Περί Ελληνικότητας ,περί αξιοπρέπειας περί κρίσεως και αισθητικής ο λόγος.
Περί εξόδου από τον φαύλο της παρακμής ο λόγος.
Στην αναζήτηση όχι απλά Προμηθεικής απελευθερωτικής και δημιουργικής γνώσης αλλά και αισθητικής της κρίσεως και της σκέψεως.
Περί υλοποιήσιμου οράματος και προγράμματος ο Λόγος.
Στην αναζήτηση του αναγκαίου και του χρήσιμου, δια τω ωραίου.
Στην αναζήτηση μιας παιδείας που δεν θα αυτοαναιρείται σε ρόλο κατάρτισης.
Στην αναζήτηση μιας πολιτικής που δεν αυτοκαταργείται σε ρόλο διοίκησης και διαχείρισης.
Στην αναζήτηση μιας τοπικής αυτοδιοίκησης που δεν αποτελεί το τελευταίο σκαλί της διοίκησης.
Στην αναζήτηση πνευματικής ηγεσίας Προμηθεικής πνοής και ρόλου..
Ο Ελληνικός πολιτισμός χαρακτηρίζεται ως ο πολιτισμός της «λατρείας και κατάκτησης της ομορφιάς», της λατρείας της αρμονίας και του μέτρου.
Η αναζήτηση της αρμονίας και του μέτρου δεν αποτελούν ιδεολογήματα στερημένα πρακτικής εφαρμογής, στην Ελληνική παράδοση..
Αποτελούν στόχους πραγματοποιήσιμης μετρήσιμης προσωπικής ανάπτυξης. Προσωπικής ανάπτυξης που πραγματώνεται μέσα από την αυτογνωσία και την αρετή, την υπεύθυνη και ανιδιοτελή συμμετοχή στα κοινά.
Αποτελούν πραγματοποιήσιμους στόχους κοινωνικής, και πολιτικής ανάπτυξης που πραγματώνονται με την κατάκτηση της ικανότητας της κοινωνίας να προγραμματίζει, να δεσμεύεται, να υλοποιεί τους στόχους της…Που πραγματώνονται μέσα από θεσμοθετημένο δημόσιο διάλογο δέσμευσης ..Διάλογο που ολοκληρώνεται και καταλήγει , που τιμάται από δεσμευτικά σύμφωνα δράσης, μεταξύ των φορέων κοινωνίας και της πολιτείας , μεταξύ κοινωνικών φορέων και τοπικής αυτοδιοίκησης, μεταξύ κλάδων, τομέων της οικονομίας σε τοπικό, περιφερειακό εθνικό επίπεδο .
Μόνον έτσι κτίζονται υλοποιήσιμα οράματα και θεμελιώνονται υλοποιήσιμα προγράμματα..
Με αυτή την έννοια η αναζήτηση της αρμονίας. της γνώσης και του μέτρου δεν αποτελούν ρομαντική φυγή , από έναν κόσμο ανάγκης και βαρβαρότητας. Αποτελούν τον ασφαλέστερο τρόπο για την έξοδο από τον φαύλο της παρακμής. για το πέρασμα από <το ζείν> στο <εύ ζειν>..
Αυτό το ιδεώδες, στον βαθμό που βιώνεται προσωπικά, μπορεί να λειτουργεί και να πραγματώνεται και κοινωνικά
Ναι την θεοποίησαν την ομορφιά οι Έλληνες. Όμως δεν την θεοποίησαν ως αντικείμενο εξωτερικής λατρείας, αλλά ως τρόπο ύπαρξης και ζωής που επιτρέπει στον άνθρωπο να μετέχει του Θείου.
Σμίλεψαν όμορφα αγάλματα οι Έλληνες αφού πρώτα σμίλεψαν όμορφα κορμιά.
Όταν «το μέτρο και η αρμονία» βιώνονται ως άσκηση προσωπική, ως βούληση, στην καθημερινή ζωή, τότε το ιδεώδες της ομορφιάς αποκτάει πραγματικά «σάρκα και οστά». Τότε η λατρεία του μέτρου και της αρμονίας δεν είναι κενό περιεχομένου ιδεολόγημα, δεν είναι εξωτερική λατρεία. Είναι κάτι πολύ περισσότερο από πίστη. Είναι κατακτημένη προσωπική ποιότητα, κατακτημένο προσωπικό ήθος που μπορεί να γίνει και κυρίαρχη κοινωνική πραγματικότητα. Μπορεί να καταστεί κυρίαρχος λόγος και πράξη της Πόλης και της πολιτικής, της τοπικής οικονομίας ,της τοπικής στρατηγικής και της τοπικής ταυτότητας.
