Ο εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου, αποτελεί πλέον αποκλειστικά επετειακή εορτή «αναστοχασμού» και όχι εθνικής μνήμης. Το «χρόνια Πολλά Ελλάδα» και το» Ζήτω το ΌΧΙ», είναι τα πλέον δημοφιλή σλόγκαν της ημέρας. Ελάχιστοι, είναι αυτοί που θυμούνται την σημερινή εορτή της Αγίας Σκέπης και ακόμα λιγότεροι, αυτοί που βιώνουν το νόημα της σημερινής ημέρας. Οι επετειακοί λοιπόν εορτασμοί της 28ης Οκτωβρίου, τείνουν να γίνουν « η ημέρα της Ελλάδας» στον χάρτη των παγκόσμιων ημερών και ίσως, ένας πανανθρώπινος συμβολισμός κατά του φασισμού. Η διαχρονική αρχαία ιδέα της ελευθερίας που συγκλονίζει το ελληνικό πνεύμα και τονίζει την ιστορική και εθνική του συνέχεια στους αιώνες, βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα.
Ακόμα και αν κάποια σχολικά ποιήματα μιλούν για έθνος και αίμα Ελλήνων, οι περισσότεροι βρίσκουν στην ημέρα αυτή, ένα κενό από την ασύμφορη χρονικά πραγματικότητα. Ο ηρωισμός φέρνει στη μνήμη ψιχάλες ευθύνης, αλλά η ζωή, κουβαλά ευθύνες και ρυθμούς ατελέσφορους, που έχουν μετατραπεί σε αυτοσκοπό του ατόμου. Είναι άραγε ικανό ένα τελετουργικό μνήμης, για να ενεργοποιήσει τα παράξενα σημεία του εγκεφάλου που δημιουργούν, αυτόν τον αποκλίνοντα ηρωισμό; Πόσες εθνικές τελετουργίες θα χρειαστούν μαζί με θρησκευτικούς παιάνες για να αναπτυχθεί το εθνικό φρόνημα; Πόσες φορές πρέπει να υψωθεί η σημαία για να ορθωθεί το πνεύμα; Είναι όμως, η εξαρτημένη μάθηση, ο τρόπος για να αναπτύσσει ελεύθερα ο άνθρωπος τις επιλογές του; Κάποιοι θα πουν, προπαιδευτικά, ναι.
Στη σύγχρονη πραγματικότητα, η εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα φθίνει, την ίδια στιγμή που κοντινά κράτη, όπως το Ισραήλ αλλά και η Τουρκία μάχονται για να την προασπίσουν. Ιδιαίτερα στη Τουρκία, έχει αναπτυχθεί ένα εθνικό φρόνημα βασισμένο σε ιστορικές ανακρίβειες όπως είναι το δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας».
Η νέα γενιά, φαίνεται ότι εκούσια παρόλη τη τιτάνια ιστορία και την ελληνική παράδοση, προτιμά να βρίσκει ψυχικό «αποκούμπι» σε «αμερικοευρωπαϊκά» πρότυπα. Κυρίως, γιατί η άγνοια ή η ημιμάθεια των νέων, δεν μπορεί να εκφραστεί μέσα στα υψηλά ιδανικά που βάζουν τον ψυχισμό σε πρόκληση. Τα πρότυπα μας, έχουν γίνει σαν τους «ινδοευρωπαίους» της αρχαιολογίας. Καλύπτουν τα κενά, όπου οι θεωρίες λανθάνουν. Και έτσι, οι νέοι μας που δέχονται την αφόρητη πίεση της πολυμεσικής ζωής τους, έχοντας να διαχειριστούν μια πολυσύνθετη ψηφιακά κοινωνία με προεκτάσεις στις σχέσεις, στη κουλτούρα και στη πολιτική, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν και στις απαιτήσεις της εθνικής τους ταυτότητας. Μέσα στις πολλές λύσεις, χάνεται ο δρόμος.
