/

Λάμπης Κωνσταντινίδης: ΔΥΟ  ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ  ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ  ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ

            Εἰς παρελθόντα Γλωσσικά ἂρθρα τοῦ γράφοντος εἰς ΑΛΗΘΕΙΑ εἶχον ἀναφερθῆ εἰς τήν ὀρθήν γραφήν εἰς τά Ἑλληνικά κάποιων ξένων λέξεων ἐν εὐρείᾳ χρήσει.

            Θά παρεκάλουν ὃπως εἰς τό παρόν ἂρθρον ἐπανέλθω εἰς τό θέμα αὐτό, διότι ἒχω παρατηρήσει, ὃτι ἡ χρῆσις τῶν λέξεων αὐτῶν δυστυχῶς ἐξακολουθεῖ χρησιμοποιουμένη λανθασμένως ὑπό τοῦ κοινοῦ καί τῶν ΜΜΕ.

            Αἱ λέξεις αὗται εἶναι:

            α) Κατά πρῶτον ἡ λέξις «κορονοϊός». Τόσον ἡ γραφή ὃσον καί ἡ ἒννοια αὐτῆς τῆς λέξεως εἶναι ὃλως δι’ ὃλου λανθασμέναι. Διά τόν ἑξῆς λόγον: Ἡ λέξις «κορονοϊός», ὡς λέγεται καί γράφεται, σημαίνει: τόν ἰόν τόν προερχόμενον ἀπό τόν κόρονον, ὁ ὁποῖος εἰς τήν λαϊκήν Κυπριακήν σημαίνει τόν κόρακα. Βεβαίως ὁ ἰός αὐτός οὐδεμίαν σχέσιν ἒχει μέ τούς κόρακας καί εἶναι τελείως ἂσχετος μέ αὐτούς.

            Ἡ ὀρθή γραφή τοῦ ὡς ἂνω μικροβίου εἶναι: ὁ «κορωνηϊός». Δηλ. ἡ λέξις παράγεται ἀπό τήν καθαρῶς ἀρχαίαν Ἑλληνικήν λέξιν ἡ «κορωνίς» ἢ «κορώνη», ἡ ὁποία σημαίνει «πᾶν τό κυρτόν καί κεκαμμένον» (Μετοχή Παρακειμένου τοῦ ῥήματος κάμπτω). Κατ’ ἐπέκτασιν δέ ἐξ αὐτῆς τῆς λέξεως δηλοῦται ἐπίσης τό στεφάνι καί τό «στέμμα», λόγῳ τοῦ κυρτοῦ σχήματος τοῦ ἰοῦ βλεπομένου εἰς μικροσκόπιον. Εἰς τήν Λατινικήν καί τάς ἐκ ταύτης παραγομένας συγχρόνους Εὐρωπαϊκάς γλώσσας ἡ λέξις κορώνη ἢ κορωνίς μετατρέπεται εἰς corona, ἢτοι corona-virus (ὁ ἰός), προερχομένη ἐκ τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς «κορώνη» ἢ κορωνίς, πού δηλοῖ τό κυρτόν ὡς στέφανον σχῆμα τοῦ ἰοῦ καί ὂχι βεβαίως τούς κόρακας!

            β) Ἡ δευτέρα λανθασμένη καθημερινή λέξις ἐν εὐρείᾳ χρήσει εἶναι ἡ εἰς τήν Ἑλληνικήν μετάφρασις τῆς Ἀγγλικῆς λέξεως fastfood. Εἰς τήν Ἑλληνικήν τείνει νά ἐπικρατήσῃ ἡ λέξις «ταχυφαγεῖον», διά τήν τροφήν πού τρώγεται εἰς τά γρήγορα – τήν fastfood. Εἶναι ὃμως ὀρθή ἡ λέξις «ταχυφαγεῖον»; Ὁ γράφων θεωρεῖ ὃτι λανθασμένως μεταφράζεται ἡ λέξις τό «φαγεῖον» ὡς σημαίνουσα τήν τροφήν ἢ τό φαγητόν. Ἡ ὀρθή σημασία τῆς λέξεως τό «φαγεῖον» εἶναι ὁ Τόπος ἢ ὁ Χῶρος ὃπου τρώγεται ἓν ἒδεσμα. Δηλ. τό μαγειρεῖον ἢ ἂλλως ἑστιατόριον.

