Η διαΝΕΟσις διοργάνωσε δημόσια εκδήλωση την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου στην Εθνική Πινακοθήκη.
&
Νέα Έκθεση: Κοινωνική & πολιτική εμπιστοσύνη στην Ελλάδα | 2017-2025
H νέα έκθεση του Σωκράτη Κονιόρδου και της Βασιλικής Γεωργιάδου αναλύει και σχολιάζει τα σχετικά αποτελέσματα της World Values Survey.
Την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025, η διαΝΕΟσις διοργάνωσε εκδήλωση με θέμα «Θεσμοί και Ανάπτυξη: Πώς θα τρέξουμε πιο γρήγορα από τις προκλήσεις» στην Εθνική Πινακοθήκη, με αφορμή την ολοκλήρωση της σειράς δράσεων που διοργάνωσε για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, καθώς και τη δημοσίευση, σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), των προσωρινών αποτελεσμάτων της World Values Survey για την Ελλάδα.
Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης, παρουσιάστηκε και διανεμήθηκε δωρεάν το νέο βιβλίο της διαΝΕΟσις με τίτλο «Προτάσεις για τη Συνταγματική Αναθεώρηση: 58 εισηγήσεις για ένα σύγχρονο Σύνταγμα».
Την εκδήλωση χαιρέτισε ο Γενικός Διευθυντής της διαΝΕΟσις, Διονύσης Νικολάου (δείτε τον χαιρετισμό εδώ). Στη συνέχεια, η Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Διευθύντρια & Πρόεδρος ΔΣ του Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), Βασιλική Γεωργιάδου, παρουσίασε τα αποτελεσμάτων της παγκόσμιας έρευνας αξιών World Values Survey για την Ελλάδα που δημοσίευσε η διαΝΕΟσις σε συνεργασία με το ΕΚΚΕ (δείτε την παρουσίαση εδώ).
Ακολούθησε συζήτηση (δείτε την εδώ), υπό τον συντονισμό της δημοσιογράφου, Μαρίας Σαράφογλου, στην οποία συμμετείχαν οι: Πέγκυ Αντωνάκου, Γενική Διευθύντρια της Google για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, Ευάγγελος Βενιζέλος, Πρ. Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών (2013-2015), Πρ. Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ομότιμος Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, Τάσος Γιαννίτσης, Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, Δανάη Δεληγεώργη, Ψυχοπαιδαγωγός, Νικόλαος Καραμούζης, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Πρόεδρος της Grant Thornton Ελλάδος και Executive Chairman στο SMERemediumCap, και Μιχάλης Πικραμένος, Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ.
Το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης (δείτε το εδώ) εστίασε την παρουσίαση της νέας έκδοσης της διαΝΕΟσις με τίτλο «Προτάσεις για τη Συνταγματική Αναθεώρηση: 58 εισηγήσεις για ένα σύγχρονο Σύνταγμα». Στο πάνελ συζήτησης, το οποίο συντόνισε η Διευθύντρια Ερευνών της διαΝΕΟσις, Δρ. Φαίη Μακαντάση, συμμετείχαν οι συντονιστές των θεματικών ενοτήτων της έκδοσης: Βασίλειος Ανδρουλάκης, Σύμβουλος της Επικρατείας, Σπύρος Βλαχόπουλος, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, Μέλος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), Γιώργος Δελλής, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, Ιωάννης Μ. Κονιδάρης, Ομότιμος Καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, πρ. Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων, Λίνα Παπαδοπούλου, Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, Κυριάκος Π. Παπανικολάου, Λέκτορας Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΔΠΘ, Πατρίνα Παπαρρηγοπούλου-Πεχλιβανίδη, Καθηγήτρια Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ, και Γιάννης Συμεωνίδης, Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, Καθηγητής Διοικητικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ.
Στον χαιρετισμό του ο Διονύσης Νικολάου, δήλωσε: «Με αφορμή τις επίσημες ανακοινώσεις για μια επικείμενη διαδικασία Συνταγματικής Αναθεώρησης, η διαΝΕΟσις πήρε μια σημαντική πρωτοβουλία: Να διατυπώσει και να οργανώσει τις προτάσεις για το πώς μπορεί να εκσυγχρονιστεί ο θεμελιώδης νόμος του κράτους μας, το ελληνικό Σύνταγμα».
