Τι είναι η επισμάλτωση προσώπου και γιατί η βασίλισσα Αλεξάνδρα την επέλεξε παρότι γνώριζε πως είναι εξαιρετικά επικίνδυνη!
«Καθώς περνούν τα χρόνια, η εμφάνιση της βασίλισσας Αλεξάνδρας είναι η καλύτερη απόδειξη στον κόσμο ότι έχει βρει το μυστικό της αιώνιας ομορφιάς», με αυτά τα λόγια περιέγραφαν οι δημοσιογράφοι τη βασίλισσα Αλεξάνδρα της Δανίας (Britannia and Eve σ.1), τη γυναίκα που προκειμένου να μη γεράσει, προσπάθησε να γίνει πορσελάνινη κούκλα.
Η Alexandra Caroline Marie Charlotte Louise Julia, ή «Alix» για την οικογένειά της, γεννήθηκε το 1844, στο Κίτρινο Παλάτι της Κοπεγχάγης. Ο πατέρας της ήταν ο πρίγκιπας Christian του οίκου Schleswig-Holstein-Sondenburg-Glucksburg ωστόσο, η οικογένεια θεωρούνταν από τις ελάσσονες βασιλικές οικογένειες. Όταν ωστόσο αποφασίστηκε ότι ο πατέρας της θα διαδεχθεί τον βασιλιά της Δανίας, η τύχη της οικογένειας άλλαξε.
Η Αλεξάνδρα παντρεύεται τον Εδουάρδο Ζ’ το 1863 και γίνεται Πριγκίπισσα της Ουαλίας, ενώ ο αδελφός της Γεώργιος, γίνεται βασιλιάς της Ελλάδας το 1864. Η μοναδική ομορφιά και η γοητεία της, την έκαναν αγαπητή στους Βρετανούς από τη στιγμή που πάτησε το πόδι της σε Αγγλικό έδαφος το 1863. Το ζευγάρι μετατρέπεται σχεδόν αυτόματα σε ηγέτης της καλής κοινωνίας του Λονδίνου. Μάλιστα, η κατοικία τους, το Marlborough House, ονομάστηκε «εναλλακτική αυλή» αφού η βασίλισσα Βικτώρια αποσύρθηκε μετά τον θάνατο του πρίγκιπα Αλβέρτου.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας της ως Πριγκίπισσα της Ουαλίας (ήταν η μακροβιότερη Πριγκίπισσα της Ουαλίας), η Αλεξάνδρα ήταν εξαιρετικά δημοφιλής. Η ανιδιοτελής αφοσίωσή της στις φιλανθρωπικές οργανώσεις και η ήρεμη αξιοπρέπειά της -παρά τις αμφιβολίες και τις εξωσυζυγικές σχέσεις του συζύγου της- έκαναν τον λαό και την αυλή να τη λατρέψει. Η Alix ωστόσο, ήταν ένα fashion και beauty icon, το στυλ της αντιγράφηκε από χιλιάδες γυναίκες και δημιούργησε τάσεις. Εκείνη έκανε τα τσόκερ και τους ψηλούς γιακάδες μόδα (τους φορούσε για να κρύψει ένα σημάδι στον λαιμό), μία μόδα που κράτησε για περισσότερο από 50 χρόνια.
Όταν πλέον ανέβηκε στον θρόνο το 1902, η Αλεξάνδρα ήταν 57 ετών αλλά παρέμενε όμορφη και ο κόσμος συζητούσε για την ομορφότερη Βασίλισσα της Ευρώπης με λόγια θαυμασμού. Οι γυναίκες ήθελαν να της μοιάσουν και κάπως έτσι, η ομορφιά, το μακιγιάζ και η περιποίηση βγήκαν από τα υπόγεια στα οποία είχαν κρυφτεί εξαιτίας της Βασίλισσας Βικτώρια. Λέγεται μάλιστα ότι η Αλεξάνδρα, κατήργησε το… γήρας και ότι ήταν υπεύθυνη για το «διάταγμα της στάσιμης ηλικίας»… πράγμα που γύρισε boomerang στην ίδια όπως θα διαπιστώσεις παρακάτω.
«Όλη η Αγγλία ακολούθησε το παράδειγμά της. Πρόσωπα και φιγούρες άρχισαν να διατηρούνται στην εντέλεια, η φαλάκρα εξαφανίστηκε και τα μαλλιά αντικαταστάθηκαν ‘καλλιτεχνικά’ όταν ήταν απαραίτητο. Οι ηλικιωμένες εξαφανίστηκαν με εντολή, προσταγή και πρακτική» έχει γράψει η εφημερίδα Britannia and Eve (σ.2) ενώ η ίδια η Αλεξάνδρα έμοιαζε να μην γερνά αλλά η λέξη κλειδί σε αυτή τη φράση είναι το «έμοιαζε».
Καθώς ο χρόνος περνούσε, και όπως είναι φυσικό, η ομορφιά της Alix έφθινε. Ξεκίνησε λοιπόν να φορά ολοένα και περισσότερο μακιγιάζ, στη συνέχεια άρχισε να φορά περίτεχνα βέλα μαζί με τα καπέλα της, και κατέληξε να κάνει… επισμάλτωση προσώπου. Ναι, προσπάθησε να μεταμορφωθεί σε πορσελάνινη κούκλα.
