Δολοφονώντας τους καλύτερους και κρατώντας το έγκλημα στη λήθη και το σκότος.
Οι Αχαιοί από την εκστρατεία στην Τροία, στην περίοδο της Αθηναϊκής ακμής, στην εποχή των διαδόχων του Αλεξάνδρου… στο 21… Δικάζουν, εξορίζουν, εξοστρακίζουν, δολοφονούν τους καλύτερους τους. Και τελικά καταλήγουν να αφήνονται σε Αγαμέμνονες, σε Κωλέττηδες, σε Γουλιμήδες.
Με αφορμή τα συμβαίνοντα, εν όψει της αναμενόμενης ταινίας του Γιάννη Σμαραγδή για τον Καποδίστρια. Αποκαλυπτικό είναι το γεγονός ότι αρκετοί των «διαλεγομένων» δεν ασχολούνται με την ταινία. Πώς να ασχοληθούν άλλωστε, αφού ακόμα η ταινία δεν έχει παρουσιαστεί. Ασχολούνται με τον Καποδίστρια. Στην πολύπαθη χώρα μας, με την υπερτρισχιλιετή ιστορία της και γενέτειρα των πατέρων της ιστορίας, δεν κατορθώσαμε ακόμα να βρούμε έναν τρόπο, ευρύτερα αν όχι ευρύτατα αποδεκτό, για τη διδασκαλία της ιστορίας μας. Δεν έχουμε καταλήξει έστω σε μια σοβαρή «πολύ-μεθοδική» προσέγγιση της, ώστε όσοι την διαβάζουν να αναγνωρίζουν και τις σχέσεις «μεθόδου μελέτης-προσέγγισης της ιστορίας και συναγομένων συμπερασμάτων».
Ακόμα δεν έχουμε συμφωνήσει για την ταυτότητα του ’21, την ταυτότητα του Βυζαντίου, την ιστορική μας συνέχεια ή ασυνέχεια… Δεν έχουμε συμφωνήσει αν «ανήκωμεν εις την Ανατολήν ή την Δύσιν»… Αν απέχουμε εξίσου και από την Ανατολή και από τη Δύση, όπως υποστήριζε ο Καποδίστριας, και αν οφείλουμε ή δικαιούμαστε, τελικά, να γνωρίσουμε και να ανήκουμε στον εαυτό μας.
Βέβαια, ως χώρα της περιφέρειας, που ήταν και παραμένει, η Ελλάδα φυσικό είναι να υφίσταται τις επιρροές των εκάστοτε μητροπολιτικών κέντρων παγκόσμιας εξουσίας. Όμως είναι άλλο να υφίστασαι επιρροές κι άλλο να ετεροκαθορίζεσαι. Άλλο να υφίστασαι επιρροές και άλλο να διαιρείσαι, να κατακερματίζεσαι και να προσανατολίζεσαι πάνω στη βάση των κυρίαρχων ξένων επιρροών, όπως συμβαίνει στα καθ’ ημάς από το ’21 στο ’22, στο ’46… μέχρι και σήμερα.
Είναι άλλο να δέχεσαι επιρροές και άλλο να προσλαμβάνεις και να ερμηνεύεις την ιστορία σου κατά τα δόγματα των κυρίαρχων μητροπολιτικών κέντρων, να διαμορφώνεις τη συλλογική σου μνήμη κατά τα δόγματα, τις επιταγές, τα συμφέροντα των εκάστοτε επικυρίαρχων.
Σε αυτό το πλαίσιο σχέσης με την ιστορία μας ήταν αναπόφευκτο να μην έχει ενταχθεί και να μην εντάσσεται η πρόσληψη και η «μελέτη» του Καποδίστρια από την εποχή του Κοραή, στην εποχή του Κορδάτου και του Ζεύγου, στην εποχή των εορτασμών των 200 χρόνων από το ’21 και σήμερα εν όψει του 2026 και των διακοσίων πενήντα χρόνων από τη γέννησή του.
Το τεράστιο και αντιθετικό φάσμα των προσλήψεων του Καποδίστρια και τα συνεχή ψεύδη που τον ακολούθησαν και συνεχίζουν να τον ακολουθούν συνθέτουν ένα ιστορικό παράδοξο που αναμφισβήτητα χρήζει ιστορικής έρευνας αλλά και ερμηνείας. Είναι τόσο τεράστιο το φάσμα των προσλήψεων του Καποδίστρια και τόσο έντονα αντιθετικές οι προσλήψεις αυτές, ώστε στο παράδοξο των διαμετρικά αντιθετικών προσλήψεων, αυτών καθαυτών, να προστίθεται και το παράδοξο της μέχρι και σήμερα μη ερμηνείας του φαινομένου, μη διερεύνησης των αιτίων του.
