Ήταν Νοέμβριος του 1657, που τα δυο μοναστήρια της Παλικής, αυτό της Κυρίας των Αγγέλων, στο χωριό «Άγιος Δημήτριος» και το άλλο, του Προφήτη Ηλία, στην περιοχή του Λιβαδίου, αποφάσισαν από κοινού, να ανταλλάξουν έναν καλόγηρο με μια φοράδα κόκκινη.
Η ανταλλαγή ανθρώπου με ζώο, είναι πράξη συγκλονιστική για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κεφαλονιά και όχι μόνο, κατά τον 17ον αιώνα. Την «ανακάλυψη» του ντοκουμέντου στο Αρχείο Κεφαλληνίας και τη μελέτη του θέματος,… τα οφείλουμε στην εξαιρετική ζωγράφο και συγγραφέα- ιστορική ερευνήτρια, Ντιάνα Αντωνακάτου.
Πρόκειται, για μιαν ενδιαφέρουσα ανακοίνωσή της Ντιάνας στα 1989, στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία Αθηνών, η οποία και φιλοξένησε στον 32ο τόμο των εκδόσεών της, το ερευνητικό κείμενο της συγγραφέως με τα σχέδια της πάνω στο θέμα.
Η ενθύμηση της ανακοίνωσης γίνεται από τον υπογράφοντα τούτες τις γραμμές, για να τιμηθεί ακόμη μια φορά η αλησμόνητη Ντιάνα Αντωνακάτου, για την ποικιλόμορφη και άξια προσφορά της, αλλά και για την εορτή της Μισοσπορίτισσας (Παναγία των Εισοδίων), όπου στα ερείπια της Μονής της Κυρίας των Αγγέλων, (Εισόδια της Θεοτόκου), εδώ και λίγα χρόνια, πραγματοποιείται υπαίθριος εσπερινός στο εικονοστάσι, με αρκετή συμμετοχή πιστών.
Ο καλόγηρος Καλ(λ)ίνικος Πεφανάτος, δεν μπορούσε να προσφέρει υπηρεσίες στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλιού, ήταν χολός και κουτσοχέρης. Το μοναστήρι είχε ανάγκη από ένα υγιές ζώο, «μεταφορικό και δουλευτάρικο ». Το ζώο αυτό το είχε το άλλο μοναστήρι, της Κυρίας των Αγγέλων. Έτσι, έγινε η ανταλλαγή με κοινή συμφωνία, ανάμεσα στους ηγουμένους, χωρίς βέβαια να ερωτηθεί ο ανταλλαγμένος «πουλημένος» καλόγηρος, ούτε φυσικά, μπορούσε (να ερωτηθεί ένα ζώο).
Αναγράφονται τα στοιχεία του ζώου: Είχε κόκκινη τρίχα, τέσσερα πόδια (δηλαδή, δεν ήταν κουτσό), ήταν δυνατό, ωφέλιμο και αναγκαίο για το μοναστήρι του Λιβαδίου.
Το επίσης συγκλονιστικό, είναι, ο υμνογραφικός δοξαστικός εωθινός ψαλμός του Λέοντας του Σοφού, που έγραψε ο νοτάριος, Γεώργιος Μεταξάς, για να απαλύνει την ψυχή του απέναντι στον Θεό και στους ανθρώπους .
Τα δυο μοναστήρια ήταν μεικτά στο δυναμικό τους, έτσι καταλαβαίνουμε ότι εργασιακά και οικονομικά έπρεπε να ανταπεξέλθουν στα δύσκολα χρόνια. Αυτό που «μετράει» από τη θέση των ισχυρών (των ηγουμένων) είναι, ότι και τα δυο μέρη έμειναν ευχαριστημένα με την ανταλλαγή…
Γεράσιμος Γαλανός
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 20/11/2025 #ODUSSEIA #ODYSSEIA
