Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια Βεργωτή για την μεγάλη απώλεια της αγαπητής και ευγενέστατης Λίλιαν. Η Λίλιαν, ήταν ένα πολύ αγαπητό μέλος της κοινωνίας της Κεφαλλονιάς, προσέφερε μέχρι σχεδόν το τέλος της ζωής της ανειδιοτελώς, συμμετείχε σε φορείς, καθώς και στο Ίδρυμα Γεωργίου και Μάρης Βεργωγή και με δυναμισμό στήριζε κάθε πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα.
Ας είναι αιωνία η μνήμη της.
Η νεκρώσιμος ακολουθία θα πραγματοποιηθεί σήμερα, 25 Ιουλίου, την 10η πρωινή, στο χωριό της οικογένειας, στον Ι.Ν. στα Κουρκουμελάτα.
Τιμώντας την αγαπητή Λίλιαν, η ΟΔΥΣΣΕΙΑ, αναδημοσιεύει μελέτημα για την οικογένεια που δημοσιεύθηκε, τόσο στο ομώνυμο πολιτιστικό περιοδικό, όσο και στον ΕΦΟΠΛΙΣΤΗ.
______________________________________________
Ευρυδίκη Λειβαδά: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΒΕΡΓΩΤΗ: Οι θαλασσινοί «Αρχοντορωμαίοι» της Κεφαλλονιάς
Ιστορική αναδρομή περί της οικογένειας Βεργωτή
Για την γραφή της λέξης «Βεργωτή» ο Ηλίας Τσιτσέλης αναφέρει ότι, υπέστη αλλοιώσεις ως προς τον τονισμό και ως προς τη γραφή, όπως άλλωστε και πολλά ονόματα οικογενειών. Έτσι το συγκεκριμένο επίθετο συναντάτο και ως «Βεργότης» και «Βεργοτής».
Η οικογένεια έχει ρίζες βυζαντινές και ανήκει στις γηγενείς της Κεφαλλονιάς. Το πρώτο –μέχρι σήμερα- επίσημο έγγραφο που αναφέρεται στην οικογένεια είναι το Πρακτικό της Λατινικής Επισκοπής του 1264 όπου: « … έτερον χωράφιον του από Φθημίου του Βεργοτ(ή) ειστήν τοποθεσίαν των Κρανίων το πλησίον των αγίων Τεσαράκοντα, ίστατο εν εαυτώ παλαιόν οσπίτ(ιν) του Πυρανέμου μοδίων δ.». Ή άλλως στην Επιτομή του ως άνω Πρακτικού, του έτους 1677: «… έτερον χωράφιον που έχουν από τον Ευθήμιον τον Βεργωτή εις την τοποθεσίαν της Κρανιάς κοντά στους αγίους Σαράντα είναι εις αυτό μέσα παλιό σπίτη του Πυρανέμου μόδι .4…».
Σε συμβολαιογράφους από τον 16ο αιώνα και μετά, βρίσκουμε πολλές πράξεις με μάρτυρες, εκτιμητές, διαιτητές, συμβαλλόμενους μέλη της οικογένειας Βεργωτή . Θα σταθούμε όμως στην πλέον σημαντική που περιέχεται σε παράρτημα διαθήκης που συνέταξε ο νοτάριος της τότε Βενετοκρατούμενης Κεφαλλονιάς Ανδρέας Αμάραντος με ημερομηνία 19 Αυγούστου 1552. Ο συντάκτης σημειώνει: «Ακόμι ο κηρ Γαλάτζος ο Βεργοτής, λεγόμενος Αρχοτορομιός, άσπρα μ΄» . Η λέξη Αρχοτορομιός αποτελείται από δυο, εξίσου ηχηρές και ισχυρές λέξεις: το πρώτο συνθετικό «άρχοντας» και το δεύτερο «ρωμαίος». Στην πραγματικότητα το τελευταίο και μόνον αρκεί για να προσδώσει μέγιστες ιδιότητες. «Αυτοκράτορες των Ρωμαίων» καλούνταν όλοι οι Ελληνικής καταγωγής αυτοκράτορες της Ρωμανίας . Ήταν Έλληνες (ως προς την παιδεία και τον πολιτισμό) και Χριστιανοί Ορθόδοξοι (ως προς το θρήσκευμα). Άρα η λέξη Αρχοτορομιός που συνενώνει τον Ελληνισμό με την Ορθοδοξία μας υπενθυμίζει στο πρόσωπο του Βεργωτή τη σχέση του νησιού του Ιονίου με το Βυζάντιο, σχέση διοικητική-στρατιωτική, με μακρόχρονη διάρκεια, κάτω από την επίσημη ονομασία «Ναυτικόν Θέμα Κεφαλληνίας».
Ο Καθηγητής κ. Γεράσιμος Πεντόγαλος πρωτοδημοσιεύει έγγραφα συμφωνίας του Δήμου Βεργωτή το 1583 και προσθέτει ότι: «τα έγγραφα αυτά δίνουν την παλαιότερη γνωστή πληροφορία για Βεργωτή «καραβοκύρη». Είναι οπωσδήποτε από τους πρώτους που αρχίζουν στο νησί την ναυτική προσπάθεια…». Στο ιστορικό μελέτημα του ιδίου Καθηγητή για τη Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου Άτρου αναφέρεται ο κλάδος της οικογένειας «Βεργωτή των Κορωνών». Το 1598 συναντάμε καλόγηρο στη Μονή τον Νικόλαο Βεργωτή, ενώ ηγούμενος της ιδίας Μονής επί των ημερών της Ένωσης ήταν ο Σπυρίδων Βεργωτής (23/2/1865).
Κατά τον καιρό της Άλωσης στην Κωνσταντινούπολη βρίσκουμε τους Ιωάννη και Χριστόφορο Βεργωτή να αφήνουν την κατεστραμμένη Πόλη και διαμέσω της Ιταλίας να φθάνουν στην Κεφαλλονιά. Έναν αιώνα σχεδόν μετά και συγκεκριμένα το 1565, συναντάμε στην Κέρκυρα τον «Ιάκωβο Βεργοτή» να υπογράφει ως μάρτυρας σε πληρεξούσιο.
Όσα όμως μέλη της οικογένειας Βεργωτή και αν ανιχνεύονται εκτός Κεφαλλονιάς, οι ρίζες παραμένουν στο νησί και μάλιστα η οικογένεια ανήκε στους ευγενείς –Nobili-. Η εγγραφή έγινε μεταξύ των ετών 1593 και 1604 όπου και συντάσσεται το πρώτο επίσημο Libro d’ Oro. Σε αυτόν τον κατάλογο που διασώθη από τον Χιώτη συναντάμε μεταξύ άλλων και την οικογένεια Vergotti (Βεργωτή). Επίσης και στις προνομιούχες οικογένειες του 1638, με εγγραφή του I. Cappello, εμφανίζεται και πάλι η ίδια οικογένεια.
