Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε τρία ιστορικά ναυάγια κατά τη διάρκεια μιας υποβρύχιας αρχαιολογικής αποστολής στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Η αποστολή συγκέντρωσε επίσης εικόνες υψηλής ανάλυσης τριών ρωμαϊκών ναυαγίων που ανακαλύφθηκαν αρχικά από τον ωκεανογράφο Robert Ballard και την αρχαιολόγο Anna Marguerite McCann τη δεκαετία του 1980 έως τη δεκαετία του 2000.
Τα ευρήματα των μελετητών παρουσιάστηκαν την Πέμπτη κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου της UNESCO στο Παρίσι.
Ομάδα 20 επιστημόνων από την Αλγερία, την Κροατία, την Αίγυπτο, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Μαρόκο, την Ισπανία και την Τυνησία ξεκίνησαν με το γαλλικό ερευνητικό σκάφος Alfred Merlin σε ένα ταξίδι 14 ημερών μεταξύ Αυγούστου και Σεπτεμβρίου.
Χρησιμοποιώντας τηλεχειριζόμενα υποβρύχια οχήματα, που ονομάζονται ROV, οι ερευνητές εξερεύνησαν την περιοχή Skerki της Τυνησίας και το κανάλι της Σικελίας της Ιταλίας.
Η ομάδα χρησιμοποίησε τον υποβρύχιο εξοπλισμό χαρτογράφησης και απεικόνισης του ερευνητικού σκάφους για να καταγράψει τα ναυάγια, που χρονολογούνται από την αρχαιότητα έως τον 20ο αιώνα, με σόναρ.
Τα ROV βούτηξαν σε βάθη απρόσιτα για τον άνθρωπο για να συλλέξουν εικόνες και βίντεο των ναυαγίων και των αντικειμένων τους.
Ένα ROV, ονόματι Arthur, μπόρεσε να φτάσει σε βάθη από 2.296 έως 2.952 πόδια (700 έως 900 μέτρα).
Βρίσκεται κατά μήκος μιας πολυταξιδεμένης διαδρομής στη Μεσόγειο, η περιοχή Skerki στο Στενό της Σικελίας είναι μια από τις πιο ύπουλες θαλάσσιες περιοχές. Τα ρηχά νερά του διαθέτουν έναν έντονα βραχώδη βυθό, μερικά από τα οποία είναι λιγότερο από 3,2 πόδια (1 μέτρο) κάτω από την επιφάνεια του νερού.
Τα επικίνδυνα χαρακτηριστικά της Skerki έχουν προκαλέσει ναυάγια για περισσότερα από 3.000 χρόνια, βυθίζοντας αρχαία εμπορικά πλοία καθώς και πλοία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η περιοχή ενδιαφέρει τους ερευνητές γιατί η διαδρομή έχει χρησιμεύσει ως σημείο επαφής πολλών πολιτισμών που διασχίζουν τη Μεσόγειο.
Ένα ROV με το όνομα Ιλαρίωνας κατέβηκε στην πιο επικίνδυνη ζώνη της περιοχής Skerki που ονομάζεται Keith Reef για να πραγματοποιήσει την πρώτη λεπτομερή μελέτη του ωκεανού βυθού. Στον πυθμένα της υφαλοκρηπίδας της Τυνησίας βρίσκονταν τρία πλοία, όλα προηγουμένως άγνωστα στους ερευνητές.
Δύο από τα ναυάγια ήταν πιθανόν από τα τέλη του 19ου αιώνα ή τις αρχές του 20ου αιώνα, συμπεριλαμβανομένου ενός «μεγάλου μηχανοκίνητου μεταλλικού ναυαγίου» χωρίς ίχνη φορτίου. Σε αυτό το ναυάγιο, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι ραβδώσεις, οι οποίες θα είχαν χρησιμοποιηθεί για να χαμηλώσουν σωσίβιες λέμβους, ήταν στραμμένες προς τα έξω, πράγμα που σημαίνει ότι το πλήρωμα μπορούσε να φύγει από το πλοίο. Το δεύτερο πλοίο ήταν πιθανότατα ένα ξύλινο ψαροκάικο.
