Οι φοίνικες που χρόνια τώρα σηματοδοτούσαν την Πλατεία Βαλλιάνου (η οποία κακώς καλείται από ορισμένους κεντρική Πλατεία Αργοστολίου) ανήκουν στο παρελθόν. Με αφορμή λοιπόν τον θάνατό τους, ένα πισογύρισμα στην ιστορική αυτή πλατεία που άλλαξε κατά καιρούς τόσες ονομασίες, ξαναφέρνει στην επιφάνεια μελέτη για το Δημοτικό Καφενείο που για χρόνια βρισκόταν στην δυτική της πλευρά. Απολαύστε εικόνες του χθες, μαρτυρίες ζωής και ήθους μιας εποχής
Στο Ιστορικό Αρχείο Κεφαλονιάς και συγκεκριμένα στο νεότερο τμήμα* φυλάσσονται τρία ενδιαφέροντα έγγραφα (δύο δακτυλόγραφα και ένα χειρόγραφο), που αφορούν τη δημοπράτηση και ενοικίαση του Δημοτικού Καφενείου στην Κεντρική πλατεία Δικαστηρίων στ’ Αργοστόλι. Πρόκειται για τη διακήρυξη της ως άνω δημοπρασίας από τον Δημαρχούντα Πέτρο Ι. Χωραφά (20.11.1921), για το υπ’ αριθ. 22180 (3.5.1922) συμβόλαιο ενοικίασης του εν λόγω καφενείου. -που συντάσσεται από τον συμβολαιογράφο Γεράσιμο Π. Αγγελάτο και υπογράφεται από τον Δημαρχούντα Π. Χωραφά, από τον δημοτικό υπάλληλο Παναγή Δ. Λειβαδά, από τον ανάδοχο Μαρίνο Φωή, “διευθυντή καφενείου” και, βέβαια από τους επιβαλλόμενους μάρτυρες- και, τέλος, από ένα αποκαλυπτικό πρωτόκολλο παράδοσης και παραλαβής του ενοικιαζόμενου δημοτικού καφενείου. Και τα τρία έγγραφα που δημοσιεύονται ως έχουν εδώ, αποκαλύπτουν στοιχεία που σηματοδοτούν τη δημογραφική κατάσταση της πόλης Αργοστολίου στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα και μαρτυρούν το ήθος της δημοτικής Αρχής της εποχής και τον εκφραζόμενο σεβασμό εκ μέρους αυτής της Αρχής προς τον πολίτη. Αλλά κυρίως στα έγγραφα αυτά υπογραμμίζονται οι προϋποθέσεις εκείνες για τη συμφωνία, που παραπέμπουν στην υγεία και εν γένει στην προστασία των κατοίκων της πόλης του Αργοστολίου. Αν και τα εντοπιζόμενα στοιχεία περιέχονται λεπτομερώς στα εκδιδόμενα έγγραφα, θεωρούμε σκόπιμο, σε μια αξιολογική προσέγγιση, να υπογραμμίσουμε, σ’ αυτό το προλογικό στην έκδοση σημείωμα εκείνες τις πληροφορίες που παραπέμπουν στη μορφή και στο περιεχόμενο του πολιτισμού αυτής της μικρής πόλης, σε μια χρονική περίοδο, μάλιστα, της ελληνικής Ιστορίας, κατά την οποία ολόκληρη η χώρα ταλανίζεται από τις συνεχείς πολεμικές πράξεις (Βαλκανικοί πόλεμοι, Α΄ Παγκόσμιος, μικρασιατικά) με όλες τις επιπτώσεις τους, σε επίπεδο διαβίωσης και δυνατότητας τήρησης των κοινωνικών κανόνων.
Τα 125 τραπέζια λ.χ. (από ξύλο ή σίδηρο και μάρμαρο), οι 408 καρέκλες (οι 120 βιεννέζικες και 288 ψάθινες), οι 22 νικέλινοι δίσκοι, που αναγράφονται στο πρωτόκολλο παράδοσης και παραλαβής, συνιστούν στοιχεία αριθμητικά (αλλά και ποιοτικά) που εντυπωσιάζουν και παραπέμπουν σε μια κοινωνία σφύζουσα από ζωή και διαβιούσα, οπωσδήποτε, σ’ ένα χώρο με αξιόλογες ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Προς την ίδια κατεύθυνση, σε ευρωπαϊκές προδιαγραφές, παραπέμπει και η υπ’ αριθ. 7 παράγραφος της διακήρυξης, όπου καταγράφονται προϋποθέσεις ενοικίασης του Δημοτικού Καφενείου, που συγκρινόμενες με τις προϋποθέσεις λειτουργίας των σύγχρονων παρόμοιων καταστημάτων (καφενείων-ζαχαροπλαστείων) της πόλης μας θα μπορούσαν να καταστούν στοιχεία προβληματισμού με ευρύτερες πολιτισμικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Τι θα μπορούσε λ.χ. να σκεφθεί ο σημερινός καταναλωτής, όταν θα έβλεπε στην ως άνω διακήρυξη, του τότε Δημάρχου, να αναγράφεται στις προϋποθέσεις της συμφωνίας ότι “τα υλικά των οποίων θα κάνει χρήσιν [εννοείται ο ενοικιαστής] θα ώσι πρωτίστης ποιότητος, αμιγή πάσης ξένης ή επιβλαβούς ουσίας”; Σημειώνεται ακόμη και ο αριθμός σερβιτόρων (“υπηρέτες” αναφέρονται στο έγγραφο), που δεν πρέπει να είναι κατώτερος των δύο και προστίθεται ότι “άπαντες οι υπηρέτες του καφφενείου… πρέπει να ώσιν ευπρεπώς και ομοιομόρφως ενδεδυμένοι δι’ ιδιαιτέρας στολής”. Ο ζαχαροπλάστης τον οποίο θα χρησιμοποιήσει ο ενοικιαστής πρέπει να μετακληθεί από την Αθήνα και “να υπηρέτησε ως δεύτερος τουλάχιστον ζαχαροπλάστης εις τι των εν Αθήναις πρωτευόντων ζαχαροπλαστείων”.