Το 1793 στην Ιερά Μονή Ταφιού ηγούμενος ήταν ο Θεοδόσιος Λιβαθινός Βεργωτής και μάλιστα, επί των ημερών του (1794) ο Γεώργιος Περλιγγής αγιογράφησε την Παναγία. Κατά το 1855 ο Γεράσιμος Δ. Βεργωτής ίδρυσε στα Κουρκουμελάτα σχολείο ιδιωτικό, στο οποίο παρέδιδε μαθήματα ο ίδιος, ενώ 5 χρόνια αργότερα η Αγγελική Βεργωτή ανέλαβε τη διεύθυνση του αλληλοδιδακτικού Παρθεναγωγείου Ληξουρίου όπου φοιτούσαν άπορες κοπέλες. Ο σημαντικότατος λόγιος του 19ου αιώνα Παναγιώτης Βεργωτής, γιός του Ανδρέα και της Αγγελικής Δρακονταειδή που γεννήθηκε στο Αργοστόλι το 1841, ήταν –κατά Τσιτσέλη- «πρότυπον φιλομαθείας …. και βιβλιοφάγος». Μετέφρασε την «Κόλαση» και ασχολήθηκε με το γλωσσικό ζήτημα και την εκπαίδευση .
Αυτοί είναι οι λόγιοι Βεργωτή που ξεχώρισαν από τους σύγχρονούς τους. Στα Αρχεία του νομού Κεφαλληνίας, οι εγγραφές που αναφέρονται σε μέλη της οικογένειας χρήζουν λεπτομερούς και μακροχρόνιας μελέτης γιατί, και αναρίθμητες είναι και έχουν ποικίλο ενδιαφέρον καθώς παρουσιάζουν κοινωνικά δρώμενα και οικονομικές δραστηριότητες σε απόλυτη συνέχεια από τα πρώτα σχεδόν έγγραφα στοιχεία μέχρι και σήμερα. Παραθέτω προϊόντα ελάχιστης έρευνας τα οποία θεωρώ ότι σκιαγραφούν το πέρασμα και τη συνέχιση των Βεργωτή.
• Στα ληξιαρχικά του Ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου Εισοδίων της οικογένειας Βεργωτή, στα Κουρκουμελάτα, έχουμε από το 1704 πράξεις διάφορες -βαπτίσεων, γάμων και θανάτων- οι οποίες φθάνουν με διαλείμματα μέχρι το 1901. Υπάρχουν επίσης και κατάστιχα εσόδων-εξόδων από το1757-1767 του ιδίου ναού. Μεταξύ άλλων διαβάζουμε :
Από το Κατάστιχο των ετών 1704 – 1797
– 1797 Ιουλίου 4 Ε΄Π΄ Πρώτος χρόνος της ελευθερίας . Παπά Θοδωρής Βεργοτής έφτειασα το παρόν. Εφημέριος εις τον Ναόν της Υπεραγίας Θεοτόκου εδώ εις παρόν χωρίον Κουρκουμελάτα
Από το Κατάστιχο των ετών 1797 – 1840)
– 1805 Φλεβαρίου 17 Αρεβώνιασα και εστεφάνωσα τον s . Παναγή Βεργοτήν π . Κονταρί π. Αποστόλη με τη Ριγγίνα θυγατέρα του s. Γερασίμου Λευκόκιλου π. Νικολέτου. Ο γαμπρός εις πρώτον γάμον και η νύφη εις δεύτερον. Ήτανε κουμπάρος ο s. Παναγής Βεργοτής π. Αποστόλη και εις τα δυο.
– 1816 Νοεμβρίου 5 Επέθανε η θυγατέρα του Χριστόδουλου Βεργοτή π. Σπυρίδωνος ονόματι Ριγγίνα. Την είχε ένας ξένος. Το όνομά του, Ιωάννης.
– 1817 Γεναρίου 19 Επέθανε του άνωθεν Ιωάννου και της π. Ριγγίνας το παιδί ονόματι Γεράσιμος
– 1820 Φλεβαρίου 28 Εγεννήθη παιδίον θηλυκόν από νόμιμον συνοικέσιον του s. Γερασίμου Βεργοτή του Τζανή και την εβάπτισα Απριλίου 20 στο όνομά της Κατερίνα και ο ανάδοχος αυτής ο s. Σπύρος Βεργοτής του Γερασίμου.
– 1822 Δεκεμβρίου 22 Επέθανε ο Γεράσιμος Βεργοτής π. Σπυρίδωνος π. Στέλιου από πονίδια όπου έβγαλε εις τα ποδάρια του ως πενήντα χρονόνε. Τον έθαψαν μέσα εις το κοιμητήριο της Παναγίας από κάτω από το παρεθύρι.
Από το Κατάστιχο των ετών 1836-1841
– 1836 Νοεμβρίου 6. Εγεννήθησαν δυο παιδιά δίδυμα αρσενικού και θηλυκού του Μαρή Βεργοτή του Χριστοδούλου από νόμιμον συνοικέσιον.
– 1837 Ιουλίου 6 Απέθανεν το παιδίον του Μαρή Βεργοτή του Χριστιδούλου ονόματι Ιωάννης μηνών 7.
– 1840 Μαϊου 26 Εσώθη ο Ευαγγελινός Βεργοτής π. Σπυριδώνου από ασθένειαν μαλίνο. Ήτον χρονών 18 και εθάπτη εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον των Εισοδίων.
– 1840 Σεπτεμβρίου 14 Εσώθη η γυνή του s ρ Κ.Π. Πέτρου Βεργοτή του Ιωάννου ονόματι Τερέζα από ασθένεια της λεχοσύνης. Ήτον χρονών 24 και εθάπτη μέσα εις τον ναόν της Υπεραγίας Θεοτόκου των Εισοδίων.
– 1840 Οκτωβρίου 27 Εμάθαμεν ότι απέθανε εις την Ρόδον ο sr Κωνσταντής Βεργοτής π. Στυλιανού. Ήτον χρονών 52.
Από το Κατάστιχο των ετών 1844-1901
– 1854 Ιανουαρίου 7 Εβάπτισα παιδίον θηλυκού του Ιωάννου Βεργοτή πτ. Παναγή ονόματι Ευρυδίκη. Ήτον ανάδοχος η Ριγγίνα Φωκά π. Ανδρίου. Εγεννήθη 1853, Νοεμβρίου 10.
• Στις Διαθήκες βρίσκουμε τους (Το έτος που αναγράφεται στην παρένθεση αφορά σε αυτό της σύνταξης):
Ρηγγίνα σύζυγος Παναγή Βεργωτή (1829)
Αναστασούλα σύζυγος Αναστάση (1832)
Θεόδωρος του Γαλιάτζου (1833)
Σπυρίδων του Στεφανή (1837)
Παναγής του Σπυρίδωνος (1842)
Αικατερίνη σύζυγος Λουρέντζου (1847 και 1854)
Παναγής του Δημητρίου (1851)
Γεράσιμος του Σπυρίδωνος (1882)
Παναγής του Γερασίμου (1883)
Σπυρίδων του Παναγή (1897 και 1900 και 1901),
ενώ το 1910 στα Μεταξάτα αφήνει διαθήκη η Σμαραγδούλα σύζυγος Μιχαήλ Βεργωτή.
