Ευρυδίκη Λειβαδά: ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ για τον ΑΓΙΟ ΓΕΡΑΣΙΜΟ

Έρευνα που πραγματοποίησα στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας δεν έφερε στην επιφάνεια κανένα νέο βιβλιογραφικό στοιχείο. Δεν υπάρχει κανένα αυτοτελές έργο. Και στις δυο αυτές βιβλιοθήκες του εξωτερικού αναφορές στον Άγιο Γεράσιμο περιέχονται σε περιηγητικά βιβλία εποχής, η πληθώρα των οποίων συναντάται και σε βιβλιοθήκες της Ελλάδας (Εθνική, Γεννάδειος, Κοργιαλένειος, κ.α.).

Επιπλέον, ήλθα σε επαφή με το Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών στη Βενετία και με τα Κρατικά Αρχεία Βενετίας αναζητώντας σχετικό υλικό. Στο Ινστιτούτο δεν υπάρχουν βιβλία για τον Άγιο Γεράσιμο, ενώ στα Κρατικά Αρχεία –πέραν του ήδη αναφερθέντος αντιτύπου- η αναζήτηση είναι πάρα πολύ δύσκολη γιατί δεν είναι καταλογραφημένο όλο το υλικό. Σε ό,τι έχει καταλογραφηθεί δυστυχώς η έρευνα δεν απέδωσε τους αναμενόμενους καρπούς. Δράττομαι της ευκαιρίας να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες μου στις κυρίες Δέσποινα Βλάσση – στο Ινστιτούτο- και Ευγενία Λιοσάτου – στα Κρατικά Αρχεία- που είχαν την ευγενή καλοσύνη να ερευνήσουν εκ μέρους μου για σχετικά στοιχεία.

Παλαιότυπα – Παλαιές εκδόσεις

–           Ακολουθία του Οσίου Πατρός ημών Γερασίμου του νέου ασκητού, του εν τη νήσω Κεφαλληνίας, Ψαλλομένη τη Κ΄ Οκτωβρίου Μηνός, Συγγραφείσα παρά Μητροφάνους Ιερομονάχου του Ναυπλίου, Νεωστί μετατυπωθείσα και επιμελώς διορθωθείσα ης εν τω τέλει. Και έκθεσις σύντομος της Ορθοδόξου ημών Πίστεως εις ωφέλειαν των Χριστιανών, αψπθ΄ Ενετίησιν, 1789, Παρά Νικολάω Γλυκεί των εξ Ιωαννίνων, Con Licenza de Superiori (Συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού) (28 σελίδες, άνευ εξωφύλλου, 15,3 Χ 21 εκ.)

ΣΗΜ.

Περιλαμβάνει την αίτηση για την επίσημη αγιοποίηση του Αγίου Γερασίμου η οποία υποβλήθηκε το 1622 από τον πρώην Μαΐνης Ιερεμία Κατσαΐτη (; – 1652 υπέργηρος) ο οποίος υπηρέτησε την Ιερά Μονή ως ηγούμενος για πενήντα χρόνια (1603-1652). Η αίτηση αυτή συνοδευόμενη από τα σχετικά έγγραφα για την αγιοποίηση πρωτοδημοσιεύθηκε στο Λονδίνο σε βιβλιαράκι 32 σελίδων –το οποίο αποτελεί την πρώτη ιστορική πηγή για την βιογραφία του Αγίου- με τον τίτλο: «Βιβλίον του Ορθού Λόγου, βεβαίωσις καλούμενον. Τυπωθέν διά δαπάνης και επιμελείας του θεοφιλεστάτου επισκόπου πρώην Μαΐνης κυρίου Ιερεμίου, εν Λωνδώνη παρά Ιωάννη τω Άβιλανδ κατά τω αχκε΄ έτος της ενσάρκου του Σωτήρος ημών οικονομίας».

