Μπορεί η Σουηδική Ακαδημία να διατείνεται ότι η επιλογή του Νόμπελ Λογοτεχνίας γίνεται με κριτήριο τις λογοτεχνικές αρετές και όχι την επικαιρότητα, μπορεί να έχει αγνοήσει επιδεικτικά από το 1901, οπότε και έγινε η πρώτη απονομή του εν λόγω βραβείου, θηρία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, μπορεί να μας έχει επιφυλάξει εντελώς αψυχολόγητες εκπλήξεις (…), όμως οι συνειρμοί που προκύπτουν μετά τη φετινή βράβευση της Ανί Ερνό, που έρχεται λίγους μήνες μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ με την οποία ανατράπηκε το συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση, είναι μοιραίοι και αναπόφευκτοι.
Παρότι αριστούργημά της είναι κατά γενική ομολογία το βιβλίο «Τα χρόνια», η πάντα αυτοβιογραφική Ερνό μας ταρακούνησε με «Το γεγονός», το μυθιστόρημα της που έφτασε στο ευρύ κοινό μέσα από την κινηματογραφική μεταφορά του, ταινία η οποία απέσπασε τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας 2021.
Με το «L’Événement», όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος, η συγγραφέας παραδίδει επί της ουσίας μια ιστορία για το τραύμα και το αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να ορίζει τη μοίρα του σε ο,τιδήποτε αφορά και σχετίζεται με το σώμα και -κατ’ επέκταση- την ψυχή του.
Το βιβλίο -και η ταινία-, μάς μεταφέρει στη Γαλλία του 1963, πριν από τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων, όπου η Αν -στην πραγματικότητα, η 23χρονη Ανί Ερνό- φέρελπις φοιτήτρια λογοτεχνίας που διψά να ανακαλύψει τον εαυτό της και να γευτεί τη ζωή, μαθαίνει πως είναι έγκυος. Εγκλωβισμένη σε μια μοίρα που απειλεί να βάλει φραγή στα όνειρά της, μιας και οι αμβλώσεις είναι παράνομες εκείνη την εποχή, η Αν έρχεται αντιμέτωπη με ένα οδυνηρό δίλημμα. Είτε θα προχωρήσει με την εγκυμοσύνη της, εγκαταλείποντας τα σχέδιά της, καθώς και κάθε υπόνοια ελευθερίας, είτε θα αναζητήσει μια διαφορετική λύση, πέρα από το αυστηρό γράμμα του νόμου και τις επιταγές της καθεστηκυίας ηθικής.
Αυτή τη στιγμή, ενώ στην Ευρώπη στρέφουμε το βλέμμα στο παρελθόν, αναλογιζόμενοι τις συνθήκες που επικρατούσαν πριν από μισόν αιώνα, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι γυναίκες βιώνουν μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να ανατρέψει τον Roe εναντίον Wade, μία νέα πραγματικότητα. Σύμφωνα με τους The New York Times, οι περισσότερες αμβλώσεις απαγορεύονται πλέον σε τουλάχιστον 14 Πολιτείες, αρκετές ακόμη Πολιτείες με κυβερνήτες Ρεπουμπλικάνους προωθούν σχετική νομοθεσία, ενώ κάποιες έχουν μπλοκάρει λόγω νομικών προσφυγών που δεν έχουν τελεσιδικήσει.
Τα βιβλία της Ερνό -της μόλις 17ης γυναίκας στην οποία απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας ανάμεσα σε 116 συνολικά νικητές- κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Ρίτας Κολαΐτη (Τα Χρόνια, Ο Τόπος, Μια Γυναίκα, Το Γεγονός).
Ειρήνη Ορφανίδου – HuffPost
ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 6/10/2022 #ODUSSEIA #ODYSSEIA