Υπάρχουν βέβαια και οι Βεργωτή της θάλασσας. Έτσι σε ναυτιλιακά έγγραφα βρίσκουμε πολλά πλεούμενα με καπετάνιους μέλη της οικογένειας Βεργωτή να ταξιδεύουν στις θάλασσες. Επίσης, καράβια των αδελφών Βαλλιάνων κυβερνούνταν από Βεργωτή. Αναλυτικά:
– Το 1810 με καπετάνιο το Νικόλα φθάνει το μπριγκαντίνι «Pieta» στην Κωνσταντινούπολη
– 1823-1826 με καπετάνιο το Λαυρέντη το μπριγκαντίνι «Παναγία Κουρκουμελάτα» φθάνει σε Κέρκυρα/Ζάκυνθο
– 1825-1826 ο «Αγιος Σπυρίδων» με τον καραβοκύρη Ιωάννη και η μπομπάρδα «Άγιος Νικόλαος» με τον Κωνσταντίνο φθάνουν σε Κέρκυρα/Ζάκυνθο
– 1828-1829 το υπό ρωσική σημαία μπριγκαντίνι «Παναγία Κύκκου» με καπετάνιο τον Μαρή (Το 1830 έως και το 1840 βρίσκεται υπό τον ίδιο καπετάνιο) και η υπό Ιονική σημαία μπομπάρδα «Άγιος Νικόλαος» με τον Ιωάννη φθάνουν σε Κέρκυρα/Ζάκυνθο (και το 1830)
– Το 1843 ο «capitan» Σπύρος Βεργωτής του Ιωάννου, «dal comune Curcumelata» εγγυάται –3 Μαρτίου -για το φορτίο που μεταφέρει με «brigantine» και το ίδιο πράττουν στις 14 Μαρτίου ο «capitaneo del brigantino Pietro Vergotis» και στις 12 Οκτωβρίου ο «Panagis …dal Curcumelata».
– Το 1845 βρίσκουμε τον Δ. Βεργωτή να κυβερνά τον «Άγιο Ιωάννη». Τον ίδιο καπιτάνιο έχει και ο «Άγιος Μάρκος» το 1848 με προορισμό Κέρκυρα/Ζάκυνθο
– Το 1845 ο Γ. Βεργωτής είναι πλοίαρχος και πλοιοκτήτης του μπρικιού «Παναγιά»
– Το 1848 ο Ιωάννης με το μπριγκαντίνι «Υ.Θ.Ζωοδόχος Πηγή» αναχωρεί από την Κωνσταντινούπολη με 11 άτομα πλήρωμα για την Τομάροβα. (Ταξιδεύει με το ίδιο πλεούμενο από το 1845)
– Το 1849 ο ίδιος με το μπρίκι «Άγιος Δημήτριος» αναχωρεί με 9 ναύτες από Σύρο για Κεφαλλονιά –κουβαλώντας καλαμπόκι- και από την Κωνσταντινούπολη για τον ίδιο προορισμό. Στις 28 Μαρτίου ο Γεράσιμος Βεργωτής του Σπύρου «dal Curcumelata di Livatho» εγγυάται μεταφορά φορτίου σταριού με το υπό Ιονική σημαία μπρίκι «Ασπασία» και αναχωρεί από τη Ζάκυνθο για την Κεφαλλονιά με 13 άτομα πλήρωμα. Τον ίδιο πλου επιχειρεί και το 1850 και το 1855, ενώ το 1851 μεταφέρει σιτάρι από τη Ζάκυνθο στη Μάλτα.
– Το 1852 πληρώνεται ζημιά -αβαρία- στο μπρίκι «Ασπασία» -ιδιοκτησίας Κ.Π. Βεργωτή- και το 1856 στο πλοίο «Άγιος Γεώργιος» του Ιωάννη Βεργωτή, από την εταιρεία «Ασφαλιστική Κεφαλληνίας» που είχε ιδρυθεί το 1841.
– 1853–1856 έχουμε: τον Ανδρέα να κυβερνά τον «Άγιο Σπυρίδωνα», τον Ιωάννη στον «Άγιο Γεράσιμο», τον Λ(αυρέντη;) στην «Ενωση» (το 1853, ενώ τον επόμενο χρόνο την κυβερνά ο Αντ.), τον Μ(αρή) στον «Άγιο Σπυρίδωνα» (μεσοδιάστημα του 1854) και τον Δ(;) καπετάνιο στο υπό ρωσική σημαία μπίκι «Σκάλα»
– 1857-1860 τον Ανδρέα στη «Δεσποινούλα» και μετά στο υπό Ιονική σημαία μπρίκι «Άγιος Γεράσιμος» (1860),
– τον Αντώνη στο «Εξι αδελφοί», τον Ηλία στον «Άγιο Σπυρίδωνα» και τον Ιωάννη στη «Ζάκυνθο». Το «Ζάκυνθος» ήταν μπρίκι με καραβοκύρη το 1870 και 1875 τον Γ. Βεργωτή. Το μπρίκι «Άγιος Σπυρίδων» ήταν στην πλοιοκτησία του Σ. Βεργωγή και είχε καπετάνιο αρχικά τον Ηλία Βεργωτή (1865) και στη συνέχεια τον Χαράλαμπο.
– τον Γ. Βεργωτή να ταξιδεύει στη δικής του ιδιοκτησίας σκούνα «Κλεάνθης» μεταξύ των ετών 1870 και 1880
– το 1870 τον Δ.Ν. Βεργωτή να είναι πλοιοκτήτης της γολέτας «Γαϊτάνιο».
Οι μέχρι τώρα χρονολογίες καταδεικνύουν πως οι Βεργωτή ταξίδεψαν με ιστιοφόρα. Η δεκαετία του 1860, μαζί με την εμφάνιση και την υπεροχή των ατμοπλοίων έναντι των ιστιοφόρων, καθόρισε και την είσοδο της νεώτερης γενιάς των Βεργωτή στα ναυτικά δεδομένα της Ελλάδας.
Νεώτερη γενιά Βεργωτή
Ο νεώτερος κλάδος της οικογένειας Βεργωτή θεμελιώθηκε με τον Χαράλαμπο (ή Ρόκκο) (Κουρκουμελάτα 1842-1924 ). Ήταν γιος του Γεράσιμου και της Ελένης και είχε αδελφό το Διονύση (1850-1938). Ασχολήθηκε από νέος με τη θάλασσα, αρχικά σα ναύτης στα καράβια του καπιτά-Γιάννη Μεταξά και αργότερα –λόγω της ιδιαίτερης ευφυίας και του ναυτικού-εμπορικού ενστίκτου του – έγινε καπετάνιος στα τότε εμπορικά.