Η επισμάλτωση προσώπου ήταν μία τεχνική μακιγιάζ ιδιαίτερα επικίνδυνη. Στο βιβλίο Beauty its attainment and preservation (Ομορφιά η επίτευξη και η διατήρησή της) που γράφτηκε το 1890, υπάρχει επεξηγηματική αναφορά για την επισμάλτωση του προσώπου:
«Κατά τη διαδικασία της επισμάλτωσης, το πρόσωπο πλένεται με ένα αλκαλικό μείγμα και στη συνέχεια, κάθε ρυτίδα, σημάδι και πόρος γεμίζουν από μία λευκή πάστα. Τέλος, τα μάγουλα, τα μάτια, τα χείλη και τα φρύδια τονίζονται με μπογιά, συχνά μπογιά από μόλυβδο καθώς έχει πιο έντονο χρώμα από κάθε άλλη μπογιά» (Beauty its attainment and preservation, σ. 235)
Ο συγγραφέας προσθέτει επίσης ότι «η επισμάλτωση δεν συνίσταται για δύο λόγους: α) γιατί φράσσει τελείως τους πόρους και β) γιατί δεν επιτρέπει κανένα συναίσθημα στο πρόσωπο καθώς, κάθε χαμόγελο ή ένδειξη θυμού «σπάει» το «σμάλτο». Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μία μόνιμα ειρωνική, αδιάφορη ή και μελαγχολική όψη που κατακρίνεται από την καλή κοινωνία» (Beauty its attainment and preservation, σ. 234).
Η βασίλισσα Αλεξάνδρα, η οποία συνέχιζε τις δημόσιες εμφανίσεις της ακόμα και μετά τα 70, ήθελε να μοιάζει ότι σταμάτησε τον χρόνο. Εκτός από την περιποίησή της λοιπόν, κατέφυγε στην τεχνική της επισμάλτωσης και μάλιστα, έγινε θέμα εκτενέστατου κουτσομπολιού εξαιτίας της νεανικής της εμφάνισης. Είχε γίνει όμως θέμα στα σαλόνια του Λονδίνου και όταν άρχισε να δείχνει τα πρώτα σημάδια της γήρανσης (γι’ αυτό είχε αρχίσει να φορά βέλο σε κάθε εμφάνιση).
Ενώ ωστόσο η επισμάλτωση κατακρίνονταν, άνοιγαν ινστιτούτα που υπόσχονταν «μόνιμο εφέ επισμάλτωσης» που κρατούσε μέχρι και για έναν χρόνο! Αυτό φυσικά ήταν υπερβολή και δεν ίσχυε σε καμία περίπτωση όμως και πάλι, οι γυναίκες που κατέκριναν την αλλοιωμένη όψη της Αλεξάνδρας, έσπευδαν να ανακαλύψουν τι μπορεί να κάνει λίγο σμάλτο για την εμφάνισή τους. Απορώ λοιπόν: Μπορεί τελικά μία γυναίκα να κερδίσει; Όχι τον χρόνο, αλλά την αποδοχή από τις άλλες γυναίκες και τον κόσμο γενικότερα.
Η Αλεξάνδρα έγινε αγαπητή για το φιλανθρωπικό της έργο, τη φινέτσα και το κάλλος της. Η υψηλή κοινωνία και οι φίλες της την αντέγραψαν, την εκθείασαν, την κουτσομπόλεψαν όταν άρχισε -φυσιολογικά- να γερνά, και την κουτσομπόλεψαν ακόμα περισσότερο, όταν άρχισε να κάνει κάτι για να δείχνει νεότερη. Δεν της επέτρεψαν να γεράσει αξιοπρεπώς ούτε και της συγχώρεσαν λίγη ματαιοδοξία και η αλήθεια είναι ότι η ίδια είχε δημιουργήσει αυτά τα κακά προηγούμενα με το «διάταγμα της στάσιμης ηλικίας».
Στο μεταξύ, η ίδια έβλαπτε τον εαυτό της και την επιδερμίδα της, ενδεχομένως ζούσε με ένα μόνιμο άγχος για την εμφάνισή της, είχε να αντιμετωπίσει ψίθυρους και σχόλια και προσπάθησε να σταματήσει. Όλα αυτά ασφαλώς χάθηκαν κάπου στην ιστορία και το ευχάριστο είναι το ότι έμεινε γνωστή τόσο για το φιλανθρωπικό της έργο, όσο και για την ομορφιά της. Είναι παράξενο όμως το πόσο εύκολα ξεκινά ένας φαύλος κύκλος, πώς η ομορφιά μπορεί να γίνει εχθρός του ίδιου μας του εαυτού και πόσα πολλά εμπόδια συναντούμε αλλά και δημιουργούμε εμείς οι γυναίκες.
Χριστίνα Αναστασία Χρόνη, Queen.gr
ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 28/1/2022 #ODUSSEIA #ODYSSEIA