Έλληνες και ελληνικής καταγωγής Πάπες του Βατικανό

Ο Πάπας Κλείτος, όπως ήταν το παπικό όνομά του (Ανάκλητος το ελληνικό του) είναι ο πρώτος Έλληνας Πάπας στην ιστορία. Ήταν γεννημένος στην Ελλάδα, όμως ζούσε στη Ρώμη και ήταν Ρωμαίος πολίτης. Καθοδήγησε την Εκκλησία του για 12 χρόνια (76-88) και θανατώθηκε από τους Ρωμαίους, ως μάρτυρας του Χριστιανισμού (γι αυτό και η Καθολική Εκκλησίας τον έχει αναγνωρίσει ως Άγιο).

Ο Πάπας Υγίνος ήταν επίσης από την Ελλάδα (γεννημένος στην Αθήνα). Ήταν Πάπας από το 136 έως το 141. Είχε μεταβεί στη Ρώμη, πιθανότατα για να ασχοληθεί και με τη φιλοσοφία. Στο τέλος όμως απορροφήθηκε από τα ιερατικά του καθήκοντα, φθάνοντας έως τη θέση του Ποντίφικα.

Ο Πάπας Ελεύθερος/Ελευθέριος γεννήθηκε στην περιοχή της Πρέβεζας (Νικόπολη). Γόνος χριστιανικής οικογένειας, από νεαρή ηλικία βρέθηκε στη Ρώμη και έγινε ιερέας. Πάπας διετέλεσε από το έτος 175 έως το 189. Του αποδίδουν επικοινωνία με κάποιον άγνωστου ονόματος βασιλιά της Αγγλίας, που ήθελε να γίνει χριστιανός.

Ο Πάπας Σίξτος Β’ ήταν επίσης Έλληνας, μάλλον γεννημένος στην Αθήνα (κάτι που ορισμένοι το αμφισβητούν). Ήταν Πάπας από το έτος 257 έως το 258 και μερίμνησε για την αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ των αφρικανικών και των ανατολικών Ορθόδοξων Εκκλησιών. Οι Ρωμαίοι, στους διωγμούς του αυτοκράτορα Βαλεριανού, τον αποκεφάλισαν.

ΕΛΛΗΝΑΣ ΠΑΠΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

Πάπας Ιωάννης ΣΤ’.

Γεννήθηκε στην Έφεσο και ήταν Έλληνας.

Διετέλεσε Πάπας από τις 15 Δεκεμβρίου του 687 ως τις αρχές του 705.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΠΕΣ (ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ) ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΟΥΔΑΙΑ

Πάπας Ευάρεστος.

Ήταν Πάπας από τα έτη 97 έως 105. Ήταν ελληνικής καταγωγής, γεννημένος στη Βηθλεέμ.

Πάπας Ζώσιμος.

Ήταν Ιουδαίος ελληνικής καταγωγής. Ήταν Πάπας τον Μάρτιο του 417 έως τον Δεκέμβριο του 418. Αναμίχθηκε με εκκλησιαστικά θέματα και διαμάχες, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Αφρική κ.α.

Πάπας Θεόδωρος Α’, ο Ιεροσολυμίτης.

Ήταν Έλληνας , γεννημένος στα Ιεροσόλυμα, από γονείς ελληνικής καταγωγής. Ήταν Πάπας από τις 24 Νοεμβρίου 642 ως τις 14 Μαΐου 649 και έμεινε γνωστός διότι «αναθεμάτισε» τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Παύλο Β΄ επειδή «επεχείρησε» να έρθει σε συνδιαλλαγή με τους αιρετικούς μονοφυσίτες. Θεωρείται η αρχή της διαμάχης των δύο Εκκλησιών, που οδήγησε στο Σχίσμα.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΠΕΣ (ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ)

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ

Πάπας Τελέσφορος.

Ήταν ελληνικής καταγωγής, γεννημένος στον Τάραντα της Κάτω Ιταλίας (Magna Grecia). Ήταν Πάπας από το 125 έως το 136. Αν και Πάπας, ζούσε σαν μοναχός (αναχωρητής).

Πάπας Ανθηρός.

Ήταν ελληνικής καταγωγής, γεννημένος στην Petilia de Policastro της Καλαβρίας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αντέρως, όμως όταν έγινε Πάπας μετατράπηκε σε Ανθηρός, για να μη θυμίζει ειδωλολατρικό όνομα. Έγινε Πάπας μόλις για ένα μήνα και δέκα ημέρες (από τις 21/11/235 έως τις 3/1/236). Κάποιες πηγές υποστηρίζουν ότι πέθανε σε ρωμαϊκή φυλακή, άλλες θεωρούν ότι πέθανε 40 ημέρες μετά την ενθρόνισή του, από αδιευκρίνιστη αιτία.

