Οι νεωτερισμοί είναι θεμιτοί, αλλά χρειάζονται προσοχή για να μην βλάψουν την ουσία που παραμένει αναλλοίωτη και αποτελεί μια συνέχεια που δεν πρέπει να διακοπεί.
Διαβάζοντας την επίσημη ιστοσελίδα των Ολυμπιακών Αγώνων που ξεκινούν στο Παρίσι σήμερα (26/7), δεν μπορεί κανείς παρά να σταθεί στην τελετή έναρξης. Αυτή θα γίνει για πρώτη φορά στην ιστορία των Αγώνων εκτός Σταδίου, οι αθλητές θα επιβιβαστούν σε πλωτά μέσα που θα διασχίζουν τον Σηκουάνα, ενώ και από τις δύο όχθες του ποταμού θα υπάρχουν θεατές και θα τελούνται εντυπωσιακά δρώμενα. Το σκεπτικό των διοργανωτών που υπόσχονται ένα φαντασμαγορικό θέαμα, είναι ότι οι αθλητές θα βρίσκονται στο επίκεντρο της τελετής την οποία και θα μπορούν να την παρακολουθήσουν πολλοί περισσότεροι θεατές από όσους θα χωρούσε ένα στάδιο.
Πριν από όλα πρέπει να παρατηρήσω ότι δεν είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν δρώμενα εκτός σταδίου σε τελετή έναρξης Ολυμπιακών Αγώνων. Αν και στους Ολυμπιακούς της Σεούλ το 1988 ήμουν μόνο 11 ετών και οι τηλεοράσεις έμοιαζαν με πλυντήρια, θυμάμαι καθαρά ότι πριν την έναρξη υπήρχαν δρώμενα και εκτός σταδίου (ναι έχω δίκαιο, δείτε τα πρώτα 5 λεπτά) που όμως δεν επηρέασαν την κλασσική είσοδο των αθλητών στα κουλουάρ.
Αν και γενικότερα πρέπει να προάγονται οι νεωτερισμοί για ευνόητους λόγους θεσμικής ανανέωσης και αποφυγής της στασιμότητας που απωθεί ιδιαίτερα τις νεότερες ηλικίες, οφείλω να παρατηρήσω ότι η παράδοση της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων έχει ιστορία 127 χρόνων με το ίδιο τυπικό. Αυτό το τυπικό έναρξης είναι πανομοιότυπο από το 1897 μέχρι τις μέρες μας και έχει στο επίκεντρό του τους αθλητές και την εθνική τους καταγωγή, όχι ως ταξινόμηση ή διάκριση, αλλά ως σημείο επικοινωνίας και διεθνικής μέθεξης. Εδώ θα ήθελα να θυμίσω την είσοδο της ελληνικής ολυμπιακής ομάδας στο Παναθηναϊκό Στάδιο στους Μεσολυμπιακούς Αγώνες του 1906, όταν μαζί με τους αθλητές από την ως τότε απελευθερωμένη Παλαιά Ελλάδα μπήκαν αθλητές από την Κρήτη, την Σμύρνη και την Θεσσαλονίκη (οι αθλητές της ήταν ποδοσφαιριστές του Ηρακλή) σε ένα ανεπανάληπτο σκηνικό αναβίωσης της Μεγάλης Ιδέας μετά τον ατυχή πόλεμο του 1897.
Επειδή συμμετείχα στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών του 2004 ως εθελοντής, ακόμη είναι χαραγμένη στη μνήμη μου η είσοδος της ελληνικής ολυμπιακής ομάδας στο στάδιο. Καθώς η διοργανώτρια συμμετέχει με αθλητές σε κάθε άθλημα, η ελληνική ολυμπιακή ομάδα κάλυψε όλα τα κουλουάρ του σταδίου δημιουργώντας ένα στεφάνι γύρω από το πολύχρωμο πολυεθνικό σύνολο των αθλητών από όλες τις χώρες του κόσμου που βρισκόταν στο κέντρο. Το μεγαλειώδες θέαμα που αντίκρισα δεν μπορεί να αποτυπωθεί ούτε σε φωτογραφία ούτε στην οθόνη, αν δεν το έχει ζήσει κανείς. Ήταν μια ανεπανάληπτη οπτική και συναισθηματική εμπειρία.
Η νέα ιδέα έναρξης των Αγώνων στον Σηκουάνα μοιάζει σαν μια απόπειρα πρόσθετης εμπορευματοποίησης των Αγώνων, καθώς μοιραία το βάρος μετάδοσης θα πέσει και στο Παρίσι, κάτι που νομίζω ότι η συγκεκριμένη πόλη δεν το χρειάζεται έτσι και αλλιώς. Προφανώς δεν είναι άσχετη και η είδηση ότι η δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό κολύμπησε για πρώτη φορά στον Σηκουάνα μετά από 101 χρόνια για να αποδείξει πόσο καθαρά είναι τα νερά του ποταμού που θα δοθεί στο κοινό και για κολύμπι το 2025. Το κόστος του συνολικού project έφτασε το 1,5 δις ευρώ. Χωρίς να θέλω να φανώ καχύποπτος, οφείλω να διατυπώσω μια μικρή αμφιβολία αν όντως τα νερά του ποταμού είναι καθαρά (όταν είχα επισκεφτεί το Παρίσι τελευταία φορά το 2018 ήταν χειρότερα από αυτά του Θερμαϊκού), αλλά αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα. Σε σχέση με τους Αγώνες που είναι και το θέμα μας, θα μπορούσαν κάλλιστα να υπάρχουν κάποια δρώμενα και στον Σηκουάνα όπως είχε γίνει το 1988 στη Σεούλ, αλλά η είσοδος των αθλητών στο Στάδιο να παραμείνει άθικτη, συνεχίζοντας μια παράδοση που κράτα πάνω από έναν αιώνα.
Νομίζω ότι το ζητούμενο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν μπορεί να είναι μόνο οι εντυπώσεις αλλά και η ουσία που βρίσκεται στην παράδοση, στην συνέχεια και στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επαφή με το πνεύμα και τον ιδεαλισμό των αρχικών διοργανωτών. Ήδη έχουμε απομακρυνθεί από αυτούς λόγω της άκρατης εμπορευματοποίησης των Αγώνων, της προβολής των πολυεθνικών που ουσιαστικά τους χρηματοδοτούν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, αλλά και την πολιτική τους εκμετάλλευσή από κυβερνήσεις κρατών.
Εν κατακλείδι, θα έλεγα ότι μερικές φορές τα ιστορικά, τα παλαιά, τα ταπεινά και τα απλά είναι και τα πιο ουσιαστικά. Οι νεωτερισμοί είναι θεμιτοί, αλλά χρειάζονται προσοχή για να μην βλάψουν την ουσία που παραμένει αναλλοίωτη και αποτελεί μια συνέχεια που δεν πρέπει να διακοπεί.
Ας ελπίσουμε ότι θα μας εκπλήξουν ευχάριστα οι διοργανωτές.
Ιωάννης Β. Δασκαρόλης, Αρθρογράφος
Ιστορικός – Διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου
Φωτογραφία: Παρίσι: μεταφορά της φλόγας. Όταν ξεφτιλίζονται οι Ολυμπιακές Αξίες κι Αρχές.
HuffPost
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 26/7/2024 #ODUSSEIA #ODYSSEIA