Τι ακολουθεί μετά το «βέτο» της Αγκυρας και πώς αυτό θα μπορούσε να «σπάσει»
Μετά την άρνηση της Τουρκίας να δώσει το πράσινο φως για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδία στο ΝΑΤΟ, οι ενταξιακές συνομιλίες διακόπτονται επ′ αόριστον, με τον Γένς Στόλτενμπεργκ να είναι ιδιαίτερα ενοχλημένος από το γεγονός ότι η Τουρκία δεν τήρησε τη συμφωνία του περασμένου Ιουνίου στη Μαδρίτη.
Τότε, οι τρεις χώρες είχαν καταλήξει σε συμφωνία με την Τουρκία να θέτει τους όρους της και τη Σουηδία να δηλώνει πρόθυμη να τους δεχθεί. Όμως, οι υπερβολικές τουρκικές απαιτήσεις έφεραν τη Στοκχόλμη αντιμέτωπη με βασικές της αξίες γεγονός που οδήγησε τον πρωθυπουργό Ούλφ Κρίστενσεν να δηλώνει ότι «δεν μπορούν να κάνουν όλα τα χατίρια της Άγκυρας».
Έτσι η Τουρκία και η Ουγγαρία, γίνονται τα δύο από τα 30 μέλη του ΝΑΤΟ, που δεν έχουν επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας,
Το Reuters, σε ανάλυσή του απαντά σε 7 βασικά ερωτήματα σχετικά με την πορεία της ένταξης των δύο Σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ και κυρίως, τι θα αποκομίσει η Συμμαχία γι αυτό και επιμένει στην ένταξή τους.
Γιατί η Τουρκία είναι αντίθετη στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας
Η Τουρκία υποστηρίζει ότι η Σουηδία, έχει αποδεχθεί στο έδαφός της «τρομοκράτες του PKK» όπως χαρακτηρίζει η Άγκυρα τους Κούρδους και το απαγορευμένο (στην Τουρκία) Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο πήρε τα όπλα εναντίον του τουρκικού κράτους το 1984.
Το PKK έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική ομάδα στην Τουρκία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη και στη Σουηδία.
Η Τουρκία θέλει η Στοκχόλμη και το Ελσίνκι να υιοθετήσουν μια πιο σκληρή γραμμή κατά του PKK και των οπαδών του Γκιουλέν τους οποίους θεωρεί υπεύθυνους για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.
Στη συνάντηση της Μαδρίτης, η Φινλανδία και η Σουηδία συμφώνησαν να λάβουν σκληρότερα μέτρα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, και να εντατικοποιήσουν τις ενέργειες για την έκδοση και απέλαση Κούρδων που η Τουρκία θεωρεί «ύποπτους».
Όμως τα δικαστήρια της Σουηδίας εμπόδισαν ορισμένες απελάσεις με την αιτιολογία οτι είναι ενάντια στους νόμους της χώρας.
Οι εντάσεις μεταξύ Σουηδίας και Τουρκίας έχουν επίσης αυξηθεί το τελευταίο διάστημα λόγω των διαδηλώσεων στη Στοκχόλμη, τις οποίες η Άγκυρα χαρακτηρίζει εγκλήματα μίσους, αλλά βάση των Σουηδικών νόμων είναι «ελευθερία του λόγου».
″Η Σουηδία έχει αντιμετωπίσει πολλές από τις ανησυχίες της Τουρκίας και θα συνεχίσει να εφαρμόζει αυτό το τριμερές μνημόνιο … αλλά είναι σαφές ότι αυτή τη στιγμή δεν είναι αρκετό”, δήλωσε ο Paul Levin, διευθυντής του Ινστιτούτου Τουρκικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης.
Εχει η Τουρκία άλλους τρόπους να μπλοκάρει την ένταξη;
Στις 14 Μαΐου έχουν προγραμματιστεί οι βουλευτικές και προεδρικές εκλογές στην Τουρκία. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η σκληρή αυτή στάση του Ερντογάν απέναντι στις δύο χώρες και στο ΝΑΤΟ είναι μια προσπάθεια να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από την κρίση του κόστους ζωής και του υπερβολικά υψηλού πληθωρισμού και να προβάλει την εικόνα ενός σκληρού πολιτικού.
Άλλοι εκτιμούν οτι η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε να είναι ένα μέσο ανταλλαγής ή πίεσης προς τις ΗΠΑ για να ξεμπλοκάρει η Ουάσιγκτον την αγορά των μαχητικών F16.