Όταν το «μέτρο» βιώνεται και καταχτιέται στον προσωπικό λόγο του πολίτη, όταν το μέτρο και την ομορφιά στον λόγο, στην κρίση, στην σκέψη, τα χαίρεται και τα αποζητά ο πολίτης, τότε αυτό το μέτρο, αναγκαστικά θα το αποδεχτεί, θα το υιοθετήσει ακόμα και ο επαγγελματίας της πολιτικής.
Γιατί πολίτης δεν νοείται, δεν είναι ο οπαδός των όμορφων λόγων και των ελκυστικών συνθημάτων ,είναι μέτοχος συνειδητός, συνδημιουργός της ζωής της πόλης .Οφείλει και δικαιούται να είναι εντολοδόχος του πολιτικού προσωπικού .
Σε αυτήν την κατεύθυνση οφείλει να ασκεί τα μέλη του κάθε κόμμα που αυτοπροσδιορίζεται, δημοκρατικό, προοδευτικό, πατριωτικό.
Όπως στην χορωδία η αρμονία δεν χαρίζεται αλλά καταχτιέται ..Όπως στην χορωδία προϋποτίθεται «ατομική και συλλογική άσκηση», για την επιτυχία, έτσι και στην κοινωνία, σε κάθε συλλογική προσπάθεια, η σχέση της ατομικής και της συλλογικής άσκησης, της ατομικής και της συλλογικής αφοσίωσης, καταλήγει στην αρμονική πολιτεία ελεύθερων πολιτών.Σε μια τέτοια ελεύθερη και δημιουργική συνύπαρξη πολιτών, το άτομο δεν θυσιάζεται στο σύνολο, ούτε το σύνολο μπορεί να οδηγηθεί σε σατραπείες και τυραννίες συγκεκαλυμμένες ή μη..
Σε μια κοινωνία όπου η ισονομία ,η ισηγορία δεν αποτελούν ούτε επιβεβλημένο νόμο, ούτε νεκρό γράμμα νόμου, αλλά επιδιωκόμενο βιωμένο, ατομικό και κοινωνικό ήθος, τότε αυτό το ήθος γίνεται κυρίαρχος πολιτισμός της καθημερινής ζωής.
Τότε αυτός ο πολιτισμός εκφράζεται στις καθημερινές σχέσεις ,στο ήθος εργασίας και συνεργασίας, στην καθημερινή ομιλία, στην τέχνη, στην σχεση με το περιβαλλον, την καταναλωτικη συμπεριφορά. Διαποτίζει τα κίνητρα και την στόχευση της τέχνης, της λαϊκής και της λόγιας τεχνης, το λαϊκό τραγούδι , την ποίηση.
Τότε αυτό το ήθος θα καταστεί στοιχείο συνθετικό και της πολιτικής πραγματικότητας.
Θα καταστεί πολιτιστική κληρονομιά στην οποία ενεργά και συνειδητά να μετέχουν τα μέλη μιας κοινωνίας.
Όταν το πιθάρι για το στάρι και το λάδι του, ο αγρότης το ήθελε έργο, όμορφο φτιαγμένο, με μεράκι ,έργο τε τέχνης, αναζητούσε το χρήσιμο μέσα από το δρόμο του ωραίου. Είναι προφανές ότι και την πλατεία της Πόλης του, και του χωριού του, την ήθελε όμορφη την ήθελε έργο τέχνης.. Και αυτό γιατί η πλατεία της πόλης του δεν του ήταν ξένη ,ήταν και δική του,, πολλαπλά δική του,.
Η οργάνωση του δημόσιου χώρου, η αξιοποίηση του δημόσιου χώρου, η τέχνη του δημόσιου χώρου, η διακόσμηση του, αποτελούσε πηγή τρεφόμενη από την κοινή ιστορία, από ότι η πόλη θεωρεί αξιομνημόνευτο, από την αισθητική των πολιτών. Έτσι ο δημόσιος χώρος λειτουργεί ως πηγή σε ζωντανή και ανατροφοδοτική σχέση με τους πολίτες του σήμερα και των επερχόμενων γενεών.
