Εἶναι ἡ ἂποψις τοῦ γράφοντος, ὃτι γενικῶς οἱ πλεῖστοι ἐξ ἡμῶν δέν ἐντρυφῶμεν εἰς τήν βαθυτέραν μελέτην καί γνῶσιν τῆς ἱστορικῆς ἐξελίξεως τῶν διαφόρων γεγονότων, καί ὡς ἐκ τούτου μᾶλλον ἐξ ἀγνοίας νά προσπαθῶμεν νά χαράξωμεν τήν πορείαν ἀντιμετωπίσεως τῶν καταστάσεων βασιζόμενοι ἁπλῶς καί μόνον εἰς τά πρό ἡμῶν γινόμενα.
Ὃμως μία τοιαύτη βεβιασμένη ἀντιμετώπισις τῶν γεγονότων ἀναποφεύκτως πλειστάκις ὁδηγεῖ εἰς λάθη, τόσον ὡς πρός τήν ἀκολουθητέαν τακτικήν, ὃσον καί τόν χειρισμόν τῶν δυσκόλων καί δυσαρέστων καταστάσεων, τάς ὁποίας συναντῶμεν, αἱ ὁποῖαι εὐκόλως θά ἠδύναντο νά ἀποφεύγωνται ἂνευ ἐπηρεασμοῦ τῶν ἀρχικῶς τιθεμένων σκοπῶν.
Ὁρμώμενος ἐξ αὐτῶν τῶν παρατηρήσεων καί ἐπικεντρωνόμενος εἰς τό φλέγον θέμα μας, τό τῆς δημιουργίας τοῦ καί παρατεινομένου μέχρι σήμερον ἀλύτου Κυπριακοῦ Ζητήματος, ἒχω ὁδηγηθῆ εἰς κάποια ἀνεξάρτητα, ἲσως καί ῥιζοσπαστικά, συμπεράσματα διά τόν ὑπέρ Ἀνεξαρτησίας τῆς Κύπρου μας διεξαχθέντα Ἀγῶνα:
Ταῦτα εἶναι τά κάτωθι:
α) Ἀρχίζω ἀπό τήν δημιουργίαν εἰς Τουρκίαν τοῦ Κράτους τῶν Νεοτούρκων τόν Ἰούλιον τοῦ 1908, ὃτε ὑψηλόβαθμοι Τοῦρκοι στρατιωτικοί εἰς διαφόρους κομβικάς πόλεις τῆς Ὀθωμανικῆς ἐπικρατείας ὑπέβαλον, ἢ μᾶλλον ἐπέβαλον, εἰς τόν τότε ἡγέτην τῆς Τουρκίας Ἀβδούλ Χαμίτ ἓν νέον Σύνταγμα, τό ὁποῖον ἒθετε τέρμα εἰς τήν Χαμητικήν ἀπολυταρχίαν, καί τό ὁποῖον κατ’ ἀνάγκην ἒγινεν ἀποδεκτόν ὑπό τοῦ Σουλτάνου.
Τήν νέαν κατάστασιν, πρός ἲδιον συμφέρον ὑπεστήριξαν ἀμέσως καί προσεταιρίσθησαν αἱ Γερμανόφωνοι χῶραι μέ πρωτεύουσαν μεταξύ των τήν ἰσχυροτέραν Γερμανίαν. Οἱ Γερμανοί ὑπέθαλψαν καί ὑπεστήριξαν σθεναρῶς τήν ἀπαίτησιν τῶν Νεοτούρκων διά κυριότητά των ἐπί τῶν Ἑλληνικῶν Νήσων τοῦ Αἰγαίου Πελάγους, ἐφοδιάσαντες μάλιστα τήν ἡγεσίαν τῶν Νεοτούρκων μέ παντός εἲδους ὁπλισμόν, πυροβόλα, πλοῖα καί πᾶν ἂλλον βαρύ πολεμικόν ὑλικόν.
