Μια ιδιαίτερα αποκαλυπτική εικόνα για την πραγματική κατάσταση του ελληνικού θαλάσσιου τουρισμού, μια εικόνα γεμάτη αντιφάσεις, χαμένες ευκαιρίες αλλά και δυνατότητες στρατηγικής αναβάθμισης, παρουσίασε ο Αιμίλιος Μελής, επικεφαλής Υπηρεσιών Στρατηγικής της PwC Greece, στο συνέδριο «Reimagine Greece 2025» της Καθημερινής. Η μελέτη για την αγορά του yachting βασίστηκε σε δεδομένα AIS για ολόκληρο το έτος και ανέδειξε το παράδοξο μιας χώρας που πρωταγωνιστεί σε κίνηση σκαφών στη Μεσόγειο, αλλά δεν κατορθώνει να μετατρέψει αυτή τη δυναμική σε υψηλά έσοδα και θεσμική αναβάθμιση.
Η Ελλάδα παγκόσμια δύναμη στο yachting αλλά χωρίς υποδομές
Σύμφωνα με τα στοιχεία της PwC, η Ελλάδα έχει εδραιωθεί ως μια από τις ισχυρότερες αγορές yachting σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η χώρα είναι 4η στη Μεσόγειο σε απόλυτο αριθμό σκαφών, πίσω μόνο από Ισπανία, Ιταλία και Γαλλία, 3η στα super yachts άνω των 24 μέτρων, ξεπερνώντας πολλές παραδοσιακές αγορές και υπολειπόμενη μόνο της Ιταλίας και της Γαλλίας/Μονακό και 2η παγκοσμίως σε traffic, επιβεβαιώνοντας ότι η Ελλάδα αποτελεί κορυφαίο προορισμό για yachting.
Ωστόσο, παρά τον τεράστιο όγκο κίνησης, η χώρα βρίσκεται στην τελευταία θέση σε αναλογία σκαφών προς διαθέσιμα σημεία ελλιμενισμού. Οι υφιστάμενες υποδομές δεν επαρκούν, ιδίως για σκάφη άνω των 24 ή 48 μέτρων, ενώ οι περιοχές με τη μεγαλύτερη πίεση –Ιόνιο, Πελοπόννησος, Αττική, Δωδεκάνησα– αντιμετωπίζουν έντονο πρόβλημα κορεσμού.
Η έλλειψη θέσεων και σύγχρονων μαρινών δεν είναι απλώς ζήτημα εξυπηρέτησης αλλά χαμένης οικονομικής υπεραξίας: η ζήτηση υπάρχει, όμως η Ελλάδα δεν μπορεί να την αξιοποιήσει στον βαθμό που θα μπορούσε.
«Χαρίζουμε έσοδα»: Η τιμολογιακή στρέβλωση της ελληνικής αγοράς
Η μελέτη της PwC αναδεικνύει και ένα δεύτερο κρίσιμο πρόβλημα: την απουσία εμπορικής στρατηγικής και την αναντιστοιχία τιμών σε σχέση με την παρεχόμενη αξία.
Συγκεκριμένα, τα τέλη ελλιμενισμού είναι πολύ χαμηλά, ειδικά για μεγάλα σκάφη, η τιμολόγηση είναι οριζόντια, ανεξάρτητα από την τοποθεσία, τον βαθμό ζήτησης ή την ποιότητα υπηρεσιών και η φορολογική επιβάρυνση είναι εξαιρετικά χαμηλή: ενώ ο ΦΠΑ ορίζεται σε 13%, για μεγάλα σκάφη καταλήγει στην πράξη σε 5,2%–6,5%.
Την ίδια στιγμή, ανταγωνίστριες αγορές όπως η Κροατία διατηρούν πλήρη ΦΠΑ 13%, ενώ άλλες χώρες της Μεσογείου ξεκινούν από 20%–22%.
Το αποτέλεσμα είναι ενδεικτικό: οι ανταγωνιστές εισπράττουν 2 έως 4 φορές περισσότερα ανά ναύλο σε σχέση με την Ελλάδα. Δεν πρόκειται μόνο για απώλεια εσόδων, αλλά για υποβάθμιση της συνολικής αξίας του ελληνικού προϊόντος.
Οι προτάσεις PwC για μια νέα στρατηγική yachting
Ο Αιμίλιος Μελής υπογράμμισε ότι η Ελλάδα πρέπει να υιοθετήσει βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζουν η Ιταλία, η Γαλλία και άλλες ώριμες αγορές. Ανάμεσα στις προτάσεις:
Sea Moorings – οργανωμένα αγκυροβόλια εντός θαλάσσης
Χωροθετημένα σημεία με παροχή υπηρεσιών, δυνατότητα ελέγχου κίνησης, είσπραξη τελών και προστασία ευαίσθητων οικοσυστημάτων.
