ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024
Το Έκθεμα του Ιανουαρίου 2024 παρουσιάζεται από τον πρόεδρο του Εφορευτικού Συμβουλίου της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης Πέτρο Πετράτο. Αναφέρεται στην ιστορία του βιβλίου του Κεφαλονίτη αγωνιστή Παναγιώτη Πανά «Ριζοσπάσται και βελτιώσεις εν Επτανήσω» (1880), με το οποίο ο συγγραφέας του υπερασπίστηκε την αυθεντική ιδεολογία του ριζοσπαστικού κινήματος στα χρόνια της Βρετανικής Προστασίας. Οι σχετικές πληροφορίες είναι ήδη αναρτημένες στην ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης μας: http://vivl-lixour.kef.sch.gr
● ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΟΜΙΛΙΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024
Η Αδελφότητα Κεφαλλήνων και Ιθακησίων Πειραιά, η Ιακωβάτειος Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη – Μουσείο Ληξουρίου και το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης ενημερώνουν ότι ομιλήτρια στη διαδικτυακή ομιλία-συζήτηση του Ιανουαρίου 2024 θα είναι η κεφαλονίτικης καταγωγής Άννα Φωκά, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα Σουηδίας, όπου διευθύνει το Κέντρο Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών (Centre for Digital Humanities at Uppsala University).
Θα υπάρξει έγκαιρη ενημέρωση για τον τίτλο της ομιλίας, το χρόνο και τον τρόπο παρακολούθησης της διαδικτυακής ομιλίας και για τη διαδικασία συμμετοχής στη συζήτηση, που θα ακολουθήσει.
ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ
ΤΟ ΕΦΟΡΕΥΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΙΑΚΩΒΑΤΕΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ
————————–
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΣ:
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΑΙ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΕΝ ΕΠΤΑΝΗΣΩ
Στις 16 Δεκεμβρίου 1876 στα γραφεία του Φιλολογικού Συλλόγου «Ο Παρνασσός», στην Αθήνα, είχε αναλάβει να μιλήσει για τον Κεφαλονίτη λόγιο Θεόδωρο Καρούσο με την ευκαιρία του θανάτου του τελευταίου ως επίτιμου μέλους του Συλλόγου ο Σπυρίδων Παπαγεωργίου. Και ο λόγος του εκείνος δημοσιεύτηκε το 1877 στο ομώνυμο περιοδικό του Συλλόγου Παρνασσός (τεύχος Απριλίου 1877). Αναφερόμενος ο ομιλητής/συγγραφέας στην πολιτική διαδρομή του Θ. Καρούσου, βουλευτή στη ΙΒ΄ Ιόνια Βουλή, τον παρουσίασε «ως ένα των αρχαιοτέρων και ενθερμοτέρων ριζοσπαστών», και θέλοντας προφανώς να δικαιολογήσει τη μεταπήδηση του τελευταίου από τον πολιτικό χώρο των ριζοσπαστών σε εκείνο των ενωτιστών με ηγέτη τον Κωνσταντίνο Λομβάρδο, μέμφθηκε ή μάλλον ευθέως κατηγόρησε τους δυο Κεφαλονίτες πρωτοπόρους ριζοσπάστες Ηλία Ζερβό Ιακωβάτο και Ιωσήφ Μομφερράτο ότι δήθεν αυτοί, όντας ο πρώτος πρόεδρος της ΙΒ΄ Βουλής και ο δεύτερος αντιπρόεδρός της, «διά λόγους αγνώστους υπεχώρουν ήδη εις τας μεταρρυθμίσεις, βελτιώσεις μετονομασθείσας».