Οι σχέσεις με την Ουάσιγκτον είναι τεταμένες το τελευταίο διάστημα λόγω της σύγκρουσης της Τουρκίας με τους Σύρους Κούρδους μαχητές που έχουν την υποστήριξη των ΗΠΑ στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Γιατί η Σουηδία και η Φινλανδία θέλουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ
Η Σουηδία και η Φινλανδία ακολουθούσαν μια πολιτική στρατιωτικής ουδετερότητας, όμως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επανεξέτασαν αυτήν τους τη στάση φοβούμενες ότι είναι ευάλωτες απέναντι στον επεκτατισμό της Μόσχας.
Η Φινλανδία έχει σύνορα 1.300 χιλιομέτρων (810 μίλια) με τη Ρωσία και το σουηδικό νησί Γκότλαντ βρίσκεται μόλις 300 χιλιόμετρα (186 μίλια) από τον ρωσικό θύλακα στη Βαλτική το Καλίνινγκραντ.
Οι χώρες της Βαλτικής βλέπουν το ΝΑΤΟ, με τη ρήτρα συλλογικής άμυνας, ως τον καλύτερο τρόπο για να διασφαλίσουν την ασφάλειά τους.
Γιατί το ΝΑΤΟ θέλει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας
Και οι δύο χώρες έχουν σχετικά ισχυρούς στρατούς. Η Φινλανδία έχει την ικανότητα να κινητοποιήσει 285.000 άτομα προσωπικό και 650 άρματα μάχης. Η Σουηδία διαθέτει ισχυρή αεροπορία και υποβρύχιο στόλο προσαρμοσμένο στις συνθήκες της Βαλτικής Θάλασσας.
Στρατηγικά, οι δύο χώρες ανοίγουν μια τρύπα στην πρώτη γραμμή του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας, ενώ παράλληλα επιτρέπουν στη συμμαχία να προβάλει μεγάλη ισχύ στην περιοχή της Βαλτικής.
Θα μπορούσε να προχωρήσει η ένταξη στης Φινλανδίας χωρίς τη Σουηδία;
Τεχνικά, ναι, αλλά η υπεράσπιση της Φινλανδίας χωρίς στρατηγική χερσαία πρόσβαση μέσω της Σουηδίας θα ήταν δύσκολη για το ΝΑΤΟ. Η Σουηδία και η Φινλανδία θέλουν να προχωρήσουν μαζί, αλλά με την οργή της Τουρκίας να στρέφεται κυρίως στη Σουηδία, η Φινλανδία θα μπορούσε τελικά να χάσει την υπομονή της.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας και ο πρωθυπουργός της Σουηδίας δήλωσαν ότι η κοινή ένταξη είναι προτεραιότητα τους και ότι η Φινλανδία θα εξετάσει έναν διαφορετικό δρόμο μόνο εάν η ένταξη της Σουηδίας εμποδιστεί οριστικά από την Τουρκία.
Θα μπορούσε το ΝΑΤΟ να εκδιώξει την Τουρκία για να προχωρήσει η ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας;
Δεν υπάρχει επίσημος μηχανισμός για την αναστολή ή την έξοδο μελών στο ιδρυτικό καταστατικό του ΝΑΤΟ και η Τουρκία θεωρείται ζωτικός στρατηγικός σύμμαχος.
Πού βρισκόμαστε τώρα
Στρατηγικοί αναλυτές εκτιμούν οτι η ενταξιακή διαδικασία θα παγώσει, τουλάχιστον μέχρι τον Μάιο οπότε και έχουν προγραμματιστεί οι εκλογές στην Τουρκία. Το αποτέλεσμα των εκλογών θα κρίνει πιθανότατα σε μεγάλο βαθμό και την πορεία των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ, αν και εκτιμάται οτι η διαδικασία θα είναι έτσι κι αλλιώς χρονοβόρα.
Η πλήρης εφαρμογή της συμφωνίας της Μαδρίτης θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια, και η Σουηδία δεν φαίνεται διατιθεμένη να ικανοποιήσει όλες τις απαιτήσεις της Τουρκίας λέγοντας οτι «είναι αδύνατο να ικανοποιηθούν».
Οι ανησυχίες της Τουρκίας για την εθνική ασφάλεια δεν θα κατευναστούν εύκολα και η ικανότητα της Σουηδίας και της Φινλανδίας να επηρεάσουν τις εξελίξεις είναι οριακή.
Αλλά η Σουηδία, η Φινλανδία και το ΝΑΤΟ θέλουν να αποφύγουν μια μακρά παρατεταμένη διαδικασία κι αυτό γιατί «οι ενέργειες της Τουρκίας ωφελούν τον Πούτιν και… αυτό θα πρέπει να είναι προβληματικό για τη συμμαχία συνολικά», καταλήγει ο Πόλ Λέβι
HuffPost
ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 26/1/2023 #ODUSSEIA #ODYSSEIA