απελευθέρωση των κρατουμένων από τα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Για τον σκοπό αυτό επιστρατεύτηκε μια ομάδα Βρετανών κινηματογραφιστών, η οποία αποτελούνταν από στρατιώτες με την ειδικότητα του οπερατέρ. Τα μέλη της British Army Film Unit ταξίδεψαν μέχρι την Γερμανία για να τραβήξουν αυθεντικές εικόνες και να καταγράψουν τις «καλά κρυμμένες» αλήθειες. Το σενάριο υπέγραφαν ο Ρίτσαρντ Γκρόσμαν, που αργότερα έγινε υπουργός των Εργατικών και ο Κόλιν Γουίλις….
Στο Λονδίνο, στα Pinewood Studios, παρέμεινε ο Χίτσκοκ ως συντονιστής για να δώσει την τελική μορφή στο φιλμ. Μόλις έφτασαν στα χέρια του οι πρώτες εικόνες από την απελευθέρωση των κρατουμένων στο στρατόπεδο του Μπέργκεν-Μπέλσεν, το σοκ που υπέστη ήταν τόσο μεγάλο που δεν εμφανίστηκε για μια ολόκληρη εβδομάδα στο στούντιο. Όσο δούλευαν στα στούντιο του Λονδίνου δεν σταματούσε να έρχεται νέο υλικό από τη Γερμανία. Φιλμ πλέον δεν έστελναν μόνο τα βρετανικά συνεργεία, αλλά και οι Αμερικανοί και οι Ρώσοι από συνολικά έντεκα στρατόπεδα.
Ο Χίτσκοκ αν και ήταν ψυχικά καταβεβλημένος από την γερμανική θηριωδία που κατέγραψαν οι κάμερες, συνέχισε την αποστολή που είχε αναλάβει. Όμως δεν ξεπέρασε τα όσα βίωσε την περίοδο της επεξεργασίας των εικόνων του ντοκιμαντέρ. Οι νοσηρές σκηνές από την μαζική εξόντωση εκατομμυρίων ανθρώπων στα κολαστήρια των ναζί, ξεπερνούσαν και την πιο αρρωστημένη φαντασία και φυσικά δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν προϊόν σκηνοθεσίας ούτε στα «πιο ακραία» κινηματογραφικά θρίλερ…
Νεκροί, σκελετωμένοι επιζήσαντες, ανθρώπινα υπολείμματα σε φούρνους, πελώριοι σάκοι με ανθρώπινα μαλλιά, ακόμα και δόντια, σωροί με ματογυάλια, ήταν κάποιες από τις εικόνες που τον στιγμάτισαν. Με πρωτοβουλία του σκηνοθέτη επιλέχθηκαν τα πλάνα που ενίσχυαν την γνησιότητα του ντοκιμαντέρ, ώστε κανένας να μην μπορέσει να αμφισβητήσει την αλήθεια των εικόνων και να θεωρήσει πως πρόκειται για σκηνοθετημένες σκηνές….
Το «θάψιμο» του φιλμ και οι νέες πολιτικές συμμαχίες
Το τελικό αποτέλεσμα έλαβε αποθεωτικές κριτικές από όσους το είδαν. Το ντοκιμαντέρ ωστόσο δεν προβλήθηκε ποτέ. Το κλίμα απέναντι στους Γερμανούς είχε αλλάξει αισθητά. Η ταινία εγκαταλείφθηκε γιατί εκτός των άλλων υπήρχαν ήδη και άλλες ταινίες με γερμανικές θηριωδίες. «Εκείνα τα χρόνια, όταν ανακάλυψαν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί επιθυμούσαν να προβληθεί η ταινία πολύ γρήγορα ώστε να δείξoυν τι συνέβαινε εκεί και να αναγκάσουν τον γερμανικό λαό να αποδεχθεί την ευθύνη του για τις ωμότητες που διαπράχθηκαν», δήλωσε σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «The Independent» ο Τόνι Χάγκιθ, έφορος του Βρετανικού Πολεμικού Μουσείου (Imperial War Museum), όπου φυλάχτηκαν οι πέντε από τις έξι μπομπίνες με το υλικό του ντοκιμαντέρ. Το 1980, ένας Αμερικανός ερευνητής ανακάλυψε το φιλμ σε ένα σκουριασμένο κουτί.
Έτσι έγινε μια πρόχειρη εκδοχή, χωρίς την έκτη μπομπίνα και προβλήθηκε το 1984 στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, αλλά και στην αμερικανική τηλεόραση με τίτλο «The Memory of the Camps» (Η μνήμη των στρατοπέδων)…. Το Βασιλικό Πολεμικό Μουσείο χρησιμοποίησε ψηφιακή τεχνολογία για να συντηρήσει στην εκδοχή του Χίτσκοκ, ενώ ανακάλυψε και το υλικό της έκτης μπομπίνας.
Το δεύτερο ντοκιμαντέρ και η «δικαίωση» του Χίτσκοκ 70 χρόνια μετά
Ένα δεύτερο ντοκιμαντέρ με τίτλο «Night will fall» του Αντρέ Σίνγκερ και αφηγητές την Ελένα Μπόναμ Κάρτερ και τον Τζάσπερ Μπρίττον αποκαλύπτει το πως ανακαλύφθηκε και ήρθε στο φως το ντοκιμαντέρ του Χίτσκοκ 70 χρόνια αργότερα. Ο Σίνγκερ παίρνει συνέντευξη από έναν επιζώντα του Ολοκαυτώματος, τον Κροάτη Μπράνκο Λούστιγκ, που ο Σπίλμπεργκ τον διάλεξε για παραγωγό της ταινίας «Λίστα του Σίντλερ». Ήταν παιδάκι όταν απελευθερώθηκε από το στρατόπεδο Μπέλσεν, και τόσο άρρωστο και αδύναμο που ακούγοντας να καταφτάνουν οι Σκοτσέζοι στρατιώτες με τις γκάιντες νόμιζε, όπως λέει, ότι «είχε ανέβει στον ουρανό και τον υποδέχονταν χορωδίες αγγέλων»….
Στο ντοκιμαντέρ του Σίνγκερ, που προβάλλεται από το HBO προβάλλονται ιστορίες από τα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης με τρόπο εξίσου ρεαλιστικό, όπως στην ταινία του Χίτσκοκ.
https://www.youtube.com/watch?x-yt-ts=1422327029&x-yt-cl=84838260&v=lbB9NCYzQVU
Πηγές: newsweek , independent
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 27.1.2015, Χαράλαμπος Μοσχόπουλος