Η σχέση με την ομορφιά της τοπικής φύσης, με την ομορφιά της δημιουργίας, μπορεί να συντονίσει την ανθρωπινή ύπαρξη με τις συμπαντικές δημιουργικές δυνάμεις..Αν ο άνθρωπος διατηρεί πάντα ξυπνά παντ΄ άγρυπνα τα μάτια της ψυχής του. Αν κάθε αίσθηση είναι ζωντανή κυψέλη και ο νους μελισσουργός… Τότε ο Σολωμός δεν βλέπει απλά τον Έρωτα να στήνει χορό με τον ξανθόν Απρίλη. Τότε δεν είναι θεατής του χορού ο Σολωμός, είναι συμμέτοχος.
Ο Σολωμός μας καλεί σε μια ζωή με επίγνωση της ομορφιάς. Η επίγνωση της ομορφιάς, μας επιτρέπει μια ζωή που δεν είναι αυτή, του τυφλού και του κωφού περαστικού.
Όταν ο Σολωμός μας καλεί να ζήσουμε, με «αγάπη κι έρωτα καλού» μας καλεί να αφοσιωθούμε στο καλό, όχι μόνον με το ήρεμο βάθος της αγάπης, αλλά και το ηφαιστειώδες πάθος που πηγάζει από την δύναμη που συνέχει και αναζωογονεί το σύμπαν ,τον έρωτα.
…
Αυτή η «ιερή μέθη» που βιώνεται, (ας μου συγχωρηθεί ο όρος )κατά την «θεία κοινωνία» με την ομορφιά, μας καλεί να στήσουμε κι’ έναν τόπο, ένα βωμό αφιερωμένο στην συνάντηση μας, στην μύηση μας, στην ομορφιά της ζωής. Αυτή η ιερή μέθη προϋποθέτει ευγένεια και προετοιμασία!!! Αυτή η ευαισθησία και συγχορδία αισθήσεων δεν χαρίζεται καταχτιέται..Και όπως κί άλλη φορά τόλμησα να πω, τέτοιας ποιότητος ζωή μετριέται με άλλα μέτρα και όχι απλά σε διάρκεια χρόνου.
Αυτή η μέθη αποτελεί δύναμη ανατροπής . Αποτελεί κίνδυνο ανατροπής των αρχόντων της κόλασης και της υποταγής στην επίπεδη ζωή. Κίνδυνο ανατροπής της ζωής της καθημερινής συνήθειας, στην παρακμή , της ζωής χωρίς γιορτή, χωρίς αναμονή γιορτής, χωρίς τον θρήνο για την αρπαγή της Περσεφόνης, χωρίς τις τελετές και τους ύμνους της επιστροφής της άνοιξης και της Περσεφόνης… Χωρίς αναμονή της μέθεξης στην όμορφη χαρά.
Το ενδιαφέρον του πολίτη, για την ομορφιά της πόλης του, δεν μπορεί να ζήσει ως ιδεολόγημα. Όσο αποξενώνεται ο πολίτης από την πόλη του, όσο η πολιτική μεταλλάσσεται σε εξουσιαστική διοίκηση, τόσο ο «κυρίαρχος λόγος» στην πόλη είναι ο λόγος μεταξύ διοικούντων και διοικούμενων, μεταξύ επαγγελματιών της εξουσίας και διοικουμένων κατοίκων. Αυτός είναι ο ξύλινος λόγος που δεν τον απασχολεί η αισθητική, δεν τον απασχολεί η υπεύθυνη συνειδητή συμμετοχή. Τον απασχολεί η εξουσία και η υποταγή.
Ίσως ο λόγος που πηγάζει από τα βάθη της διψασμένης για ομορφιά ανθρώπινης ψυχής είναι και λόγος ελευθερίας.. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που απαιτούν οι καιροί..
Ο υπότιτλος του κειμένου <Ελπίς Πατρίδος>, είναι τίτλος από ομώνυμο ποίημα του Ανδρέα Κάλβου
Γιώργος Σκλαβούνος
Eστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 18/5/2023 #ODUSSEIA #ODYSSEIA