Απέναντί μας ήταν το 8ο Ιταλικό Σώμα Στρατού –Στρατηγός Γκαμπάρα- με τις Μεραρχίες 59 Κάλλιαρι –Στρατηγός Τζιανίνι-, 58 Πούλια –Στρατηγός Ντ’ Απόντε-, 24 Πινερόλο –Στρατηγός ντε Στέφανι-, Κυνηγοί των Άλπεων, Σφορτσέκα, Τάγματα Μελανοχιτώνων, και σε δεύτερο κύμα τις Μεραρχίες 47 Μπάρι, 51 Σιένα, 7 Λύκοι της Τοσκάνης, Κένταυροι και 15 Τάγματα Βερσαλιέρων, Αλπινιστών και Μελοχιτώνων.
Ήλθε και ο Μουσολίνι στο παρατηρητήριό του στη Ρέχωβα, είδε το μάταιο των προσπαθειών του, τα όνειρά του να σβήνουν και φεύγει ρίχοντας τις ευθύνες στους στρατηγούς και στους στρατιώτες του.
Ήλθε στις 2 Μαρτίου όπως γράφει ο Ιταλός ιστορικός Μάριο Τσέρβι: «ήταν αμίλητος και σκυθρωπός με χαρακτηριστικά που πρόδιδαν μεγάλη ανησυχία. Δεν ήξερε τι τον περίμενε. Τον φόβιζε να έλθει αντιμέτωπος με τα παγερά βλέμματα των στρατιωτών του, να διαβάσει στα μάτια τους την μομφή και την πίκρα μιας τόσο ανώφελης ταλαιπωρίας. Φοβόταν ότι θα καταλάβαιναν τον σκοπό της επίσκεψής του που δεν ήταν άλλο από το να χυθεί ακόμη κι άλλο αίμα σε μια επίθεση γοήτρου μετά την ταπείνωση ενός πολέμου για το γόητρο».
Ο Αγγελος Τερζάκης γράφει: «Ξημερώνει η 10η Μαρτίου 1941, ημέρα Δευτέρα και το πυροβολικό του Καβαλέρο (Ιταλός Στρατηγός) ξαναρχίζει κατά του 731. Είναι τέτοιο που μόνον με τους θρυλικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν στον Α΄Π.Π. μπορεί να παραβληθεί».
Η μάχη δεν καταγράφηκε σε κανένα πολεμικό ημερολόγιο Ιταλού στρατηγού. Όμως ο Γραμματέας της Ιταλικής Πρεσβείας στο Βερολίνο Σιμόνι, που ήξερε πολλά πρόσωπα και πράγματα για τη μάχη, σχολιάζει: «Όπως έπρεπε να προβλέψει κανείς οι Γερμανοί είναι κυριολεκτικά εξαγριωμένοι με τα νέα μας κατορθώματα στο Αλβανικό Μέτωπο. Βαδίσαμε απροετοίμαστοι στην αποτυχία. Ωραία φιγούρα κάνουμε και πολλά κερδίσαμε σε γόητρο που μας περισσεύει κιόλας…».
Όταν ο Μουσολίνι θα γύριζε στη Ρώμη, εκάλεσε στο στρατηγείο του τον Υπουργό Αμύνης και προσωπικό του φίλο Στρατηγό Πρίκολο και του είπε: «Σας εκάλεσα εδώ επειδή αποφάσισα αύριο να επιστρέψω στη Ρώμη. Μου έρχεται εμετός μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα. Με εξηπάτησαν όλοι έως τώρα. Δεν δυνάμεθα να κάνουμε ούτε ένα βήμα προς τα εμπρός. Περιφρονώ βαθύτατα όλους αυτούς τους στρατηγούς».
Παρόλα τα ανωτέρω είχε την τόλμη να αναγείρει και μεγαλοπρεπές μνημείο στο ύψωμα. Η πραγματική μεγάλη αυτή μάχη και νίκη για τα ελληνικά όπλα, για τους πεσόντες στρατιώτες μας, δεν τιμήθηκε όπως θα έπρεπε από την επίσημη ελληνική πλευρά. Όμως, κάποιοι Καρδιτσιώτες φίλοι Ιστορίας Νομού Καρδίτσας, με δική τους πρωτοβουλία, και μπράβο τους, σε μια άκρη του υψώματος ανήγειραν λιτό μνημείο για να τιμήσουν τους ήρωες και ειδικά το 5ο Σύνταγμα Πεζικού. Επίσης κι η Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού ανήγειρε εκεί μνημείο για να τιμήσει την τελευταία μάχη στη Βόρειο Ήπειρο.
Πηγή: Ιστορικές Σελίδες
Διονύσης Αρβανιτάκης
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 9.3.2016