Στους όρους της διακήρυξης (παραγρ. 7,1) καταγράφονται επίσης, με λεπτομέρεια, τα είδη που ο ενοικιαστής υποχρεούται να παρέχει στους πελάτες: “Καφφές μετά γάλακτος, καφφές σκέτος, βούτυρον απλούν, τζίντζερ, βυσσινάδα, σουμάδα, ζύθος ελληνικός εις ποτήριον, ζύθος ελληνικός εις φιάλας, λικέρ εγχώρια, λικέρ ελληνικά, γλυκίσματα, μικρά γλυκίσματα, σοκολάτα απλή, σοκολάτα μετά γάλακτος, τέϊον απλούν, τέϊον μετά γάλακτος ή κονιάκ, μαστίχα, ούζο, κονιάκ Τουλ, παγωτόν, τέϊον μετά γάλακτος και δύο τεμαχίων εκλεκτού βουτήματος, ευρωπαϊκά εν γένει ποτά”. Λόγω της κακής ποιότητας του νερού της πόλης, πρόβλημα που υφίσταται ως σήμερα, η Δημοτική Αρχή εντάσσει στις προϋποθέσεις την υποχρέωση του ενοικιαστή να προμηθεύεται νερό πόσιμο καλής ποιότητας από τη γνωστή ως την εποχή μας πηγή στη Σισιώτισσα;: “… οφείλει να έχη πάντοτε ύδωρ Σισιωτίσσης προς χρήσιν των θαμώνων”.
Πολύς λόγος γίνεται στη διακήρυξη (παραγρ. 15) για την υποχρέωση του ενοικιαστή να διατηρεί το καφενείο με άπλετο φωτισμό εντάσεως “χιλίων κηρίων μέχρι της 10ης εσπερινής ώρας και πέραν ταύτης, εφ’ όσον υπάρχουσι εν αυτώ θαμώνες και δια τας επισήμους ημέρας ή οπότε ο συνωστισμός είναι μέγας”. Προβλέπεται ακόμη και για τον φωτισμό των εξωτερικών χώρων ” Εν τω καφφενείω και επί της πλατείας και της εξέδρας έξωθι του καφφενείου υποχρεούται να διατηρή εγκατάστασιν ηλεκτρικήν τοιαύτην, ώσττε τό τε καφφενείον, η πλατεία και τα πέριξ να φωτίζωνται απλέτως”.
Νομίζω ότι τα δημοσιευόμενα έγγραφα, που, οπωσδήποτε επιδέχονται λεπτομερέστερης επεξεργασίας, συμβάλλουν (σε συνδυασμό, βέβαια, με άλλες πηγές) στην αποτύπωση της εικόνας της πόλης του Αργοστολίου στο πρώτο μισό του περασμένου αιώνα. Κι ακόμη θεωρώ ότι η περιγραφή αυτή των προϋποθέσεων της λειτουργίας του Δημοτικού Καφενείου παρέχει ερεθίσματα έρευνας και παραπέμπει στην αναζήτηση και αξιοποίηση στοιχείων, πέρα των ήδη γνωστών, για τη σύνθεση της κοινωνίας του Αργοστολίου κατά την ίδια περίοδο.
ΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ
1. ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΙΚΙΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΑΦΕΝΕΙΟΥ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙΟΥ
Διακηρύττει ότι
Εκτίθεται εις πλειοδοτικήν δημοπρασίαν η ενοικίασις του Δημοτικού Καφφενείου μετά των εν αυτώ επίπλων και σκευών υπό τους εξής όρους.
1) Όπως γίνη τις δεκτός εν τη δημοπρασία, οφείλει να προσαγάγη απόδειξιν του Δημοτικού Εισπράκτορος ότι κατέθεσε την υπό του προκατιόν άρθρου εγγύησιν.
2) Το κατώτερον όριον προσφοράς μηνιαίου ενοικίου ορίζεται εις δραχμάς τριακοσίας (300).
3) Το κτίριον μετά των ήδη υπαρχόντων εν αυτώ επίπλων και σκευών θέλει παραδοθή τω ενοικιαστή εις ην κατάστασιν ευρίσκονται, η δε παραλαβή αυτών θέλει γίνη επί τη βάσει πρωτοκόλλου, όπερ υπογραφόμενον παρά του ενοικιαστού, εγγυητού αυτού και του Δημάρχου, θέλει προσαρτηθή τω παρόντι, υπεύθυνος ων ο ενοικιαστής να παραδώση ταύτα, εις ην κατάστασιν τα παρέλαβε.