Η Κατάρα των Αχαιών να δικάζουν, να οστρακίζουν, να εξορίζουν και να δολοφονούν τους καλύτερους τους.
Με το θέμα των προσλήψεων του Καποδίστρια υποσχέθηκα να επανέλθω σύντομα. Επιτρέψτε μου τώρα να περάσω στην «κατάρα των Αχαιών» που ίσως ακόμα μας κατατρέχει, με την ελπίδα ότι το 2026, το έτος της 250ής επετείου από τη γέννηση του Καποδίστρια, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως έτος «εξορκισμού» της δολερής και φθονερής διχόνοιας, ως έτος απαρχής εξόδου από την παρακμή.
Σε αυτό το πνεύμα, κάποιοι φορείς και πρόσωπα στην Κέρκυρα οργάνωσαν στην επέτειο της δολοφονίας του Καποδίστρια (27/9) μια βραδιά «Εθνικού Αναστοχασμού» με θέμα «Εθνική Ομόνοια – Διχόνοια», με ποίηση Κάλβου, Σολωμού, Σικελιανού και Θεοδωράκη. Επίμετρο αυτής της εκδήλωσης υπήρξε η θέση ότι ο Καποδίστριας «ως Τρόπος και ως Δρόμος» μπορεί να μας οδηγήσει στην έξοδο από την παρακμή. Πιστεύουμε ότι η ημερομηνία της δολοφονίας του μπορεί να καθιερωθεί ως Ημέρα Εθνικού Αναστοχασμού… και αυτό γιατί, ανατρέχοντας από το πρόσφατο στο απώτερο παρελθόν:
• Ακόμα δεν κατορθώσαμε να υπερβούμε τις πληγές του εμφυλίου του 1946-1949.
• Κρατάμε στη λήθη και «αμηρύκαστους» τους εμφυλίους του ’21.
• Δεν έχουμε δει το ’21 μέσα από τα Οθωμανικά αρχεία (π.χ. Those Infidel Greeks: The Greek War of Independence through Ottoman Archival Documents, 2 vols., Brill 2021, ed. H. Şükrü Ilıcak).
Αγνοούμε ότι τα Οθωμανικά αρχεία τεκμηριώνουν λεπτομερώς την απόλυτη αδυναμία των Οθωμανών να καταστείλουν την Ελληνική Επανάσταση. Τεκμηριώνουν τον φόβο και την αγωνία της Οθωμανικής διοίκησης από αυτή την αδυναμία, την αναγκαστική καταφυγή στους Αιγυπτίους, αλλά και την αδυναμία των Αιγυπτίων για την καταστολή της Ελληνικής Επανάστασης… αν δεν υπήρχαν οι εμφύλιοι (φθινόπωρο 1823 – καλοκαίρι 1824 και Ιούλιος 1824 – Ιανουάριος 1825).
Αγνοούμε το γεγονός ότι:
• Ενώ οι Αιγυπτιακές δυνάμεις βρίσκονταν ήδη εντός των πυλών για να καταπνίξουν την Επανάσταση, οι Έλληνες έμπαιναν σε εθνικά διαλυτικό εμφύλιο.
• Στο φθινόπωρο του 1823 τοποθετείται η απαρχή του πρώτου εμφυλίου (1823-1824) ενώ έχει αρχίσει η επέλαση των Αιγυπτίων.
Τον Ιούνιο του 1823 με στράτευμα 12.000 ανδρών μπαίνουν οι Αιγύπτιοι στην Κρήτη, καταλαμβάνουν το Ηράκλειο και τον Αύγουστο, στη μάχη των Αμουργελών, συντρίβουν τις Κρητικές δυνάμεις. Καταλαμβάνουν την Κάσο (27-30 Μαΐου 1824) και τα Ψαρά (21-22 Ιουνίου 1824). Οι ναυτικές αυτές δυνάμεις αφέθηκαν αβοήθητες παρά τις εκκλήσεις τους και παρά τις υπάρχουσες δυνατότητες.
• Αγνοούμε το Εθνικό Άγος των Ψαρών.