Πάπας Αγάθων.

Ελληνικής καταγωγής, γεννημένος στο Παλέρμο της Σικελίας. Ήταν Πάπας από τις 27 Ιουνίου του 678 μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 681. Στη διάρκεια της Παποσύνης του συγκλήθηκε η Έκτη Οικουμενική Σύνοδος (680–681) με την οποία τερματίστηκε η αίρεση του Μονοθελητισμού.

Πάπας Ιωάννης Ζ’.

Ελληνικής καταγωγής, γεννημένος στο Rossano της Καλαβρίας. Ήταν Πάπας από το έτος 705 μέχρι το 707. Παρά το ότι ο πατέρας του υπηρετούσε σε υψηλά αξιώματα στη Βυζαντινή αυλή, ο Ιωάννης μένοντας στην Ιταλία, πήγε στη Ρώμη. Εκεί ανέπτυξε ιδιαίτερα καλές σχέσεις με τους γερμανικής καταγωγής Λομβαρδούς, που την εποχή εκείνη κυβερνούσαν το μεγαλύτερο μέρος της Ιταλίας και έχοντας προφανώς και τη βοήθειά τους, έφθασε έως το αξίωμα του Πάπα.

Πάπας Ζαχαρίας.

Ελληνικής καταγωγής, από τη Santa Severina της Καλαβρίας. Ήταν Πάπας από το 741 έως το 752 και θεωρείται ότι άσκησε εύστοχη διπλωματία, προς όφελος της καθολικής Εκκλησίας, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τις σχέσεις με τους χριστιανούς της Γερμανίας και της Γαλλίας.

Πάπας Ευσέβιος.

Ήταν Πάπας για μόλις 4 μήνες. Από τις 18 Απριλίου του 309 έως και τις 17 Αυγούστου του ίδιου χρόνου (κατά άλλους μέχρι τον Οκτώβριο). Ήταν ελληνικής καταγωγής, γεννημένος στη Σαρδηνία.

Πάπας Διονύσιος Α’.

Ήταν Πάπας από το έτος 259 ως τα τέλη του 268.

Πενιχρές πληροφορίες υπάρχουν για την καταγωγή του. Είναι κι αυτός ελληνικής καταγωγής, καταγόμενος από την περιοχή Terranova da Sibari της Καλαβρίας (Magna Grecia).

ΑΛΛΑ ΟΝΟΜΑΤΑ

Πάπας Ανίκητος.

Ήταν Πάπας από το έτος 155 έως το 166.

Εικάζεται ότι ήταν ελληνικής καταγωγής, από τη Συρία (γεννημένος στην αρχαία Εμέση). Ίσως όμως αυτό να οφείλεται σε πλάνη, εξ αιτίας του ελληνικού ονόματός του. Επιγραφή του 1500 που βρέθηκε σε Εκκλησία της περιοχής του Ticino (ιταλόφωνη περιοχή της Ελβετίας, στην περιοχή της λίμνης Λουγκάνο) αναγράφει ότι ο πατέρας του κατάγονταν από την περιοχή αυτή και βρέθηκε στη Συρία, υπηρετώντας ως λεγεωνάριος του Ρωμαϊκού στρατού. Στην περίπτωση αυτή, ο Ανίκητος μάλλον απέκτησε το συγκεκριμένο ελληνικό όσο και συμβολικό όνομα, όντας Ελληνιστής χριστιανός.

Πάπας Κλήμης Α’.

Ήταν Πάπας από το έτος 92 έως το 97. Οι εκτιμήσεις ορισμένων περί της ελληνικής καταγωγής του, δεν φαίνεται να ευσταθούν. Παρά το ότι υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία για την ιδιωτική ζωή του, υπάρχουν δύο βασικές απόψεις για την καταγωγή του. Ότι ήταν Ιουδαίος (ενδεχομένως Ελληνιστής, γι αυτό και το όνομα) ή ότι ήταν γόνος αριστοκρατικής Ρωμαϊκής οικογένειας.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΝΤΙΠΑΠΕΣ

Αντίπαπας (antipapa), χαρακτηρίζεται οποιοσδήποτε ισχυρίζεται ότι είναι Πάπας και εκλέγεται σε αντίθεση με την νόμιμη διαδικασία, η οποία προβλέπεται από την Καθολική Εκκλησία.