4) Των ανηκόντων τω Δήμω επίπλων και σκευών του καφεννείου απαγορεύεται τω ενοικιαστή να άρη ταύτα εκ του μέρους δι ό είναι προωρισμένα, εξαιρέσει της περιπτώσεως επισκευής τινος, αλλά τούτο, κατόπιν εγγράφου αδείας του Δημάρχου.
5) Ο ενοικιαστής υποχρεούται ολίγον προ της λήξεως της παρούσης ενοικιάσεως, και καθ’ υπόδειξιν του Δημάρχου να στιλβώση, χρωματίση και αντικαταστήση εν γένει τα εξ αμελείας ή κακής χρήσεως φθαρέντα μέρη των διαφόρων επίπλων, ή και οίας άλλας μικροεπισκευάς υποδείξει αυτώ ο Δήμαρχος, ούτως ώστε να παραδώση έπιπλα οίον τας τραπέζας καθίσματα κ.λπ., εις καλήν κατάστασιν, εν περιπτώσει δε δυστροπίας ή κακής επισκευής θέλει εκτελεί ταύτας ο Δήμαρχος εις βάρος του.
6) Η ενοικίασις έσεται τετραετής, αρχομένη από της ημέρας της παραδόσεως του καφφενείου προς τον ενοικιαστήν, και θέλει λήγει ακριβώς μετά τέσσερα έτη, οπότε ο ενοικιαστής οφείλει απροφασίστως και άνευ δικαιώματος σιωπηράς αναμισθώσεως να παραδίδη το καφφενείον, έπιπλα και σκεύη και λοιπά είδη ως εν τω παρόντι ορίζεται, άλλως υπόκειται εις αποζημίωσιν υπέρ του Δήμου, δραχμ. τριάκοντα δι’ εκάστην ημέραν.
7) Ο ενοικιαστής υποχρεούται να τηρή απαρεγκλήτως τον ανωτέρω κανονισμόν του καφφενείου έχοντα ως εξής: α) Ο ενοικιαστής οφείλει να διατηρή εν αμέμπτω καθαριότητι και καλή καταστάσει το καφφενείον και τα εν αυτώ έπιπλα και σκεύη ως και το πεζοδρόμιον αυτού. β) Τα υλικά των οποίων θα κάμνη χρήσιν θα ώσιν πρωτίστης ποιότητος, αμιγή πάσης ξένης ή επιβλαβούς ουσίας. γ) Η υπηρεσία του καφφενείου ορίζεται κατ’ ελάχιστον όριον εις δύο υπηρέτας, προορισμένους αποκλειστικώς δια την υπηρεσίαν των θαμώνων, της αιθούσης του καφφενείου, και ένα ζαχαροπλάστην ον υποχρεούται ο ενοικιαστής να μετακαλέση εξ Αθηνών, και όστις να υπηρέτησε ως δεύτερος τουλάχιστον ζαχαροπλάστης είς τι των εν Αθήναις πρωτευόντων ζαχαροπλαστείων, δικαιουμένου του Δημάρχου να ζητή την αντικατάστασίν του, αν δε θεωρεί τούτον κατάλληλον, υποχρεουμένου συνάμα του ενοικιαστού άμα ο Δήμος ζητήση τούτο ν’ αυξήση το προσωπικόν της άνω οριζομένης υπηρεσίας. Άπαντες οι υπηρέται του καφφενείου οι δια την εσωτερικήν ή εξωτερικήν υπηρεσίαν χρησιμοποιούμενοι, πρέπει να ώσιν ευπρεπώς και ομοιομόρφως ενδεδυμένοι δι’ ιδιαιτέρας στολής, παρεχομένης υπό του ενοικιαστού δωρεάν εις αυτούς. δ) Ο ενοικιαστής οφείλει να έχει εν τω καφφενείω τα κατωτέρω σημειούμενα είδη και παρέχει ταύτα κατά το εν συνεννοήσει μετά του Δημάρχου κανονισθησόμενον τιμολόγιον, αναλόγως των τρεχουσών τιμών.
1) Καφφές μετά γάλακτος, καφφές σκέτος, βούτυρον απλούν, τζίντζερ, βυσσινάδα, σουμάδα, ζύθος ελληνικός, εις ποτήριον, ζύθος ελληνικός εις φιάλας, λικέρ εγχώρια, λικέρ ελληνικά, γλυκίσματα, μικρά γλυκίσματα, σοκολάτα απλή, σοκολάτα μετά γάλακτος, τέϊον απλούν, τέϊον μετά γάλακτος ή κονιάκ, μαστίχα, ούζο, κονιάκ Τουλ, παγωτόν, τέϊον μετά γάλακτος και δύο τεμαχίων εκλεκτού βουτήματος, ευρωπαϊκά εν γένει ποτά”. Του άνω τιμολογίου απαγορεύεται αυστηρώς η υπερτίμησις εκτός οσάκις δίδεται συναυλία, ότε υπερτιμάται έκαστον είδος αναλόγως τη εγκρίσει του Δημάρχου. Ο ενοικιαστής οφείλει να προμηθεύεται, είτε εντεύθεν είτε έξωθεν, τον αναγκαίον πάγον ή χιόνα από πρώτης Ιουνίου μέχρι τριακοστής Σ/μβρίου προς κατασκευήν παγωτού, τουλάχιστον άπαξ της εβδομάδος. ΣΤ) Οφείλει να διατηρή ο ενοικιαστής το καφφενείον ανοικτόν τουλάχιστον μέχρι του μεσονυκτίου εν όσω αστυνομική διάταξις δεν διατάσσει το εναντίον. Ζ) Απαγορεύονται τα τυχηρά παιγνίδια, οφείλει να έχη πάντοτε ύδωρ Σισιωτίσσης προς χρήσιν των θαμώνων. Η) Ο ενοικιαστής υποχρεούται να συμμορφωθή προς τον εγκριθησόμενον κανονισμόν του θερινού θεάτρου όσον αφορά τα του κυλικείου του θεάτρου, Θ) Απαγορεύεται αυστηρώς η τοποθέτησις των εσωτερικών επίπλων του καφφενείου εκτός αυτού, είτε επί των πεζοδρομίων, είτε επί της πλατείας. Ι) Απαγορεύεται εις τον ενοικιαστήν η επί της πλατείας των Δικαστηρίων ως και επί του πεζοδρομίου του έμπροσθεν της μάνδρας του θερινού θεάτρου του Δημοτικού “ο Απόλλων” κειμένου τοποθέτησις καθισμάτων και τραπεζών κατά τας ώρας καθ’ ας δίδονται παραστάσεις παρά θιάσων δραμάτων ή μελλοδραμάτων, επιτρεπομένης μόνον της τοθετήσεως τοιούτων επί του έμπροσθεν του Δημοτικού Καφφενείου πεζοδρομίου, εφ΄ όσον διάστημα εκτείνεται η πρόσοψις του κτιρίου του καφφενείου.
