Κατ’ ἀρχάς ἠκούομεν περί τοῦ θέματος τῆς ἐκτελέσεως Διαδικτυακῆς Ἐργασίας κάπως ἀορίστως καί κατά ἀραιά διαστήματα. Σήμερον ὃμως αὐτό ἒχει γίνει μία καθημερινή ἐπίμονος, δύναμαι νά εἲπω ἒμμονος ἰδέα, ἡ ὁποία εἰς ὃλας τάς ἀνεπτυγμένας Χώρας, τῆς Κύπρου μή ἀποτελούσης ἐξαίρεσιν, ἒχει συνεπάρει τούς πάντας, ἀπό τάς Κυβερνήσεις καί τούς Ὀργανισμούς των, τάς Τραπέζας, Βιομηχανίας, Ἐμπορικάς Ἑταιρείας κ.ἂ.
Πρέπει ἐξ ἀρχῆς καί ὁ γράφων νά δηλώσῃ ὃτι εἶναι ὑπέρ τῆς ταχείας διεκπεραιώσεως τῶν Κυβερνητικῶν καί ἂλλων Ἐργασιῶν καί γενικῶς ὑπέρ τῆς τεχνολογικῆς Προόδου. Ὃμως πιστεύω ὃτι αὐτή ἡ τεχνολογική μανία, ἡ ὁποία ἒχει καταλάβει τούς πάντας εἰς μεγάλον βαθμόν, ἢρχισε σταδιακῶς νά ἀποβαίνῃ εἰς βάρος τῶν προσωπικῶν ἐπαφῶν μεταξύ τῶν ἀνθρώπων. Καθώς, ὡς ἐξελίσσεται ἡ τεχνολογική διεκπεραίωσις τῶν ἐργασιῶν, αὐτή ἡ νέα τάσις τῶν συγχρόνων κοινωνιῶν μοῦ δημιουργεῖ ἀπό τινος χρόνου κάποιας σοβαράς ἀνησυχίας διά τό μέλλον, πρός τά ποῦ δηλαδή κατευθυνόμεθα καί ἐάν, πότε, ποῦ καί εἰς ποῖον σημεῖον θά πρέπῃ νά σταματήσῃ αὐτή ἡ μανία τῆς τεχνικῆς αὐτοματοποιήσεως τῶν ἐργασιῶν, ἣτις κατέλαβε τούς πάντας εἰς ὃλας τάς χώρας.
Αὐτός εἶναι καί ὁ λόγος πού ὢθησε τόν γράφοντα νά ἐκφράσῃ κάποιας ἀπόψεις καί ἀνησυχίας του, διότι ἠρχίσαμεν, πιστεύω, νά ὑπερβαίνωμεν τά ὃρια τῆς διατηρήσεως τῶν ἀνθρωπίνων ἐπαφῶν διά τάς μεταξύ μας ἐργασίας καί συναλλαγάς, εἰς σημεῖον νά ἀποξενωνώμεθα ἀλλήλων εἰς βάρος τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων μας, πού ἂλλοτε εἲχομεν ὡς πολίται μέ τούς ἐργαζομένους εἰς διαφόρους Κυβερνητικούς καί ἂλλους τομεῖς συνανθρώπους μας ἀναπτύσσοντες ἀνθρωπίνους σχέσεις ἐπικοινωνίας μέ αὐτούς. Πρός αὐτό ἐξ ἂλλου τά τελευταῖα τρία ἒτη βοηθεῖ καί ἡ ἐπιδημία τοῦ Κορωνηϊοῦ…
Διά νά γίνω σαφέστερος παρακαλῶ ὃπως μοῦ ἐπιτραπῇ νά παραθέσω κάποια παραδείγματα:
Πηγαίνει κάποιος εἰς ἓν Κυβερνητικόν ἢ ἂλλον Γραφεῖον πρός διεκπεραίωσιν μιᾶς ἐργασίας του ἢ νά προβῇ εἰς κάποιαν πληρωμήν. Τόν πληροφοροῦν ὃτι μόνον «διαδικτυακῶς» μπορεῖ νά ἐπικοινωνήσῃ διά τό θέμα του ἢ ἒστω νά πληρώσῃ μίαν ὀφειλήν του. Ἡ ἀπάντησις ἡ ὁποία τοῦ δίδεται συνήθως εἶναι ὃτι τό νέον σύστημα εἶναι «διά τό καλόν μας», ἢτοι τήν «ταχυτέραν» ἐξυπηρέτησίν μας. Εἰς τήν πραγματικότητα ὃμως θά ἀπεκάλουν αὐτό «ἐπιβαλλομένην ἀποξένωσιν (imposed alienation)» κατά τάς ἐπαφάς καί συναλλαγάς μεταξύ τῶν συνανθρώπων! Ὃσον ἀφορᾷ δέ τήν «ταχύτητα» διατηρῶ κάποιας ἀμφιβολίας. Καθ’ ὃτι ἒστω ὃτι ὑποβάλλει τις μίαν αἲτησιν ἢ ἒχει μίαν ἐρώτησιν/ἀπορίαν διά μίαν ὑπόθεσιν/πληρωμήν του κτλ. Ποία εἶναι ἡ βεβαίωσις πού ἒχει ὁ ὑποβάλλων διαδικτυακῶς ταύτην, ὃτι πράγματι τό «ὑπεύθυνον» πρόσωπον εἰς τήν ἂλλην πλευράν, αὐτό τό ἂγνωστον καί ἀνώνυμον πρόσωπον, τό ὁποῖον παραλαμβάνει τάς διαφόρους αἰτήσεις κτλ. θά δίδῃ ἢ διατηρῇ δι’ ὃλας τάς αἰτήσεις τήν πρέπουσαν προσοχήν καί σειράν μέ τήν ὁποίαν αὗται ὑποβάλλονται; Εἶναι ἀνθρώπινος ὁ πειρασμός, πιστεύω, τάς μέν κάπως δυσκόλου φύσεως αἰτήσεις νά τάς παρακάμπτῃ καί νά δίδῃ προτεραιότητα εἰς τάς εὐκολωτέρας…
Θά εἲπῃ τις ἲσως: Καί εἰς τήν ἂλλην πλευράν, τήν παραλαμβάνουσαν, δύναται νά τεθῇ σύν τῷ χρόνῳ ἂλλον εἰδικόν ῥομπότ, τό ὁποῖον θά ταξινομῇ καταλλήλως ὃλα τά παραλαμβανόμενα μηνύματα καί αἰτήσεις κτλ. μέ τήν σειράν λήψεώς των, διά νά μήν ὑπάρχωσιν ὑποψίαι «ἀδικίας καί διακρίσεως» εἰς τήν διεκπεραίωσιν τῶν αἰτήσεων κτλ. Βεβαίως, ὃσοι περισσότεροι αὐτοματισμοί θά εἰσάγωνται εἰς τά συστήματα διεκπεραιώσεως ἐργασίας, τόσον τό καλύτερον διά τάς βιομηχανίας κατασκευῆς τῶν συστημάτων αὐτῶν…
Ἂλλ’ ὃμως ἐδῶ θά δημιουργηθῇ σύν τῷ χρόνῳ ἓν πολύ σοβαρόν ἀνθρωπιστικόν πρόβλημα. Διαδικτυακῶς ἀπό τήν μίαν πλευράν, ῥομποτικῶς ἀπό τήν ἂλλην, τί γίνεται μέ τό ἀνθρώπινον δυναμικόν, τούς ἐργαζομενους, εἰς τά διάφορα γραφεῖα; Τούς ἂνδρας καί τάς γυναῖκας πού ἐργάζονται εἰς τάς Κυβερνητικάς Ὑπηρεσίας, τούς Ἡμικρατικούς Ὀργανισμούς, τάς Τραπέζας, τάς Ἑταιρείας κ.