Ανατύπωση του βιβλίου αυτού αποτελεί και η αναφερθείσα το 1789. Η διαφορά με την πρώτη έκδοση είναι στην σειρά εκτύπωσης των επιμέρους. Ήτοι: στο τέλος της έκδοσης του 1789 δημοσιεύεται η «Έκθεσις σύντομος της Ορθοδόξου Πίστεως», Αναστασίου του Αγιωτάτου Πατριάρχου Αντιοχείας και Κυρίλλου, ενώ στην πρώτη έκδοση δημοσιεύεται τρίτη κατά σειρά μετά την αίτηση του πρώην Μαΐνης και την συνοδική πατριαρχική πράξη αγιοποίησης του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως. Προηγείται δε επιστολή-αίτημα του Κεφαλλονίτη ιερομόναχου Παΐσίου Μεταξά το 1625 αχκε΄«Τω οσιοτάτω και σοφωτάτω ανδρί κυρίω Θεοφίλω των Κορυδαλλεί της του Χριστού εκκλησίας μεγάλω διερμηνευτή» για να δοθεί το απαιτούμενο κύρος στην αγιοποίηση.

Πρόσφατα δε, με την έκδοση του μεταφρασμένου έργου του Letterio Augliera από την Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Κεφαλονιάς και Ιθάκης «Το Τυπογραφείο του Νικόδημου Μεταξά, πρώτου εκδότη ελληνικών κειμένων στην Ορθόδοξη Ανατολή» Αθήνα, 2006, ενσωματώθηκε φωτογραφική ανατύπωση της πρώτης έκδοσης του Λονδίνου του 1625.

–           Ακολουθία του Οσίου Πατρός ημών Γερασίμου του νέου ασκητού, του εν τη νήσω Κεφαλληνίας, Ψαλλομένη τη εικοστή Οκτωβρίου. Ερανισθείσα επιμελώς, βελτιωθείσα, επαυξηθείσα και αρτιωθείσα, προσθήκαις, και διορθώσεσι, και εις την ενδεχομένην προσήκουσαν τελειότητα εξενεχθείσα. Μετά προσθήκης της Ακολουθίας του αυτού Αγίου ψαλλομένης τη ιστ του Αυγούστου Μηνός. Και τινων Ανεκδότων εις τον Βίον αυτού και μερικών Θαυμάτων. Χάριν των Ευσεβών Φιλογερασίμων, Εν Κεφαλληνί κατά το αωκη΄ Έτος το Σωτήριον. Επιστασία και τυπογραφική διορθώσει Σπυρίδωνος Βλαντή. Εν Βενετία, Παρά Φραγκίσκω τω Ανδρεόλα, 1830. Φυλάσσεται στην Ιακωβάτειο Βιβλιοθήκη Ληξουρίου. (16,5 Χ 24 εκ.)

ΣΗΜ.

Το ίδιο έργο όμως «Επιστασία Σπυρίδωνος Βλαντή, εν Κεφαλληνία, 1828», το ανίχνευσα μόνον σε βιβλιογραφία.

–           Η Θεία και Ιερά Ακολουθία του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου του νέου ασκητού, Πατρός και Προστάτου Κεφαλληνίας. Νωστί μετατυπωθείσα μετά πολλών προσθηκών παρά Νικολάου Α. Πολλάνη, Κεφαλλήνος. Κεφαλληνία, εκ του τυπογραφείου Η Σάλπιγξ, 1850. Βρίσκεται στην Ιακωβάτειο Βιβλιοθήκη Ληξουρίου. (15,5 Χ 24,5 εκ.)

–           Ακολουθία του Οσίου Πατρός ημών Γερασίμου του νέου ασκητού, του εν τη νήσω Κεφαλληνίας, Ψαλλομένη τη εικοστή Οκτωβρίου. Ερανισθείσα επιμελώς, βελτιωθείσα, επαυξηθείσα και αρτιωθείσα, προσθήκαις, και διορθώσεσι, και εις την ενδεχομένην προσήκουσαν τελειότητα εξενεχθείσα. Εκδίδεται δαπάνη Δημητρίου Λυκούδη, Ζωγράφου Κεφαλλήνος, προς ανακαίνισιν του Παλαιού Ασκητηρίου του Αγίου «Σπήλια», Πάτραι, Βιβλιοπωλείον «Ο Κάδμος», 1870. (Συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα) (216 σελίδες, 13,5 Χ 20 εκ.)

ΣΗΜ.

