Είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε πως η Αγγλική διπλωματία, αντί του “νέου Βασιλείου της Κέρκυρας”, με προσάρτηση σε αυτό της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Κρήτης, που μας υποσχέθηκε, μας οδήγησε, τελικά, στην αναγνώριση της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την δέσμευση της εξωτερικής μας πολιτικής σε αυτόν τον προσανατολισμό και την αποδοχή βασιλιά εγγυητή, της πιστής εφαρμογής αυτής της πολιτικής.
Κατά συνέπεια, η Ένωση της Επτανήσου, αντί να ενταχθεί στην στρατηγική της Ελληνικής Εθνικής ολοκλήρωσης, όπως την διεκδίκησε το Επτανησιακό Ενωτικό Κίνημα, εντάχτηκε στην Βρετανική πολιτική διατήρησης της ακεραιότητας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, συρρίκνωσης των Ελληνικών εθνικών ορίων και επισφραγίστηκε με την μεταφορά του Άγγλου αρμοστή από τα Ιόνια στην Αθήνα με τον τίτλο του Βασιλέα των Ελλήνων.
Προϋπόθεση για την δημιουργία αυτού νέου βασιλείου ήταν η εκθρόνιση του Όθωνα από την Ελλάδα και η επιλογή του κατάλληλου βασιλιά. Στην πορεία του χρόνου τα δυο βασίλεια θα προχωρούσαν στην ένωση τους. Ας παρακολουθήσουμε την πορεία των μεθοδευμένων εξελίξεων:
Με το θαμμένο στη λήθη Ελληνικό δημοψήφισμα του 1862, ο λαός της τότε Ελλάδος εξέλεγε πανηγυρικά, με 95%, τον δευτερότοκο γιό της Βασίλισσας της Αγγλίας, Βικτωρίας, ως Βασιλέα των Ελλήνων. Εκλογή που διασφάλιζε την, εκ μέρους της Ελλάδος, δέσμευση της στους αγγλικούς όρους. Βέβαια, τόσο το δημοψήφισμα, όσο και η εκλογή του Αλφρέδου αποτελούν εκφράσεις του άγριου, του κυνικού ανταγωνισμού επικυριαρχίας στο νεοελληνικό κράτος. Αποτελούν στιγμές της Αγγλικής προσπάθειας πλήρους και αποκλειστικού ελέγχου του νεοελληνικού κράτους.
Ο ανταγωνισμός κορυφώνεται με την κήρυξη του Κριμαϊκού (Ρώσο-οθωμανικού) πολέμου 1853-1856. Ο Όθωνας, ο Βαυαρός, πρώτος βασιλιάς της Ελλάδος, κατά τις επιθυμίες των προστατών μας, μετά την δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια, προσπάθησε να αξιοποίησει τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, της Κριμαίας, για να απελευθερώσει τη Θεσσαλία, τα Γιάννενα και τη Μακεδονία. Η καταστροφή του Οθωμανικού στόλου στην Σινώπη, 18-30 Νοεμβρίου 1853, αποτέλεσε την θρυαλλίδα έκρηξης ελληνικού ενθουσιασμού.
Με στήριξη του Όθωνα οργανώθηκαν εξεγέρσεις στις εν λόγω περιοχές, με σοβαρότατες πιθανότητες επιτυχίας, με την συμμετοχή απογόνων των ηρωικών μορφών του ’21. Η αγγλογαλική αντίδραση άρχισε ως σκληρή απειλητική διπλωματία για να καταλήξει στην ωμή στρατιωτική παρέμβαση και κατοχή. Ήταν συνέπεια της θρησκευτικής αφοσίωσης των αγγλογάλλων στην ακεραιότητα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στις 12-24 Μαΐου του 1854, πρώτα ο γαλλικός στρατός αποβιβάσθηκε στον Πειραιά, για να ακολουθήσουν, λίγες ημέρες αργότερα, οι Άγγλοι.
