Μέρος από το ομώνυμο βιβλίο μου Έκδοσης 2004
Οι πρώτες πληροφορίες που συνδέουν την Κεφαλονιά με τους Ολυμπιακούς αγώνες αγγίζουν τα ιστορικά χρόνια. Όπως αναφέρει ο Παυσανίας περί το 560 π.Χ. στη 48η Ολυμπιάδα στους Δελφούς, νικητής της κιθαρωδίας ήταν ο Κεφαλονίτης Μελάμπους «…Της δε τεσσαρακοστής Ολυμπιάδος και ογδόης ,… έτει τρίτω άλθα έθεσαν οι αμφικτύονες κιθαρωδίας μεν καθά και εξ΄ αρχής προσέθεσαν δε και αυλωδίας αγώνισμα και αυλών ανηγορεύθησαν δε νικώντες Κεφαλλήν τε Μελάμπους κιθαρωδία και αυλωδός Αρκάς Εχέμβροτος, Σακάδας δε Αργείος επί τοις αυλοίς…».
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΗΛΙΔΑΣ
Στο «Izolaria del P. Coronelli», διαβάζουμε στην αναφορά για την αρχαία πόλη της Κεφαλληνίας Πάλη: «… Il suo Territorio al presente e detto Palecchi, che produce I pue esquifiti moscaci della Terra, I di cui Popoli Fabbricarono il famoso teatro in Eliade nel Peleponnezo per I giuochi Olympiaci…».
Επιπλέον και ο ιστορικός Κωστής Λοβέρδος στο έργο του «Ιστορία της νήσου Κεφαλληνίας» αναφέρει την ίδια μαρτυρία, δοσμένη τη φορά αυτή από τον A. G. Saint Sauveur, την οποία υποστήριξε και ο Morosini: «Έργον δε των Παλέων ήτο το περίφημον Θέατρον της Ήλιδος, όπου οι Έλληνες αθληταί διεφιλονείκουν το βραβείο των Ολυμπιακών αγώνων και εν ω πάντα ενέπνεον μεγαλείον και ευγενήν μεγαλοπρέπειαν».
Σύμφωνα όμως με τον ιστορικό Λοβέρδο, η πληροφορία αυτή δεν τεκμηριώνεται από αρχαία ιστορική πηγή. Πιθανόν την πληροφορία ο Morosini και ο A. G. Saint Sauveur να την εντόπισαν σε αρχαία επιγραφή, που βρέθηκε στην Κεφαλονιά.
Θα πρέπει να εξετασθεί προσεκτικά η σχέση της Πάλης με τις περιοχές της Ήλιδας και Ολυμπίας, που, όπως φαίνεται, υπήρχε, οπότε θα εξακριβωθεί, η φερεγγυότητα των μαρτυριών του Morozini σχετικά με αυτές τις πληροφορίες.
Σχέση Παλέων με Ήλιδα
Επιπρόσθετα, για τη σχέση και επικοινωνία της πόλης των Παλέων Κεφαλληνίας με την Ήλιδα μας πληροφορεί ο Παυσανίας ότι είδε στο ναό της Ολυμπίας, ανδριάντα του Ηλείου Τιμοπτόλιδος, υιού του Λάμπιδος, τον οποίον έστησαν οι Παλείς. «Ανέθεσαν δε και Ηλείον άνδρα Τιμόπτολιν Λάμπιδος Παλείς, η τετάρτη Κεφαλλήνων μοίρα…».
Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων στο πνεύμα της Γαλλικής Επανάστασης
Η διάδοση της ελληνικής κλασικής παιδείας στην Ευρώπη το 17ο και 18ο αιώνα τροφοδότησε την Ευρώπη με τις βασικές αρχές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και άνοιξε νέους ορίζοντες πολιτικούς, παιδαγωγικούς και μορφωτικούς, ώστε να βρει στήριγμα ο νεοανθρωπισμός και ο Διαφωτισμός. Στο πλαίσιο αυτό, κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, το Γαλλικό Διευθυντήριο προτείνει την ανασύσταση των Ολυμπιακών Αγώνων «εν αυτώ τω πεδίω του Άρεως» στο Παρίσι.