ἀ.; Διότι διά τῆς ἀντικαταστάσεως τῶν ἐργαζομένων μέ αὐτόματα πανταχόθεν, ἀργά ἢ γρήγορα, θά ἀρχίσωσιν καί αἱ ἀπολύσεις προσωπικοῦ ὡς πλεονάζοντος πλέον! Ὃμως, τί θά γίνωσι μετά αἱ χιλιάδες τῶν πλεοναζόντων ἐργαζομένων; Ποῦ ἀλλοῦ θά εὑρίσκωσιν ἐργασίαν ἀφοῦ παντοῦ καί τά πάντα θά αὐτοματοποιῶνται;
Προβλέπω, χωρίς νά θέλω νά εἶμαι μάντις κακῶν, ὃτι θά ὑπάρξωσι παγκοσμίως μελλοντικῶς μεγάλαι κοινωνικαί ἀναταραχαί καί κοινωνικαί ἀναμετρήσεις. Ἢδη βλέπομεν εἰς Ἀμερικήν καί Καναδάν καί εἰς Εὐρώπην τάς πρώτας μαζικάς ἀναταραχάς. Ὡς ἐπιφανειακή αἰτία προβάλλεται ἂλλοτε μέν ἡ μή ἐπιθυμία τῶν διαδηλούντων εἰς τό νά ἐμβολιασθῶσιν, ἂλλοτε δέ φοροῦσι «γιλέκα» διαφόρων ἀποχρώσεων (κίτρινα, πράσινα, κόκκινα κτλ.) διά κάθε εἲδους λόγους… Ἐσκέφθημεν μήπως ὃτι ἲσως κατά βάθος, εἰς τό ὑπόβαθρον τῶν ἀναταραχῶν αὐτῶν, εἶναι μία πρώτη ἐκδήλωσις τῆς ἀνασφαλείας τῶν ἐργαζομένων, ἣτις ἢρχισε νά τούς κυριεύῃ διά τό μέλλον τῶν ἰδίων καί τῶν οἰκογενειῶν των; Ἲσως νά μήν ἒχωσι καί οἱ ἲδιοι ἀκόμη συνειδητοποιήσει τό βαθύτερον αἲτιον τῶν ἀναταραχῶν, τάς ὁποίας δημιουργοῦσι, τόν πραγματικόν ὑποβόσκοντα λόγον, δηλ. τήν ἀνασφάλειαν διά τό ἂμεσον καί ἀπώτερον μέλλον των ἡ ὁποία ἢρχισε νά τούς διακατέχῃ καί ἐκδηλοῦται αὓτη διά τῶν παντοίων κινητοποιήσεών των εἰς ὃλας τάς χώρας, ἐξ αἰτίας οἱασδήποτε ἐπικαίρου ἀφορμῆς. Ἐκεῖ καί ὃπου προελαύνει ἡ ἐφαρμογή τῆς ῥομποτικῆς, ἀρχίζουν καί αἱ πρῶται ἐνδείξεις ἀπολύσεων. Ἲσως καί εἰς τήν Κύπρον νά ὑπάρξωσιν ἀναταραχαί, ὃταν ἀρχίσωσιν οἱ ἐργαζόμενοι νά ἀνησυχῶσι διά τό μέλλον τῆς σημερινῆς ἐργασίας των. Κατά τήν ταπεινήν ἂποψιν τοῦ γράφοντος, ὃσον μεγαλυτέρα ἡ αὐτοματοποίησις τῶν ὑπηρεσιῶν, τόσον περισσότεραι θά εἶναι αἱ μελλοντικαί ἀπολύσεις περισσεύοντος προσωπικοῦ, τῶν ὁποίων (ἀπολύσεων) ἐπακόλουθον θά εἶναι αἱ κοινωνικαί ἀναταραχαί.