Στον πρόλογο δημοσιεύεται σχέδιο (λαϊκής τεχνοτροπίας) του ασκητηρίου του Αγίου στα Σπήλια και εικόνα του Αγίου από τον Δ. Λυκούδη. Επιπλέον

•           Ακολουθία ψαλλομένη τη ιστ΄ Αυγούστου επί τη μνήμη της Αγίας Αυτού Κοιμήσεως

•           Πανηγυρικόν λόγον εις τον Όσιον Γεράσιμον εκφωνηθέντα υπό Κωνσταντίνου Τυπάλδου, διακόνου (1823). (Ως χωριστό έντυπο. Τυπάλδος Κωνσταντίνος, Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως 1795-1868, Λόγος πανηγυρικός εις τον όσιον Γεράσιμον Προστάτην Κεφαλληνίας, Βενετία, 1823. Στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Έκδοσή του «Κεφαλληνία, 1861» φυλάσσεται στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου –Διάφορα περί Κεφαλληνίας, τ. 13). (13,5 Χ 21,5 εκ.)

•           Επιτάφιον ύμνον ψαλλόμενον εν τη Αγρυπνία εις την εορτήν του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου και εν ταις Λιταίς του αυτού Αγίου

•           Εικοσιτέσσαρες Οίκους ψαλλομένους εις τον Όσιον και Θαυματουργόν Γεράσιμον

•           Κανόνα Παρακλητικόν εις τον Όσιον και Θεοφόρον πατέρα ημών Γεράσιμον

•           Ακολουθία ψαλλομένη τη εικοστή Οκτωβρίου επί τη ανακομιδή του Θαυματοβρύτου Λειψάνου Του

•           Βίο και Πολιτεία του Αγίου και ανέκδοτα στοιχεία. Θαύματα.

•           Κατάλογο συνδρομητών

–           (Ο Άγιος Γεράσιμος), Εν Πάτραις, Τυπογραφείο Α.Σ. Αγαπητού, 1872. (Γεννάδειος Βιβλιοθήκη). (8 σελίδες, 13 Χ 21 εκ.).

Μεταγενέστερες ακολουθίες και βιογραφίες

–           Γαβριηλόπουλος Νικόλαος – Περάτης Νικόλαος, Ακολουθία του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου Πελοποννησίου του εν Κεφαλληνία. Ψαλλομένη τη Κ του Οκτωβρίου Μηνός, 2η Έκδοση, Αθήναι 1925 (Στα Διάφορα περί Κεφαλληνίας, 17(16). 1η Έκδοση το 1718 εν Βενετία παρά Νικολάω τω Σάρω. (Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη Αργοστολίου). (40 σελίδες, 22 εκ.)

–           Ιεραί ακολουθίαι του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου του εν Κεφαλληνία. Μερίμνη του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κεφαλληνίας κ. Γερμανού. Δαπάναις και επ’ ωφελεία Ιεράς Μονής Αγίου Γερασίμου, εν Αθήναις, 1939, τύπ. Συνοδινού – Καβαλλιεράτου. (Συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού). (146 σελίδες, 17Χ 24 εκ.)

ΣΗΜ.

Περιλαμβάνει εκτός από την επιστολή του πρώην Μαΐνης και την ανακήρυξη του Αγίου, και

•           Ακολουθία ψαλλομένη τη ιστ΄ Αυγούστου επί τη μνήμη της Αγίας Αυτού Κοιμήσεως

•           Ακολουθία ψαλλομένη τη κ΄ Οκτωβρίου επί τη ανακομιδή του Θαυματοβρύτου Λειψάνου Του

•           Κανόνα Παρακλητικό εις τον Όσιον και Θεοφόρον πατέρα ημών Γεράσιμον

•           Στίχους ιαμβικούς Μητροφάνους Ιερομονάχου του Ναυπλίου (του Συγγραφέως του πρώτου εκ των άνωθεν κανόνων)

•           Εικοσιτέσσαρες Οίκους ψαλλομένους εις τον Όσιον και Θαυματουργόν Γεράσιμον

•           Θαύματα του Αγίου

•           Φωτογραφικό υλικό

–           Βίος και Ακολουθία του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου του νέου ασκητού του εν τη νήσω Κεφαλληνία. Ψαλλομένη τη 16η Αυγούστου και 20η Οκτωβρίου. Προνοία και ευλογία του Σεβ. Μητροπολίτου Κεφαλληνίας κ. Δαμασκηνού, εν Αθήναις, τυπογραφείον Α.Ζ. Διαλησμά, 1925. (Συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού) (168 σελίδες. 14,5 Χ 22 εκ.)

