Το 1910 οι Ποταμίτες, εφκείνοι δηλαδή που κατοικούσαν κοντά στο Ποτάμι του Ληξουρίου, ήθελαν η Βάπτιση να γίνει στο Ποτάμι, στον Αχελώο τους όπως το ονομάζουν, ενώ οι περισσότεροι Ληξουριώτες στη Βρύση, όπως γινόταν πάντα. Το αποτέλεσμα ήταν να γίνουν δύο «στρατόπεδα» και να πιαστούν στα χέρια. Ακολούθησε μεγάλος σκοτωμός και έπεσε πολύ ξύλο. Τελικά οι πιστοί σκόρπησαν και η Βάπτιση δεν έγινε. Ο Ρόκκος Ξυδάχτυλος αξιόλογος σατιρικός ποιητής, αγιογράφος και καλλιτέχνης που ήταν παρών σε όλο εφκείνο το σκηνικό, ενημέρωσε πληροφοριακά τον φίλο και συνεργάτη του Γεώργιο Μολφέτα και ο δεύτερος «πόστιασε» το κάτωθι ποίημα σκιαγραφώντας όλο το κάζο της «εμφυλίου Βαπτίσεως» Βλ. «Ζιζάνιον», αρ. φυλ. 563, 9-1-1910, σελ. 3
Εδώ μονάχα με το μαρς πω’ καμ’ ο αστυνόμος
περάσανε τα Φώτα μας, εις το Ληξούρι όμως,
πολύ πιο ζωηρότερα ο πλάστης εβαφτίστη
με ματσουκιές π’ αλλάξανε πολλών πιστών την πίστη.
Επήγε ο Τούλιος ο παπάς τη βάπτιση να κάνη
κι έπεσε ξύλον της ζωής μέσα στον Ιορδάνη
κι από την αναστάτωσι και την ξυλοπλημμύρα,
αλλού επήε ο παπάς κι αλλού η αγιαστήρα.
Λόγον το λόγο φαίνεται και θεϊκή βουλήσει
οι δυο μεριές του Ληξουριού τα βρήκανε στη Βρύσι
και πριν προφτάση ο παπάς τη βάφτιση να κάμη
έγιναν δυο στρατόπεδα Ληξούρι και Ποτάμι
Κι εκεί επέπεσε το εν κατά του άλλου φύλου
και εβεβαίον ο παπάς το ασφαλές του ξύλου.
Κι εγένετο πανήγυρις Βαπτίσεως σπανία,
Κι έτρεχαν τα ξεφτέρουγα μέσα στα καφφενεία,
κι άλλος τις έτρωγε κοφτές κι άλλος με το μανάλι
κι ενός ο τίμιος σταυρός τώσπασε το κεφάλι.
Αυτά τα Φώτα έγειναν εδώ κι εν Ληξουρίω,
ωραία και φαιδρότατα και Χριστιανικώτατα
συνάμα και τα δύο!
Γεράσιμος Σ. Γαλανός
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 5/1/2024 #ODUSSEIA #ODYSSEIA