Στην απαξίωση του Όθωνα…
Δια των όπλων επέβαλλαν κυβέρνηση κατοχής στην Ελλάδα (το ονομασθέν “Υπουργείο της κατοχής”) υπό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, τον υπέρμαχο της συνταγματικής διακυβέρνησης επί Καποδίστρια. Ο Μαυροκορδάτος παρέμεινε στην εξουσία μέχρι το 1855. Εξανάγκασαν τον Όθωνα να κηρύξει ουδετερότητα, στον Ρώσο-οθωμανικό πόλεμο, να αποκηρύξει τα κινήματα στις επαναστατημένες περιοχές.
Η αγγλο-γαλλική κατοχή κράτησε τρία χρόνια, από το 1854 ως το 1857. Δηλαδή συνεχίστηκε και ένα χρόνο μετά τη λήξη του Κριμαϊκού Πολέμου. Η απαξίωση του Όθωνα είχε επιτευχθεί. Τα θεμέλια της έξωσης του ήταν ήδη στην θέση τους. Η Αγγλο-γαλλική απαίτηση για συρρικνωμένο και μη βιώσιμο ελλαδικό κράτος είχε επιβεβαιωθεί. Να υπενθυμίσουμε ότι η Αγγλο-γαλλική κατοχή έχει ακολουθήσει τα περίφημα “Παρκερικά”, την Αγγλική κατάληψη του Πειραιά και τον ναυτικό αποκλεισμό της Ελλάδος από το Αγγλικό Ναυτικό, υπό τον ναύαρχο Πάρκερ. Ουσιαστικά μια πράξη καταλυτικής αμφισβήτησης της ελληνικής ανεξαρτησίας αλλά και απόλυτης απαξίωσης του Βασιλεύοντος Βαυαρού, Όθωνα.
Όμως η έξωση του Όθωνα είχε σε όλα τα επίπεδα προετοιμαστεί. Είχε επιχειρηθεί συστηματικά και με την αποξένωση του από το λαϊκό έρεισμα, που είχε αποκτήσει τόσο με την αγγλική κατάληψη του Πειραιά, όσο και με την στήριξή του στα Εθνικά απελευθερωτικά κινήματα. Για αυτό, τόσο η βρετανική φάκα, όσο και το βρετανικό τυρί, η έξωση του Όθωνα έπρεπε να έχουν πατριωτική ….και δημοκρατική χροιά…
Οι Αγγλόφιλοι κύκλοι των Ιονίων και της Αθήνας έστησαν πραγματικά τον μύθο, με σκοπό να ματαιώσουν την συνεργασία του Όθωνα με τον Γαριβάλδη και τους Σέρβους και να αποπροσανατολίσουν τους Επτανήσιους Ριζοσπάστες, που προσέβλεπαν στη συνεργασία με το Γαριβάλδη και ενδυνάμωναν τις σχέσεις τους με τα Ιταλικά και Σλαβικά πατριωτικά- επαναστατικά κομιτάτα, για γενικότερη εξέγερση στη Βαλκανική.
Με σκοπό να ακυρώσουν τον επαναστατικό πατριωτικό πυρετό, που ενέπνεε στα Βαλκάνια και τον Ελληνισμό, η θριαμβεύουσα Ιταλική ενοποίηση, άρχισαν να καλλιεργούν, με πολλή σοβαροφάνεια, το μύθο για ένα νέο Ελληνικό Βασίλειο, ένα νέο Εθνικό Ελληνικό Κέντρο με έδρα την Κέρκυρα. Ένα “Βασίλειο” που θα περιελάμβανε και τη Θεσσαλία και την Ήπειρο. Κατά τον Επτανήσιο ιστορικό, Παν. Χιώτη, «Βουλόμενοι, αυτοί, να παγιώσωσιν την Αγγλικήν κυριαρχίαν εν ταις νήσοις,και χαλαρώσωσιν όλας τας Ριζισπαστικάς αντιδράσεις εν τη Ανατολή, και υπηρετήσωσι την Αγγλικήν πολιτικήν, ήτις ήθελεν μέτριον το Ελληνικόν Βασίλειον και την Ρωσικήν επιρροήν μακράν της Ελλάδος…ειργάζοντο να εγκατασταθεί Επτανησιακή τις ηγεμονία».