• Αντί βοήθειας στα Ψαρά, στις 5 Ιουλίου 1824 το υπό τον Υδραίο Ναύαρχο Μιαούλη Ελληνικό Ναυτικό λεηλατεί τα, ήδη από τους Οθωμανούς, λεηλατημένα Ψαρά (Η Δεύτερη Καταστροφή των Ψαρών – Ένα Εθνικό Άγος, SLpress, 25 Μαρτίου 2022).
• Αντί εθνικής συσπείρωσης, στα τέλη του 1824 – ενώ έχει τσακιστεί η Επανάσταση στην Κρήτη, έχουν καταστραφεί η Κάσος και τα Ψαρά – δολοφονείται ο Πάνος Κολοκοτρώνης (13/11/1824) και φυλακίζεται ο Οδυσσέας Ανδρούτσος.
Η δολοφονία του Πάνου Κολοκοτρώνη – του αποδεδειγμένα καλού και ηγετικού πολεμιστή, πολυτάλαντου, πολύγλωσσου, ιδιαίτερα μορφωμένου για την εποχή του και την ελληνική στρατιωτική ηγεσία, υπέροχου γιου του Γέρου του Μοριά – δεν ήταν πλήγμα μόνον στον Γέρο ή στο ηθικό των αγωνιστών γενικά, αλλά και στον αγώνα που δεν διέθετε πολλούς σαν αυτόν.
Επίσης βαρύτατο και διαλυτικό για τον αγώνα πλήγμα αποτελεί την ίδια χρονική στιγμή η κυβερνητική μεταχείριση του Οδυσσέα Ανδρούτσου, του λιονταριού της Ρούμελης. Με εντολή της Κυβέρνησης Κουντουριώτη (Νοέμβριος 1824) ο Ανδρούτσος πολιορκείται από τον Γκούρα στην Ακρόπολη:
«…ὁ Γκούρας διορίζεται αρχιστράτηγος τῶν ἐν Ἀθήναις δυνάμεων, μέ ἐντολήν νά ἐκπολιορκήσει τόν Ἀνδρούτσον…»
(Εφημερίς της Κυβερνήσεως, φ. 45, 20 Νοεμβρίου 1824).
Αποκορύφωμα της αυτοκτονικής αυτής τακτικής αποτελεί η φυλάκιση του Γέρου του Μοριά στις 6 Φεβρουαρίου 1825. Έτσι η απόβαση του Ιμπραήμ στη Μεθώνη χωρίς αντίσταση θα γίνει στις 26 Φεβρουαρίου 1825… μετά τη φυλάκιση του Κολοκοτρώνη.
Με αυτή την έννοια κρίνουμε ότι χρειαζόμαστε μια Ημέρα Εθνικής Περισυλλογής και Εθνικού Αναστοχασμού.
Συνεχίζουμε να αγνοούμε ότι το ηρωικό Μεσολόγγι προδόθηκε, δεν έπεσε. Το ηρωικό Μεσολόγγι θα έβγαινε νικηφόρο και στη δεύτερη πολιορκία αν είχε την επαρκή και έγκαιρη στήριξη από την Κυβέρνηση Γεωργίου Κουντουριώτη, Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, Κωλέττη – όπως καταγγέλλει ακόμα και ο Αγγλόφιλος ιστορικός Σπ. Τρικούπης και έχει επιβεβαιώσει σε δήλωσή του ο Ιμπραήμ (Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, τ. Γ΄, σ. 298-299).Συνεχίζουμε να αγνοούμε ότι ενώ ήταν κατορθωτή μια τραγική Ελληνική εκστρατεία στον Λίβανο στις 26 Μαρτίου 1826, ήταν αδύνατη η βοήθεια στο αποκλεισμένο Μεσολόγγι…
Ας επανέλθουμε λοιπόν στο θέμα μας:
Στην ανάγκη των Αχαιών να «δολο-φονούν» τους καλύτερους τους.
Ναι, ο καλύτερος, ο ηρωικότερος, ο σοφότερος, ο ωραιότερος των Αχαιών υπήρξε ο Παλαμήδης. Με δολοπλοκία του Οδυσσέα κατηγορήθηκε, καταδικάστηκε και δολοφονήθηκε με λιθοβολισμό. Εμείς ακόμα θαυμάζουμε και μνημονεύουμε, προβάλουμε ως πρότυπο, τον πολυμήχανο Οδυσσέα, συνεχίζοντας να μηχανευόμαστε την καταστροφή του καλύτερου αδελφού, συντρόφου, συμπολεμιστή…Τι κι αν ο Σωκράτης, με εκτίμηση, μνημονεύει τον Παλαμήδη:
«Και τα παθήματα του Παλαμήδη δεν έχεις ακούσει; Γι’ αυτόν όλοι οι ποιητές συνέθεσαν ύμνους, ότι χάθηκε επειδή φθονήθηκε από τον Οδυσσέα για τη σοφία του.»