Ἐάν βεβαίως ἐπιμένῃ τις εἰς τήν χρῆσιν ὡς δευτέρου συνθετικοῦ μέρους τῆς λέξεως ταχυφαγεῖον, νά προέρχηται ἀπό τό ῥῆμα «φάγω» (Ἀπρμφ. τό φαγεῖν) καί νά ἒχῃ τήν ἒννοιαν τοῦ φαγητοῦ πού τρώγεται εἰς τά γρήγορα, τότε θά πρέπῃ νά χρησιμοποιῆται ἡ λέξις τό «φάγιον», πληθ. τά «φάγια», δηλ. τό «ταχυφάγιον» ἢ τά «ταχυφάγια», πού σημαίνει ἀντιστοίχως: τήν ταχέως τρωγομένην τροφήν ἢ τά ταχυφάγια ἐδέσματα, ἐκεῖνα πού τρώγει τις εἰς τά γρήγορα. Δι’ αὐτό ἐάν ἐπιμένῃ τις νά χρησιμοποιῇ τό ῥῆμα «φάγω» ὡς δεύτερον συνθετικόν μέρος, τότε πρέπει νά εἶναι ἡ λέξις τό «ταχυφάγιον φαγητόν – ἢ τά ταχυφάγια ἐδέσματα ἢ ἡ ταχυφάγιος τροφή.»

            Πρός πλήρη κατανόησιν τῶν ἀνωτέρω, παρακαλῶ ὃπως προσέξωμεν τό κάτωθι παράδειγμα: Τήν ὁμοίας γραφῆς λέξιν τό «σφαγεῖον», πού εἶναι ὁ τόπος (χῶρος), ὃπου σφάζονται τά πρός βρῶσιν ζῶα. Ἀντιθέτως τό κρέας τοῦ ἐσφαγμένου ζώου λέγεται τό «σφάγιον» (πληθ. τά σφάγια). Ἂρα τό ἲδιον ἰσχύει καί διά τήν λέξιν ταχυφάγιον (-ια) καί ὂχι το ταχυφαγεῖον.

            Ὁ γράφων εἶχε προτείνει εἰς τό παρελθόν εἰς ἂρθρα του εἰς τήν ΑΛΗΘΕΙΑ διά τήν τροφήν (τάς τροφάς) fastfood τήν πολύ χαρακτηριστικήν καί Ἑλληνοπρεπῆ λέξιν τό «ταχύβρωτον» καί τά «ταχύβρωτα», ἢτοι ἡ τροφή καί αἱ τροφαί πού τρώγονται εἰς τά γρήγορα. Τό δεύτερον συνθετικόν τῆς λέξεως αὐτῆς παράγεται ἀπό τό ῥῆμα βιβρώσκω, τό ὁποῖον σημαίνει τρώγω, ἐξ οὗ παράγεται καί ἡ λέξις βρῶσις ἡ ὁποία εἰς τήν Ἑλληνικήν, ὡς γνωστόν, σημαίνει τό φαγητόν. Ἐπίσης εἰς τά ὀρθά Ἑλληνικά λέγομεν τό βρώσιμον, πού σημαίνει τό φαγώσιμον ἢ τό τρωγόμενον. Ἑπομένως τό ταχύβρωτον καί τά ταχύβρωτα εἶναι τό ἒδεσμα πού τρώγεται εἰς τά γρήγορα ἢ τά εἰς τά γρήγορα τρωγόμενα φαγητά, ἢτοι Ἀγγλιστί the fastfood. Αὐτήν τήν Ἑλληνικωτάτην λέξιν ταπεινῶς προτιμᾷ ὁ γράφων ὠς ὀρθοτέραν.

            Εὐχαριστῶν διά τήν φιλοξενίαν,

                                                                        Λάμπης Γ. Κωνσταντινίδης

Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 21/10/2025 #ODUSSEIA #ODYSSEIA