8) Το κυλικείον του Δημοτικού Θεάτρου μένει κατά το διάστημα της ενοικιάσεως εις όφελος του ενοικιαστού.
9) Ουδεμία εσωτερική διαρρύθμισις επιτρέπεται τω ενοικιαστή άνευ εγγράφου αδείας του Δημάρχου, έσεται δ’ υπόχρεως ο ενοικιαστής να χρησιμοποιή την αίθουσαν αυτού δια καφφενείον και ζαχαροπλαστείον, απαγορευομένης δηλονότι οιασδήποτε άλλης χρήσεως αυτής, εκτός μόνον εις εκτάκτους περιστάσεις, ήτοι χορούς κατά τας απόκρεω και εν γένει ευπρεπείς θεαματικάς απολαύσεις.
10) Δια πάσαν παράβασιν των όρων του ειρημένου κανονισμού του καφφενείου, και εφ΄ όσον δεν ορίζεται άλλως ιδιαιτέρως δια του παρόντος, ο Δήμαρχος δικαιούται να επιβάλη πρόστιμον μέχρι δραχμ. εκατόν εισπρακτέων είτε εκ της εγγυήσεώς του, είτε κατά τα περί εισπράξεως των δημοτικών εσόδων κανονισμών.
11) Η κατά το άρθρον 1ον της παρούσης διακηρύξεως κατατεθησομένη εγγύησις θεωρείται ποσόν μεν δισχιλίων δρχ. δια τα παραδοθέντα έπιπλα και σκεύη, δραχμάς δε χιλίας δια την ακριβή και ανελλειπή εκτέλεσιν των λοιπών υποχρεώσεων του ενοικιαστού των εν τω παρόντι διαλαμβανομένων, θα μένη δε κατατειθεμένη παρά τω Δημοτ. Εισπράκτορι λόγω εγγυήσεως δια τους άνω λόγους μέχρι πέρατος της ενοικιάσεως και παραδόσεως του κτιρίου, επίπλων και σκευών ως άνω ωρίσθη δικαιουμένου του Δημάρχου να διατάσση τον Δημοτ. Εισπράκτορα να προβαίνη εις την εκποίησιν των χρεωγράφων διά τινος δημοσίου μεσίτου εις την τρέχουσα τιμήν της αγοράς Αργοστολίου, εν η περιπτώσει ο ενοικιαστής δεν ήθελε καταβάλει εγκαίρως οιονδήποτε έξοδον ή πρόστιμον, προβλεπόμενον υπό του παρόντος χωρίς να έχη δικαίωμά τι ο ενοικιαστής ένεκεν της εκποιήσεως των χρεωγράφων, ο δε εγγυητής θέλει θεωρείται υπεύθυνος αλληλεγγύως μετά του ενοικιαστού απέναντι του Δήμου δια πάσας τας υποχρεώσεις, ας ο ενοικιαστής αναλαμβάνει προς τον Δήμον.
12) Ο ενοικιαστής και ο εγγυητής του εισίν υπεύθυνοι έναντι του Δήμου Αργοστολίου αλληλεγγύως και δια της εγγυήσεώς των, και δια προσωπικής κρατήσεως και πέραν ταύτης, δια πάσαν ζημίαν οίας δήποτε φύσεως προερχομένη εξ οιας δήποτε αιτίας πλην της εκ χρήσεως συνήθους φθοράς, ως και δια πάσαν κλοπήν ή απώλειαν, αίτινες ήθελον συμβή εις έπιπλα, σκεύη και λοιπά του καφφενείου, άτινα παρεδόθησαν αυτώ, ως και δια το κτίριον του καφφενείου, δικαιουμένου του μεν Δημάρχου οψέποτε θελήση να ενεργή λεπτομερή επιθεώρησιν των επίπλων και σκευών, του δ’ ενοικιαστού υποχρέου όντος, να αντικαθιστά εντός δέκα ημερών από της οικείας προσκλήσεως του Δημάρχου τας γενομένας ζημίας, άλλως, παρερχομένης της προθεσμίας ταύτης απράκτου, θα ενεργή την αντικατάστασιν ή επισκευήν ο Δήμος εις βάρος και δια λογαριασμόν του ενοικιαστού, πιστοποιουμένης ταύτης δια καταστάσεως υπογεγραμμένης παρά του Δημάρχου ην οφείλει ο ενοικιαστής ν’ αποδεχθή άνευ ουδεμιάς αντιρρήσεως και πληρώσει τα γενόμενα έξοδα απροφασίστως, είτε δια μετρητών είτε εκπεσθησομένου του ισοτίμου εκ της εγγυήσεώς του.