Ο Ιωσ. Μομφερράτος υποχρεώθηκε να απαντήσει και το κείμενό του δημοσιεύτηκε την ίδια χρονιά στο ίδιο περιοδικό (τεύχος Σεπτεμβρίου 1877). Ιδιαίτερα ενοχλημένος ο ριζοσπάστης αγωνιστής με τον ισχυρισμό του Σπ. Παπαγεωργίου για υποχώρηση των ριζοσπαστών Ζερβού Ιακωβάτου και Μομφερράτου στη ΙΒ΄ Βουλή, διευκρίνιζε τη διαφορά ανάμεσα στις «μεταρρυθμίσεις» και τις «βελτιώσεις» (: «άλλο μεταρρύθμισις, τουτέστιν μεταβολὴ των υφισταμένων συνταγματικών θεσμών» και «άλλο βελτίωσις, τουτέστιν επὶ το κρείττον τροπὴ τών πραγμάτων εντὸς των ορίων των εν ισχύι θεσμών») και τόνιζε ότι ο Κ. Λομβάρδος και οι υποστηρικτές του «προς αποπλάνησιν των απλουστέρων» ταύτιζαν τις «βελτιώσεις» με τις «μεταρρυθμίσεις». Απέρριπτε, τέλος, το χαρακτηρισμό του Σπ. Παπαγεωργίου για τον Θ. Καρούσο ως ένα «των αρχαιοτέρων και ενθερμοτέρων ριζοσπαστών», αποδεικνύοντας την απουσία του τελευταίου από τους δύσκολους αλλά μεγαλειώδεις αγώνες του ριζοσπαστικού κινήματος.
Και ενώ φαινόταν ότι η όλη υπόθεση σταματούσε εκεί, αφού δεν υπήρξε στα αμέσως επόμενα τεύχη του Παρνασσού ανταπάντηση από τον Σπ. Παπαγεωργίου, ο τελευταίος επανήλθε μετά από δυο περίπου χρόνια, δημοσιεύοντας στο ίδιο περιοδικό άρθρο με τίτλο «Ριζοσπάσται και βελτιώσεις εν Επτανήσω» (τεύχος Φεβρουαρίου 1879). Στο άρθρο αυτό υπήρξαν άμεσες απαντήσεις από τον Η. Ζερβό Ιακωβάτο, το κείμενο του οποίου δημοσιεύτηκε, «λογοκριμένο» βέβαια, στο ίδιο περιοδικό (τεύχος Νοεμβρίου 1879), και από τον Παναγιώτη Πανά.
Ο Π. Πανάς καταπιάστηκε με μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη απάντηση, η οποία αρχικά δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην αθηναϊκή εφημερίδα Τηλέγραφος το Μάρτιο του 1879 (στα φύλλα 14, 15, 16, 17, 18, 20, 21, 22, και 24 Μαρτίου 1879). Με ευστοχία και πειστικότητα ο Π. Πανάς στα άρθρα εκείνα ανέπτυσσε εξονυχιστικά τη διαφορά «βελτιώσεων» και «μεταρρυθμίσεων», διευκρινίζοντας ταυτόχρονα την όλη στάση των Η. Ζερβού Ιακωβάτου και Ιωσ. Μομφερράτου στη ΙΒ΄ Ιόνια Βουλή, ενώ παράλληλα παρουσίαζε και εξηγούσε τις βασικές αρχές και ιδέες του ριζοσπαστικού κινήματος, τις οποίες αντιδιέστελλε προς τις αντίστοιχες των ενωτιστών του Κ. Λομβάρδου.
Στη συνέχεια τα άρθρα εκείνα συγκεντρώθηκαν σε ένα ιδιαίτερο βιβλίο με τον τίτλο Ριζοσπάσται και βελτιώσεις εν Επτανήσω και εκδόθηκαν από το τυπογραφείο «Η Κεφαλληνία» το 1880. Η καθυστέρηση της έκδοσης κατά ένα χρόνο, οφειλόταν, κατά το συγγραφέα Π. Πανά, στο ότι θέλησε ο ίδιος να συμπληρώσει και να διορθώσει κάποιες μικρές ανακρίβειες που παρεισέφρησαν στα αρχικά άρθρα του και συγχρόνως να προσθέσει επιπλέον σημειώσεις και διευκρινίσεις στο τελικό κείμενο για την καλύτερη δυνατή κατανόηση των γραφομένων από τους αναγνώστες του βιβλίου.
Πρόκειται για ένα βιβλίο 64 σελίδων, διαστάσεων 20×13,50 εκ., το οποίο απόκειται στο Αρχείο Παναγή Στ. Πατρικίου της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης.
Πέτρος Πετράτος
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 3/1/2024 #ODUSSEIA #ODYSSEIA