Ευριπίδης
~Στα “Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα” τού Παπαδιαμάντη,
(στα οποία υπάγονται και τα “Πρωτοχρονιάτικα” και τα των “Θεοφανείων”)
των κλασσικών εκδόσεων τής “Αγκύρας”,
(που την απόδοση στην Δημοτική έχει κάνει ο Διονύσιος Μπατιστάτος,
καί την εικονογράφηση εξαιρετικής παραμυθίας και απόδοσης τής εποχής κ τού πνεύματος των ημερών,
ο Ν.Καστρινάκης),
σ’αυτό το βιβλίο, ανέτρεξα, γιά να δω ζωντανό, αν και εικονογραφημένο, αυτό που εφέτος δεν στάθηκε στην πόρτα μας :
Παιδιά να λένε τα Κάλαντα.
Φαίνεται η αγκυλωμένη ερμηνεία τού “μένουμε ασφαλείς”, από τη μιά,
και το, “να μην προσβάλλονται οι αλλοεθνείς”,
από την άλλη,
έπιασε αρκετά τόπο.
~Βλέπουμε δε, επανερχόμενοι στην εικονογράφιση Διηγημάτων τού Παπαδιαμάντη, στις παλαιές αυτές εικόνες, τα πράγματα τοποθετημένα ορθά, και μέσα από παράδοση αιώνων, που ποιός, μπορεί καβαλλώντας μας με το δικό του “δικαίωμα”, να εκτοπίσει το δικό μας.
Βλέπουμε λοιπόν στις εικονογραφίσεις, όπως καί στο κείμενο,
τα Παιδιά να έχουν βγεί την νύκτα τής παραμονής, όπως δηλώνουν το φεγγαράκι
και τα φαναράκια,
και όπως σε μερικές περιοχές ακόμα γίνεται, πράγματι τα παιδιά να βγαίνουν μέσα στην Άγια Νύκτα,
μετά τον Εσπερινό των Χριστουγέννων,
πριν μαζευτούν στα σπίτια τους, περιμένοντας να έλθει η ώρα να πάνε
στην Λειτουργία των Χριστουγέννων.
~Αυτά σημαίνουν, ποιοτικά δεδομένα και αληθινή γιορτή• γιατί Χριστού-γέννα χωρίς Χριστό δεν γίνεται.
Είναι σαν να “γιορτάζουν” χωρίς εσάς την γιορτή σας… μ’εσάς έξω από την πόρτα.
~Αυτό το βίωμα των Καλάντων την νύκτα,
κυρίως παραμονή Χριστουγέννων, αλλά μερικές φορές και Πρωτοχρονιάς,
το ξέρουμε καλά, μιά που γύρω στα 15 χρόνια τώρα, μιά παρέα φίλων, τα λέμε
στο Νοσοκομείο τού Αγίου Σάββα
στους καρκινοπαθείς,
όπως το κάναμε και με τα Παιδιά τού Θεάτρου στην Κεφαλλωνιά, στο Νοσοκομείο Αργοστολίου…
~…Παραμονή Χριστουγέννων… οι συγγενείς και οι φίλοι έχουν πιά φύγει απ’το Νοσοκομείο, πολλοί ασθενείς έχουν μείνει εντελώς μόνοι, με τον πόνο και τις σκέψεις τους… και τότε, ερχόμαστε κοντά τους…
…το κλάμα και η συγκίνηση είναι κάτι το απερίγραπτο, που επιτείνονται μάλιστα
απ’το ότι δεν παίρνουμε χρήματα…
δεν έχουμε βγεί γι’αυτό…
~Ένα από τα χαρακτηριστικά τής εξόδου αυτής είναι η απουσία κούφιων λόγων και σαθρής ουμανιστικής αγαπολογίας…
Εκεί που μπαίνουμε, βλέπουμε τον θάνατο. Μπαίνουμε στον θάλαμο και ο άνθρωπος είναι αφανισμένος σωματικά,
και πρασινομπλέ… πεθαίνει…
Όμως καταλαβαίνει… και θέλει… κάτι ζωτικό θέλει…
~Τι να πας να τού πεις…;
“Χρόνια Πολλά”… ;
Σα να μη συμβαίνει τίποτα…;
Πως να τού πεις τα Κάλαντα ;
Πρέπει η ψυχή σου να γίνει Κυρρηναίος,
να σκύψεις στην οπτική του, κι από κει
να τού περάσεις την πληροφορία
που τον αφορά,
πως ο Χριστός γεννάται…
καί άρα ήλθε Αυτός που νικά τον θάνατο,
καί είτε θα τον γιάνει,
όπως έχει συμβεί θαυμαστά πολλές φορές,
είτε θα τον βγάλει πέρα
στην άλλη Πλάση,
πέρα απ’το όριο τής τελευταίας εκπνοής.