13) Οσάκις η εκ δραχμών τριών χιλιάδων (3.000) εγγύησις ελαττωθή πλέον των τριάκοντα τοις εκατόν, υποχρεούται ο ενοικιαστής εντός οκτώ ημερών από της προσκλήσεως του Δημάρχου να συμπληρώση αυτήν, άλλως ο Δήμαρχος δικαιούται να κηρύσση τούτον δι’ αποφάσεώς του ανεκκλήτου και καθ’ ης ουδεμία διοικητική ή δικαστική προσφυγή επιτρέπεται έκπτωτον, άπαν δε το εναπομένον ποσόν της εγγυήσεως θέλει καταπίπτη υπέρ του Δήμου, ενεργουμένου άμα νέου πλειστηριασμού εις βάρος του εκπτώτου ενοικιαστού, όστις παραμένει προσωπικώς υπεύθυνος μετά του εγγυητού του αλληλεγγύως απέναντι του Δήμου, δια πάσαν ζημίαν ήτις εξ οιασδήποτε αιτίας ένεκα της εκπτώσεως, ήθελεν επέλθη τω Δήμω, ως και δια τη μη ακριβή παράδοσιν των επίπλων ως εν τω παρόντι ορίζεται.
14) Εάν ο Δήμος Αργοστολίου κατά την διάρκειαν της ενοικιάσεως προσθέσει και άλλα έπιπλα εις το καφφενείον, ταύτα θα παραδίδωνται τω ενοικιαστή δια πρωτοκόλλου εις διπλούν, υπογραφομένου υπό του Δημάρχου και του ενοικιαστού μετά του εγγυητού του, δια δε τα εκάστοτε ως είρηται παραδιδόμενα σκεύη, θα ισχύωσι πάντες οι ανωτέρω όροι οι τα παραδοθέντα έπιπλα αφορώντες.
15) Ο ενοικιαστής υποχρεουται να διατηρή εν τη αιθούση του καφφενείου αμείωτον τον φωτισμόν, αποτελούμενον τακτικώς εκ λαμπτήρων πυρακτώσεως, ή τοξοειδών τοιούτων ή εξ αμφοτέρων έν συνδυασμώ συνολικώς εντάσεως χιλίων κηρίων μέχρι της 10ης εσπερινής ώρας και πέραν ταύτης, εφ’ όσον υπάρχουσι εν αυτώ θαμώνες και δια τας επισήμους ημέρας, ή οπότε ο συνωστισμός είναι μέγας, ή ήθελεν απαιτήσει τούτο η Δημοτική Αρχή, ο ενοικιαστής υποχρεούται να διατηρή εν καλή καταστάσει λαμπτήρας εφεδρικούς ίσης προς τους πρώτους εντάσεως, όπως αναπτόμενοι διπλασιάζουσι την έντασιν του φωτισμού. Εντός του καφφενείου επί του πεζοδρομίου και της πλατείας υποχρεούται να διατηρεί λαμπτήρας χιλίων κηρίων δια τας εαρινάς και θερινάς εσπέρας και λαμπτήρας πεντήκοντα κηρίων έξωθι της εισόδου του δημοτ. καφφενείου δια την χειμερινής εποχήν. Εν τω καφφενείω και επί της πλατείας και της εξέδρας έξωθι του καφφενείου υποχρεούται να διατηρή εγκατάστασιν ηλεκτρικήν τοιαύτην, ώστε τό τέ το καφφενείον, η πλατεία και τα πέριξ να φωτίζωνται απλέτως. Εν περιπτώσει διακοπής του ηλεκτροφωτισμού, δι’ οιανδήποτε αιτίαν, ο ενοικιαστής υποχρεούται εντός πέντε ημερών να φωτίση το καφφενείον και την πλατείαν δι άλλου φωτισμού, πάντως όμως λίαν εντόνου.
16) Εν περιπτώσει εκπτώσεως ή διαλύσεως, ο ενοικιαστής υποχρεούται να εγκαταλείπη το κτίριον του καφφενείου, και τα έπιπλα και σκέυη αυτού, και παραδίδει αυτά εις τον Δήμον εντός τριών ημερών από της κοινοποιήσεως της αποφάσεως περί διαλύσεως ή εκπτώσεως, άλλως υπόκειται εις αποζημίωσιν δραχμ. 50 δι’ εκάστην παρερχομένην ημέραν, επιφυλασσομένου εις τον Δήμον παντός ετέρου δικαιώματός του δικαστικού ή διοικητικού.
17) Εν διστροπία του μισθωτού να εγκαταλείψη και παραδώσει το καφφενείον μετά των εν αυτώ επίπλων και σκευών θα γίνεται έξωσις αυτού κατά την ειδικήν διαδικασίαν του περί εξώσεως των διστροπούντων μισθωτών Νόμου υπό του Προέδρου των εν Κεφαλληνία Πρωτοδικών.