ΣΗΜ.

Περιλαμβάνει εκτός από την επιστολή του πρώην Μαΐνης, την ανακήρυξη του Αγίου και το Σιγίλλιον «δι’ ου η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία ανέδειξε την Ι. Μονήν εις Πατριαρχικόν Σαυροπήγιον», και

•           Τον Βίον και την Πολιτείαν του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου του νέου Ασκητού

•           Την ακολουθίαν την ψαλλομένην τη 16η Αυγούστου εν τη Αγία Κοιμήσει Του

•           Την ακολουθίαν την ψαλλομένην τη 20η Οκτωβρίου επί τη ανακομιδή του θαυματοβρύτου Λειψάνου Του

•           Ύμνον επιτάφιον ψαλλόμενον εν ταις αγρυπνίαις των εορτών του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου και εν ταις λιτανείαις του Σεπτού Λειψάνου Του

•           Κανόνα Παρακλητικόν εις τον Όσιον και Θεοφόρον Πατέρα ημών Γεράσιμον

•           Οίκους εικοσιτέσσαρες ψαλλομένους εις τον Πανόσιον και Θαυματουργόν Γεράσιμον Προστάτην της νήσου Κεφαλληνίας

–           Παπαδοπούλου Χρυσοστόμου Α., Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, Ο Άγιος Γεράσιμος «Ο Νέος» Ασκητής Κεφαλληνίας, Επιμελεία Γρηγορίου Παπαμιχαήλ, εν Αθήναις, 1941. (Συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα), (50 σελίδες, 17 Χ 24 εκ.)

–           Βίος και Πολιτεία του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου του εν Κεφαλληνία, Αθήναι, «ΕΚΤΥΠ», 1948. (Συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα), (20 σελίδες, 14 Χ 20,5 εκ.)

ΣΗΜ.

Αναφέρεται ότι το βαπτιστικό όνομα του Αγίου ήταν Γεώργιος. Όμως, δεν γίνεται νύξη σε καμμιά πηγή και ούτε διασταυρώνεται η πληροφορία αυτή.

–           Ευαγγελάτος Χρήστος Γ., Οι τρεις Άγιοι της Επτανήσου, Αθήναι, 1956. (Συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού). (64 σελίδες, 14 Χ 20,5 εκ.)

–           Άγιος Γεράσιμος, Βίος και Θαύματα, Έκδοση Μαργαρ. Ανδρ. Απέργη & Υιοί Ο.Ε., Αθήναι. (Συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού). (14 σελίδες – βίος και θαύματα του 18ου αι.10,5 Χ 14,5 εκ.)

–           Βουτσινάς Σπυροχριστόφορος Π., Ο Προστάτης της Κεφαλονιάς Όσιος και Θεοφόρος Γεράσιμος, Τυπογραφεία Χαρ. Συνοδινού, Αθήναι, 1959. (Συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα). (66 σελίδες, 14 Χ 20,7 εκ.). Του ιδίου συγγραφέα με τίτλο «Ο Προστάτης της Κεφαλονιάς Άγιος Γεράσιμος» (Έκδοσις δεύτερη – συμπληρωμένη) Αθήναι, 1967. (80 σελίδες, 14 Χ 20,7 εκ.). Βρίσκεται στην Ιακωβάτειο Βιβλιοθήκη Ληξουρίου.

–           Μικραγιαννανίτης Γεράσιμος Μοναχός (ποίημα), Ακολουθία του Μικρού Αγιασμού δια του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου του εν Κεφαλληνία, Εκδίδεται το πρώτον υπό του Αρχιμανδρίτου Γαβριήλ Σταματελάτου Κεφαλλήνος, 1965, Ιερόν Ησυχαστήριον Αγ. Γερασίμου – Πετρούπολις Αττικής. (Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη Ληξουρίου και συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού) (16 σελίδες. 14 Χ 20,5 εκ.).

–           Γκέλης Κωνσταντίνος Γ., Πρ., Ο Άγιος Γεράσιμος Κεφαλληνίας, Έκδοσις Ι. Μονής Αγ. Γερασίμου, Αθήναι 1975 (Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη Ληξουρίου, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη και συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα). (176 σελίδες, 14,5 Χ 22 εκ.). Επίσης έκδοση Δ΄, Αθήναι 1991 (ίδια συλλογή), καθώς και έκδοση Αθήναι 1978. (Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη Αργοστολίου).