Τη δεκαετία 1870 έως 1880 ο Χαράλαμπος ταξίδευε με το μπρίκι «Άγιος Σπυρίδων» πλοιοκτησίας του εύπορου θείου του στην Κωνσταντινούπολη Σπύρου Βεργωτή και λίγα χρόνια μετά, συγκεκριμένα το 1886 (έτος-ορόσημο για την οικογένεια) ο Ρόκκος αγοράσε το πρώτο του καράβι, την «Αννίκα» βάζοντας τα θεμέλια της εφοπλιστικής πορείας των Βεργωτή. Σε εταιρεία που ίδρυσε ο Ρόκκος μαζί με τον Αμπατιέλο με την επωνυμία «Βεργωτής και Αμπατιέλος Α.» ανήκε το «Ξενούλα» νηολογημένο στον Πειραιά. Όμως η εταιρεία αυτή δεν έμελλε να κρατήσει πολύ. Το 1902 ανέθεσε στον πρωτότοκο γιο του Γεράσιμο τις επιχειρήσεις του και αποσύρθηκε στα Κουρκουμελάτα, όπου εξελέγη δήμαρχος Κάτω Λειβαθούς αρκετές φορές.
Παντρεύτηκε το 1878 την Ευτυχία Κορνέλου από τις Μηνιές (1855-1930) και απέκτησαν τον Γεράσιμο, την Ελένη, την Αιμιλία, τον Παναγή, τον Γιώργο, τον Ανδρέα, τη Μαρίκα και τον Στέφανο.
Ο πρώτος γιος, ο Γεράσιμος (1881-1921) που υπήρξε ικανότατος διευθυντής των ναυτιλιακών επιχειρήσεων Βεργωτή, παντρεύτηκε την μικροκαμωμένη και λεπτεπίλεπτη Καλυψώ Καμπίτση (1885-1965).
Ο γάμος τους, που πραγματοποιήθηκε το 1906, απασχόλησε τον μεγάλο σατυρικό ποιητή Γεώργιο Μολφέτα:
… Μέσα στην κάτου Κεραμειά που κι ο Βαλλιάνος μένει,
χαρά δεν έγεινε καμμιά τόσο πιτυχημένη…
Το 1906 αγόρασε το «Adrito» και το μετονόμασε σε «Ρόκκος». Με το πλοίο αυτό ταξίδεψε σαν καπετάνιος μέχρι το 1911. Τότε αγόρασε τις μετοχές του Παύλου Αμπατιέλου στο «Δημήτριος» και το Μάρτη του 1912 αγόρασε το «Folgate» και το μετονόμασε σε «Καλυψώ». Το 1913 αγόρασε το «Ευτυχία». Ένα χρόνο μετά, το Γενάρη του 1914, το «Ρόκκος» εξώκειλε στο Γιβραλτάρ. Εκτός όμως από αυτήν την ατυχία, η αμέσως μετά τους βαλκανικούς πολέμους ναυλαγορά δεν ήταν και η καλύτερη, με αποτέλεσμα να βρεθεί ο Γεράσιμος σε δύσκολη θέση. Ευτυχώς όμως προσωρινά. Ανέκαμψε και το 1915 πώλησε το «Καλυψώ», ενώ ίδρυσε γραφείο στο Cardiff με την επωνυμία: Vergotis Ltd. Το εφοπλιστικό γραφείο εκτός από το να πρακτορεύονται πλοία των Βεργωγή, ασχολείτο με ολόκληρο το ναυτιλιακό, ασφαλιστικό και εμπορικό κύκλωμα. Το ατμόπλοιο «Αγγελική» τορπιλλίστηκε και κατά τα τέλη του 1918 αγόρασε το «Καλυψώ Βεργωτή».
Ο –κατά Μολφέτα- «καπιτά Γεράσιμος καρδιά πουν’όλο μέλι» και το «σεμνό και ζηλευτό της Λειβαθούς κορίτσι, η Καλυψώ Καμπίτση» απέκτησαν την Ευτυχία (1907), τον Ρόκκο (1911-1966), την Αγγελική (1913-1939) και τον Παναγή (1915-1997). Ψυχή ευγενική και ευαίσθητη, βοήθησε με κάθε τρόπο τον τόπο του. Εκτός από τη συχνή βοήθειά του προς τη Φιλαρμονική Σχολή, το 1916 ο Γεράσιμος όχι μόνο αγόρασε το οικόπεδο του Ν. Χωραφά (από τον Νικ. Κουρβισιάνο) για να κτίσει το Δημοτικόν Οικονομικόν Συσσίτιον Αργοστολίου και το προσέφερε με πράξη δωρεάς στο Δήμο, αλλά προσέφερε και μεγάλο χρηματικό ποσό για τη λειτουργία του, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι από την αρχή της ίδρυσής του (1911) το ενίσχυε ανελλιπώς .
Βαθιά θρησκευόμενος καθώς ήταν -όπως άλλωστε και ολόκληρη η οικογένειά του-, αγόρασε στη Λωζάνη οικόπεδο με σκοπό να αναγείρει την Ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Γερασίμου. Δυστυχώς το σχέδιό του πραγματοποιήθηκε από τον ίδιο μόνο κατά το ήμισυ, γιατί, καθώς τον πρόλαβε ο θάνατος, η χήρα του Καλυψώ και τα παιδιά του, ανήγειραν τον Ιερό Ναό στη μνήμην του.
Σπουδαιότατη υπήρξε και η προσφορά του προς ολόκληρο το Ελληνικό Έθνος μια και που στα δύσκολα χρόνια του 1920, ο Γεράσιμος προσέφερε τεράστιο δάνειο. Συγκεκριμένα, στην εφημερίδα «Εστία» με ημερομηνία 17/4/1920, διαβάζουμε τα εξής : «Μετά τα πέντε εκατομμύρια δια τα οποία ενεγράφη ο Κεφαλλήν εφοπλιστής κ. Γ.Χ. Βεργωτής δια της Εθνικής Τραπέζης εις το Λαχειοφόρον Δάνειον, ενεγράφη και δι΄ έν ακόμη εκατομμύριον εις την Λαϊκήν… είναι η σειρά των (πλουσιωτέρων) να αποδείξουν ότι και το συμφέρον των ευννοούν εξ ίσου κι ο πατριωτισμός των δεν είνε κατώτερος από τον πατριωτισμόν του Κεφαλλήνος συναδέλφου των».
Ο Γεράσιμος Βεργωτής ήταν Βενιζελικός. Βράδυ του Φεβρουαρίου του 1920 έγινε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του από αγνώστους κοντά στις Κεραμειές ενώ οδηγούσε το αυτοκίνητό του. Την ημέρα των εκλογών –1/11/1920-, παραλίγο οι -εντός ολίγου-νικητές αντιβενιζελικοί να επιτεθούν στο σπίτι του, στη οδό Βασιλίσσης Σοφίας . Ένα χρόνο αργότερα –το 1921– ο Γεράσιμος πέθανε από μόλυνση στο Λονδίνο, αφήνοντας πίσω του ένα μεγάλο έργο σαν οικογενειάρχης, σαν πλοιοκτήτης, σαν φιλέλληνας. Έσβησε στην πιο παραγωγική ηλικία, κληροδοτώντας –εκτός από την μεγάλη περιουσία του- και το ευγενές παράδειγμα σε όλους τους απογόνους του: το της ευεργεσίας.
