Στις 5 Νοέμβριου 1815, η Αγγλία και η Ρωσία υπογράφουν στο Παρίσι ειδική συνθήκη, σύμφωνα με την οποία τα Επτάνησα τίθενται υπό την «προστασία της Αγγλίας» με την ονομασία Ηνωμέναι Πολιτείαι των Ιονίων Νήσων . Ετσι άρχισε η «Αγγλοκρατία» στα Επτάνησα που τελείωσε με Ένωση με την Ελλάδα το 1864 Μετά την υπογραφή της συνθήκης, (5 Νοεμβρίου 1815) η Αγγλία έστειλε διοικητή-αρμοστή στα Επτάνησα τον στρατηγό Θ.Μαίτλαντ (Thomas Maitland), ο οποίος επέβαλε μέσα σε κλίμα ουσιαστικής κατοχής το σύνταγμα του 1817. Αυτό το πολιτικό σχήμα, η τυπική ανεξαρτησία υπό την «προστασία» των Άγγλων, ήταν στην πραγματικότητα η πιο σκληρή αποικιοκρατία που ανατράπηκε με τους αγώνες των Επτανησίων.
Το κίνημα του Ριζοσπαστισμού (1848-1864).
Η Κεφαλονιά υπήρξε το λίκνο του «Ριζοσπαστικού» κόμματος. Οι επιφανέστεροι Ριζοσπάστες, Ηλίας Ζερβός-Ιακωβάτος, Γεράσιμος Λιβαδάς, Ιωσήφ Μομφεράτος και ο Γεώργιος Τυπάλδος-Ιακωβάτος, είχαν σπουδάσει στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια απ’ όπου μετέφεραν τις καινούργιες δημοκρατικές ιδέες στα νησιά. Ως κόμμα λαϊκό και επαναστατικό που ήταν το Ριζοσπαστικό, εξέφραζε τις ελπίδες του ελληνικού λαού για την εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική δικαιοσύνη. Ο Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος, ο κυριότερος ίσως ηγέτης των Κεφαλλήνων ριζοσπαστών, μαζί με τον Ιωσήφ Μομφερράτο και τον ιερέα Παΐσιο Μεταξά, στο πρώτο φύλλο της εφημερίδας του Φιλελεύθερος, που κυκλοφόρησε στις 19 Φεβρουαρίου 1849, τονίζει: « …; Θέλομεν τω όντι να γίνωμεν και ουχί να λεγώμεθα απλώς Έλληνες. Θέλομεν να ενωθώμεν εις έν έθνος, αληθώς ελεύθερον και ανεξάρτητον, μεθ’ όλης της ελληνικής φυλής».
Όμως οι διανοούμενοι της Επτανήσου πήραν πάνω τους τον αγώνα
Η πρώτη εξέγερση, η επονομαζόμενη «εξέγερση του Σταυρού» (14 Σεπτεμβρίου 1848), η οποία κράτησε πάνω από δέκα ημέρες. πρωτοστατούσαν γνωστοί ριζοσπάστες όπως ο Ιωάννης Τυπάλδος Καπελέτος, ο ιερέας Παΐσιος Μεταξάς, ο Γεώργιος Μεταξάς Λυσέος και ο Νικόλαος Φωκάς-Ρεπούμπλικας. Όταν οι επαναστάτες εισέβαλαν στο Ληξούρι, της πορείας ηγούνταν τρεις ιερείς, οι Ματζουράτος, Κουτουφάς και Βουτσινάς, οι οποίοι κραύγαζαν το σύνθημα «Ζήτω η ελευθερία και η πατρίς». Στην εξέγερση της Σκάλας (15-19 Αυγούστου 1949), που στρεφόταν κατά των Άγγλων, αλλά και κατά των αρχόντων, ορισμένοι από τους οποίους φονεύθηκαν από το πλήθος, και χαρακτηρίστηκε ως «Κομμούνα» της Κεφαλλονιάς, πρωτοστατούσαν οι Θεόδωρος Βλάχος, Αναστάσιος Λαμπρινάτος Μπομποτής και ο παπα-Γρηγόρης Ζαπάντης Νοδάρος, που αποκαλούνταν από τους αντιπάλους του παπα-ληστής και απαγχονίστηκε από τους Άγγλους, ενώ εξορίστηκαν οι Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος(1814-1894) και Ιωσήφ Μομφερράτος.
Αυτό το κλίμα, στο οποίο συναντώνται ριζοσπάστες και απόγονοι των Κολλυβάδων, όπως ο Κοσμάς Φλαμιάτος, είναι μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα και οδηγεί σε μια εξαιρετική σύνθεση. Ο Παναγιώτης Πανάς (1832-1896),ποιητής ,δημοσιογράφος, ριζοσπάστης διανοούμενος από τη νεώτερη γενιά των ριζοσπαστών, θα περάσει στον ρομαντικό σοσιαλισμό και θα επιχειρήσει να δώσει έναν εξισωτικό και κοινωνικό χαρακτήρα στη Μεγάλη Ιδέα μέσα από τη Δημοκρατική Ανατολική Ομοσπονδία, της οποίας υπήρξε συνιδρυτής μαζί με τον Ανδρέα Ρηγόπουλο, και την Εταιρεία Ρήγας, όπου συμμετείχε και ο επίσης κεφαλληνιακής καταγωγής ριζοσπάστης βουλευτής Ρόκκος Χοϊδάς (1830-1890), ο ιδρυτής της ελληνικής λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης, ο Τιμολέων Φιλήμων, ο Γεώργιος Φιλάρετος, κ.λπ.
Η ΕΝΩΣΗ
ΟΙ ΒΡΕΤΑΝΟΙ ΔΕΝ ΧΑΡΙΣΑΝ ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ,ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΤΑ ΚΡΑΤΗΣΟΥΝ ΑΛΛΟ META ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΣ ΤΩΝ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΩΝ.
Την 22 Ιούλιου του 1864, ο βουλευτής Μ. Σχοινάς, ανερχόμενος στο βήμα και υποδεχόμενος τους Επτανήσιους βουλευτές στην Ελληνική βουλή[1] αναφέρει : «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι […] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος, την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις […]».Στην ιδία συνεδρίαση ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης λέγει: «.. η Ελλάς του 1821 αναγγενάται και ταυτίζεται μετα της Ελλάδος του 1864»
ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ
«Εκεί που σμίγει η ανατολή μ’ ένα φιλί τη Δύση κι ανθεί μαζί με την ελιά το κυπαρίσσι, εκεί η καρδιά μου ορέχτηκε να γλυκοζήσει»
Κ.ΠΑΛΑΜΑΣ
ΥΓ: 21 Μαΐου 1864-21 Μαΐου 2018
Σήμερα, 154 χρόνια μετά, δεν ξεχνάμε τους αγώνες, τις θυσίες του Επτανησιακού λαού και τιμούμε τους πρωτεργάτες, τους αγωνιστές, τους μάρτυρες που έδωσαν την ζωή και το είναι τους για τον ιερό αυτό σκοπό.
ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 20/5/2018 #ODYSSEIA