18) Ο ενοικιαστής υποχρεούται εκτός των κατατεθειμένων εγγυήσεων να διαθέση ποσόν τουλάχιστον δραχμών χιλίων προς συμπλήρωσιν των αναγκαιούντων ειδών αυτού, άτινα μετά το πέρας της ενοικιάσεως, θα παραμείνωσι ιδιοκτησία του ενοικιαστού, όστις θα δικαιούται να παραλαμβάνη ταύτα, ο δε Δήμος υποχρεούται να συμπληρώση τον ελλείποντα αριθμόν καθισμάτων εξωτερικής χρήσεως της αγοράς τουλάχιστον δύο καθρεπτών και την κατασκευήν ενός υποστέγου ή πανίνης σκιάδος, αναλόγως των οικονομικών αυτού μέσων, τη εγκρίσει πάντως της Δημαρχιακής Επιτροπής.
19) Ο ενοικιαστής και εγγυητής αυτού οφείλουσι να διορίσωσι αντίκλητον εν Αργοστολίω νομίμως κατοικούντα, με την εντολήν της παραλαβής οιωνδήποτε εγγράφων σχετικών με την παρούσαν ενοικίασιν, μη εξαιρουμένων και των εισαγωγικών εγγράφων δίκης, τον τοιούτον διορισμόν οφείλει να κοινοποιήση δια δικαστικού κλητήρος εις τον Δήμαρχον Αργοστολίου, εν περιπτώσει μη γνωστοποιήσεως ως άνω τοιούτου διορισμού, πάσα κοινοποίησις οιουδήποτε εγγράφου σχέσιν έχοντος με την ως είρηται μίσθωσιν γενομένης προς τον παρά τοις εν Κεφαλληνία Πρωτοδίκαις Γραμματέα έσεται νόμιμος, οιαδήποτε και αν είναι η κατοικία του μισθωτού.
20) Πάσαν ερμηνείαν των όρων της παρούσης και του μνησθέντος κανονισμού, θα δίδη ανεκκλήτως ο Δήμαρχος.
21) Η δημοπρασία, ενεργηθησομένη εις το συνήθη των δημοπρασιών τόπον, άρχεται την 26ην του μηνός Ν/βρίου και λήγει την 28ην του ιδίου μηνός ημέραν Κυριακήν και ώραν 12ην της μεσημβρίας. Τα έξοδα του Συμβολαίου, κηρίκεια ή παν έτερον σχετικόν έξοδον, έσονται εις βάρος του ενοικιαστού.
22) Τα πρακτικά της δημοπρασίας, υπόκεινται εις την έγκρισιν της Β. Νομαρχίας, μετά προηγουμένην γνωμοδότησιν της Δημαρχιακής Επιτροπής, ο δε αναδειχθησόμενος ενοικιαστής οφείλει να προσέλθη εντός τριών ημερών από της κοινοποιήσεως προς αυτόν της εγκριτικής της Νομαρχίας διαταγής ενώπιον του Δημάρχου προς σύνταξιν του οικείου συμβολαίου, άλλως θεωρείται έκπτωτος της εργολαβίας και η εγγύησίς του καταπίπτει αυτοδικαίως ως έσοδον του Δήμου.
Εν Αργοστολίω τη 20 Ν/βρίου 1921
Ο Δημαρχών
Πέτρος Χωραφάς
ελάβομεν γνώσιν ελάβομεν γνώσιν
ο πλειοδούς ο εγγυητής ο πλειοδούς ο εγγυητής
(υπογρ. δυσανάγνωστη) Σ. Λοβέρδος Μ. Φωής Π. Λειβαδάς
2. TO ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΜΙΣΘΩΣΗΣ
Αριθμός 22180
Μίσθωσις δια δρχ. 16040
Εν Αργοστολίω Κεφαλληνίας, σήμερον την 3 τρίτην Μαΐου, ημέραν Τρίτην του χιλιοστού εννεακοσιοστού εικοστού δευτέρου έτους 1922, εν τω επί της οδού Π. Βαλλιάνου γραφείω μου, οικία κληρονομίας Κωνστ. Κατσίγερα, συνοικία Αγίου Γερασίμου, ενώπιον εμού του εν Αργοστολίω εδρεύοντος συμβολαιογράφου Γερασίμου Π. Αγγελάτου και των κάτωθι μνημονευμένων μαρτύρων, ενεφανίσθησαν οι γνωστοί μοι και άσχετοι συγγενείας, αφ’ ενός ο Δημαρχών Αργοστολίου κ. Πέτρος Ι. Χωραφάς, δικηγόρος, κάτοικος Αργοστολίου, ως εκπροσωπών τον Δήμον Αργοστολίου, αφ’ ετέρου ο κ. Μαρίνος Φωής, διευθυντής καφφενείου, κάτοικος Αργοστολίου, και εκ τρίτου ο κ. Παναγής Δ. Λιβαδάς, διοικητικός υπάλληλος, κάτοικος Αργοστολίου και συνεφώνησαν ως έπεται. Δια των από 10, 11 και 12 Δεκεμβρίου 1921 πρακτικών επαναληπτικής δημοπρασίας, του κατ’ αριθ. 784 του έτους 1921 ψηφίσματος του Δημοτικού Συμβουλίου Αργοστολίου και της υπ’ αριθ. 5630 από 