Μια σπάνια επιστολή που έγραψε ο Φραντς Κάφκα στον εκδότη του δείχνει πόσο αγωνιώδης αγώνας ήταν για τον συγγραφέα να βάλει την πένα στο χαρτί, ειδικά καθώς η υγεία του επιδεινωνόταν.
Η επιστολή, η οποία σύντομα θα δημοπρατηθεί, συνέπεσε με τη διάγνωση της φυματίωσης του Κάφκα, από την οποία τελικά θα πέθαινε και η οποία, όπως λένε οι μελετητές, πολύ πιθανόν να ενίσχυσε το αίσθημα της ψυχικής παράλυσης και της αδυναμίας του.
«Όταν οι ανησυχίες έχουν εισχωρήσει σε ένα ορισμένο στρώμα της ύπαρξης, το γράψιμο και τα παράπονα προφανώς σταματούν», έγραφε στον φίλο και εκδότη του, τον αυστριακό ποιητή Άλμπερτ Χέρενσταϊν. «Ούτε η δική μου αντίσταση ήταν τόσο ισχυρή».
Η επιστολή δεν χρονολογείται, αλλά οι μελετητές πιστεύουν ότι γράφτηκε μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου 1920, όταν ο Κάφκα νοσηλευόταν για την ασθένειά του σε κλινική στη βόρεια Ιταλία. Το συγγραφικό μπλοκάρισμα καταδίωκε ως γνωστόν τον Κάφκα σε όλη του τη ζωή, αλλά επιδεινώθηκε από την κακή φυσική του κατάσταση.
«Δεν έχω γράψει τίποτα εδώ και τρία χρόνια, ό,τι έχει δημοσιευτεί τώρα είναι παλιά πράγματα, δεν έχω άλλο, ούτε καν κάτι που έχω ξεκινήσει», έγραφε ο συγγραφέας στον εκδότη του.
Ο Gabriel Heaton, ειδικός σε βιβλία και χειρόγραφα στον οίκο Sotheby’s στο Λονδίνο, ο οποίος βγάζει την επιστολή σε ηλεκτρονική δημοπρασία στις 26 Ιουνίου, 100 χρόνια μετά τον θάνατο του συγγραφέα, δήλωσε ότι οι επιστολές του Κάφκα που κάνουν αναφορά στο συγγραφικό του έργο είναι σπάνιες.
«Πρόκειται για κάτι αρκετά σπάνιο, καθώς και για μια επιστολή με σημαντικό περιεχόμενο», λέει.
«Το να έχουμε, από όλους τους συγγραφείς, τον Κάφκα να μας μιλάει για το συγγραφικό μπλοκάρισμα είναι ιδιαίτερα οδυνηρό και ουσιαστικό», δήλωσε ο Heaton. «Είναι σχεδόν ο νομπελίστας του συγγραφικού μπλοκαρίσματος, όπως βλέπουμε κι από τα ημερολόγιά του», όπου υπάρχουν πολλές αναφορές στην αδυναμία του να συνεχίσει να γράφει.
«Πρέπει να βουτήξεις κάτω, όπως ήταν, και να βυθιστείς πιο γρήγορα από αυτό που βυθίζεται μπροστά σου», έγραψε στο ημερολόγιό του στις 30 Ιανουαρίου 1915.
Το τέλος της στασιμότητας
Παρά το μελαγχολικό του ύφος, ήταν περίπου εκείνη την εποχή που ο Κάφκα ξεκίνησε την αναμφισβήτητα πιο έντονη ερωτική σχέση της ζωής του, με την Τσέχα δημοσιογράφο Milena Pollaková-Jesenská, η οποία μόλις είχε μεταφράσει το έργο του Der Heizer (Ο θερμαστής). Λέγεται ότι συνέβαλε καθοριστικά στο να τον ενθαρρύνει να ξεπεράσει τη δημιουργική του στασιμότητα και να γράψει τα τελευταία του αριστουργήματα, «Ο Πύργος» και «Ο καλλιτέχνης της πείνας».
«Ενώ το γράμμα γράφτηκε σε μια στιγμή κάποιας απόγνωσης, είναι ιδιαίτερα οδυνηρό γνωρίζοντας, όπως ξέρουμε τώρα, ότι επρόκειτο να βιώσει αυτή τη μεταμορφωτική εμπειρία, η οποία θα τον ενεργοποιούσε σε μια τελευταία έκρηξη δημιουργικότητας», δήλωσε ο Heaton.
Δεδομένης της αυξανόμενης ζήτησης μεταξύ των συλλεκτών για χειρόγραφες επιστολές γενικά – που αποτελούν όλο και μεγαλύτερη σπανιότητα στην ψηφιακή εποχή – και επιστολές του Κάφκα ειδικότερα, εκτιμάται ότι η παρτίδα θα φτάσει μεταξύ 70.000 και 90.000 λιρών. Η επιστολή πωλήθηκε για τελευταία φορά πριν από περίπου 11 χρόνια. Ο σημερινός ιδιοκτήτης είναι ένας σημαντικός ευρωπαίος ιδιώτης συλλέκτης, ανέφερε ο Sotheby’s, χωρίς να δώσει περισσότερες πληροφορίες.
Συμπίπτει με την συμπλήρωση 100 χρόνων από τον θάνατο του Κάφκα στις 3 Ιουνίου, η οποία έχει προκαλέσει ένα κύμα νέων βιβλίων, βιογραφικών ταινιών και εκθέσεων.
Ο Κάφκα πέθανε το 1924 σε ηλικία 40 ετών. Ο Έχρενστάιν κράτησε την επιστολή μέχρι το 1948, όταν την έστειλε σε μεγάλη ηλικία στην τσεχικής καταγωγής καλλιτέχνιδα Dolly Perutz, η οποία είχε δραπετεύσει από την κατεχόμενη από τους Ναζί Τσεχοσλοβακία το 1938 και εγκαταστάθηκε στη Μασαχουσέτη. Το γράμμα βρίσκεται ακόμη στον φάκελο του ταχυδρομείου στον οποίο το παρέλαβε.
Photo: «Όταν οι ανησυχίες έχουν εισχωρήσει σε ένα ορισμένο επίπεδο της ύπαρξης, το γράψιμο και τα παράπονα προφανώς σταματούν», έγραψε στον φίλο και εκδότη του, τον αυστριακό ποιητή Άλμπερτ Έρενσταϊν. Πηγή photo: Sotheby’s
Με πληροφορίες από Guardian / Πηγή: Hellas Journal
ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 3/6/2024 #ODUSSEIA #ODYSSEIA