Zoning – σαφής οριοθέτηση επιτρεπόμενων και απαγορευμένων ζωνών
Για την προστασία λουομένων, υποθαλάσσιων αρχαιοτήτων και περιοχών υψηλής περιβαλλοντικής ευαισθησίας.
Ψηφιακές πλατφόρμες booking
Κάτι αυτονόητο στο εξωτερικό, αλλά σχεδόν ανύπαρκτο στην Ελλάδα, που θα εξασφάλιζε διαφάνεια, σχεδιασμό και καλύτερη διαχείριση χωρητικότητας.
Winter berthing
Η ανάπτυξη του χειμερινού ελλιμενισμού μπορεί να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο και να πολλαπλασιάσει τα έσοδα.
Κεντρικό μήνυμα της παρουσίασης ήταν ότι το yachting δεν αφορά μόνο «κοσμοπολίτικους προορισμούς», αλλά έχει τη δυνατότητα να διαχύσει τον πλούτο σε ολόκληρη την επικράτεια, ενισχύοντας νησιά και παράκτιες περιοχές που δεν διαθέτουν άλλες μορφές υψηλής δαπάνης τουρισμού.
Λιμάνια, η δεύτερη μεγάλη πρόκληση για τον ελληνικό τουρισμό
Στην ανάγκη αναβάθμισης των λιμένων της χώρας αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), Διονύσης Θεοδωράτος. Περιέγραψε με γλαφυρό τρόπο τη γήρανση των λιμενικών υποδομών καθώς πολλά λιμάνια έχουν κατασκευαστεί πριν από μισό αιώνα, χωρίς επαρκή εκσυγχρονισμό.
Εξήγησε ότι περίπου 90 νησιά χωρίς αεροδρόμιο εξαρτώνται αποκλειστικά από το λιμάνι τους, όμως οι εταιρείες αναγκάζονται να υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση ότι το λιμάνι είναι «ασφαλές». Και την ίδια ώρα τα λιμενικά ταμεία εισπράττουν 30 εκατ. ευρώ ετησίως από επιβάτες και 15 εκατ. από εταιρείες, χωρίς οι πόροι αυτοί να επιστρέφουν με ανταποδοτικό τρόπο σε έργα αναβάθμισης.
Οι παρεμβάσεις είναι αποσπασματικές, ενώ νέα λιμάνια πρακτικά δεν κατασκευάζονται.
Ο κ. Θεοδωράτος τόνισε ότι η εμπειρία των ταξιδιωτών στα λιμάνια είναι εξαιρετικά χαμηλή σε σχέση με την πρόοδο των ίδιων των πλοίων. Έλλειψη χώρων αναμονής, ελλιπής ασφάλεια, δυσκολίες στην πρόσβαση, απουσία σύγχρονων υπηρεσιών: μια εικόνα που δεν συνάδει με την αυξανόμενη ζήτηση για νησιωτικό τουρισμό και ακτοπλοΐα.
Η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο υπόδειγμα υποδομών και στρατηγικής
Η συζήτηση για τον θαλάσσιο τουρισμό και την κατάσταση των λιμένων και αεροδρομίων ανέδειξε ένα κοινό νήμα: η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα που λίγες χώρες μπορούν να ανταγωνιστούν, αλλά στερείται των υποδομών, των μηχανισμών και της στρατηγικής που θα επέτρεπαν την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της.
Ο κλάδος του yachting και η ακτοπλοΐα έχουν τη δυνατότητα να διαχυθούν σε όλη την επικράτεια, να στηρίξουν νησιά και περιφερειακές οικονομίες και να δημιουργήσουν υψηλή προστιθέμενη αξία. Για να συμβεί αυτό, απαιτείται σύγχρονο πλαίσιο υποδομών, ξεκάθαρη ρυθμιστική πολιτική, νέα εμπορική στρατηγική, αποτελεσματική τοπική διακυβέρνηση, επενδύσεις σε λιμάνια.
Το μήνυμα των ειδικών ήταν σαφές: η Ελλάδα δεν έχει έλλειψη ζήτησης, έχει έλλειψη οργάνωσης. Αν αυτό αλλάξει, η χώρα μπορεί να διεκδικήσει το μερίδιο εσόδων και ανάπτυξης που της αναλογεί σε μια παγκόσμια αγορά που συνεχώς μεγαλώνει.
Πηγή: tornosnews.gr
ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 20/11/2025 #ODUSSEIA #ODYSSEIA