Πρόκειται δηλαδή για πρόσωπο που ισχυρίζεται δημόσια ότι είναι ο “νόμιμος Πάπας” και ο οποίος τυγχάνοντας μεγάλης υποστήριξης μίας ισχυρής ομάδας Καρδιναλίων και ηγεμόνων ή αρχηγών κρατών, απορρίπτει τη νομιμότητα του υφιστάμενου πάπα που αναγνωρίζεται από την επίσημη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησίας. Τα πρόσωπα αυτά, όντας “σχισματικοί”, δεν περιλαμβάνονται στην επίσημη καταμέτρηση των ονομάτων που κατείχαν τον θρόνο του Πάπα.

Τρείς Αντίπαπες ήταν Έλληνες. Ο Ιππόλυτος Ρώμης, ο Διόσκουρος από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και ο Αλέξανδρος Ε’ από την Κρήτη.

Αντίπαπας Ιππόλυτος, ο Ρώμης.

Ήταν Ελληνικής καταγωγής (170-235), σπουδαίος θεολόγος και μεγάλος συγγραφέας από τη Ρώμη. Διεκδίκησε τον Παπικό θρόνο (το έτος 217) αλλά δεν εκλέχθηκε, καθώς επικράτησε ο Κάλλιστος (ενός πρώην Λατίνου χριστιανού σκλάβου, που όταν ελευθερώθηκε ξεκίνησε από διάκονος και έφθασε έως το αξίωμα του Πάπα). Η μη εκλογή του, σε σχέση και με θεολογικής φύσεως διαφωνίες, τον οδήγησε σε επιλογή σχισματικής πορείας (το σχίσμα του Ιππόλυτου) και για τον λόγο αυτό αναφέρεται ως Αντίπαπας.

Αντίπαπας Διόσκουρος, ο Αλεξανδρεύς.

Ήταν Ελληνικής καταγωγής, γεννημένος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Μετά τον θάνατο του Πάπα Φήλικος του Δ’ , μια πλειοψηφία εκλεκτόρων ψήφισε τον Διόσκουρο. Όμως το περιβάλλον του αποθανόντος Πάπα, επιθυμούσε τον Βονιφάτιο Β’ (ιερέα   Οστρογοτθικής καταγωγής). Είναι η εποχή που στην Ιταλία κυριαρχούσαν οι Γερμανοί εισβολείς, με επικεφαλής τον βασιλιά Αταλάριχο. Μέσα στην κατάσταση αυτή, ο Βονιφάτιος Β’ ανήλθε στο θρόνο κατ΄επιλογή της άρχουσας τάξης, ο δε Διόσκουρος -που επίσης ασκούσε καθήκοντα ως εκλεγμένος- χαρακτηρίσθηκε Αντίπαπας. Η θητεία του Διόσκουρου κράτησε μόνο ένα 20-ήμερο (από τις 22 Σεπτεμβρίου, έως τις 14 Οκτωβρίου του έτους 530) λόγω θανάτου. Έτσι το ζήτημα λύθηκε και συνέχισε ως μοναδικός Πάπας ο Βονιφάτιος.

Αντίπαπας Αλέξανδρος Ε’, ο Κρήτης.

Το κοσμικό του όνομα ήταν Πέτρος Φίλαργης και η ιστορία της πολυτάραχης ζωής του θα μπορούσε να είναι από μόνη της, ένα ξεχωριστό σημείωμα. Γεννήθηκε μάλλον το 1339. Οι γονείς του ήταν από την Κρήτη, όμως ο τόπος της γέννησής του δεν έχει εξακριβωθεί. Πιθανολογείται ότι γεννήθηκε στην περιοχή του Μεραμπέλλου (Λασίθι). Έχασε τους γονείς του μικρός και τον περιέθαλψαν Φραγκισκανοί μοναχοί μιας Καθολικής Μονής της γενέτειράς του.

Εκλατινισθής πλέον, μετέτρεψε το όνομά του σε Pietro Philarges, έγινε μοναχός και σπούδασε στην Πάντοβα, στη Βοστώνη και στο Παρίσι. Χειροτονήθηκε Καρδινάλιος και εκλέχθηκε Επίσκοπος Μιλάνου. Σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη εποχή για τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησίας (γνωστή και ως εποχή του Δυτικού Σχίσματος), ένα συμβούλιο Καρδιναλίων συνεδρίασε στην Πίζα (στις 25 Μαρτίου 1409) και τον εξέλεξε “Πάπα” με το όνομα Αλέξανδρος Ε’. Δεν αναγνωρίσθηκε από το Βατικανό και χαρακτηρίσθηκε ως Αντίπαπας. Πέθανε ξαφνικά, ένα χρόνο μετά (3 Μαΐου 1410) κι ενώ βρίσκονταν στη Μπολόνια. Λέγεται ότι τον δηλητηρίασαν.

Με πληροφορίες από το διαδίκτυο

ΟΔΥΣΣΕΙΑ,10/3/2022 #ODUSSEIA #ODYSSEIA