–           Χονδρόπουλος Σώτος, Στυλοβάτες στο Ιόνιο, Γεράσιμος Νοταράς, Αφηγηματική Βιογραφία, Αθήναι 1983. (Συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού). (94 σελίδες, 17 Χ 24 εκ.)

–           Βίος και Πολιτεία του Οσίου Πατρός ημών Γερασίμου του Νοταρά, Τρίκαλα Κορινθίας, 10η έκδοση, 1997. (Συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα). (48 σελίδες, 12 Χ 16,7 εκ. χ.ο.)

–           Λουκάτος Παναγής Γερ., Γεράσιμος Νοταράς ο Άγιος Προστάτης Κεφαλληνίας, Αθήναι, 1953. (Στην Εθνική Βιβλιοθήκη και στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου). (50 σελίδες, 21 Χ 15 εκ. χ.ο.)

–           Κουτίβας Σταύρος Α., Οι δυο Άγιοι Νοταράδες των Τρικκάλων Κορινθίας, Έκδοσις συλλόγου Ανεγέρσεως Ιερού «Ο Άγιος Γεράσιμος», Αχρονολόγητο (μετά το 1956). (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου). (61 σελίδες, 21 X 15 εκ. χ.ο.)

–           Βασιλόπουλος Χαράλαμπος Αρχ., Ο Άγιος Γεράσιμος, Έκδοσις Ορθοδόξου Τύπου, Αθήναι 1973)

–           Γκέλης Κωνσταντίνος Γ., Πρ., (επιμέλεια), Ακολουθίαι του Οσίου Πατρός ημών Γερασίμου, νέου Ασκητού, του εν Κεφαλληνία, Έκδοσις Ι. Μονής Αγ. Γερασίμου, Αθήναι 1977 (Στην Εθνική Βιβλιοθήκη). Η έκδοση του 1967 (Έκδοσις Ιεράς Μονής Αγίου Γερασίμου «Νέα Ιερουσαλήμ», Αθήναι) υπάρχει στην Ιακωβάτειο Βιβλιοθήκη Ληξουρίου και στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου. (175 σελίδες, 21 Χ 15 εκ. χ.ο.)

–           Μικραγιαννανίτης Γερασίμος Μοναχός, Ιεραί ακολουθίαι του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου του εν Κεφαλληνία, του Θαυματουργού, Άγιον Όρος, 1989 (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου). (94σελίδες, 24 Χ 17 εκ. χ.ο.)

–           Καππάτος Ξενοφών, Ο άγιος Γεράσιμος της Κεφαλληνίας: Βίος και Πολιτεία του Αγίου σε έμμετρη αφήγηση, Αθήνα, 1996. (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου και στην Ιακωβάτειο στο Ληξούρι). (80 σελίδες, 17 Χ 24 εκ.)

–           Τσάσης Σάββας, Ο Άγιος Γεράσιμος: 500 χρόνια φάρος της Ορθοδοξίας, Κεφαλληνία, 2005. (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου). (334 σελίδες, 20,5 Χ 29 εκ.)

Ομιλίες και Πανηγυρικοί Λόγοι

–           Τραυλού Διονυσίου Ν., Ομιλίαι και Πανηγυρικοί επί τη εορτή του Αγίου Γερασίμου, Έτη 1952 και 1953, Αθήναι, 1953 (Ραδιοφωνική Ομιλία στην εορτή του Αγίου Γερασίμου της 20ης Οκτωβρίου 1952 από του ραδιοφωνικού σταθμού Αθηνών. Πανηγυρικός επί τη εορτή του Αγίου Γερασίμου εκφωνηθείς τη 20η Οκτωβρίου 1952 εν τω θεάτρω «Μουσούρη». Ομιλία στην εορτή του Αγίου Γερασίμου της 16ης Αυγούστου 1953 εν τω ναώ της Αγίας Ειρήνης. Ομιλία στην εορτή του Αγίου Γερασίμου της 20ης Οκτωβρίου 1953 εν τω ναώ της Αγίας Ειρήνης. Πανηγυρικός επί τη εορτή του Αγίου Γερασίμου τη 20η Οκτωβρίου 1953 εν τη αιθούση «Παρνασσός»). (Συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού). (20 σελίδες, 13,5Χ 20,5 εκ.)