Πρός ὑποστήριξιν τῆς ὑπό τήν ἡγεσίαν τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου Ἑλλάδος, προσέτρεξαν τότε αἱ Εὐρωπαϊκαί Μεγάλαι Δυνάμεις, ἢτοι ἡ Ἀγγλία, Γαλλία καί Ῥωσσία. Αἱ Χῶραι αὗται ἒφερον ἀμέσως σθεναράν ἒνστασιν εἰς τά Γερμανο-ΝεοΤουρκικά σχέδια καί ἀπαιτήσεις διά τήν ἀπόκτησιν τῶν Ἑλληνικῶν Νήσων τοῦ Αἰγαίου. Ἐπηκολούθησαν, ὡς ἦτο πολύ φυσικόν, πολύ τεταμέναι διαπραγματεύσεις μεταξύ τῶν δύο παρατάξεων, κατά τάς ὁποίας κυρίως ἡ Ἀγγλία καί ἡ Γαλλία ἐπέμενον εἰς τό ὃτι αἱ Νῆσοι τοῦ Αἰγαίου ἦσαν Ἑλληνικαί, ὡς ἦτο βεβαίως καί ἡ θέσις τῆς Ἑλλάδος. Ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν τῆς Ἀγγλίας Sir Edouard Grey ἐπέμενεν, ὡς καί ὁ τότε Βασιλεύς τῆς Ἀγγλίας, ὁ ὁποῖος ἀνήγγειλεν ἐπισήμως εἰς τήν Βουλήν τῶν Κοινοτήτων τήν 28ην Ἰανουαρίου, 1914, τήν ἐπικειμένην ἐπίσκεψίν του εἰς Γαλλίαν καί τάς ταὐτοσήμους ἀπόψεις αἱ ὁποῖαι ὑπῆρχον μεταξύ τῶν δύο χωρῶν ἐπί τοῦ θέματος τῆς Ἑλληνικότητος τῶν Νήσων τοῦ Αἰγαίου.
Ὡς ἦτο ἀναμενόμενον, τήν ἀποδοχήν τῆς θέσεως ταύτης τῶν Μεγάλων Δυνάμεων καί βεβαίως τῆς Ἑλλάδος διά τοῦ Ἓλληνος πολιτικοῦ ἡγέτου της Ἐλευθερίου Βενιζέλου, οἱ Γερμανοί μέ τούς Νεοτούρκους συμμάχους των δέν τήν ἀπεδέχοντο. Διά τῶν φιλικῶν πρός αὐτούς ἐφημερίδων, ἠπείλουν μάλιστα μέχρι καί πόλεμον ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος καί τοῦτο παρ’ ὃλον ὃτι ὁ Ἓλλην Στόλαρχος Παῦλος Κουντουριώτης εἶχεν ἢδη νικήσει κατά κράτος τό ναυτικόν τῶν Τούρκων ἀπό τοῦ 1912 κλείσας τούς Τούρκους εἰς τά Δαρδανέλια καί εἶχεν ἢδη καταστήσει τάς Νήσους τοῦ Αἰγαίου καί de facto Ἑλληνικάς.
Τότε καί ἡ Ἀγγλία μέ συμπαραστάτιδα τήν Γαλλίαν ἠπείλησαν τήν Γερμανίαν, ὃτι οἱ στόλοι των μαζί μέ τόν Ἑλληνικόν στόλον θά ἐπροστάτευον διά παντός μέσου τάς Νήσους τοῦ Αἰγαίου. Πρό τῆς ἀποφασιστικῆς στάσεως τῆς Ἀγγλίας καί τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, οἱ Γερμανοί ἀντελήφθησαν πολύ καλῶς, ὃτι τά πράγματα ὡδηγοῦντο εἰς πολεμικήν ἀναμέτρησιν καί ὑπεχώρησαν ἀπό τάς θέσεις των καί ἒτσι μετά τῶν Νεοτούρκων ὑπέγραψαν τήν ἀποδοχήν τοῦ Ἀγγλικοῦ Σχεδίου μέ τό ὁποῖον ἦσαν, ὡς ἢδη ἐλέχθη, σύμφωνος καί ἡ Γαλλία, δηλ. ὃτι αἱ Νῆσοι τοῦ Αἰγαίου ἦσαν Ἑλληνικαί, ἐξαιρουμένων τῆς Ἲμβρου καί Τενέδου διά σκοπούς ἀσφαλείας τῆς Τουρκίας.