(Ξενοφώντος Απομνημονεύματα, Βιβλίο 4, Κεφ. 2, Παράγραφος 33)
Ο Όμηρος ως «το συστηματικότερο ΜΜΕ» φρόντισε τη διαγραφή του από την Ιλιάδα. Ο Απολλώνιος ο Τυανεύς, κατά την επίσκεψή του στον Τάφο του Αχιλλέα και επικοινωνία με το «φάντασμα του Αχιλλέα», γίνεται αποδέκτης της ακόλουθης περιγραφής του Παλαμήδη:
• Ο τρανότερος, ομορφότερος, νεότερος και πολεμικότερος άνδρας.
• Ο σοφότερος, με μόνιμη τη συντροφιά των Μουσών (δηλ. μόνιμα την παγκόσμια συλλογική Μνήμη – εμπνεόμενος, δημιουργικός, εφευρέτης και ποιητής).
• Θύμα αδικίας από τους Αχαιούς λόγω της πανουργίας του Οδυσσέα.
Ο Αχιλλέας εξηγεί την παράλειψη του Παλαμήδη από τον Όμηρο ως προκατάληψη υπέρ του Οδυσσέα.Βέβαια, και ο ίδιος ο Όμηρος, απολογούμενος ίσως για το πέπλο λήθης με το οποίο κάλυψε τον Παλαμήδη στην Ιλιάδα, κάνει μια ενδιαφέρουσα αναφορά στην Οδύσσεια και συγκεκριμένα στη στιγμή της Καθόδου του Οδυσσέα στον Άδη. Εμφανίζει τον Αχιλλέα να αναγνωρίζει τον Παλαμήδη ως εταίρο, στενό φίλο αλλά και σοφό διδάσκαλο, σε καλή και μόνιμη σχέση με τις Μούσες. Να αποδίδει τη δολοφονία του σε φθόνο του Οδυσσέα και τη σιωπή του Ομήρου για τον Παλαμήδη σε προκατάληψη υπέρ του Οδυσσέα.
Και στις προσλήψεις του Καποδίστρια έχουμε:
• Υπέροχους ύμνους για το ανυπέρβλητο ήθος, την αδάμαστη θέληση και αφοσίωση στον σκοπό, την αυτοθυσιαστική προσφορά, την ανιδιοτέλεια… την ευγένεια. Ύμνους από ανθρώπους που δεν είχαν ανάγκη την εύνοιά του, ούτε φόβο από την αντιπάθεια ή την οργή του.
• Το μίσος του μεγάλου Κοραή, οι και μετά τον θάνατο του Καποδίστρια λίβελοι, οι κατηγορίες ακόμα και για την ίδρυση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αίγινας ως ιδιοτελούς εργαλείου για τη διοργάνωση αρχαιοκαπηλίας – αποκαλύπτουν το άμετρο αντι-Καποδιστριακό πάθος του Κοραή.
Η δήθεν αντικειμενική, ουδέτερη κριτική Κοραϊστών, ότι οι προοδευτικοί διανοούμενοι, όπως ο Κοραής, στέκονται αρνητικά απέναντι στον Καποδίστρια, χωρίς όμως την παράθεση των ύβρεων, αδικούν τον Καποδίστρια. Γιατί η παράθεση των ύβρεων αρκεί να καταρρίψει και το υβρεολόγιο και να αποκαλύψει τα κίνητρα των υβριστών.
Ήδη ο Ελληνισμός της Διασποράς, με προεξάρχουσα την Παγκόσμια Ομοσπονδία ΚΕΦΑΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΙΘΑΚΗΣΙΩΝ, πρωτοστατεί στις ενέργειες για την ανακήρυξη του 2026 σε Έτος Καποδίστρια, σε έτος εξορκισμού της ενδημικής Εθνικής διχόνοιας, έτος καθολικής ανάτασης και δημιουργικής Ομόνοιας. Σε απαρχή της εξόδου μας από την αδελφοφαγία και το Προκρούστειο ήθος.
Γεώργιος Σκλαβούνος
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 8/11/2025 #ODUSSEIA #ODYSSEIA