Η Βασιλική Γεωργιάδου παρουσίασε τα αποτελέσματα της World Values Survey για την Ελλάδα, αναλύοντας και συγκρίνοντας τις απαντήσεις που προέκυψαν από τα δύο τελευταία κύματα της έρευνας, αυτό του 2017 και του 2025, με έμφαση την εξέλιξη της κοινωνικής και πολιτικής εμπιστοσύνης τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος σχολίασε τις προκλήσεις που συναντώνται στην εφαρμογή του νόμου, τα ζητήματα της νομοθετικής διαδικασίας στην Ελλάδα καθώς και τον κρίσιμο ρόλο που έχει το Συμβούλιο της Επικρατείας για να αλλάξουν οι κανόνες της δικαιοπαραγωγικής διαδικασίας. Πιο συγκεκριμένα, τόνισε ότι «επειδή ο νόμος έτσι όπως ψηφίζεται από περιοδικές Βουλές και μέσα στη συγκυρία, πολλές φορές γρήγορα συγκρούεται με την πραγματικότητα ή ξεπερνιέται από την πραγματικότητα, έχουμε πάρα πολύ έντονα πια φαινόμενα αναγωγής σε υπέρτερους κανόνες δικαίου, διότι δεν μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας απλώς με την εφαρμογή του νόμου».
Ο Μιχάλης Πικραμένος ανέφερε τα βήματα προόδου στη δικαιοσύνη, όπως η μείωση του χρόνου στα Πρωτοδικεία, ενώ σημείωσε κάποιους βασικούς λόγους που παρατηρείται έλλειψη εμπιστοσύνης στον θεσμό της δικαιοσύνης, όπως οι καθυστερήσεις και μια γενικότερη τάση απαξίωσης προς τους θεσμούς. Μιλώντας για τα χρονικά πλαίσια στις δικαστικές διαδικασίες, ανέφερε ότι «ο χρόνος του επιχειρείν δεν ταυτίζεται με τον δικαστικό χρόνο. Ακόμα και στις προηγμένες χώρες της Ευρώπης, ο χρόνος για να τελειώσει μια υπόθεση είναι οπωσδήποτε 1-1,5 χρόνος. Δεν μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη».
Ο Τάσος Γιαννίτσης επισήμανε την ανάγκη να αξιολογήσουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι θεσμοί καθώς και την αποτελεσματικότητά τους. Επισήμανε ότι «εκτός από τους καθαρούς θεσμούς, τα δικαστήρια, την κυβέρνηση, το κοινοβούλιο, έχουμε μια πληθώρα θεσμών, οι οποίοι κανονίζουν το πώς λειτουργεί μια κοινωνία και εκείνο που νομίζω ότι έχει σημασία δεν είναι μόνο να δούμε ποιους θεσμούς έχουμε, αλλά και πως εφαρμόζονται οι θεσμοί, διότι πολλές φορές και στη χώρα μας και αλλού, βλέπουμε ότι υπάρχουν θεσμοί, οι οποίοι παραποιούνται ή είναι κακοί θεσμοί ή εφαρμόζονται πολύ διαφορετικά». Επιπλέον, μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο η διαφθορά μπορεί να οδηγήσει σε απονομιμοποίηση της διακυβέρνησης.
Στη συνέχεια, ο Νικόλαος Καραμούζης σημείωσε ότι η ανεξαρτησία αποτελεί το κυριότερο κριτήριο αξιοπιστίας για τους θεσμούς και έθεσε κάποια ερωτήματα: «Μήπως πρέπει να σκεφτούμε να εισάγουμε ενισχυμένες πλειοψηφίες της κοινοβουλευτικής διαδικασίας για την εκλογή των διοικήσεων αυτών των θεσμών; Μήπως πρέπει να θεσπίσουμε πολύ αυστηρά κριτήρια αξιοσύνης, γνώσεων, εμπειριών για τους ανθρώπους που συμπληρώνουν αυτές τις θέσεις;». Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε την ανάγκη αναβάθμισης της τεχνολογίας σε πολλά πεδία της λειτουργίας του κράτους.
Η Πέγκυ Αντωνάκου μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο η ψηφιοποίηση και η τεχνολογία μπορεί να λειτουργήσει θετικά προς τη βελτίωση των θεσμών, όπως και η καινοτομία. Ταυτόχρονα, υπογράμμισε τη σημασία των κανόνων ρύθμισης. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι «στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν υπάρξει τα τελευταία χρόνια, 150 οδηγίες και νομοθετήσεις σε σχέση με την τεχνολογία, άρα είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει αυτό το πλαίσιο στο οποίο ρυθμίζεται η τεχνολογία, και ταυτόχρονα να επιτρέπεται η καινοτομία».