Θά ἢθελον ἐδῶ νά δώσω ἓν ἂλλο παράδειγμα, τό ὁποῖον συχνότατα ἀκούω ἀπό γνωστούς καί φίλους. Αὐτό ἀφορᾷ τάς Τραπέζας μέ τάς Κάρτας (Credit Cards), τάς ὁποίας δίδουσιν εἰς τούς καλούς πελάτας των. Ὡς μοῦ λέγουν πολλοί γνωστοί, ἒχουν βρεθῆ εἰς πολύ δύσκολον θέσιν χρησιμοποιοῦντες τήν κάρταν των δι’ ἀγοράς των. Ἐάν μία ἀγορά των τύχῃ ἀπό κάποιον κακόν ὑπολογισμόν των, νά ὑπερβῇ τό ποσόν πού τυγχάνῃ νά ἒχωσιν τήν δεδομένην στιγμήν εἰς τόν λογαριασμόν των, ἒστω καί κατ’ ἐλάχιστον μερικῶν Εὐρώων, τότε τό σύστημα τῶν Μηχανῶν ἀπορρίπτει ὁλόκληρον τήν πληρωμήν, ἐνᾧ βεβαίως ταὐτοχρόνως δημοσίως κρῦος ἱδρώς περιλούει τόν κάτοχον τῆς κάρτας διά τήν προσβολήν πού ὑφίσταται δημοσίως! Ἂνθρωπος εἶναι καί ἲσως ἒχει κάνει ἓν μικρόν λάθος εἰς τόν ὑπολογισμόν τῶν χρημάτων πού εἶχε διαθέσιμα εἰς τόν λογαριασμόν του διά μίαν ἀγοράν του. Εἶναι ὃμως ἀξιοχρεώτατος ἂνθρωπος. Ἀλλά αἱ μηχαναί δέν ἀστειεύονται! Τό θεωροῦν προσπάθειαν ἀπάτης ἐκ μέρους του καί «μπλοκάρουν» ἀμέσως τήν ἀγοράν τοῦ καλοῦ αὐτοῦ ἀνθρώπου. Ἐάν δέ παραπονεθῇ δι’ αὐτό εἰς τήν Τράπεζάν του καθ’ ὂτι εἶναι πολύ συνεπής καί ἀξιόχρεως ἂνθρωπος, ἀμέσως τοῦ προβάλλεται ἡ δικαιολογία: «Μά βλέπετε εἶναι τά «αὐτόματα μηχανήματα πού ἒτσι ἐργάζονται»! Ἡ θέσις τοῦ γράφοντος εἰς τό θέμα αὐτό εἶναι ποῖος ἀκριβῶς διευθύνει; Εἶναι ὁ ἒννους ἂνθρωπος πού κρίνει διά τήν μηδαμινήν ὑπέρβασιν τοῦ πελάτου τῆς Τραπέζης ἢ οἱ ψυχροί καί ἀναίσθητοι αὐτοματισμοί τῶν μηχανῶν;!
Ὡς ἐκ τῶν ἀνωτέρω παρατηρήσεων θά πρέπῃ, πιστεύω, ἐν ὃσῳ εἶναι ἀκόμη καιρός αἱ Κυβερνήσεις διεθνῶς διά τῶν ἁρμοδίων Ὑπουργείων των καί μαζί αἱ Ὀργανώσεις τῶν Ἐργαζομένων νά συσπειρώσωσι τάς προσπαθείας καί τήν ἐπιρροήν των πρό τοῦ διαφαινομένου μελλοντικοῦ κινδύνου τῆς αὐτοματοποιήσεως τῶν πάντων, πρός προστασίαν ὂλων τῶν νῦν ἐργαζομένων, οἱ ὁποῖοι εἶναι οἱ πρῶτοι πού θίγονται καί θά θιγῶσιν ἀπό τήν ῥομποτοποίησιν τῶν πάντων. Πῶς ἐπιτυγχάνεται αὐτό; Μέ τό νά τεθῶσιν ἀπό τώρα ὃρια καί φραγμοί εἰς τήν ἀπρόσκοπτον λεγομένην διαδικτυακήν ῥομποτικήν πρός πᾶσαν κατεύθυνσιν, πρός ἀποφυγήν τῆς πλήρους ἐπικρατήσεώς της εἰς κάθε κλάδον καί μορφήν ἐργασίας εἰς τήν κοινωνίαν: Μόνον ἐκεῖ πού εἶναι πράγματι ἀπολύτως ἀναγκαία ἡ παρουσία αὐτομάτου συστήματος νά ἐφαρμόζηται καί ὂχι πέραν τούτου. Ἂλλως θά ὑπάρξῃ μεγάλος κίνδυνος διά τό μέλλον τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά καί τῶν κοινωνιῶν ὡς τάς γνωρίζομεν. Δυνατόν νά ἐπιζήσωσιν τῆς λαίλαπος ἐν τέλει οἱ ἒχοντες τεχολογικήν καί ἀριθμητικήν κλίσιν. Αὐτοί θά εἶναι χρήσιμοι διά τήν κατασκευήν καί τελειοποίησιν τῶν συστημάτων. Αὐτοί εἶναι ὃμως πολύ ὀλίγοι. Οἱ περισσότεροι ἂνθρωποι δέν ἒχουσι κλίσιν εἰς αὐτά τά θέματα. Τί θά γίνωνται αὐτοί;
Διαβάζω, ὃτι ἢδη εἰς τό ἐξωτερικόν, Ἰαπωνίαν, Ἀγγλίαν, ΗΠΑ κ.ἂ., ἢδη παρουσιάζονται «ὑπερηφάνως» ὑπό τῶν κατασκευαστῶν των, ῥομπότ πού ὁμιλοῦσι καί συμπεριφέρονται καί κάνουν τάς καταλλήλους «γκριμάτσας» προσώπου καί ἀνταπαντῶσιν εἰς ἐρωτήσεις, ὡς οἱ ἂνθρωποι! Δέν εἲμεθα μακράν τῶν ῥομπότ ἐργατῶν, γραφειακοῦ καί διδασκαλικοῦ ἀκόμη προσωπικοῦ, οἰκιακῶν βοηθῶν κτλ. Εἰς τό ἀπώτερον μέλλον θά ὑπάρξωσι καί ῥομπότ στρατιωτῶν διά νά ἐκτελῶσι πλέον αὐτά (τά ῥομπότ) τούς πολέμους διεστραμμένων ἐπεκτατικῶν ἡγεμόνων! Ἢδη βλέπομεν ὃτι μᾶς προετοιμάζουσι δι’αὐτάς τάς ἐξελίξεις εἰς τά κινηματογραφικά φίλμς! Αὐτά πάντοτε χρησιμοποιοῦνται ὡς προάγγελοι τῶν προετοιμαζομένων τεχνολογικῶν ἐξελίξεων. Quo vadimus, λοιπόν;
Οἱ ἀρχαῖοι Ἓλληνες μᾶς ἂφησαν ὡς παρακαταθήκην δύο ἐκ τῶν πολλῶν ἀθανάτων ῥήσεών των: Ἡ μία εἶναι ἡ: «Μέτρον ἂριστον», τήν ὁποίαν διετύπωσεν ὁ Κλεόβουλος ὁ Ῥόδιος τόν 6ον αἰῶνα π.Χρ. Αὐτή σημαίνει τήν ἀποφυγήν τῶν ἂκρων καί ὃτι εἰς ὃλας τάς ἐνεργείας καί πράξεις μας πρέπει νά ἐπικρατῇ τό «μέτρον», δηλ. νά μήν ὑπερβαίνῃ ὁ ἂνθρωπος τά ἐπιτρεπτά λογικά ὃρια. Ἡ ἑτέρα ῥῆσις εἶναι ἡ ἐπιγραφή εἰς τό Μαντεῖον τῶν Δελφῶν: «Μηδέν ἂγαν», ἢτοι νά μή κάνῃ κάποιος τίποτε τό ὁποῖον εἶναι ὑπερβολικόν. Ἂλλως ὁδηγεῖται εἰς Βλασφημίαν – τήν Ὓβριν, τῆς ὁποίας ἐπέρχεται ἡ Κάθαρσις διά τῆς Ἂτης τῶν θεῶν, ἢτοι τῆς Θείας Τιμωρίας. Πρέπει δέ νά ἒχωμεν πάντοτε ὑπ’ ὂψιν, ὃτι ὑπεράνω τῶν μηχανῶν πρέπει νά εἶναι κατά πρῶτον ὁ Ἂνθρωπος, ὡς τόν ἒπλασεν ὁ Δημιουργός τῶν Πάντων, ὁ Κύριος μας καί Θεός, καί αἱ ἀνθρώπινοι σχέσεις καί ἀξίαι, αἱ ὁποῖαι πρέπει νά μᾶς διέπωσι καί καθοδηγῶσι. Δι’ αὐτό καί αἱ πράξεις μας δέν πρέπει νά προσβάλλωσι τό Θεῖον Ἒργον καί νά μήν ὑπερβαίνωσι τάς δικαιοδοσίας, τάς ὁποίας ὁ Θεός παρεχώρησεν εἰς τό Δημιούργημά του, τόν Ἂνθρωπον, ἀπό ἀπέραντον ἀγάπην πρός αὐτόν.
Εὐχαριστῶν διά τήν φιλοξενίαν,
Λάμπης Γ. Κωνσταντινίδης
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 2/3/2022 #ODUSSEIA #ODYSSEIA