–           Τραυλού Διονυσίου Ν., Ομιλία και Πανηγυρικός επί τη εορτή του Αγίου Γερασίμου, Έτος 1956, Αθήναι 1956 (Ομιλία στην εορτή του Αγίου Γερασίμου της 20ης Οκτωβρίου εν τω ναώ της Αγίας Ειρήνης και Πανηγυρικός επί τη εορτή του Αγίου Γερασίμου εκφωνηθείς τη 21η Οκτωβρίου 1956 εν τη αιθούση «Παρνασσός»). (Συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα). (12 σελίδες, 14 Χ 20,8 εκ.)

–           Τραυλού Διονυσίου Ν., Ομιλία και Πανηγυρικός επί τη εορτή του Αγίου Γερασίμου, Έτος 1957, Αθήναι 1957 (Ομιλία της 20ης Οκτωβρίου εν τω ναώ της Αγίας Ειρήνης και Πανηγυρικός επί τη εορτή του Αγίου Γερασίμου εκφωνηθείς τη 20η Οκτωβρίου 1957 εν τη αιθούση «Παρνασσός»). (Συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού). (8 σελίδες, 14 Χ 20,8 εκ.)

–           Πανηγυρικός λόγος Σωτηρίου Ραζή, λυκειάρχου, 1919

–           Επιστολιμαίες σημειώσεις της Α.Σ. του Μητροπολίτου Κεφαλληνίας κ. Δαμασκηνού

–           Ιγγλέσης Χριστόφορος, Πανηγυρικός του Οσίου και Θεοφόρου πατρός ημών Γερασίμου του Θαυματουργού, Προστάτου Κεφαλληνίας, Κεφαλληνία, Τύποις Ποσειδών, 1869. (Εθνική Βιβλιοθήκη)

–           Κομποθέκρας Σπυρίδων, Λόγος Πανηγυρικός επί τη μνήμη του Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου του Νέου Ασκητού και προστάτου Κεφαλληνίας, εν Αθήναις, Ιωάννου Σ. Ραζή, 1873. (Εθνική Βιβλιοθήκη)

Λοιπές εκδόσεις σχετικές με τον Άγιο Γεράσιμο

–           Ιερόν Κοινόβιον Ι. Μονής Αγ. Γερασίμου εν Κεφαλληνία. Κατά τα Πατριαρχικά Σιγίλλια και λοιπά έγγραφα, Επιμελεία και Επιστασία Πρ. Κωνσταντίνου Γκέλη, Π.Θ. , Έκδοσις Ι. Μονής Αγ. Γερασίμου «Νέα Ιερουσαλήμ, Αθήναι, 1969. (Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη Ληξουρίου και συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα). (96 σελίδες. 14 Χ 20,7 εκ.).

ΣΗΜ.

Εντός υπάρχουν

•           Παραχωρητήριον έγγραφον του 1561

•           Πρακτικόν ταφής του Αγίου και της εκλογής Ηγουμένης 20 Αυγούστου 1579

•           Σιγίλλιον Ιερεμίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως 1582

•           Επιστολή Ιερεμίου, Επισκόπου πρώην Μαΐνης

•           Σιγίλλιον αγιοποιήσεως Πατριάρχου Κυρίλλου Λουκάρεως 1622

•           Βιογραφία Αγίου

•           Κανονισμός της Ι. Μονής Αρχ/κόπου Κεφαλληνίας Μακαρίου Πανά 1652

•           Σιγίλλιον Πατριάρχου Κυρίλλου Ε΄ 1756

–           Κόμη Πολύκαρπου, Αρχιμανδρίτου, Εγκώμια εις διαφόρους Αγίους, Έκδοσις Ι. Μονής Αγίου Γερασίμου, Αθήναι 1977. (Συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού). (202 σελίδες, 14 Χ 20,5 εκ.)