Η Δανάη Δεληγεώργη διαχώρισε τα είδη αμφισβήτησης σε «διαλυτικά» και «δημιουργικά», ενώ σχολίασε επίσης τα αποτελέσματα της World Values Survey. Για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ του κράτους και των θεσμών έφερε ένα παράδειγμα από τη σχέση γονέα και παιδιού λέγοντας ότι «οι θεσμοί μπορούν να κερδίσουν τους ανθρώπους πίσω. Πώς; Με έναν τρόπο, το ίδιο πράγμα που λέμε στους γονείς: Να μπορείς να αυτοαμφισβητηθείς, μην περιμένεις να σε αμφισβητήσει το παιδί». Τέλος, ανέδειξε την ανάγκη να υπάρξει διάλογος μεταξύ του κράτους και των θεσμών, ώστε να γίνουν ορατοί οι προβληματισμοί και οι ανάγκες της κοινωνίας.
Στη δεύτερη συζήτηση, η οποία επικεντρώθηκε στο βιβλίο της διαΝΕΟσις με τίτλο «Προτάσεις για τη Συνταγματική Αναθεώρηση: 58 εισηγήσεις για ένα σύγχρονο Σύνταγμα», τον κύκλο των τοποθετήσεων άνοιξε ο Σπύρος Βλαχόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε στον εκσυγχρονισμό του κοινοβουλευτικού συστήματος και σε θέματα που πρέπει να ανοίξει ο διάλογος όπως τα κωλύματα και ασυμβίβαστα των βουλευτών, η απαγόρευση των πολιτικών κομμάτων, ο εκλογικός νόμος, η διάλυση της βουλής και η αναβάθμιση του ρόλου του Κοινοβουλίου.
Ο Βασίλειος Ανδρουλάκης επισήμανε ότι κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας αποτελεί η σωστή λειτουργία των θεσμών και πρότεινε την ενίσχυση του γνωμοδοτικού ρόλου των ανωτάτων δικαστηρίων, ιδίως του Συμβουλίου της Επικρατείας, ειδικά σε κατηγορίες νομοσχεδίων που προκαλούν προβλήματα κατά την εφαρμογή τους.
Ο Κυριάκος Π. Παπανικολάου μίλησε για τις ανεξάρτητες αρχές, οι οποίες λειτουργούν για την προστασία των δικαιωμάτων, την επιδίωξη συνταγματικών σκοπών, την ικανοποίηση συνταγματικών αρχών και τον έλεγχο της κακοδιοίκησης.
Τον λόγο πήρε ο Γιάννης Συμεωνίδης, ο οποίος σχολίασε ζητήματα που αφορούν τον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας, την κυβέρνηση, τη δημόσια διοίκηση και τη δημόσια διοίκηση. Πρότεινε την ανάδειξη ενός επιτελικού κράτους καθώς και του αποτυπώματος ορισμένων θεμελιωδών αρχών που συνδέονται με τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης.
Ο Ιωάννης Μ. Κονιδάρης αναφέρθηκε στον αποκλεισμό από την αναθεώρηση των διατάξεων περί σχέσεων μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας. Πρότεινε την απάλειψη της επίκληση της Αγίας Τριάδος από την κεφαλίδα του Συντάγματος, η οποία συχνά παρερμηνεύεται. Αναφέρθηκε επίσης στον θρησκευτικό όρκο του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Στη συνέχεια, η Λίνα Παπαδοπούλου τόνισε ότι τα ατομικά δικαιώματα δεν είναι αποκομμένα από τη δημοκρατία και την οικονομική ανάπτυξη. Κρίσιμο σημείο σε αυτή τη διαδικασία χαρακτήρισε την ισότητα, την αξιοκρατία καθώς και τον ρόλο που έχουν τα μέσα ενημέρωσης.
Η Πατρίνα Παπαρρηγοπούλου-Πεχλιβανίδη σχολίασε ότι το κοινωνικό κράτος έχει ανάγκη από μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που να αναδεικνύει τη σχέση της κοινωνικής προστασίας με την οικονομία. Στις προτάσεις ανέφερε τη θέσπιση των αρχών της κοινωνικής αποδοτικότητας και της στοχευμένης αναδιανομής, τη σύνδεση κάποιων κοινωνικών παροχών με την αγορά εργασίας και τον δημοσιονομικό έλεγχο.
Τον κύκλο των τοποθετήσεων έκλεισε ο Γιώργος Δελλής περιγράφοντας τους λόγους για τους οποίους πολλές διατάξεις του Συντάγματος για την οικονομία θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν. Σχολίασε την ανάγκη για ξεκάθαρη αποτύπωση του οικονομικού συστήματος της χώρας, καθώς και για αναδιατύπωση διατάξεων που αφορούν τον εγγυητικό ρόλο του κράτους.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τις ομιλίες και τις συζητήσεις της εκδήλωσης εδώ.
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 3/12/2025 #ODUSSEIA #ODYSSEIA