Η σύζυγός του, Καλυψώ, η «μεγάλη εις ψυχήν αρχόντισσα» έφυγε το Γενάρη του 1965. Ο τύπος της εποχής γράφει για την «.. φιλαλληνίαν της μεταστάσης, την ανθρωπιστικήν αυτής και κοινωνικήν δράσιν και τας ποικιλομόρφους ευεργετικάς πράξεις ως ευγενές μέλος της Μεγάλης Ευεργέτιδος οικογενείας Βεργωτή». Οι ευεργεσίες της γίνονταν «κατά τρόπον σεμνόν και αθόρυβον» και «μετελαμπαδεύετο η αρχοντιά και η αξιοπρέπεια εις τους λαμβάνοντας ταύτας». Στη μνήμη της έγιναν πολλές δωρεές από όλα τα μέλη της οικογένειας και τα παιδιά της ανήγειραν πρότυπο Γηροκομείο στο Αργοστόλι με την επωνυμία «Καλυψώ Γερ. Βεργωτή».
• Η πρώτη τους θυγατέρα, η Ευτυχία, παντρεύτηκε το Νικόλαο Ιατρού και απέκτησαν τέσσερα παιδιά: το Γιώργο (1927-1999) ο οποίος από τον πρώτο του γάμο είχε δυο κόρες – την Ευτυχία και την Τερέζα- και από τον δεύτερο ένα γιό, το Νίκο. Την Αγγελική (1927-1996) που με το γάμο της με τον Τάσο Νομικό απέκτησε την Καλυψώ, την Αννίκα (σύζυγο Νίκου Παπαντωνίου) και το Μάρκο. Τρίτο παιδί της Ευτυχίας ήταν η Αντιγόνη και τέταρτος και τελευταίος ο Γεράσιμος, που με την Κέλλυ Γρηγοριάδου απέκτησαν την Ευτυχία.
• Ο πρώτος γιός του Γεράσιμου Βεργωτή, ο Ρόκκος (1911-1966) είχε παντρευτεί την Αγνή Βαρότση. Ίδρυσε στο Λονδίνο το γραφείο «Adelphi Vergotis Ltd» και ανέλαβε τα κληρονομούμενα ατμόπλοια «Ευτυχία», «Καλυψώ Βεργωτή» και «Ρόκκος Βεργωτής». Το 1939 αγόρασε το «Γεράσιμος Βεργωτής» και μετά το τέλος του Β’ Π.Π. ίδρυσε στο Λονδίνο την εφοπλιστική εταιρεία «Alcyone».
Αυτός ήταν και ο γνωστός σε όλους τους Κεφαλλονίτες «Ρόκκος», καθώς το όνομά του συνδέθηκε με σειρά ευεργεσιών. «Απλός, ανοικτόκαρδος, φιλόξενος»: τα επίθετα αυτά τον ακολουθούσαν σε όλη τη ζωή του. Τιμημένος με πολεμικά μετάλλια αρκετές φορές απασχόλησε τον ελληνικό και τον ξένο τύπο με τις σημαντικότατες ποικίλες αγαθές δράσεις του. Το Ωδείο, η Φιλαρμονική Σχολή Κεφαλληνίας, ο Οίκος του Ναύτου, η μετασεισμική ανακατασκευή του καμπαναριού της Ι.Μ. του Αγίου Γερασίμου, η ανέγερση του Δημοτικού Γηροκομείου το 1965, η προσφορά στο Δήμο Αργοστολίου εκ ποσού 20.000 δολλαρίων για ανέγερση Δημοτικού Θεάτρου, η συνδρομή του στο Ναυτικό Όμιλο Αργοστολίου, στον Ολυμπιακό και στον Παγκεφαλληνιακό, αποτελούν ένα μέρος από τις ευεργεσίες του , που ο ίδιος σε ομιλία του χαρακτήρισε ως «Καθήκον για αυτόν και την οικογένειά του»!
• Τρίτο παιδί του ζευγαριού Γεράσιμος-Καλυψώ ήταν η Αγγελική – Ανζέλ (1913-1939). Ήταν όμως άτυχη, γιατί πέθανε στη γέννα όταν από το γάμο της με τον Νίκο Αποδιάκο αποκτούσε δίδυμα – τον Αχιλλέα και την Αγγελική, που έλαβε το ίδιο με την μητέρα της όνομα. Η Αγγελική με το γάμο της με τον Ιωάννη Φράγκο, απέκτησε τρεις γιούς- το Μάρκο, το Νίκο και το Ρόκκο-.
• Το τέταρτο και τελευταίο παιδί του Γεράσιμου, ο Παναγής (1915-1998), κρίκος και αυτός της εφοπλιστικής οικογένειας, συνέχισε τις δραστηριότητες του πατέρα του. Ο Παναγής ήταν χαρισματικός ζωγράφος και μουσικός.
Η δεύτερη κόρη του Ρόκκου και της Ευτυχίας Κορνέλου, η Ελένη (1884-1946) παντρεύτηκε τον συνεπώνυμό της Λάμπρο και έκαμαν το 1905 τον Αντώνη. Ο Αντώνης απέκτησε με τη σειρά του τέσσαρες κόρες και ένα γιό, τον Λάμπρο που ζει μόνιμα στην Αγγλία.
Η Αιμιλία (1886-1971) παντρεύτηκε τον Αλέξανδρο Λοβέρδο και απέκτησαν τη Νίκη (1905-1926), το Νίκο (1907-1982) και το Γιώργο (1910-1978). Ο Νίκος απέκτησε τον Παναγή και την Αιμιλία και ο Γιώργος, τον Αλέξανδρο και το Σπύρο.
Ο Παναγής του Ρόκκου (1888-1972 ) δεν απέκτησε δική του οικογένεια. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη και 17 χρονών ναυτολογήθηκε στο «Αννίκα». Διέμενε μόνιμα στο εξωτερικό (Λονδίνο, Κάννες, Μονακό). Υπήρξε επιτυχημένος διευθυντής του γραφείου της εταιρείας στο Cardiff. Αργότερα όμως ασχολήθηκε με χρηματιστηριακές επιχειρήσεις και υπήρξε φίλος του Αλέξανδρου Ωνάση. Στην εταιρεία του Παναγή ανήκαν και τα: «Άρης», «Ευτυχία Βεργωτή», «Καλυψώ Βεργωτή», «Παναγής Βεργωτής» και «Ρόκκος Βεργωτής».
Ο Παναγής αλλά και ο ανηψιός του – ο γιός του Γεράσιμου, ο Ρόκκος- έκαναν από κοινού ευεργεσίες. Επιπρόσθετα, οι δυο αυτοί Βεργωτή στάθηκαν η αιτία για να αγοράσει ο Ωνάσης το Σκορπιό. Φιλοξένησαν τον Ωνάση με την Κάλλας στην Κεφαλλονιά το καλοκαίρι του 1961. Όμως σύντομα η φιλία τους αυτή κατέληξε στα δικαστήρια και στις εφημερίδες, καθώς τις διαφορές τους για την αγορά ενός πλοίου («Αρτεμήσιον ΙΙ») -που ο Ωνάσης ήθελε να δωρίσει στην Κάλλας-, τις έλυσαν στα δικαστήρια. Ο Παναγής, από την υπόθεση αυτή εκτός από το μεγάλο χρηματικό ποσό που έχασε, έχασε και την εμπιστοσύνη του προς τον Ωνάση. Το όνομα του Παναγή όμως συνδέθηκε άμεσα με την Ναυτική Σχολή στο Αργοστόλι, η οποία λειτουργεί σήμερα ως ανωτέρα.