Μάλιστα τότε ἡ Ἀγγλία, τρίζουσα τούς ὀδόντας τοῦ Ἀγγλικοῦ λέοντος, εἶχε στείλει, μαζί μέ τήν Γαλλίαν, τόν στόλον των νά περιπολῇ εἰς τό Αἰγαῖον, ὃπου καί παρέμεινεν ἀρκετούς μῆνας καί μετά τήν ὑπογραφήν τῆς Συνθήκης.
Ἐν ἂλλοις λόγοις ἡ Ἑλλάς καί οἱ Ἓλληνες ὀφείλουσι μεγάλην εὐγνωμοσύνην κυρίως εἰς τήν Ἀγγλίαν καί τήν Γαλλίαν διά τήν παραμονήν τῶν Ἑλληνικῶν Νήσων τοῦ Αἰγαίου ὑπό Ἑλληνικήν Κυριαρχίαν.
β) Γνωρίζοντες λοιπόν τά ἀνωτέρω ἱστορικά γεγονότα καί τόν βαρύνοντα ῥόλον τόν ὁποῖον διεδραμάτισεν ὁ Ἂγγλος Ὑπουργός τῶν Ἐξωτερικῶν Sir Edouard Grey διά νά παραμείνωσιν Ἑλληνικαί αἱ Νῆσοι τοῦ Αἰγαίου, δημιουργεῖται αὐτομάτως εἰς τόν κάθε σκεπτόμενον ἂνθρωπον, ἐάν ἦτο ὀρθή ἡ ἀκολουθηθεῖσα μετέπειτα πολιτική ὑπό τῆς ἡγεσίας τῆς Κύπρου, ὃπως ἡμεῖς οἱ Ἓλληνες Κύπριοι ἒπρεπε νά προβῶμεν εἰς ἒνοπλον ἀγῶνα κατά τῆς Ἀγγλίας διά τήν ἀπόκτησιν τῆς Ἀνεξαρτησίας μας. Ἐάν ἦτο ὀρθή αὐτή ἡ τακτική, τοῦ νά ἐνεργήσωμεν κατά τῆς Ἀγγλίας, ὡς ἀκριβῶς ἒπραξεν ὁ ὑπόδουλος Ἑλληνισμός κατά τόν ἀγῶνα τοῦ 1821 ἐναντίον τῶν Τούρκων, ἑνός βαρβάρου δυνάστου, βιαστοῦ καί κλέπτου τῶν περιουσιῶν τῶν Ἑλλήνων ἐπί 4 αἰῶνας; Ἦτο ἂραγε ἡ κατάλληλος μέθοδος, νά χρησιμοποιηθῇ καί ἐναντίον τῆς Ἀγγλίας ἡ ἰδία μέθοδος καί νά κατατάξωμεν ταύτην, ἓν πολιτισμένον ἒθνος μέ δημοκρατικάς καί φιλικάς παραδόσεις πρός τούς Ἓλληνας καί τήν Ἑλλάδα, καί εἰς τό ὁποῖον ἡ Ἑλλάς ἦτο τά μέγιστα ὑποχρεωμένη, διότι χάριν εἰς τήν Ἀγγλίαν καί τήν Γαλλίαν αἱ Νῆσοι τοῦ Αἰγαίου διεφυλάχθησαν καί παρέμεινον ὑπό Ἑλληνικήν κυριαρχίαν;
Θεωρῶ ὃτι εἶχον δίκαιον οἱ Ἓλληνες πολιτικοί τοῦ παρελθόντος, ἀρχόμενοι ἀπό τοῦ Ἐλευθέριου Βενιζέλου καί ὃλων τῶν ἐνδιαμέσων Ἑλλήνων πολιτικῶν μέχρι τῆς ἐποχῆς τοῦ ἀγῶνός μας, οἱ ὁποῖοι μᾶς συνεβούλευον, ὃπως πολιτευθῶμεν μέ τούς Ἂγγλους μέ πολύ μεγάλην σύνεσιν καί λεπτότητα καί ὂχι διά πολέμου.