23 Δεκεμβρίου 1921 αποφάσεως της Νομαρχίας Κεφαλληνίας, και εκυρώθη επ’ ονόματι του ειρημένου Μαρίνου Φωή τη εγγυήσει του Παναγή Λιβαδά, η μίσθωσις του παρά την πλατείαν Δικαστηρίων ταύτης της πόλεως Δημοτικού Καφφενείου μετά των εν αυτώ επίιπλων και σκευών, επί μίαν τετραετίαν αρχομένην από 1 πρώτην Μαΐου ενεστώτος έτους και λήγουσαν τήν 3ην τριακοστήν Απριλίου 1926 χιλιοστού εννεακοσιοστού εικοστού έκτου έτους, αντί μηνιαίου μισθώματος δραχμών τριακοσίων πεντήκοντα πέντε. Οθεν η εν λόγω μίσθωσις συνομολογείται υπό τας εξής προσέτι συμφωνίας. 1) Η μίσθωσις έσεται τετραετής, αρξομένη την 1 πρώτην Μαΐου ενεστώτος έτους και λήγουσα την 30 τριακοστήν Απριλίου 1926 χιλιοστού εννεακοσιοστού εικοστού έκτου έτους, μηνιαίον δε μίσθωμα δραχμών τριακοσίων πεντήκοντα πέντε. 2) Τα έπιπλα και σκεύη τα εις τον μισθωτήν Μαρίνον Φωήν, παραδοθέντα και εκμισθωθέντα μετά του Δημοτικού Καφφενείου, όπου αναγράφονται λεπτομερώς εις το προσαρτώμενον τω παρόντι πρωτόκολλον της 15 δεκάτης πέμπτης Απριλίου ενεστώτος έτους, υπογεγραμμένον υπό του Δημαρχούντος Αργοστολίου, της Δημαρχιακής Επιτροπής και του μισθωτού Μαρίνου Φωή. 3) Ο μισθωτής Μαρίνος Φωής και ο εγγυητής του Παναγής Λιβαδάς υπόσχονται αλληλεγγύως εις άπαντας τας ώρας, ρήτρας και υποχρεώσεις της σχετικής κατ’ αριθ. 1737 από 20 Νοεμβρίου 1921 διακηρύξεως του Δημάρχου Αργοστολίου, ως έχουσιν ούτοι πλήρη και ακριβή γνώσιν. Η διακήρυξις αύτη υπογεγραμμένη υπό των ειρημένων μισθωτού και εγγυητού, προσαρτάται τω παρόντι. 4) Ο μισθωτής Μαρίνος Φωής παρέσχε την εκ δραχμών τριών χιλιάδων καθωρισθείσαν εγγύησιν δια την προκειμένην μίσθωσιν, κατά το εξ ίσου ποσού κατ’ αριθ. 316 της 15 Δεκεμβρίου 1921 γραμμάτιον συσταθείσης παρακαταθήκης του Ταμείου Κεφαλληνίας. Εις βεβαίωσιν συνετάχθη το παρόν, όπερ αναγνωσθέν ευκρινώς και ενιαίως εις επήκον των συμβαλλομένων και των παρόντων μαρτύρων Κοσμά Γ. Γιωργοπούλου, δικαστ. Κλητήρος, και Κυριακού Π. Μεταξά, ιδιωτικού υπαλλήλου, κατοίκων Αργοστολίου, γνωστών μοι πολιτών Ελλήνων και μη εξαιρετέων, υπογράφεται παρ’ απάντων ημών.
Οι μάρτυρες Οι συμβαλλόμενοι
Κ. Γεωργόπουλος Π. Χωραφάς
Κ. Μεταξάς Μ. Φωής
Π. Λιβαδάς
Ο συμβολαιογράφος
Γ. Αγγελάτος
τέλη και δικαιώματα
Δρ. 207
(μονογραφή) ΓΑ
3. ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΛΩΝ ΚΑΙ ΣΚΕΥΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΑΦΦΕΝΕΙΟΥ
Σήμερον τήν 15ην δεκάτην πέμπτην του μηνός Απριλίου 1922 έτους, ημέραν Παρασκευήν και ώραν 10 π.μ., εν Αργοστολίω και εν τω παρά τη Πλατεία Δικαστηρίων Δημοτικώ Καφφενείω, εγένετο η παράδοσις και η παραλαβή των εξής σκευών και επίπλων του καφφενείου παρά της Δημαρχιακής Επιτροπής και του κ. Μαρίνου Φωή ενοικιαστού, πάντα δε τα παραδοθέντα είδη ευρίσκονται εν καλή καταστάσει, εισί δε ταύτα.
1) Εν τεζάκιον εκ καρυδέας μετά μαρμάρου.
2) Εν μπουφέ εκ καρυδέας μετά υαλοφράκτου σκεπάσματος.
3) Εικοσιτέσσερα τραπέζια εκ σιδήρου και μαρμάρου.
4) Εξ τραπέζια όμοια μικρά στρογγυλά.
5) Εννέα τραπέζια εκ ξύλου γυριστού και μαρμάρου.
6) Εννέα καναπέδες εκ ξύλου οξειάς χρώματος καρυδιάς.
7) Επτά ” ” ” ” ” ερυθρού.
8) Δύο εικόνες Βασιλέως Γεωργίου καί Όλγας.
9) Εκατόν είκοσι καρέκλαι Βιέννης, χρώματος ερυθρού.
10) Εν ωρολόγιο τοίχου στρογγύλον.
11) Εξ τραπέζια παιγνιδιού.
