικίες να αναβιώνουν έθιμα και θεατρικές ηθογραφικές παραστάσεις, για να διατηρείται το πνεύμα της γειτονιάς. Μόνο έτσι θα έχουμε ζωντανές γειτονιές με καλά βουητά και φωνές από τα παιχνίδια των παιδιών μας, Όλα αυτά θα είναι η καλύτερη μύησηγια τα παιδιά μας πάνω στην παράδοση των γονιών τους και των παππούδων τους.
Κείμενα – Φωτογραφία: Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός
Eστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 18.6.2013