Έλευση Δημοκρατικών Γάλλων στα Επτάνησα 1797-1799
Την έλευση των δημοκρατικών Γάλλων (1797), στα Ιόνια Νησιά, δέχτηκε με ανακούφιση ο Επτανησιακός λαός, αποτινάσσοντας το βάρος της «Γαληνότατης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου». Έτσι, μπόρεσε να εκφραστεί μέσα από τις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης. Αποτέλεσμα της νέας αυτής κατάστασης, ήταν η δημιουργία σε κάθε νησί πολιτικών συλλόγων ή σωματείων, όπου διακινούνταν ελεύθερα οι νέες ιδέες και επικρατούσαν ακραίες δημοκρατικές αρχές.
Αργοστόλι: Πρόταση για ανασύσταση των Ολυμπιακών Αγώνων.
Το 1798 με κέντρο το Αργοστόλι ιδρύθηκε Συνταγματικός Σύλλογος «εκ καθαρών Ιακωβίνων». Πρέσβευε μία πολιτικοκοινωνική αναγέννηση του λαού, νέα κτηματική διαίρεση με δίκαια και ισομερή κατανομή όλων των εκτάσεων σε όλους τους πολίτες.
Επίσης, επαναστατικές και τολμηρές ήταν οι προτάσεις και οι σκέψεις κάποιων μελών του Συλλόγου για κατάργηση της χριστιανικής λατρείας και επαναφορά των τελετών της αρχαίας προγονικής θρησκείας αλλά και ανασύσταση των Ολυμπιακών αγώνων.
Οι προτάσεις για αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων ήταν μία πρώιμη αθλητική έκφραση στο νησί, 100 χρόνια πριν από την αναβίωση του 1896 από τον Δημήτριο Βικέλα και τον Πιερ Ντε Κουμπερτέν. Φαίνεται δε, πως αυτές οι ιδέες ήταν ένα θέμα ευρύτερο, καθώς βρήκαν έδαφος και σε άλλους τόπους όπου είχαν δεχθεί επιρροές από τα κηρύγματα της Γαλλικής Επανάστασης.
……………………….
Αποθέωση της χορωδίας
Στην Δ ΄Ολυμπιάδα ( Ζάππεια) (1888) προσκλήθηκε από την κεντρική Επιτροπή και η Κεφαλονιά να συμμετάσχει στην έκθεση. Αποφασίσθηκε δε η αποστολή «καλώς κατηρτισμένου Χορού Καλλιφώνων».
Έτσι, στη μεγάλη οικία του Ι. Σ. Άννινου στο Αργοστόλι, που είχε ευρύχωρες αίθουσες, ο παλαιός ριζοσπάστης, μουσικοδιδάσκαλος και συνθέτης Ν.Τζανής – Μεταξάς, βοηθούμενος από τους κορυφαίους μαθητές του, Διονύση Λαυράγκα και Γεώργιο Σολω(ο)μό, οργάνωσε ικανό χορό με σκοπό να αντηχήσουν τα άσματά του στο Ζάππειο ίδρυμα.
Στην ιδέα του σχηματισμού ικανής χορωδίας συνέβαλε κι η φιλόμουση επαρχία Πάλλης που πρόσφερε τις δυνάμεις της με επιτυχία, ώστε να ψάλλουν αρμονικότατα την περίφημη επτανησιακή καντάδα. Τα ακούσματα θα ήταν εμβατήρια και ύμνοι, που είχαν γραφτεί από το ριζοσπάστη συνθέτη Νικόλαο Τζανή-Μεταξά: Ψαλμός του Δαβίδ («Κύριε εν τη Δυνάμει Σου»), «Χαιρετισμός των Κεφαλλήνων στην Αθήνα», «Ξημερώνει αυγή των θαυμάτων». Επίσης χορωδιακές συνθέσεις του Διονυσίου Λαυράγκα: «Ο Ναύτης του Ιονίου», «Ύμνος προς τον Ζάππα». Στο πρόγραμμα της χορωδίας ήταν και κεφαλλονίτικες καντάδες: «Αγράμπελη» του λαϊκού συνθέτη Ε. Μακρή, «Ωσάν το ρόδο», «Τώρα βγαίνει το φεγγάρι» και ακόμα το εξελληνισθέν από τον Λαυράγκα μεγάλο χορωδιακό από το μελόδραμα «Νόρμα» του Μπελλίνι «είναι εδώ». Επίσης και διάφορα ριζοσπαστικά θούρια του Νικόλαου Τζανή-Μεταξά.