Το δημοψήφισμα του 1862
Για να γίνει πιστευτός ο μύθος εκτός άλλων, οργανώθηκε επίσκεψη του Αλφρέδου στα Ιόνια και την Αθήνα. Η κίνηση εμφανίζεται, και στον ξένο τύπο, ως υποστηριζόμενη και από τους Επτανησίους Ριζισπάστες. Σε απάντηση, οι Ριζοσπάστες (ο ενωτικός Ριζοσπαστης Λομβάρδος και ο Βερύκιος), αλλά και η μεταρρυθμιστική εφημερίδα της Κέρκυρας “Νέα Εποχή”, καταγγέλλουν την κίνηση ως Εθνική προδοσία, ως προϊόν δολιότητας.
Στις ζακυνθινές εφημερίδες των Ριζοσπαστών καταγγέλλεται ότι η κίνηση σκοπεύει να ματαιώσει την Ένωση που πλησιάζει στην πραγμάτωση της και ότι η κίνηση προτείνει διαίρεση, αντί ενότητας του έθνους… Ο μύθος για την αλλαγή αγγλικής πολιτικής και την επιθυμία της Αγγλίας να μας δόσει Άγγλο πρίγκιπα της, για βασιλιά, αν διώχναμε τον Όθωνα, καλλιεργείται και τρέφεται εντονότερα και μετά την έξωση του Όθωνα.
Μετά την έξωση του Όθωνα, ο Θρόνος του Αλβέρτου από την Κέρκυρα έπρεπε να μεταφερθεί στην Αθήνα. Έτσι θα ήταν Άγγλος Αρμοστής όλων των Ελλήνων. Οι Έλληνες κλήθηκαν σε δημοψήφισμα, το 1862, για να εκλέξουν Βασιλιά. Στο δημοψήφισμα καταψηφίζονται όλοι οι άλλοι υποψήφιοι και εκλέγεται θριαμβευτικά ο Αλφρέδος, με ποσοστό άνω του 95%. Η προπαγάνδα στηρίζει την θέση ότι η τουρκόφιλη Αγγλία θα “φιλελληνίσει” με την αποδοχή του Άγγλου πρίγκιπα στο θρόνο της Ελλάδος.
Στα Ιόνια τυπώνονται φυλλάδια στην Ελληνική και την Αγγλική πάνω στο Εθνοσωτήριο σχέδιο. Συνεργασία Αγγλόφιλων των Ιονίων και της Ελλάδας για την, υπό τον Αλφρέδο, προετοιμαζόμενη δήθεν διακυβέρνηση. Εκδηλώσεις οργανώνονται στην Αθήνα και σε διάφορες πόλεις της Ελλάδος. Κατά την αγγλόφιλη προπαγάνδα, με τον Αλφρέδο στον ελληνικό θρόνο, θα αντιμετωπιζόταν και η ρώσικη επιρροή και η Αγγλία θα μετέτρεπε την Ελλάδα σε ισχυρό κράτος στην ανατολή, που θα συμπεριελάμβανε ολόκληρο τον διαιρεμένο Ελληνισμό.
Ο βασιλιάς Αλφρέδος και η διαφωνία της Βρετανίας
Για την πριν και μετά την έξωση του Όθωνα αγγλική δολιότητα, εκτός του Επτανησίου ιστορικού Π. Χιώτη, ο ιστορικός και πολιτικός, Γεώργιος Ν. Φιλάρετος, στο έργο του “Ξενοκρατία και Βασιλεία εν Ελλάδι (1821-1897)” επιβεβαιώνει και τεκμηριώνει εν εκτάσει τα ανωτέρω. Ενδεικτικά παραθέτω «Ὑπὸ τὰς τότε περιστάσεις ὁ σχηματισμός ρεύματος ἀγγλοφρόνων ἦτο ευκολότατος, τοιούτο δὲ ἐβράδυνε νὰ λάβῃ τὴν ἀκατάσχετον φορὰν λαϊκοῦ χειμάρρου. Τὸ ἔδαφος διὰ τὴν διπλωματικὴν ταύτην ἐκστρατείαν εἶχεν ἥδη ἐπιτυχῶς παρασκευασθῇ δια τῶν ἐπὶ δεκαετίαν ἐπιτηδείων διαδόσεων περὶ ὑποψηφιότητος τοῦ ᾿Αλφρέδου δευτεροτόκου υἱοῦ τῆς Βικτωρίας ὡς μέλλοντος βασιλέως τῆς Ἑλλάδος καὶ διὰ τῆς χάριν αὐτοῦ προσαρτήσεως τῆς Ἑπτανήσου καὶ τῆς ἐπεκτάσεως τῶν πρὸς βορᾶν ἑλληνικῶν ὁρίων!