γ) Καί ἐδῶ γεννᾶται ἀκόμη ἓν ἐρώτημαα: Ἦτο ἀνάγκη νά χυθῇ τόσον αἷμα ἁγνῶν Κυπριοπούλων ἀγωνιστῶν; Καί νά ὑπάρξωσι τόσαι χαροκαμέναι μάναι, γονεῖς καί συγγενεῖς; Δέν θά ἠδύνατο νά ἐλύετο τό θέμα τῆς Ἀνεξαρτησίας μας διά μιᾶς εὐγενοῦς σταδιακῆς συμφωνίας μεταξύ τῶν δύο πλευρῶν καί ὂχι διά πυρός καί σιδήρου ἐκ μέρους μας; Ἐκ τῆς ἐν τέλει ὑπογραφείσης Συνθήκης μας μέ τήν Ἀγγλίαν εἶναι ὁλοφάνερον, ὃτι οἱ Ἂγγλοι ἐνδιεφέροντο διά διατήρησιν κάποιων στρατιωτικῶν βάσεών των εἰς Κύπρον. Δέν θά ἠδυνάμεθα λοιπόν νά τούς τάς παρεχωρούσαμεν εὐθύς ἐξ ἀρχῆς καί ἂνευ ἑκατέρωθεν σκοτωμῶν καί αἱμάτων;
Κλείων τό παρόν ἂρθρον ἀντιλαμβάνομαι πλήρως, ὃτι δι’ αὐτοῦ θίγονται πολύ λεπταί χορδαί τοῦ Κυπριακοῦ Ἀγῶνός μας πρός Ἀνεξαρτησίαν καί ἲσως αὐτό ἀναστατώσῃ πολλούς ἀναγνώστας, διότι τούς παρουσιάζεται τό Κυπριακόν θέμα ἀπό μιᾶς ἂλλης σκοπιᾶς, τήν ὁποίαν οὐδείς εἶχε τότε λάβει ἐν Κύπρῳ ὑπ’ ὂψιν καί ὑπό μελέτην, παρ’ ὃλας τάς συμβουλάς ἐμπείρων Ἑλλήνων πολιτικῶν.
Τό παρόν ἂρθρον ἀναφέρεται εἰς πραγματικά ἱστορικά γεγονότα, τά ὁποῖα δυστυχῶς ἐπιπολαίως παρεγνωρίσαμεν. Ὃμως τά ἱστορικά γεγονότα, ἡ Ἱστορία, δέν πρέπει νά ἀποκρύβηται ἢ νά παρακάμπτηται, ἀλλά νά μᾶς διδάσκῃ καί νά μᾶς παραδειγματίζῃ.
Διότι διά τῆς Ἱστορίας καί μόνον βοηθούμεθα νά γνωρίζωμεν τήν προ-ιστορίαν τῶν παρουσιασομένων καταστάσεων καί γεγονότων, καί διά τῆς μελέτης ταύτης, ὃπερ καί σημαντικώτερον, μανθάνομεν νά ἀποφεύγωμεν σοβαρά λάθη, τά ὁποῖα ἐκ τῶν ὑστέρων ἀποδεικνύονται μοιραῖα δι’ἡμᾶς καί τό μέλλον μας ἀνοίγοντα εἰς τόν τόπον μας τόν ἀσκόν τοῦ Αἰόλου.
Σᾶς εὐχαριστῶ διά τήν φιλοξενίαν,
Λάμπης Γ. Κωνσταντινίδης
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 5/11/2024 #ODUSSEIA #ODYSSEIA