Ο Διονύσιος Λαυράγκας στα απομνημονεύματά του μας ενημερώνει πως με τους χορωδούς «δεν επαιδεύθηκε πολύ μαζί τους. Αν και άνθρωποι εργατικοί, τεχνίτες και σχεδόν αγράμματοι, εμάθαιναν εύκολα με το αυτί τα τραγούδια τους και γρηγορότερα αφ’ όσον ανέμενα». ‘Όταν η χορωδία ήταν έτοιμη, δέχτηκε μια γενναία οικονομική στήριξη από το δήμο Αργοστολίου και για πρόβα τζενεράλε έδωσε δύο συναυλίες, μια στο Αργοστόλι και μια στο Ληξούρι. Έπειτα μπαρκάρανε στο πλοίο «Θησέας» χαρούμενοι και με ελπίδες για την Αθήνα.
Η Κεφαλονίτικη χορωδία στην Δ ΄Ολυμπιάδα έδωσε τρείς παραστάσεις: μία στο θέατρο Συγγρού και δύο στη Ροτόντα του Ζαππείου κάτω από την μπακέτα του Διονυσίου Λαυράγκα. Σημείωσε δε, αξιόλογη επιτυχία και απέσπασε ειλικρινείς επαίνους και το πρώτο βραβείο από τους δύο χιλιάδες και πλέον ακροατές, καθώς και τα εγκωμιαστικά λόγια του τύπου. Αξίζει μία λεπτομερής αναφορά προς τους πρωτεργάτες της μεγάλης εκείνης παραστάσεως που, πέρα από την εθνική τους προσφορά, η επιτυχία τους συνετέλεσε στην παραπέρα ανάπτυξη της χορωδιακής μουσικής στο νησί τους.
Πρώτοι Τενόροι (πρίμοι): Άγγελος Μακρής, Χαράλαμπος Λάσκαρης,
Κωνσταντίνος Παναγιώτου, Γεράσιμος Αντύπας, Σπύρος Σαμούτ, Χαράλαμπος Κουρούκλης, Παύλος Δελλαπόρτας, Τζώρτζης Δελλαπόρτας και Κώστας Βαρθολόμος
Δεύτεροι Τενόροι (σεγόντοι): Κωνσταντίνος Μπογάζας, Ευάγγελος Διακάτος, Παύλος Σαμούτ, Ιωάννης Δρακόπουλος, Γεράσιμος Γαλιατσάτος, Γεώργιος Λάσκαρης και Σπύρος Κάρμενος.
Βαθύφωνοι Α΄και Β΄: Ηλίας Δήμος, Δημοσθένης Δρακόπουλος ή Λούπος, Σπύρος Νικολετάτος, Δημήτρης Ματσούκης, Σάββας Αρσένης, Γεώργιος Τσερνατάς, Κώστας Λειβαδάς, Χ.Εξηδάχτυλος , Ηλίας Μαρκέτος και φυσικά ο Διον. Λαυράγκας.
«Τα τεμάχια άτινα εξετέλεσαν ωραία πάντα, πρωτοτυπότατα είναι τα εξής:
«Θούριον άσμα» υπό Ν.Τζανή Μεταξά, «Ύμνος εις τον Ζάππαν» υπό Διον. Λαυράγκα, «Εις τον Ευαγγελισμόν» υπό του Ν.Τζανή Μεταξά, «Έχε γεια» υπό Καμπάνη, «Ο Ναύτης του Ιονίου», άσμα επιθαλάσσιον υπό Δ. Λαυράγκα και στίχοι Γεράσιμου Μαυρογιάννη», καθώς πληροφορούμαστε από το σύγχρονο τύπο.
Επίσης, κατά την Δ’ Ολυμπιάδα βραβεύτηκε ακόμα μία φορά ο αξιόλογος και πολυγραφότατος Κεφαλονίτης μουσικοσυνθέτης, Γεώργιος Λαμπίρης για τα έργα του: «Στοιχειώδης διδασκαλία της Μουσικής και Ωδικής» και «Διδασκαλία της μουσικής». Τα έργα αυτά απετέλεσαν την πρώτη επιστημονική αποτύπωση μουσικών συγγραμμάτων, που έως τότε απουσίαζαν από τον ελλαδικό χώρο. Επιπρόσθετα ο ίδιος συνθέτης μελοποίησε εμβατήριο με τίτλο «Η Ολυμπιακή έκθεση» αφιερωμένο στους ευεργέτες Ε. και Κ. Ζάππα και εξεδόθη από το μουσικό οίκο Ζ. Βελουδίου – Αθήναι.