~Όταν φεύγουμε, οι περισσότερο ευεργετημένοι είμαστ’εμείς…
έχουμε το καλύτερο “ρεβεγιόν”…
μαζί με τους ανθρώπους αυτούς
που φεύγουν…
~Έχουμε πάρει πολύ μεγάλη δύναμη κοιτάζοντας την ζωή κατάματα
μέσα από το τέλος και την αρχή της…
έχουμε αναβαπτισθεί και είμαστε έτοιμοι
γιά την συνέχεια τού ταξειδιού…
…στο οποίο ευχόμαστε ο Θεός
να μας φυλάει από την “ευτυχία”…
-όπως το λέει και η Μαργαρίττα Γιουρσενάρ, η Γαλλίδα διανοουμένη που φθάνει σ’αυτό
από άλλο δρόμο-
…από την “ασφάλεια”
από την “ειρήνη”,
και την κούφια αγαπολογία…
χαρίζοντάς μας την δική Του ειρήνη,
την δική Του αγάπη,
και την δική Του ευτυχία…
~ Επειδή ο Χριστός γεννάται… κάθε στιγμή•
όχι μόνο την 25η Δεκεμβρίου.
~Χρόνια Πολλά, λοιπόν,
στο Διηνεκές…///
Μ’αυτό, εννοούνται,
όχι μόνον τα χρόνια τα εδώ,
μα και τα πέρα και πάλι από το όριο τής εκπνοής,
τα ατελεύτητα τής άλλης πλάσης.
Το όριο τής εκπνοής…
που η Ανάσταση τού Χριστού,
γιά λογαριασμό μας, καταπάτησε.
~Γι’αυτό και δεν προκρίνουμε το, “χρόνια καλά”,
διότι αφ’ ενός εννοεί μόνον τα εδώ,
τα απειροελάχιστα μπρος στην αιωνιότητα,
το “λίγα και καλά”, που λέγεται.
Αφ’ετέρου, δεν συντάσσεται με την τακτική τού Θεού να σε σμιλέψει, με Οδύσσεια, στα χρόνια τα εδώ,
γιά να σε αποδώσει ως κατά χάριν θεόν, εσένα τον τίποτα, το χώμα, στα χρόνια τά εκεί.
«Εγώ είπα ότι θεοί εστέ»
(Εγώ είπα ότι είσαστε θεοί)
όπως ακούγεται ο Λόγος του, την Μεγάλη Εβδομάδα.
~Χρησιμοποιούμε δε συμβατικά την λέξη, χρόνια, γιά την αιωνιότητα, γιά να περιγράψουμε ως προσωρινά θνητοί,
το άχρονον ατελεύτητον,
μιά που εκεί, ο χρόνος καταργείται.
Χρόνια Πολλά, λέμε…
κλείνοντας το μάτι στο, πάντα•
στό, “ούκ έσται τέλος”.
Χρόνια Πολλά !!!
Όσοι διαφωνούν μ’αυτά,
έχουμε να τούς απαντήσουμε…
… ότι,
πιθανό πολύ είναι,
ο Ήλιος αύριο το πρωί,
πριν εκτελέσει την τροχειά του,
να τούς ρωτήσει πρώτα,
αν πιστεύουν στην ύπαρξη του ή όχι.
Ή, όπως το λέει
ο Ευριπίδης
«Ο χρόνος
δίνει όλες τις απαντήσεις
χωρίς να χρειάζεται καν
τις ερωτήσεις».
Γεώργιος Κακής Κωνσταντινάτος
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 31/12/2023 #ODUSSEIA #ODYSSEIA