Αναμοχλεύοντας τις παλιές φωτογραφίες μου, σας παρουσιάζω μια από αυτές, ιστορική κατά την άποψή μου, από σχολική παράσταση του Πετριτσείου Γυμνασίου Ληξουρίου στα 1971, στην αίθουσα του Δημαρχείου της πόλης.
Αφορά το δράμα, «Ηρωίδες της Ναούσης» που παίχτηκε με πολλή επιτυχία από τους μαθητές και μαθήτριες. Η φωτογραφία δείχνει τον τότε μητροπολίτη Κεφαλληνίας, μακαριστό Προκόπη Α΄, τον επίσης μετέπειτα μητροπολίτη Παραμυθίας, Τίτο, που το διάστημα εκείνο ήταν ιεροκήρυκας της μητρόπολης μας και τον τότε πρωτοσύγκελο, Κωνσταντίνο Γκέλη. Πέρα από τους ιερωμένους, διακρίνονται άτομα της στρατιωτικής και αστυνομικής εξουσίας του Ληξουρίου, καθώς και : Ο γυμνασιάρχης Αριστείδης Γραικούσης και ο τότε δήμαρχος Χαράλαμπος Σφαέλος.
Η υπόθεση του δράματος αφορούσε την καταστροφή της Νάουσας, πρωτίστως δε την απόφαση των δεκατριών γυναικών να πέσουν στον ποταμό να πνιγούν παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων.
Συγκεκριμένα, τον Φλεβάρη του 1822 η περιοχή του Βερμίου και του Ολύμπου συγκλονίζεται από την έκρηξη της επανάστασης εναντίον των Τούρκων. Κέντρο της εξέγερσης αναδεικνύεται η αμιγώς ελληνική Νάουσα με αρχηγούς τον Ζαφειράκη Λογοθέτη και τον Αναστάσιο Καρατάσο. 22 Απριλίου 1822.
Οι επαναστάτες μετά από την ανεπιτυχή προσπάθεια κατάληψης της Βέροιας συμπτύχθηκαν στην οχυρωμένη Νάουσα, όπου είχαν συγκεντρωθεί και πληθυσμοί από τα γύρω χωριά. Παρά την ηρωική αντίσταση των επαναστατών η πόλη υπέκυψε στις ανώτερες αριθμητικά τουρκικές δυνάμεις προς το τέλος της εβδομάδας της Διακαινησίμου και παραδόθηκε στην λεηλασία. Χιλιάδες κάτοικοί της αιχμαλωτίστηκαν τότε ή θανατώθηκαν.
Στις 22 Απριλίου 1822, δεκατρείς γυναίκες με τα παιδιά τους εγκλωβίστηκαν στο δυτικό άκρο της πόλης στην περιοχή Στουμπάνοι, έχοντας μπροστά τους τα αφρισμένα νερά της Αράπιτσας και πίσω τους τις ορδές των Τούρκων. Προτίμησαν την παγωμένη αγκαλιά του ποταμού από την ατιμωτική αγκαλιά των εχθρών τους.
Μαρτυρικό θάνατο βρήκαν και οι γυναίκες των αρχηγών της επανάστασης που σύρθηκαν αλυσοδέσμιες στην Θεσσαλονίκη. Ο ίδιος δε ο Ζαφειράκης σκοτώθηκε προσπαθώντας να διαφύγει. Από την άλλη ο Καρατάσος με τα διασωθέντα στρατιωτικά σώματα των επαναστατών συνέχισαν την δράση τους στην Ν. Ελλάδα.
Όσοι από τους κατοίκους γλίτωσαν και παρέμειναν στην Μακεδονία περιπλανήθηκαν για αρκετά χρόνια πριν αμνηστευτούν και επιστρέψουν στην κατεστραμμένη πόλη. Για τον ηρωισμό των κατοίκων απέναντι σε έναν πανίσχυρο αντίπαλο και την συνεισφορά τους στον Αγώνα για την Ανεξαρτησία από τον Τουρκικό ζυγό η Νάουσα είναι η μόνη πόλη που φέρει τον τίτλο «Ηρωική», με Βασιλικό Διάταγμα από το 1955.
Η Εκκλησία δε, τιμώντας τους Ναουσαίους που προτίμησαν να πεθάνουν παρά να αλλαξοπιστήσουν, ανακήρυξε τους νεκρούς, αγίους νεομάρτυρες.
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 24/3/2025 #ODUSSEIA #ODYSSEIA