…………………
Αρχιτεκτονική Ολυμπιακών Έργων
Πριν από τις ανασκαφές του Ερνέστου Τσίλλερ το 1870 η όψη που παρουσίαζε το Παναθηναϊκό Στάδιο έμοιαζε με μακρόστενη πλατεία, η οποία περιστοίχιζε ένα ιερό, όπως μας πληροφορεί ανώνυμος Ιταλός περιηγητής. Η αναστήλωση των ερειπίων του θα έφερνε στην επιφάνεια ένα κόσμημα της αρχαίας Ελλάδος, μόνο που οι κερκίδες ήταν κατεστραμμένες και σκεπασμένες με χώμα. Χάρη στη γενναιόδωρη προσφορά του Γεωργίου Αβέρωφ, μεγαλέμπορου στην Αλεξάνδρεια, η κατασκευή του σταδίου έγινε πραγματικότητα.
Η μελέτη του προικισμένου και γνωστού Κεφαλονίτη αρχιτέκτονα Αναστασίου Μεταξά , βασισμένη στο ανασκαφικό έργο του Τσίλλερ, έδωσε την πιο πιστή ως προς το αρχικό οικοδόμημα προσέγγιση.
Επίσης, έργο του Κεφαλονίτη αρχιτέκτονα είναι και το εθνικό Σκοπευτήριο στην Καλλιθέα, το οποίο και θεωρείται από τα σημαντικότερα νεότερα αρχιτεκτονικά μνημεία με όμορφες, λιτές αρχιτεκτονικές γραμμές.
……………….
4η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 1908 (Λονδίνο)
Σε αυτή την Ολυμπιάδα διακρίθηκε παίρνοντας το αργυρό μετάλλιο στο άθλημα «ελεύθερος ακοντισμός» ο Μιχάλης Δώριζας με βολή 51,36 μ και το χάλκινο μετάλλιο στο άθλημα «βολή κατά πηλίνων δίσκων», ο Αναστάσιος Μεταξάς, ο οποίος κατέλαβε τη θέση με 57 βαθμούς. Επίσης ο ίδιος αθλητής πήρε την 3 θέση στο αγώνισμα σκοποβολής με πιστόλι, συναγωνιζόμενος με 286 σκοπευτές, και την 6 θέση στο αγώνισμα «σκοπεύσεως κατά περιστερών».
Ελληνική Ολυμπιάδα της Αμερικής
Στο περιθώριο και ως απόηχος της 4ης Ολυμπιάδας του Λονδίνου, οι Έλληνες της Αμερικής και συγκεκριμένα της πόλης Lowell της Μασσαχουσέτης διοργάνωσαν «Ολυμπιακούς Αγώνες» υπό την αιγίδα του τοπικού «Πανελλήνιου Γυμναστικού Συλλόγου». Ανάμεσα στους Έλληνες που διακρίθηκαν ήταν και ο Κεφαλλονίτης Ν. Αλεξάτος.
5η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 1912 (Στοκχόλμη)
Η Ελλάδα έως τον Οκτώβριο του 1911 δε γνώριζε αν θα συμμετείχε ή όχι στην 5η Ολυμπιάδα. Τον Ιανουάριο του 1912 δημοσιεύθηκε νόμος για την χορήγηση έκτακτης πίστωσης 2500 δρχ. προς την Ε.Ο.Α., προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή των Ελλήνων αθλητών σε αυτούς τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Οι φτωχές επιδόσεις των αθλητών μας, ανάγκασαν τους παράγοντες της επιτροπής να στείλουν αρχικά ολιγομελή αθλητική ομάδα που αποτελείτο από τέσσερις μόνο αθλητές και ανάμεσά τους ο Μιχάλης Δώριζας (σφαιροβολία – δισκοβολία).
Τη τελευταία στιγμή προστέθηκαν και άλλοι αθλητές, ειδικά 9 σκοπευτές, ανάμεσά τους και οι Αναστάσιος Μεταξάς και ο Κωνσταντίνος Σκαρλάτος.
Τελικά , η Ελληνική ομάδα έφτασε να αποτελείται από 34 συνολικά αθλητές. Αρχηγός της αποστολής ορίστηκε ο Αναστάσιος Μεταξάς. Στους αγώνες ο Μιχάλης Δώριζας κατέλαβε τη 13η θέση στο δίσκο με 39,28μ και την 11η θέση στη σφαίρα με 12,05μ. Ο Αναστάσιος Μεταξάς, την 6η θέση στη βολή «κατά πηλίνων δίσκων» και ο Κωνσταντίνος Σκαρλάτος δύο φορές 5ος στο περίστροφο από 50μ. και από 30μ.