–           Τα εγκαίνια του νέου ναού του Αγίου Γερασίμου, Αργοστόλι 1992, έκδοση της Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας – Ιερά Μονή Αγίου Γερασίμου Ομαλών. (Ιακωβάτειος Βιβλιοθήκη Ληξουρίου και συλλογή Γερασίμου Σωτ. Γαλανού). (56 σελίδες, 17Χ 24 εκ.. Πρόγραμμα εκδηλώσεων εγκαινίων, Ημερολόγιο εγκαινίων και φωτογραφικό υλικό )

–           Καββαδία Γεωργίου Ι., Στην Κεφαλονιά την εποχή του Αγίου Γερασίμου, Μελέτη Ιστορική, Αθήναι 1957. (Συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα). (40 σελίδες, 14,5 Χ 21,5 εκ.)

–           Μοσχόπουλος Γεώργιος, Ένας κώδικας της μονής του Αγ. Γερασίμου στα Ομαλά της Κεφαλονιάς (1675-1763), Γ.Α.Κ. Αρχεία Νομού Κεφαλληνίας, (Συλλογή Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα), 1998 (512 σελίδες, 14 Χ 21 εκ.)

–           Μαζαράκη Έλλη, Η ανοικοδόμηση της Μονής του Αγίου Γερασίμου υπό του Κεφαλλήνος ευεργέτου Γερασίμου Κοντομίχαλου (Διάφορα περί Κεφαλληνίας, Τ. 22 (24). (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου) (Χ σελίδες, Χ Χ Χ εκ. χ.ο.)

–           Κουτίβας Σταύρος Α., Καλλέργης-Μαυρογένης Νικόλαος Γ., Οι Νοταράδες στην υπηρεσία του έθνους και της εκκλησίας, Έκδοση του Πατριωτικού Ομίλου Απογόνων Αγωνιστών του 1821 και Ιστορικών Γενών Ελλάδος, Αθήνα, 1968. (535 σελίδες, 24 Χ 17 εκ. χ.ο.)

–           Έκθεσις των προσκυνητών του εν Κεφαλληνία Ιερού Λειψάνου του Θεοφόρου Πατρός ημών Γερασίμου, Πάτραι, 1872. (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου Διάφορα Περί Κεφαλληνίας τ.19 (6), και στην Γεννάδειο). (8 σελίδες, 11 Χ 16 εκ.).

–           Έκθεσις προσκυνητών του Αγίου Γερασίμου και καταστατικόν φιλανθρωπικής εταιρείας «Άγιος Γεράσιμος», Πάτραι, 1875. (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου, Διάφορα Περί Κεφαλληνίας, τ.13 (16). (30 σελίδες, 21 Χ 16 εκ.)

–           Έφεσις του Οικονόμου της εν τω Δήμω Ομαλών Ιεράς Μονής του Αγίου Γερασίμου Ιερομονάχου Διονυσίου Μακρή κατοίκου εν αυτή κατά της υπ’ αρ. 137 της 3ης Απριλίου 1875 προσκλήσεως του Αρχιεπισκόπου Κεφαλληνίας: Ενώπιον της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αργοστόλιον, 1875. (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου). (10 σελίδες, 14 Χ 20 εκ.)

–           Ιστορώντας τον Άγιο Γεράσιμο, Κώστας Στάβερης, Γεράσιμος Σ. Γαλανός, Έκδοση της Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας

–           Σχετικά βλέπε και

Η Επισκοπική Επιτροπή Κεφαλληνίας και οι κατήγοροι αυτής, Κεφαλληνία, 1874. (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου) (26 σελίδες, 14,5 Χ 23 εκ.)

Εκτός των αναφερθέντων υπάρχουν και αρκετά άρθρα σχετικά με τον Άγιο Γεράσιμο:

– σε βιβλία συλλογικά όπως στο «Παγκεφαλληνιακό Ημερολόγιο» του 1937 «Το ιερόν των Κεφαλλήνων Προσκύνημα» του Μητροπολίτη Κεφαλληνίας Γερμανού Ρουμπάνη, στο ίδιο «Λόγος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παροναξίας κ. Χερουβείμ Αννίνου κατά την εορτήν του Πολιούχου και Προστάτου της νήσου Κεφαλληνίας Αγίου Γερασίμου την 20ην Οκτωβρίου 1936 εν τω ιερώ ναώ της Αγίας Ειρήνης εν Αθήναις», στα «Κεφαλληνιακά Χρονικά», 3, 1979, «Τα χειρόγραφα της μονής του Αγίου Γερασίμου στην Κεφαλονιά» του Αγαμέμνονα Τσελίκα, στο ίδιο, 8, 1999, «Έγγραφα αναφερόμενα στον Άγιο Γεράσιμο του 16ου, του 17ου και του 18ου αι.» του Γερ. Πεντόγαλου, στο περιοδικό «Κεφαλονίτικη Πρόοδος», 7 (81-82, Σεπτ. Οκτ. 1978) «Η αρτιμέλεια του Αγίου μας» (τηλεγράφημα του Γερ. Σταματάτου προς την Ι. Σύνοδο της Ελλάδος -26/10/1978), στο ίδιο περιοδικό 3 (29, Μάϊος 1974) «Εκκλησιαστικά και λαογραφικά τεκμήρια από χαλκογραφία της παλαιάς εκκλησίας του Αγίου Γερασίμου Ομαλών» του Νικ. Φωκά-Κοσμετάτου, στο ίδιο περιοδικό 3 (30, Ιούνιος 1974) «Στοιχεία – απόψεις περί της Λάρνακος και Κουβουκλίου του Αγίου Γερασίμου» του Γερ. Σταματάτου, στο ίδιο περιοδικό 3 (36, Δεκ. 1974) «Ασκητήρια του Αγίου Γερασίμου στην Κρήτη» του Νικ. Τζουγανάτου (Έχει δημοσιευθεί και στα «Μελετήματα Ιστορίας και Λαογραφίας της Κεφαλονιάς» του Νικ. Τζουγανάτου, Τ. 2ος, Έκδοση του Συλλόγου ‘Λειβαθώ’ Κεφαλονιάς, Αθήνα 1996), στα «Σύμμεικτα» 9 (2) 1994 «Ειδήσεις για το μοναστήρι του Αγίου Γερασίμου της Κεφαλονιάς στα τέλη του 16ου αι.» του Κώστα Τσικνάκη, στο «Θεολογία» ΙΗ΄ 1940 «Ο Άγιος Γεράσιμος ο Νέος Ασκητής Κεφαλληνίας 1509-1579) του Μητροπολίτη Αθηνών Χρυσόστομου Παπαδόπουλου, στην πολιτιστική επετηρίδα «Οδύσσεια», Αργοστόλι, τ. 1999 «Ηγούμενοι και ηγουμένισσες στο Μοναστήρι του Αγίου Γερασίμου Ομαλών» του πρ. Ι. Μεσολωρά, Ζαφειράτου- Γαρμπή Θεοδώρα, Η θρησκευτική συμπεριφορά των κατοίκων της Κεφαλονιάς όπως αυτή καταγράφεται στον κώδικα Θ΄ (1675-1763) της μονής του Αγίου Γερασίμου στα Ομαλά της Κεφαλονιάς. Στα Πρακτικά του συνεδρίου «Λαογραφία – Εθνογραφία στα Επτάνησα (Κεφαλονιά 27 Μαΐου 2005». Αργοστόλι. Εταιρεία Κεφ. Ιστορικών Ερευνών, 2008. Σελ. 355 – 371. (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου) και πρ. Ιωάννης Μεσολωράς, Συμπεριφορές λαογραφικού χαρακτήρα ετερόδοξων επισκεπτών της μονής Αγίου Γερασίμου. Στα Πρακτικά του συνεδρίου «Λαογραφία – Εθνογραφία στα Επτάνησα (Κεφαλονιά 27 Μαΐου 2005». Αργοστόλι. Εταιρεία Κεφ. Ιστορικών Ερευνών, 2008. Σελ. 561 – 587. (Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου).

–           ή σε βιβλία με γενικές θεματικές όπως στην «Κεφαλονίτικη Λατρεία» του Δημ. Λουκάτου, στον «Σύντομο Προσκυνηματικό Οδηγό της Ι. Μητροπόλεως Κεφαλληνίας», Ι. Μητρόπολη Κεφαλληνίας, 1997, στα «Χειρόγραφα εν Κεφαλληνία» του Ι.Δ. Τζέτζη, 1895 (Δακτυλογραφημένο αντίγραφο στα «Διάφορα περί Κεφαλληνίας» 18 (29), στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη Αργοστολίου. 

Eυρυδίκη Λειβαδά

Υ.Γ. Το παρόν δημοσιεύθηκε στο έργο των Στάβερη – Γαλανού “Ιστορώντας τον Άγιο Γεράσιμο” , έκδοση της Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας