Στις 21 Μαΐου του 1864 τα Επτάνησα μετά τους αιματηρούς αγώνες των παιδιών τους κατά της τυραννίας εντάσσονται επισήμως στην Μάννα Ελλάδα.
Τα Επτάνησα υπήρξαν σημαντικός παράγοντας του Ελληνικού διαφωτισμού όπως οι Ευγένιος Βούλγαρης, Βικέντιος Δαμοδός, Νικόλαος Κούρτζολας, Νικηφόρος Θεοτόκης, Νεόφυτος Βάμβας. Έλαβαν οι Επτανήσιοι αποφασιστικό μέρος στον Αγώνα του 1821 ενώ τελούσαν υπό την Αγγλική Κατοχή. Οι Επτανήσιοι ριζοσπάστες δραστηριοποιούνται έντονα για την ενσωμάτωση των Ιονίων Νήσων με την μητέρα πατρίδα και πλήρωσαν ακριβά τον αγώνα αυτό. Ήρθε επιτέλους η λαμπρή μέρα της Ενώσεως (21/5/1864).
Την 22 Ιούλιου του 1864, ο βουλευτής Μ. Σχοινάς, ανερχόμενος στο βήμα και υποδεχόμενος τους Επτανήσιους βουλευτές στην Ελληνική βουλή αναφέρει : «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι […] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος, την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις […]».Στην ιδία συνεδρίαση ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης λέγει: «.. η Ελλάς του 1821 αναγγενάται και ταυτίζεται μετά της Ελλάδος του 1864»
Σημαντικό γεγονός για τα Επτάνησα ήταν η ίδρυση στην Κέρκυρα της Ιονίου Ακαδημίας, του πρώτου ελληνικού πανεπιστημίου, το 1824. Σπουδαίοι επιστήμονες, λόγιοι και φιλόσοφοι δίδασκαν στην Ακαδημία και όταν, μετά την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, έπαψε αυτή να λειτουργεί, πολλοί από τους καθηγητές επάνδρωσαν το Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Η ίδρυση της Ιονίου Ακαδημίας, ένα όραμα του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, είναι αποτέλεσμα της φιλικής του σχέσης με τον πλούσιο Άγγλο Ελληνομαθή λόρδο Φρειδερίκο Γκύλφορν(1766 – 1827). Η Ιόνιος Ακαδημία έζησε για σαράντα ολόκληρα χρόνια, μέχρι το 1864 όπου η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα σήμανε και το τέλος της λειτουργίας της. Όταν η Επτάνησος ενώθηκε με την Ελλάδα (το 1864), αντί να αναδομηθεί η Ιόνιος Ακαδημία καταργήθηκε. Η Βουλή των Ελλήνων στις 20-12-1865 . έκλεισε το πρώτο ελληνικό Πανεπιστημιακό Ίδρυμα με το νόμο ΡΗ’ «περί διοργανώσεως της Εκπαιδεύσεως κατά την Επτάνησον».
Ο Κερκυραίος Ιωάννης Καποδίστριας είναι ο θεμελιωτής της νέας Ελλάδας που βγήκε από την Επανάσταση του 1821.
Οι Επτανήσιοι έφεραν στην Κοινοβουλευτική ζωή της Ελλάδας την εμπειρία τους από αγώνες πολιτικούς, εθνικούς, κοινωνικούς. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πρώτα βήματα του Κοινωνισμού στην Ελλάδα συνδέονται με ονόματα Επτανησίων, όπως: του Π. Πανά, του Ρόκου Χοϊδά, του Δρακούλη, του Μαρίνου Αντύπα. Οι Επτανήσιοι, έφεραν μαζί τους στην Ελλαδική κοινωνία μια πνευματική παράδοση , που εκφράζεται με ονόματα όπως ο Σπ. Ζαμπέλιος, ο Πέτρος Βράιλας Αρμένης, ο Παύλος Καλλιγάς και άλλοι, όπως ο μέγιστος Δ. Σολωμός. Μεγάλες μορφές της επιστήμης ήταν Επτανήσιοι, όπως ο καθηγητής της Ιατρικής Φωτεινός Πανάς, οι καθηγητές, Γεράσιμος Πεντόγαλος, Χάρης, Τουλ, Γεώργιος Αυλάμης , Κων/νος Αλιβιζάτος, Σπυρίδων Μαρινάτος και τόσοι άλλοι. Από τον 18ο αιώνα έχουμε πληθώρα συνθετών οι οποίοι