Ένα τρίτο ναυάγιο πιθανότατα ήταν ένα εμπορικό πλοίο που έπλεε μεταξύ του πρώτου αιώνα π.Χ. και του δεύτερου αιώνα. Το ROV εντόπισε τεχνουργήματα που φαινόταν να είναι αμφορείς ή ψηλά πιθάρια με δύο λαβές με στενό λαιμό που χρησιμοποιούνταν από Έλληνες και Ρωμαίους, πιθανώς για την αποθήκευση κρασιού.
Η ομάδα ελπίζει ότι η αναζήτηση στα αρχεία θα μπορούσε να αποκαλύψει τα μεμονωμένα ονόματα των πλοίων που βυθίστηκαν, καθώς κανένα από αυτά δεν ήταν εύκολα αναγνωρίσιμο.
Εν τω μεταξύ, η επιστημονική ομάδα, κινήθηκε κατά μήκος της ιταλικής υφαλοκρηπίδας κι επισκέφτηκε ξανά τρία ρωμαϊκά ναυάγια που χρονολογούνται μεταξύ του πρώτου αιώνα π.Χ. και του δεύτερου αιώνα, συμπεριλαμβανομένων δύο εμπορικών πλοίων και ενός φορτηγού πλοίου. Και τα τρία είχαν αφήσει αντικείμενα στον πυθμένα της θάλασσας, όπως αμφορείς, κεραμικά, οικοδομικά υλικά, κανάτες, γλάστρες και άλλα.
Τα αντικείμενα ήταν πιθανότατα μέρος του εμπορίου μεταξύ πολιτισμών που διέσχισαν τη Μεσόγειο πριν από χιλιάδες χρόνια.
«Θα γράψουμε μια νέα σελίδα στην ιστορία του εμπορίου», δήλωσε η Barbara Davidde, υποβρύχια αρχαιολόγος και διευθύντρια της εθνικής εποπτείας για την υποβρύχια πολιτιστική κληρονομιά στην Ιταλία. «Χάρη στην ανάλυση του φορτίου, μπορούμε να μελετήσουμε τις σχέσεις μεταξύ των χωρών της Μεσογείου και το θαλάσσιο εμπόριο που συνέδεε διάφορα μέρη της Μεσογείου».
Τα ναυάγια και τα αντικείμενα τους παρέμειναν παραδόξως σε μεγάλο βαθμό σε καλή κατάσταση από τότε που ανακαλύφθηκαν μεταξύ 1988 και 2000.
Τα ναυάγια ήταν αρχικά εκτός χωρικών υδάτων, πράγμα που σημαίνει ότι τα αντικείμενα τους ήταν εύκολοι στόχοι για λεηλασίες. Τώρα, οι περιοχές γύρω από τα ναυάγια θα προστατεύονται βάσει της Σύμβασης της UNESCO του 2001 για την Προστασία της Υποβρύχιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Ο χαρακτηρισμός θα επιτρέψει την ακριβέστερη χαρτογράφηση των ναυαγίων και τον καθορισμό ζωνών προστασίας.
«Αναγνωρίζουμε τις τεράστιες δυνατότητες και τη σημασία της υποβρύχιας πολιτιστικής κληρονομιάς», δήλωσε ο Lazare Eloundou Assomo, διευθυντής του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
«Η UNESCO έχει δεσμευτεί ενεργά να υποστηρίξει υποθαλάσσιες αρχαιολογικές αποστολές αυτού του τύπου σε όλο τον κόσμο. Όπως γνωρίζετε, η Μεσόγειος με την πολύ πλούσια ιστορία της, τα αμέτρητα ναυάγια και τους αρχαιολογικούς της χώρους προσφέρουν ένα μοναδικό και συναρπαστικό στάδιο για τέτοιες αποστολές. Και ελπίζω ότι θα υπάρξουν πολλά περισσότερα στο μέλλον που θα μας φέρουν κοντά».
Λεζάντα: Τα ROV βούτηξαν σε βάθη απρόσιτα για τον άνθρωπο για να συλλέξουν εικόνες και βίντεο των ναυαγίων και των αντικειμένων τους. Ένα ROV, ονόματι Arthur, μπόρεσε να φτάσει σε βάθη από 2.296 έως 2.952 πόδια (700 έως 900 μέτρα). photo: UNESCO/Angel Fitor
CNN
ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 9/6/2023 #ODUSSEIA #ODYSSEIA