Από πλευράς υπουργείου, επισημαίνεται ότι για τις όποιες ενέργειες γίνουν για την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών, γνώμονας θα είναι η διασφάλιση της συμβατότητας των σχετικών ρυθμίσεων με τις συνταγματικές επιταγές.
Αναλυτικά, η ανακοίνωση του υπουργείου έχει ως εξής:
«Το υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων θα μελετήσει τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας προκειμένου ακολούθως να επανεξετάσει εξ’ αρχής το σχετικό κανονιστικό πλαίσιο, προβαίνοντας στις ενδεδειγμένες ενέργειες για την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών και για την τροποποίηση της δήλωσης απαλλαγής από αυτό. Γνώμονάς μας, να διασφαλιστεί η συμβατότητα των σχετικών ρυθμίσεων με τις συνταγματικές επιταγές».
Αντιδράσεις
Σφοδρές ήταν οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης για τις εξελίξεις. Σχολιάζοντας την απόφαση του ΣτΕ για τα θρησκευτικά ο πρώην Υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου έκανε λόγο για αναχρονισμό και μάθημα που γίνεται κατήχηση.
Ο πρώην Υπουργός Παιδείας, του οποίου το πρόγραμμα για το μάθημα έλαβε τέλος, τόνισε:
«Η σημερινή απόφαση του ΣτΕ για το μάθημα των Θρησκευτικών είναι αναμφισβήτητα μια ιστορική απόφαση. Καταργεί ολόκληρη την επιστημονική, παιδαγωγική και θεολογική εξέλιξη του μαθήματος μετά το 1974. Καταργεί τη συνειδητή προσπάθεια χιλιάδων Θεολόγων να κατακτήσουν στη συνείδηση των συναδέλφων τους αλλά και των μαθητών όπως και στην καθημερινή παιδαγωγική πράξη την πραγματική επιστημονική και παιδαγωγική ισοτιμία του μαθήματος των Θρησκευτικών με τα άλλα μαθήματα του ωρολογίου προγράμματος.
Ακυρώνει τις προσπάθειες συννενόησης με την Εκκλησία, όπου τα νέα προγράμματα σπουδών είχαν και την αποδοχή της Ιεραρχίας. Υπονομεύει, τέλος, την καθιέρωση μιας κουλτούρας διαλόγου ανάμεσα σε επιστημονικούς και θρησκευτικούς φορείς, με γνώμονα πάντοτε ότι την τελική ευθύνη των μαθημάτων την έχει η Πολιτεία.
Το μάθημα των Θρησκευτικών, σύμφωνα με την σημερινή απόφαση του ΣτΕ, δεν είναι πλέον μάθημα αλλά κατήχηση. Δεν είναι γνώση αλλά εξέταση για την πίστη των μαθητών και των γονιών τους. Ένα μάθημα που θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι χρήσιμο και απολύτως απαραίτητο, μετατρέπεται πια επίσημα σε άκρως επικίνδυνο αναχρονισμό».
Φίλης: Απόφαση που μας γυρίζει στη δεκαετία του 50
Για το ίδιο θέμα ο προκάτοχος του Κώστα Γαβρόγλου στο Υπουργείο και τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φίλης τόνισε:
«Με την απόφασή του το ΣτΕ επαναλαμβάνει την προηγούμενη σύμφωνα με την οποία το μάθημα των θρησκευτικών πρέπει να έχει κατηχητικό χαρακτήρα. Πρόκειται για απόφαση που αντίκειται στο Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Είναι περίεργο ότι το Ανώτατο Δικαστήριο, που έχει επιφορτιστεί με την αρμοδιότητα της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των πολιτών, να νομολογεί επί θεολογικών και παιδαγωγικών ζητημάτων, ως να ήταν Οικουμενική Σύνοδος ή Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Με τα νέα Προγράμματα Σπουδών (τα επονομαζόμενα Φίλη και στη συνέχεια Γαβρόγλου), επιχειρήσαμε το μάθημα των θρησκευτικών να είναι μάθημα γνώσης και όχι πίστης, προβληματισμού και ουσιαστικής μάθησης και όχι κατήχησης και προσηλυτισμού. Αυτή η κατεύθυνση αντανακλά τη νέα κοινωνική πραγματικότητα και ανταποκρίνεται σε ένα σχολείο κοσμικό και δημοκρατικό. Γι` αυτό, άλλωστε, τα νέα προγράμματα παρά τον πόλεμο ορισμένων κέντρων, αγκαλιάστηκαν από τη μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων.
Οι αποφάσεις του ΣτΕ γυρίζουν την εκπαίδευση στη σκοτεινή δεκαετία του `50 και στο «ελληνοχριστιανικό» Σύνταγμα του 1952 . Με βάση το σκεπτικό της απόφασης, όλα τα προγράμματα σπουδών που ίσχυαν μετά το 2000 δεν έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί, γιατί σε όλα, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό η επιταγή του Συντάγματος του 1975 για την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης, δεν ερμηνευόταν περιοριστικά ως κατήχηση στην Ορθοδοξία. Η νομολογία του ΣτΕ θα δημιουργήσει αδιέξοδο στην εκπαίδευση, προκαλεί θέματα συνείδησης και τελικώς οδηγεί τα πράγματα, ώστε, το μάθημα των θρησκευτικών, με τη μορφή της κατήχησης να γίνει προαιρετικό.