12) Εξήκοντα πέντε τραπέζια σιδηρά στρογγυλά και δεκαπέντε όμοια τετράγωνα.
13) Διακόσιαι ογδοήκοντα οκτώ καρέκλαι ψάθιναι.
14) Ηλεκτρική εγκατάστασις φωτισμού εξωτερική.
15) Ηλεκτρική εγκατάστασις εσωτερική και 13 σκιάδες και ανεμιστήρες.
16) Τεσσαράκοντα τέσσαρες δίσκοι νικέλινοι, ων 14α 16β και 14γ μεγέθους.
17) Μία τσιμπίδα ζακχάρεως αρζαντό.
18) Τρία δοχεία γάλακτος νικέλινα.
19)Τρεις τσαγιέραι μεθ’ ενός σουρωτηρίου, η μία διπλή, νικέλινα.
20) Δεκαπέντε ζακχαροδοχεία μικρά και εν μεγάλον νικέλινα.
21) Είκοσι κουταλάκια παγωτού (πτυάρια νικέλινα).
22) Εν σφαιριστήριον με δέκα στέκες, ων εξ κονταί, εκ των οποίων αι πέντε εφθαρμέναι. Μία στεκέρα εις δύο τεμάχια. Μία βούρτσα κοινή λευκή, επτά ξυλάκια δια ιταλικόν και μετ’ αριθμών, και ξυλάκια μπάτσιγας, τρεις σφαίραι ερυθρωμέναι εφθαρμέναι και το κάλυμμα αυτού εκ πανίου εφθαρμένα.
23) Παραπέτασμα της σκηνής πλήρες εις τρία τεμάχια εκ πλους βυσινί.
24) Επτά κρεμαστήραι σιδηραί.
25) Κώδων τραπέζης διευθύνσεως.
26) Εν ερμάριον υαλόφρακτον εντός του κουφώματος παραθύρου.
27) Εν ερμάριον κομό με έξι συρτάρια με πρόσοψιν υαλόφρακτον.
28) Εν τραπέζιον δια πλύσιν σκευών καφφενείου.
29) Εν τραπέζιον του καφφενείου.
30) Δέκα μπουρίκια του καφφέ νικέλινα.
31) Μία σκατζιά δια ποτήρια και κύπελα καφφέ.
32) Πέντε σιδηραί εσχάραι δια στήριξιν ραφιών.
33) Δύο δίσκοι μεγάλοι σιδηροί.
34) Εν τραπέζιον μετά τεμαχίου μαρμάρου τεθραυσμένου εργ. ζαχαροπλάστου.
35) Τέσσαραι χύτραι χάλκιναι μεγάλαι, εξ ων δύο εφθαρμέναι.
36) Δύο μικραί όμοιαι επίσης εφθαρμέναι.
37) Δύο πλάσται (κύλινδροι), ο εις σιδηρούς μεγάλος.
38) Μία ζυγαριά με πιάτα χάλκινα άνευ βαρών.
39) Εν μουρτάριον πέτρινον μετά ξυλίνου κοπάνου.
40) Εν πτυάριον και έν γράβαλον φούρνου.
ΟΙ ΠΑΡΑΔΩΣΑΝΤΕΣ
Ο ΔΗΜΑΡΧΩΝ Η ΔΗΜΑΡΧΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Π. Χωραφάς (Δύο υπογραφές δυσανάγνωστες)
Ο ΠΑΡΑΛΑΒΩΝ
Μαρίνος Φωής.
• Βλ. τα έγγραφα στα ΓΑΚ Αρχεία Νομού Κεφαλλονιάς, Νεώτερο Αρχείο, Αρχείο Συμβολαιογράφου Γερασίμου Π. Αγγελάτου, Φακ. 44, αρ. συμβολ. 22180.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ
One Municipal Coffee Shop in Argostoli (1921-1922)
The Kephallonian Historical Archives contain 3 interesting documents concerning the auction and rental of the Municipal Coffee House located in the central square of Argostoli. One concerns the declaration of the auctioning by acting Mayor Petro I. Chorafa (20.11.21) another concerns the no. 22180 (3-5-22) rental contact of the above mentioned coffee house and the last is a revealing protocol of delivery and receipt of the facility. All three documents, published here in their entirety, reveal aspects of the demographic nature of the town of Argostoli during the first half of the 20th century and testify to the character of the municipal authorities of the time and the expressed respect of these authorities towards the citizen. Underlined in these documents are the presuppositions which refer to the health and generally the protection of the inhabitants of the town of Argostoli.
For example, the 125 tables (made of wood or iron and marble), the 408 chairs (120 Vienna style and 288 made of straw) the 22 nickel trays recorded in the protocol, constitute impressive numerical and qualitative elements which indicate a lively community in an area with remarkable European influence.
The rental clauses for the Municipal Coffee Shop, compared to the operation of contemporary facilities, could show challenging aspects with wider civil and social overtones.
Among the terms of the declaration there is a detailed list of the items the tenant is obliged to provide their customers with: black coffee, coffee with milk, tea, tea with milk or cognac and others.
The declaration also stresses the obligation of the tenant to maintain abundant illumination inside the coffee shop as well as sufficient illumination for the outside area.
I believe the documents contribute to the impression of the picture of the town of Argostoli during the first half of the last century.
Georgios N. Moschopoulos
Transl. Nina Kremyda
ΟΔΥΣΣΕΙΑ τ. 2001