συμβάλλουν τα μέγιστα στην ίδρυση της Επτανησιακής Μουσικής Σχολής: Στέφανος Πογιάγος, Νικόλαος Μάντζαρος, Σπυρίδων Ξύνδας, Ιωσήφ Λιβεράλης, Παύλος Καρρέρ, Διονύσιος Ροδοθεάτος, Σπύρος Σαμάρας, Γεώργιος Λαμπελέτ, Διονύσιος Λαυράγκας. Τα Επτάνησα, επηρεασμένα σε όλες τις μορφές της πολιτιστικής τους έκφρασης από τη Δύση, συνεπώς και στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική και από τη μουσική της και ιδιαίτερα από εκείνη της Ιταλίας, αποτέλεσαν τον κύριο φορέα δημιουργίας της ελληνικής λόγιας μουσικής. Γέννημα της κοινής ιστορικής τους τύχης, η επιρροή της ιταλικής μουσικής επεκτάθηκε τόσο στη λαϊκή μουσική των Επτανήσων, όσο και στην καντάδα και το λαϊκό τραγούδι. Η Επτανησιακή εκκλησιαστική μουσική φαίνεται να είναι απόγονος της Κρητικής εκκλησιαστική μουσικής, συνδυάζοντας δυτικά και βυζαντινά στοιχεία. Ο Επτανησιακός Ριζοσπαστισμός συνιστά μια πρωτοποριακή, ριζοσπαστική και ρηξικέλευθη ιδεολογία, όχι μόνο για τα δεδομένα του τοπικού πλαισίου της αυστηρά διαρθρωμένης ταξικής κοινωνίας, αλλά και για εκείνα που χαρακτήριζαν το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο του πρώτου μισού του 19ου αιώνα. ΟΙ Ριζοσπάστες Βουλευτές στο Ελληνικό Κοινοβούλιο του 1864 το 1869 εξαφανίζονται οριστικά από το πολιτικό προσκήνιο μαζί και ρηξικέλευθες ιδέες τους.
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός, την εποχή της Αγγλικής κατοχής ότι η εθνική ιδέα είχε κατακυριεύσει τις ψυχές και τις διάνοιες των Επτανήσιων, υπερβαίνοντας τις πολύπλοκες αντιφάσεις, συγκρούσεις και ανισότητες της επτανησιακής κοινωνίας, τότε που κάποιοι ονειροπόλοι πατριώτες, με όπλα τους το όραμα και το λόγο, τόλμησαν να αφυπνίσουν τις επτανησιακές συνειδήσεις και να αντιμετωπίσουν με όποιο κόστος τη μεγαλύτερη αποικιοκρατική αυτοκρατορία της εποχής τους την εποχή της παντοδυναμίας της. Οι Επτανήσιοι έδωσαν το αίμα τους για την Ελευθερία της Πατρίδας πάντοτε και σ’ όλους τους αγώνες, πρώτοι. Υπήρξαν και έμειναν πάντοτε Έλληνες και η αφομοίωση τους στα Ελληνικά πράγματα ,υπήρξε Εθνική επιταγή.
Τα νησιά μας ακολουθούν τη μοίρα του ελληνικού κράτους, έχοντας πάντα συνείδηση της ιδιαιτερότητας που τα χαρακτηρίζει γιατί οι Επτανήσιοι, παρά τις δυσκολίες, συνεχίζουν να αγωνίζονται και να δημιουργούν σ’ όλο το κόσμο να δημιουργούν πάντοτε με τη λατρεία στον τόπο τους , στους Αγίους τους , στην ποίηση και μουσική ,μέσα από κείνο το διάφανο του αφρού της θάλασσας, με το οποίο ζυμώνονται τα οράματα και οι χίμαιρες των ανθρώπων.
Παραθέτω ένα ποίημα του Κεφαλλονίτη ποιητή Γεωργίου Μολφέτα, εμπνευσμένο από τους αγώνες των, ένα χρόνο μετά την Ένωση. Οι στίχοι του είναι όντως επίκαιροι, γι’ αυτό και διδακτικοί:
«Οι νέοι π’ ανασταίνονται, να μην αλησμονάνε
πως αν ελεύτερη ζωή σαν Έλληνες περνάνε,
σ’ εκείνους την οφείλουνε τους γέροντες προμάχους,
που δέσμιοι, σε φυλακές και εξόριστοι σε βράχους,
ακλόνητοι στο αίσθημα και στην πεποίθησή τους,
επάλαισαν και εδείξανε μεγάλο το νησί τους.»
ΖΗΤΩ Η ΕΝΩΣΗ
Αντώνης Αργυρός
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 11/4/2024 #ODUSSEIA #ODYSSEIA