«….Μετὰ τὴν ἔξωσὶν τοῦ Οθωνος αἱ πρὸς τοῦτο ἀγγλικαὶ ἐνέργειαι ἐπανελήφθησαν ζωηρότερον καὶ διαδηλώσεις ὑπεκινήθησαν, (ἀρχομένου καὶ τοῦ Νοεμβρ. 1862 ἐν ᾿Αθήναις, ὅτε καὶ ὁ πρέσβυς τῆς ᾿Αγγλίας ὡμίλησεν εἰς τὸν λαόν («εφημ Αθηνά» 14 Νοεμβρ. 1862). 138 ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ)… Μετὰ τὴν εἰς ᾿Αγγλίαν ἐπάνοδον τοῦ Γλάδστωνος ἐκ τῆς Ἑπτανήσου, διεσπείροντο σκοπίμως θρυλήματα περὶ ἱδρύσεως νέου ἤτοι καὶ δευτέρου (!) ἑλληνικοῦ βασιλείου ὑπὸ τὸν ἡγεμόνα Αλφρέδον συγκειμένου ἐκ τῆς Ἑπτανήσου, τῆς Ἠπείρου, τῆς Θεσσαλίας καὶ τῆς Κρήτης, χωρῶν, αἵτινες ἤθελον δῆθεν παραχωρηθῆ παρὰ τῆς Πύλης ἀντὶ χρηματικῆς ἀποζημιώσεως».
Ο Χ. Τρικούπης στην Εθνοσυνέλευση παροτρύνει για την γρηγορότερη δυνατή διαλογή των ψήφων και τελειώνει την ομιλία του λέγοντας: «πρωτόκολλα και συνθήκαι ειναι μηδέν απέναντι της καθολικής ψηφοφορίας. Η εκλογή του Αλφρέδου είναι λάμψις καταβάσα δια μιάς άνωθεν εις τα καρδίας των Ελλήνων. Η μεν διπλωματία θέλει να ματαιώσει την θέλησιν του λαού, αλλά ημείς χρεωστούμεν εις την πατρίδα και εις ημάς αυτούς όχι μόνον να ανοίξωμεν, αλλά πλατύνομεν το στόμα μας,εκφράζοντες και επισημοποιόύντες, ότι ο Ελληνικός λαός εξέλεξε Βασιλέα αυτού τον Αλφρέδο».
Η εθνοσυνέλευση ανακήρυξε τον Αλφρέδο, Βασιλιά των Ελλήνων. Η Βρετανία αρνήθηκε την εκλογή και ανέλαβε εργολαβικά να ανεύρει Βασιλιά για τους Έλληνες. Βασιλιά, που θα αποδεχόταν ως οριστικά τα σύνορα με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, θα αποδεχόταν το δόγμα της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας…ανατίναξη των Κερκυραϊκών Φρουρίων…Οι όροι που έθετε η Αγγλία στου υποψηφίους Βασιλείς ήταν απαράδεκτοι και κατέστησαν την εργολαβία προβληματική.
Η μεγάλη μορφή των γνησίων Ριζοσπαστών, Ηλιας Ζερβός Ιακωβάτος. ο επονομαζόμενος “λέων των Αντικύθηρων”, τίτλο που απέκτησε από τον τόπο της εξορίας του, τα Αντικύθηρα, αναφερόμενος στην εκλογή του Αλφρέδου, του “Άγγλου βασιλόπαιδος” ως “βασιλιά της Ελλάδος” είπε: «Δια της εκλογής τούτης απέδειξε και επισήμως η Ελληνική επικράτεια ότι παρεδόθη εκουσίως. Έγινεν Επτάνησος Αγγλικώς προστατευομένη και αφανώς διοικουμένη η μάλλον δια της διαφθοράς παραλυομένη, ως εις τους αρχαίους καιρούς η Ελλάς μετά την αισχράν συνθήκην του Ανταλκίδου».