Ο Γιώργος (1893-1965), ήταν το επόμενο παιδί του Ρόκκου και της Ευτυχίας και γεννήθηκε και αυτό φυσικά στα Κουρκουμελάτα. Από 25 χρονών ασχολήθηκε με τις οικογενειακές επιχειρήσεις , αφού είχε παρακολουθήσει μαθήματα στη Ροβέρτειο Σχολή στην Πόλη, στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης και Ναυτιλιακά στην Εμπορική Σχολή της Μασσαλίας. Ανέλαβε διευθυντής του γραφείου στο Λονδίνο και παράλληλα αγόρασε μεταξύ των ετών 1928 και 1933 τέσσερα μεγάλα φορτηγά: το «Αιγαίον», το «Σπύρος», το «Ικάριον» και το «Ρόκκος», ενώ από το 1935 και μετά οι επιχειρήσεις του άρχισαν να παράγουν καρπούς. Αρκετά από τα καράβια ήταν νηολογημένα στο Αργοστόλι και ήταν επανδρωμένα με Κεφαλλονίτες, ενώ οι καπετάνιοι ήταν και αυτοί από το νησί. Πρόσχαρος, κοινωνικός, ευαίσθητος, ιδιαίτερα δημοφιλής, δεν αρνείτο τη βοήθειά του σε κανένα.
Το 1953 μετά από τους καταστροφικούς σεισμούς που ισοπέδωσαν σχεδόν ολόκληρη την Κεφαλλονιά, ο Γιώργος Βεργωτής ξανάκτισε το χωριό του. Εκκλησία σε στύλ «Βυζαντινικού με μπαρόκ υπέρθυρα» και «με το παληό τέμπλο, έργο του Γιόλμα, αριστούργημα λεπτουργικής», αστυνομικό σταθμό, Πνευματικό Κέντρο -με πρότυπο το Ζάππειο-, στάδιο, κοινοτικό κατάστημα, τουριστικό κέντρο, δρόμους ασφαλτοστρωμένους και πενήντα βίλλες: έμπνευση βεργωτέϊκης μεγαλοψυχίας που σε συντομότατο χρονικό διάστημα υλοποιήθηκε με κεφάλαια του ευεργέτη και σε σχέδια του πολιτικού μηχανικού Γεράσιμου Αρσένη. Στο έργο του Γεωργίου στην εκ θεμελίων κατασκευή των «Βεργωτάτων» συνέβαλαν και οι: Παναγής Βεργωτής, Νικόλαος Ιατρού – σύζυγος της Ευτυχίας Βεργωτή-, Νικόλας Βεργωτής, Γεώργιος Λοβέρδος και Ανδρέας Στεφάνου Βεργωτής.
Ο Γεώργιος Βεργωτής διέθεσε μεταξύ άλλων και το ποσό των 500.000 «νέων δραχμών» για την ανέγερση του Μητροπολιτικού Ναού και το ποσό των 20.000 δολλαρίων για την ανέγερση του Μητροπολιτικού Μεγάρου –Επισκοπής- στο Αργοστόλι.
Στα «Νέα» των Αθηνών στο φύλλο της 15ης Δεκεμβρίου 1955 ο Δημήτρης Ψαθάς στο χρονογράφημά του με τίτλο « Κι ένας Άνθρωπος», στον αντίποδα αυτών που χαρακτηρίζει ως «κούφους αρχοντοχωριάτες, που μοναχή τους φροντίδα έχουνε τις προκλητικές και φαντασμαγορικές τους χειρονομίες για να προκαλέσουνε τον επιπόλαιο θαυμασμό των μικρανθρώπων και το μίσος των πεινασμένων» τοποθετεί τον Άνθρωπο Γεώργιο Βεργωτή. Ο Σόλων Γαλιατσάτος στιχοπλέκει για τον Γεώργιο :
… Μεγάλε Ευεργέτη της Νήσου, Βεργωτή,
που η Φιλανθρωπία, η πρώτη αρετή,
στην ευγενή ψυχή σου έστησε το θρονί
για να ανακουφίζει εκείνον που πονεί,
η Νήσος σου που είσαι για δαύτηνε στολή
ΜΕΓΑΛΟΝ ΕΥΕΡΓΕΤΗ θα σε αποκαλεί…
Για τις συνεχείς προσφορές του και για τις αδιάλειπτες ευεργεσίες του στην Κεφαλλονιά –και όχι μόνο- το Δεκέμβρη του 1964 η Ακαδημία Αθηνών τον τίμησε με το Χρυσό Μετάλλιο, το οποίο- σύμφωνα με δημοσιεύματα του τότε τύπου- «είναι εκ των σπανιότατα χορηγουμένων βραβείων εις εξαιρετικάς περιστάσεις και πρόσωπα».
Τον Αύγουστο του 1965 ο θάνατος πρόλαβε τον Γεώργιο Βεργωτή στο αεροδρόμιο του Λονδίνου ενώ είχε αποφασίσει τη μεταφορά της έδρας των επιχειρήσεων Βεργωτή στα Κουρκουμελάτα. Εκλήθη το πετρελαιοφόρο «Κεφαλληνία» της οικογένειας για να επιτελέσει -για άλλη μια φορά -μια και που το καράβι αυτό μετέφερε στην Κεφαλλονιά τα λείψανα όλων των μελών της οικογένειας που ζούσαν και πέθαιναν στο εξωτερικό- το πικρό και συνάμα ιερό καθήκον: τη μεταφορά της σωρού του εκλιπόντος ευεργέτη στο νησί πού τόσο αγάπησε. Κατέπλευσαν στο λιμάνι του Αργοστολίου το «Καλυψώ» του Ρόκκου Βεργωτή, το «Ευγένιος Ευγενίδης» των Δημοσίων Σχολών Εμπορικού Ναυτικού και το «Χριστίνα» του Ωνάση, καθώς στο διάστημα αυτό υπήρχαν ακόμη καλές σχέσεις με την οικογένεια.
Ίδια με αυτόν χαρίσματα είχε και η σύζυγός του Μάρη. Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1914 και γονείς της ήταν ο Μαρίνος Μαρινίδης και η Έλενα Ευαγγελινίδη. Είχε και έναν αδελφό, τον Κώστα. Μορφώθηκαν και οι δυο και το 1938 έγινε ο γάμος της με τον Γεώργιο Βεργωτή. Το ζευγάρι βοήθησε παντοιοτρόπως τον τόπο του. Ήλθε αρωγός σε ιδρύματα, αλλά και σε ιδιώτες ευαισθητοποιημένους σε θέματα τέχνης και παιδείας.