10η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 1932 (Λος Άντζελες)
Στην Ολυμπιάδα αυτή έλαβαν μέρος 37 κράτη. Οι Αγώνες ξεκίνησαν με μεγαλοπρέπεια σε εντυπωσιακό κλίμα. Η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή αναζήτησε χορηγούς ανάμεσα στους Έλληνες της ομογένειας, ώστε να εκπροσωπηθεί η χώρα επάξια στους Αγώνες. Τελικά, συμμετείχε με δέκα αθλητές, εκ των οποίων τέσσερις ήταν Έλληνες εγκατεστημένοι μόνιμα στην Αμερική. Στην σφαιροβολία έλαβε μέρος με τα χρώματα της γαλανόλευκης και ο Κεφαλλονίτης Θεοδωράτος που κατοικούσε στο Όκλαντ της Καλιφόρνιας.
14η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 1948 (Λονδίνο)
Η ελληνική συμμετοχή σε αυτή την Ολυμπιάδα ήταν πολυπληθής. Έλαβαν μέρος 60 αθλητές. Στο αγώνισμα της ελεύθερης πάλης αγωνίστηκε ο Σπυρίδων Δευτεραίος (87 κιλά) και αποκλείστηκε, αν και είχε καλή παρουσία.
15η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 1952 (Ελσίνκι)
Η Ελλάδα έδωσε δυναμικά το παρόν της σε αυτούς τους αγώνες. Συναντάμε τον Παναγιώτη Λιναρδάτο στο άθλημα της σκοποβολής “κατά πηλίνων δίσκων”, ο οποίος τελικά κέρδισε την 24η θέση.
16η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 1956 (Μελβούρνη)
Σε αυτή την Ολυμπιάδα η ελληνική συμμετοχή αποτελείτο από 12 αθλητές. Στο αγώνισμα της ελεύθερης πάλης συμμετείχε ο Σπυρίδων Δευτεραίος (κατηγ. 87 κιλά), αλλά αποκλείστηκε από τον πρώτο προκριματικό γύρο, επειδή ηττηθηκε από τον Ιρλανδό Gerald Martina.
17η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 1960 (Ρώμη)
Στους αγώνες της Ρώμης η ελληνική αποστολή έδωσε το παρόν της σε όλα τα αγωνίσματα με 52 αθλητές. Συμμετείχε στη δισκοβολία ο Αντώνης Κουνάδης, ο οποίος κατέκτησε τη 18η θέση.
19η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 1968 (πόλη του Μεξικού)
Η ελληνική συμμετοχή αποτελείτο από 48 αθλητές, που έλαβαν μέρος σε αγωνίσματα στίβου. Στο αγώνισμα της πυγμαχίας έλαβε μέρος ο Άγγελος Θεοτοκάτος, (54 κιλά), αλλά αποκλείστηκε.
20η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 1972 (Μόναχο)
Στη “ματωμένη” Ολυμπιάδα του Μονάχου, όπως χαρακτηρίστηκε λόγω επεισοδίων μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών, η Ελλάδα συμμετείχε με 84 αθλητές. Ο Αντώνης Κουνάδης ήταν συνοδός στίβου, ενώ ο Άγγελος Θεοτοκάτος (κατηγ. 57 κιλά) αγωνίστηκε στην πυγμαχία.
27η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ 2000 (Σίδνευ)
Εντυπωσιακή και άψογη οργανωτικά υπήρξε η Ολυμπιάδα του Σίδνεϋ, στην οποία η Ελλάδα κέρδισε πρωτιές και νίκες με ολυμπιακά μετάλλια. Η Άννα Πολλάτου 46, παγκόσμια πρωταθλήτρια ρυθμικής γυμναστικής και οι άλλες συναγωνίστριες της ομάδας (την Εύα Χριστοδούλου, την Ειρήνη Αϊνδηλή, την Χαρά Καρυάμη, την Μαρία Γεωργάτου και την Κλένια Πανταζή) πήραν την 3η θέση στο σύνθετο ομαδικό (χάλκινο μετάλλιο).
………………….
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 26/7/2024 #ODUSSEIA #ODYSSEIA