Η αναζήτηση “κατάλληλου” βασιλιά από τη Βρετανία
Η Βρετανία αρνήθηκε να αποδεχτεί το Ελληνικό δημοψήφισμα, παρά το το γεγονός ότι το είχε, όπως είδαμε, ενθαρρύνει. (C. Levidis p. 171. =2Quelques mots etc. p. 106-107). Ο διασυρμός της χώρας ήταν τραγικός. Η Βρετανία ανέλαβε εργολαβικά την αναζήτηση του “κατάλληλου” βασιλιά, σε συνδυασμό με την λύση του Επτανησιακού ζητήματος, προσπερνώντας κυνικά τα προπαγανδιστικά θρυλούμενα περί βασιλείου της Κέρκυρας κλπ.κλπ.
Για την επανατοποθέτηση των πραγμάτων στις αλήθειες της πολιτικής της ισχύος και προς συμμόρφωση των Ελλήνων, που στήριξαν τα κινήματα του Όθωνα στην Οθωμανοκρατούμενη Ελλάδα, αλλά και όσων πίστεψαν ότι με την έξωση του υπηρετούν την πατρίδα, η Βρετανική κυβέρνηση με τον ειδικό απεσταλμένο της, τον διπλωμάτη καριέρας Siir Henry Elliot, τον Δεκέμβριο του 1862, ενημερώνει γραπτά την προσωρινή κυβέρνηση της Ελλάδος για τους δυο των βασικότερων όρων της για την Ένωση της Επτανήσου, τα “χαρακτηριστικά” του βασιλέως και η “απαιτουμένη” ελληνική εξωτερική πολιτική απέναντι στην Τουρκία.
«Η ἐκλογὴ Πρίγκηπος, ὅστις ἤθελεν εἶσθαι τὸ σύμβολον καὶ ὁ διεγέρατης ἐπαναστατικῶν ταραχῶν ἢ ἡ παραδοχὴ ἐπιθετικῆς πολιτικῆς ἀπέναντε τῆς Τουρκίας, θὰ παρακωλύσῃ τὴν ἐγκατάλειψιν τῆς προστασίας τῶν Ἰονίων νήσων ὑπὸ τῆς Α. Μεγαλειότητος. Ἡ κυβέρνησις τὴς Α. Μεγαλειότητος διατρέφει στερρὰν πεποίθησιν, ὅτι ἡ ἐλληνικὴ ἐθνοσυνέλευσις θὰ ἐκλέξη, ὅπως βασιλεύῃ τῆς Ἑλλάδος, πρίγκιπα ἐγγυώμενον θρησκευτικὸν σεβασμὸν πρὸς τὴν ἐλευθερίαν καὶ τὰς συνταγματικὰς ἐλευθερίας καὶ εἰλικρινή ἔρωτα ὑπὲρ τῆς εἰρήνης.»
Κατά την συνεδρία της 18 Μαρτίου 1863, ο Ζ. Βάλβης, πρόεδρος της κυβερνήσεως και της επί των διπλωματικών σχέσεων επιτροπής, ανακοίνωσε στη συνέλευση ότι “ἀνευρέθη βασιλεύς, ὅστις ἐδέχθη τὸν θρόνον, ὁ πρίγκηψ τῆς Δανίας Γεώργιος, Χριστιανός, Γουλιέλμος”. Αντί του Βασιλείου της Κέρκυρας, η επιβολή αναγνώρισης της ακεραιότητας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και αποδοχή Βασιλιά εγγυητή αυτής της αναγνώρισης.
Και το τραγικότερο της τραγωδίας. Ο επιλογής ως Βασιλιάς των Ελλήνων, βρίσκονταν στον κατάλογο των υποψηφίων βασιλέων του δημοψηφίσματος και έλαβε μόνον 7 ψήφους.
Γεώργιος Σκλαβούνος
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 18/5/2025 #ODUSSEIA #ODYSSEIA