Ο στόχος αυτός προωθήθηκε και μέσω του Ιδρύματος «Γεωργίου και Μάρης Βεργωτή». Από το 1967 ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την ίδρυσή του, με αρχικά, κύριο σκοπό την στέγαση και διαφύλαξη των βυζαντινών κειμηλίων. Κατά την δικτατορία τα σχέδια αυτά όμως δεν ευοδώθηκαν. Μόλις το 1976, το Ίδρυμα «πήρε σάρκα και οστά» (ΦΕΚ/Α΄/118-29.5.77) και στεγάστηκε στο «Μορφωτικό Κέντρο», στα Κουρκουμελάτα. Σκοπός του είναι η προβολή της Κεφαλληνιακής και Επτανησιακής ιστορίας, των επιστημών, της ναυτιλίας, των τεχνών, της μουσικής και γενικά κάθε κλάδου που συμβάλλει στην ανάπτυξη του τόπου.
Το Μάϊο του 1999 απεβίωσε η σύντροφος του Γεωργίου, η μεγάλη ευεργέτης της Κεφαλλονιάς, Μάρη Βεργωτή. Φρόντισε όμως και μετά από το θάνατό της να αφήσει απλόχερα κληροδοτήματα σε ευαγή ιδρύματα όπως είναι το Γηροκομείο Αργοστολίου, το Νομαρχιακό Νοσοκομείο Κεφαλληνίας, το Ωδείο Αθηνών, αλλά και σχολές ανώτερες εξωτερικού για ενίσχυση Ελλήνων σπουδαστών (Julliard School of Music, M.I.T., Harvard Medical School, Cambridge).
Ο αδελφός του Γεωργίου, Ανδρέας (1894-1963) παντρεύτηκε την Γερμανίδα Emmy Kova. Δεν απέκτησαν παιδιά. Το 1914 κατετάγη στο Πολεμικό ναυτικό. Αμέσως μετά πλοιάρχευσε στο «Ευτυχία» και το 1925 αγόρασε το «Μεμάς» και το νηολόγησε στο Αργοστόλι. Το 1939 απόκτησε το «Φαμελιάρης» και το μετονόμασε σε «Έμμυ», δίνοντάς του το όνομα της γυναίκας του. Σημαντικό του απόκτημα ήταν το «Κεφαλληνία», 11.000 τόννων που του απέδωσε πολλά κέρδη.
Μεγάλο μέρος της περιουσίας του συγχωνεύθηκε με αυτήν του αδελφού του, Γιώργου. Σαν γνήσιος Βεργωτής παρήγγειλε στον ανηψιό του, γιο του αδελφού του Γεράσιμου, Ρόκκο, να κατασκευάσει το Στάδιο Αργοστολίου, το οποίο φέρει προς τιμήν του, το όνομά του «Στάδιο Ανδρέας Βεργωτής». Στη μνήμη του δε, διοργανώθηκαν για πρώτη φορά το Σεπτέμβρη του 1958 ετήσιοι αγώνες στίβου με την ονομασία «Βεργώτεια», οι οποίοι όμως δεν έμελλε να μακροβιώσουν.
Η Μαρίκα (1896-1976) παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τον Γ. Κουντούρη. Απέκτησαν την Αιμιλία, σύζυγο Β. Πουλόπουλου (το ζευγάρι απέκτησε δυο κόρες) και την Ασπασία, σύζυγο Α. Χρυσάνθη (απέκτησαν τρία παιδιά). Σε δεύτερο γάμο η κόρη του Ρόκκου και της Ευτυχίας πήρε τον Σ. Ραζή που πέθανε το 1954.
Το τελευταίο παιδί του Ρόκκου, ο Στέφανος (1898 -1958) παντρεύτηκε την Αγγλίδα Olive Evans και απέκτησαν έξη παιδιά.
• Την Ευτυχία (γεννήθηκε το 1921 και με τον Γ. Άκρατο απέκτησε δυο κόρες – την Ολίβια και την Κωνσταντίνα-. Ζεί στο Ηράκλειο Κρήτης).
• Τον Ανδρέα (γεννήθηκε το 1924 και με τη Μαρία Κουτσίνα απέκτησε τρία παιδιά- το Γιώργο, το Νίκο και τη Στεφανία-).
• Τον Ρόκκο (1925-1978) που με τη Μαρίνα Λευκόκιλου απέκτησαν τρία αγόρια- τον Στέφανο, τον Ανδρέα και τον Παναγή, που ζουν στο Λονδίνο-).
• Τον Νίκο (γεννήθηκε το 1927 και με την Κίττυ Γιερονυμάκη απέκτησαν τον Γεράσιμο, την Ολίβια και τη Μικαέλλα).
• Τον Γιώργο (1930 – 1944) και
• Τη Λίλιαν (με τον Θ. Μανεσιώτη απέκτησε την Πόλυ – χήρα του γιατρού Λυκιαρδόπουλου-, την Ολίβια –σύζυγο Δημητρίου Μαγκλιβέρα-, το Νίκο και την Εύα-Άννα που ζει παντρεμένη στην Αμερική).
Άκρως αποκαλυπτική είναι η μακροσκελέστατη συνέντευξη του γιού του Στέφανου, Ανδρέα, που δόθηκε το 1975 πάνω στο γιώτ του « Stephania II» . Ο Ανδρέας αναφέρθηκε στον νεοϊδρυθέντα -τότε- αθλητικό όμιλο «Κεφαλληνιακό», στην στήριξη του αθλητισμού –στίβος, ποδόσφαιρο- και του θαλάσσιου αθλητισμού, στην αγορά δύο πυροσβεστικών οχημάτων, στην εκπαίδευση εθελοντών πυροσβεστών για την προστασία του κεφαλληνιακού πρασίνου, στην ίδρυση του σωματείου με την επωνυμία «Όμιλος Εθελοντών Πυροσβεστών Κεφαλληνίας Ο Κέφαλος», στην ίδρυση, κατασκευή, εξοπλισμό και συντήρηση της «Βεργώτειας Ναυτικής Σχολής Αργοστολίου» , στην πορεία της Φιλαρμονικής Σχολής Αργοστολίου, στα πρώτα σχέδια των Βεργωτή για ίδρυση μαρίνας στο Αργοστόλι και στα πλεονεκτήματά της, στην ίδρυση «Κυνηγετικού Πάρκου» και στην ίδρυση Ιστιοπλοϊκού Ομίλου.
Όπου τα έργα μιλούν
«Βέβαια, μετά το θάνατό του είχαμε ηθική υποχρέωση -τ’ αδέλφια μου κι εγώ- να ολοκληρώσουμε το έργο», λέει ο Ανδρέας στη συνέντευξή του, αναφερόμενος στα σχέδια του θείου του, Παναγή, για την Ναυτική Σχολή. Από αυτό προκύπτει ότι για την οικογένεια Βεργωτή οι ευεργεσίες δεν σταματούν με το θάνατο, δεν αποτελούν θέληση μόνο ενός ατόμου, αλλά μεταφέρονται στο αίμα τους, κληρονομούμενες με την ίδια πάντα ένταση από γενιά σε γενιά και έτσι είναι «ηθική υποχρέωση» των απογόνων η συνέχιση και η πραγμάτωσή τους.