Η ίδια αυτή νομολογία, που μεθοδεύτηκε από εκκλησιαστικούς και παρεκκλησιαστικούς παράγοντες στο χώρο της Δικαιοσύνης, έρχεται σε αντίθεση με το ώριμο κοινωνικά αίτημα, του χωρισμού και της δημοκρατικής ρύθμισης των σχέσεων Κράτους- Εκκλησίας, ιδιαίτερα στην αποκοπή του ομφάλιου λώρου ανάμεσα στην Εκκλησία και την εκπαίδευση. Αυτό το δημοκρατικό αίτημα υπηρετείται μόνο με καθαρές αρχές και όχι με αυταπάτες και τακτικισμούς».
Για «μια απόφαση που μας πάει πίσω και οδηγεί την ελληνική πολιτεία προς το παρελθόν» έκανε λόγο ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Χαρίτσης αναφορικά με την απόφαση του ΣτΕ περί αντισυνταγματικότητας των αποφάσεων του πρώην υπουργού Παιδείας Κ.Γαβρόγλου για τα Θρησκευτικά, προσθέτοντας ότι «η προσπάθεια που κάναμε επί ΣΥΡΙΖΑ για να κατακτηθεί μια νέα συνείδηση για τη σύγχρονη παιδαγωγική, με επιστημονικούς όρους και παιδαγωγική ισοτιμία ακυρώνεται».
Ο ίδιος, μιλώντας στο ραδιόφωνο του Αθήνα 9,84 αναφορικά με την αλλαγή στάσης της υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως για την αναγραφή του θρησκεύματος στα απολυτήρια, έκανε λόγο για «σωστή απόφαση», και παρέπεμψε στη σχετική δήλωση του τομεάρχη Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Φίλη.
ΚΙΝΑΛ: Αδιανόητα αρνητική εξέλιξη
Ως «ληξιαρχική πράξη θανάτου επιστημονικών, παιδαγωγικών και δημοκρατικών κατακτήσεων σαράντα χρόνων» χαρακτηρίζει την απόφαση του ΣτΕ για τα Θρησκευτικά το Κίνημα Αλλαγής.
Όπως επισημαίνει το ΚΙΝΑΛ σε ανακοίνωσή του, «επιχειρείται όχι η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης (όπως αναφέρει ρητά το Σύνταγμα), ούτε καν η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης (όπως αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ) αλλά η επιβολή με τη χρήση των κρατικών μηχανισμών μιας συγκεκριμένης αντίληψης για την Ορθοδοξία που την εκφράζουν αυτοί που σήμερα χαίρονται».
«Παραφράζοντας το γνωστό μεταξικό ποιηματάκι, ας αναρωτηθούμε «ποιοι χαίρονται και χαμογελούν σήμερα πατέρα;». Η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Είναι οι ιδεολογικοί επίγονοι του Μεταξά και του Παπαδόπουλου, οι υποστηρικτές του Γ’ Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού» προσθέτουν από τη Χαριλάου Τρικούπη.
Παράλληλα, τα στελέχη του ΚΙΝΑΛ υπογραμμίζουν πως για την αδιανόητα αρνητική εξέλιξη του Συμβουλίου της Επικρατείας έχουν ιστορικές ευθύνες και οι υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ, «γιατί τόσο σοβαρά θέματα δεν είναι δυνατόν να τα χειρίζεται κάποιος με ιδεοληψίες, γιουρούσια και χωρίς συμμαχίες».
«Τώρα όμως δεν προέχει το ποιος έφταιξε αλλά το πώς δεν θα επιτραπεί σε μια Κυβέρνηση της Δεξιάς να μετατρέψει το σχολείο σε ένα γιγάντιο κατηχητικό οποιασδήποτε θρησκευτικής κοινότητας (γιατί για όσους δεν πρόσεξαν την απόφαση του ΣτΕ, κατήχηση πλέον θα κάνουν όλοι)» συμπληρώνουν.
«Προέχει να υπερασπιστούμε το δικαίωμα των θεολόγων να διδάσκουν ένα κανονικό μάθημα και όχι να κατηχούν τα παιδιά» καταλήγει η ανακοίνωση του Κινήματος Αλλαγής.
Eικών: Μηνολόγιο. Αγορά από (π. Γεράσιμο) Μαρίνο Φωκά από τον συλλέκτη Capponi. Συλλογή Capponi. Δωρεά στην Πινακοθήκη στο Βατικανό, από όπου η φωτογραφία. (Ανακοίνωση Ευρυδίκης Λειβαδά στα Πρακτικά του ΙΑ Διεθνούς Πανιόνιου Συνεδρίου, Αργοστόλι, Μάΐος 2018: “Όταν ο Ιωάννης Φωκάς (Juan de FUca) συνάντησε τον Μεγάλο Πέτρο”).Â
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 20/9/2019 #ODUSSEIA #ODYSSEIAÂ