Από την άλλη υπάρχουν και οι διανοούμενοι νέοι, που θυμούνται. Μιλάνε για την Κύπρο, την Τουρκία, τον Πόντο, την ιστορία, την χαμένη παράδοση, τα αρχαία μας μνημεία. Οι προκλήσεις όμως δεν αλλάζουν και για αυτούς. Όχι γιατί είναι η μειοψηφία, αλλά γιατί καλούνται να αλληλοεπιδράσουν με τη πλειοψηφία, γεγονός που καθίσταται μετά από κάποιο χρόνο, ενεργειακά ασύμφορο. Το σημαντικότερο, μεταξύ τους, σπείρεται η διχόνοια και η φιλοδοξία, και ο σκοπός, χάνεται.
Ύστερα, υπάρχει και η αιώνια αντίδραση που τα τελευταία χρόνια γιγαντώνεται. Η φύση του εορτασμού των επετείων έχει πολλάκις καθίσει στο εδώλιο της κατηγορίας, με πρώτες τις μαθητικές παρελάσεις. Ευτυχώς που οι αρχαίες πομπές, γλύτωσαν από τους σύγχρονους δημίους, που σκοτώνουν στο τουίτερ τον ρόλο των μαθητικών παρελάσεων.
Οι σχολικές παρελάσεις και οι σημαιοφόροι, έχουν χαρακτηριστεί δικτατορικά κατάλοιπα και οι προεκτάσεις τους, έχουν μετατρέψει ιστορικά πρόσωπα, όπως ο Ιωάννης Μεταξάς σε «ντροπή της ιστορίας». Παρόλα αυτά οι ίδιοι που μιλούν για φασισμό και δικτατορία, αναρτούν στο ίνσταγκραμ « Ζήτω το Όχι» και μιλάνε με παιάνες για τον Βενιζέλο. Η ιστορική ανακρίβεια και η ημιμάθεια, ενισχυμένες από σύγχρονα κινήματα όπως ο γουοκισμός, έχουν δημιουργήσει καινούργιες αντιλήψεις, που μπορούν εύκολα να χειραγωγηθούν προς το προσωπικό όφελος δεινών ρητόρων. Έτσι, οι αρχές και οι αξίες, μπορούν να αλλάξουν γρήγορα και χωρίς κόστος. Αρκεί πάντα να μπορείς να ελίσσεσαι και να συμφωνείς με τους «δικαστάς».
Κάθε λαός δείχνει ένα μέρος της ταυτότητας του στον κόσμο. Ιδιαίτερα σε ιστορικές περιόδους που η ελευθερία και το έθνος απειλούνται με μαζική εξόντωση, η μνήμη των γεγονότων αυτών είναι ένας τρόπος να διαπλάσει την ταυτότητα του αλλά και να δοξάζει αυτούς που αγωνίστηκαν για να ζούμε στο σήμερα όσο πιο ελεύθεροι μπορούμε να αυτό-προσδιοριζόμαστε.
Οι τρομεροί δυνάστες που απείλησαν την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, έρχονται στη μνήμη μας σήμερα. Παρόλο που η Ελλάδα ηττήθηκε από τη γερμανική μπότα, ήταν το στρατηγικό και γεωπολιτικό κλειδί στη νίκη απέναντι στη Γερμανία και τους συμμάχους της στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Αυτός ο πόλεμος, αποτέλεσε καθοριστικό ορόσημο στην ύπαρξη και διαμόρφωση της σύγχρονης Ελλάδας.
Η αυτοθυσία των Ελλήνων στρατιωτών, είχε την ορμή της ελευθερίας και της ιδέας συμμετοχής σε κοινό αγώνα απέναντι στη πανάρχαια ταυτότητα. Γιατί και οι ήρωες της εποποιίας του 1940, είχαν στις πλάτες τους, την ιστορία της χούφτας Ελλήνων που αποτίναξαν τα 400 χρόνια σκλαβιάς αλλά και τον Ελλήνων που σταμάτησαν την περσική προέλαση.
Η συνέχεια, συνίσταται στο να σεβόμαστε το παρελθόν και να μαθαίνουμε από αυτό. Να μαθαίνουμε μέσα από την αληθινή του διάσταση όσο αυτή μας επιτρέπει να αναπτύξουμε την ταυτότητα που θα μας κάνει να υπερβούμε τις υποταγές.
Χαραλαμπία Καρούσου Τσελέντη
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 29/10/2024 #ODUSSEIA #ODYSSEIA