Η ιστορία έδειξε πως γυναίκες και άνδρες στην οικογένεια Βεργωτή αποδείχθηκαν άξιοι και ισάξιοι τόσο σε επαγγελματικό επίπεδο, όσο και σε μεγαλοψυχία. Με την ανωτερότητα της ψυχής τους οδηγήθηκαν σε ευγενείς πράξεις, προσφέροντας ανεκτίμητες υπηρεσίες στον τόπο που τους γέννησε. Βέβαια υπήρξαν και υπάρχουν στον εφοπλιστικό Ελληνικό χώρο πολύ πιο πλούσιοι από αυτούς. Η διαφορά όμως είναι πως, οι Βεργωτή, χωρίς καμμιά εξαίρεση, έχουν να δείξουν Μέγα Έργο κοινωνικό, ηθικό, πνευματικό μιά και που, παράλληλα με τις επιχειρήσεις τους, προβάλλουν ό,τι ανώτερο απορρέει από το Αγαθόν.
Ο τρόπος διαχείρισης του χρήματος και ευρύτερα του υλικού πλούτου σε αυτούς, είναι εντελώς διαφορετικός από ό,τι στους περισσότερους εφοπλιστικούς κύκλους, καθώς αναπόσπαστο μέρος των επιδιώξεών τους αποτελούν οι αγαθοεργίες. Ερωτευμένοι αθεράπευτα με το νησί τους αποδεικνύουν ακόμα και στις μέρες μας πως μεριμνούν με το δικό τους τρόπο για την ουσιαστική ανάπτυξη του τόπου.
Είναι πολύ κοντά μας η μεγάλη πράξη της Μάρης Βεργωτή. Είναι νωπή στη σκέψη όλων μας και ξεχωρίζει ιδιαίτερα αυτήν την χρονική στιγμή, που η πληθώρα των μεγάλων, σεμνών και αναντίρρητα ανιδιοτελών ευεργετών σβήστηκε –τουλάχιστον κατά το μεγαλύτερο μέρος της- από το «glamorous» και την κενοδοξία που αναζητούν με ό,τι τίμημα την προβολή – καλή ή κακή- φιγουράροντας προκλητικά πολλές φορές, σε όλον σχεδόν τον απαστράπτοντα ματαιόδοξο κόσμο μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΠΗΓΕΣ
1. Το Πρακτικόν της Λατινικής Επισκοπής της Κεφαλληνίας του 1264
2. Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια : λήμμα Βεργωτής
3. Κεφαλληνιακά Σύμμικτα, Ηλίας Τσιτσέλης, Τ. Α’και Β’
4. Σημειώσεις Νόνης Ιατρού για Μάρη Βεργωτή
5. Ιστορικά Απομνημονεύματα , Π. Χιώτης, Τ. 3ος
6. Μονή Υπεραγίας Θεοτόκου Άτρου – Πρόννων, Γεράσιμος Πεντόγαλος
7. Έγγραφα διενέξεως διαιτησίας και συμφωνίας του Καραβοκύρη Δήμου Βεργωτή και συντρόφων του με Ιωάννη Ορφανό για εκποίηση εμπορεύματος στην Δαλματία το 1583, Κεφαλονίτικη Πρόοδος- Νοέμ.-Δεκέμ. 1975/ τ. 47-48
8. Υγειονομείο Κεφαλληνίας – Άδειες ελευθεροκοινωνίας 1846-1864- Γ. Μοσχόπουλος- Στ. Ζαπάντη
9. Νοταριακά έγγραφα Ιστορικού Αρχείου Κερκύρας – νοτάριος Βραγανιώτης Θεόδωρος Συμβ. Β’ 178, φ20
10. Η ναυτιλία των Ιονίων Νήσων (1700-1864) Τόμος Α και Β, Νικ. Βλασσόπουλος
11. Ποντοπόρεια, Τζαλίνα Χαρλαύτη – Νίκος Στ. Βλασσόπουλος
12. Κεφαλλονιά 1500-1571- Η συγκρότηση της κοινωνίας του νησιού, Σταματούλα Ζαπάντη
13. Μελέτες του Ιδρύματος Κεφαλλονιάς και Ιθάκης – Παναγής Βεργωτής –Γεωργίου Αλισανδράτου
14. Οι Ναυτικοί Κεφαλληνίας και Ιθάκης, Νικόλαος Β. Μεταξάς, Επιμέλεια Γεράσιμος Βλάχος
15. Η πειθαρχική προστασία, Αγγελο -Διονύσης Δεμπόνος
16. Σταθμοί, Αγγελο-Διονύσης Δεμπόνος
17. Εφημ. Όστρια, φ. 39/ Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1997, «Libro d’ Oro– Αναφορά σε ευγενείς οικογένειες της Κεφαλλονιάς», Ευρυδίκη Λειβαδά-Ντούκα
18. Ομιλία της Ευρυδίκης Λειβαδά-Ντούκα στο συνέδριο (16 Δεκ. 2000- Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη Αργοστολίου) με θέμα «Η Κεφαλλονίτισσα». Μέρος της ομιλίας και η «Μάρη Βεργωτή. Η δημοπρασία των Sothby’s».
19. Παρατηρητής 23 Αυγούστου 1975, 30 Αυγούστου 1975, 6 Σεπτεμβρίου 1975
20. Κεφαλονίτικη Πρόοδος, τ. Μαϊου- Ιουνίου 1977/ τ. Ιουλίου-Αυγούστου 1977
21. Το Μέλλον / 14.1.1965, 30.12.1965,
22. Τα Νέα Κεφαλληνίας και Ιθάκης 28.11.1955, 15.12.1955, 29.12.1955, 7.6.1956, 23.6.1956, 30.1.1957, 16.2.1957, 21.9.1957, 17.10.1957, 1.10.1958, 19.9.1959, 26.9.1959, 26.7.1959, 30.1.1960,
23. Έγγραφα ΓΑΚ – Αρχεία Νομού Κεφαλλονιάς (Ληξιαρχικό Αρχείο, Εκκλησιαστικό Αρχείο, Διαθήκες, Ιόνιον Κράτος : Εγχώριον Συμβούλιον Κεφαλληνίας / Επαρχείο Κεφαλληνίας-Εσωτερική Αλληλογραφία Επάρχου- Φ37, Φ38, Φ39, / Επαρχείο Κεφαλληνίας (1817-1864) Ευρετήριο/ Εγγυήσεις-Ναυτιλιακά – Διάφορα –Εγγυήσεις θαλασσοπλοϊας Βιβλία 6ο-8ο (1839-1853)
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην αείμνηση Λίλιαν Βεργωτή και στην κυρία Νόνη Ιατρού για την πολύτιμη βοήθειά τους όσον αφορά στην παροχή πληροφοριών κατά τη σύνταξη του κεφαλαίου «Νεώτερη γενιά Βεργωτή».
Φωτογραφίες -κατά σειρά: Το αείμνηστο ζεύγος Γεώργιος και Μάρη, η Λίλιαν και η Μάρη Βεργωτή
Eυρυδίκη Λειβαδά