Στο πλαίσιο του νέου σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατατέθηκε και έγινε δεκτή τροπολογία εξαιρετικής σημασίας για την Κεφαλονιά, την Ιθάκη και δεκάδες ακόμη περιοχές της χώρας. Πρόκειται για μια θεσμική ρύθμιση που δίνει οριστική λύση σε μια πολεοδομική εκκρεμότητα δεκαετιών και αποκαθιστά την ασφάλεια δικαίου για χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες.
Ποιο ήταν το πρόβλημα:
Εδώ και χρόνια, πολλοί συμπολίτες μας – κυρίως σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων – αντιμετώπιζαν σοβαρά εμπόδια στην οικοδομησιμότητα των ιδιοκτησιών τους. Είχαν στην κατοχή τους ακίνητα εντός ή κοντά σε παλαιούς οικισμούς, τα οποία:
• είχαν περιέλθει σε αυτούς με κάθε νόμιμο τρόπο,
• είχαν αγοραστεί, μεταβιβαστεί ή κληρονομηθεί με εμπιστοσύνη στις ισχύουσες διοικητικές πράξεις,
• και βρίσκονταν σε άμεση λειτουργική και πολεοδομική συνέχεια με τον υφιστάμενο οικισμό.
Ωστόσο, πολλές από τις πράξεις οριοθέτησης αυτών των οικισμών που είχαν γίνει τις προηγούμενες δεκαετίες αποδείχθηκαν νομικά ελαττωματικές. Κρίθηκαν ως εκδοθείσες από αναρμόδιες αρχές ή χωρίς την τήρηση της απαιτούμενης πολεοδομικής τεκμηρίωσης.
Το πρόβλημα επιτάθηκε από παλαιότερες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι οποίες – με γνώμονα την εφαρμογή της νομιμότητας – ανέτρεψαν ρυθμίσεις που για δεκαετίες αποτελούσαν τη βάση του πολεοδομικού σχεδιασμού σε εκατοντάδες μικρούς οικισμούς.
Οι αποφάσεις αυτές εφάρμοζαν τον νόμο όπως τον ερμήνευσαν οι Δικαστές, χωρίς όμως να μπορούν να αφουγκραστούν τις πραγματικές κοινωνικές συνθήκες, τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και την ιστορική ιδιαιτερότητα της υπαίθρου. Γι’ αυτό και κατέστη αναγκαία μια σαφής και θεσμικά ισχυρή νομοθετική ρύθμιση, που να αποκαθιστά την ισορροπία ανάμεσα στη νομική ακρίβεια και τη βιωμένη καθημερινότητα των πολιτών.
Ποια είναι η λύση:
Η τροπολογία που ψηφίστηκε δεν νομιμοποιεί αυθαίρετα ούτε επεκτείνει ανεξέλεγκτα την εκτός σχεδίου δόμηση. Αντιθέτως, θεσπίζει δύο σαφή και αυστηρά εργαλεία πολεοδομικής οργάνωσης, με στόχο να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με διαφάνεια και δικαιοσύνη.
Συγκεκριμένα, εισάγονται:
• Οι Ζώνες Ανάπτυξης Οικισμών (Ζ.Α.Ο.) για οικισμούς έως 700 κατοίκους
• και οι Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων (Π.Ε.Χ.) για οικισμούς από 701 έως 2.000 κατοίκους
Στις ζώνες αυτές:
• επιτρέπεται η δόμηση με σαφείς πολεοδομικούς όρους,
• οριοθετούνται με θεσμική ασφάλεια εκτάσεις που βρίσκονται σε άμεση συνέχεια του οικιστικού ιστού,
• και θεσπίζονται συγκεκριμένα κριτήρια:
o ελάχιστα εμβαδά αρτιότητας,
o απαιτούμενο πρόσωπο σε κοινόχρηστη οδό,
o καθορισμένες αποστάσεις από δρόμους και οικιστικά όρια,
o συμβατότητα με τη φυσιογνωμία και τον χαρακτήρα του οικισμού.
Η λύση που δίνεται είναι στοχευμένη, τεχνικά τεκμηριωμένη και θεσμικά καθαρή. Δεν αφορά γενική επέκταση της δόμησης, αλλά ειδικές περιπτώσεις μικρών και μεσαίων ιδιοκτησιών που είχαν εγκλωβιστεί χωρίς υπαιτιότητα των πολιτών.
Τι σημαίνει αυτό για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη:
Η τροπολογία αφορά άμεσα εκατοντάδες οικογένειες στα νησιά μας, οι οποίες μέχρι σήμερα βρίσκονταν σε ένα καθεστώς αβεβαιότητας και αδικίας.
Οι ιδιοκτησίες τους, πολλές φορές κληρονομημένες ή αποκτημένες με κόπο, δεν μπορούσαν να αξιοποιηθούν, να χτιστούν, να μεταβιβαστούν ή να χρηματοδοτηθούν, διότι δεν υπήρχε θεσμικό πλαίσιο που να τις εντάσσει καθαρά στον πολεοδομικό σχεδιασμό.
Με τη νέα ρύθμιση:
• Αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος,
• Αίρονται οι αμφισημίες του παρελθόντος,
• Και δίνεται οριστική λύση με όρους ισονομίας, διαφάνειας και λογικής.
Πρόκειται για μια νίκη της κοινής λογικής και της θεσμικής συνέπειας. Μια δικαίωση για τους πολίτες που συμμορφώθηκαν με τον νόμο και περίμεναν επί χρόνια μια καθαρή απάντηση από την Πολιτεία.
Ως Βουλευτής Κεφαλονιάς & Ιθάκης είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που η τροπολογία αυτή προχώρησε με θεσμική σαφήνεια και κοινωνική ευαισθησία.
Αποτελεί χειροπιαστή απάντηση σε ένα χρόνιο πρόβλημα που ταλαιπώρησε δεκάδες τοπικές κοινωνίες.
Και είναι παράδειγμα του πώς η πολιτική μπορεί να δίνει λύσεις με σύνεση, τεκμηρίωση και σεβασμό στους πολίτες.
Παρακολουθήστε στον σύνδεσμο την τοποθέτηση μου στη Βουλή αναφορικά με τη νομοθετική ρύθμιση για τη δόμηση στους οικισμούς κάτω των 2000 κατοίκων.
Παναγής Καππάτος
Βουλευτής Κεφαλονιάς & Ιθάκης
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 3/7/2025 #ODUSSEIA #ODYSSEIA