Συνεχίζω την καταγραφή των σπουδαιότερων γεγονότων με τον Σεπτέμβριο, και όταν βρίσκω κάποιο γεγονός που μου έχει διαφύγει, επιστρέφω και το προσθέτω στον αντίστοιχο μήνα. Ελπίζω να καλύψω με γεγονότα όλες τις ημέρες του έτους με αποτέλεσμα να έχω ένα πλήρες ημερολόγιο του Αγώνα το οποίο, ευελπιστώ να εκδώσω.
Η καταγραφή παρουσιάζεται ανά 10ήμερο. Αυτό είναι το πρώτο του Σεπτεμβρίου.
Σεπτέμβριος 1821: Τέλη. Οι Τούρκοι εξουδετέρωσαν τους επαναστάτες στο Σκουλένιο και στη Μονή Σέκκου. Ο Φαρμάκης παραδόθηκε και μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη όπου και αποκεφαλίστηκε.
Σεπτέμβριος 1822: Οι Σουλιώτες ύστερα από συμφωνία με τους Τούρκους εγκατέλειψαν το Σούλι και κατέφυγαν στα Επτάνησα.
Τον Σεπτέμβριο του 1821 ο μετέπειτα ριζοσπάστης Μαρίνος Τυπάλδος Χαριτάτος, αδελφός του νομικού Νικολάου, μαζί με άλλους Κεφαλλονίτες επάνδρωσε το επτανησιακό σώμα που βρισκόταν τότε υπό τις διαταγές του Κολοκοτρώνη στην πολιορκία για την κατάληψη της Τριπολιτσάς.
______________________
1 Σεπτεμβρίου:
1821: Τουρκικός στρατός αποβιβάστηκε στη Σαμοθράκη και τις επόμενες μέρες προέβη σε σφαγές του ελληνικού πληθυσμού. Η ιστορία έχει καταγράψει το έγκλημα αυτό ως Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης.
1826: «Υπό πιέσεις…, η Διοίκησις και ο Καραϊσκάκης αποφασίζουν να αποστείλουν προς ενίσχυσιν των υπερασπιστών της Ακροπόλεως, το Επτανησιακόν σώμα. Πρώτη απόπειρα του Επτανησιακού σώματος να εισέλθη προς ενίσχυσιν της πολιορκουμένης φρουράς της Ακροπόλεως, εγένετο την 1ην Σεπτεμβρίου 1826. Συμποσούμενον εις 200 άνδρας και ακολουθούμενον εξ άλλων πεντήκοντα υπό τας οδηγίας και των Κεφαλλήνων αξιωματικών Σπύρ. Αμπατιέλου, Μεν. Δρακόπουλου και Κωνσταντίνου Μακρή, επέτυχεν μεν να πλησιάση εις την Ακρόπολιν, όμως δεν επέτυχε να εισέλθη εντός αυτής επειδή γενόμενον αντιληπτόν από τους Τούρκους απεφάσισε την υποχώρισίν του προς την παραλίαν προς αποφυγήν ματαίων απωλειών του».
2 Σεπτεμβρίου:
1822: Πτώση του Σουλίου μετά από συμφωνία με τον Κεσέρ πασά, λόγω των διαδοχικών ελληνικών αποτυχιών στην Ήπειρο. 1.300 περίπου Σουλιώτες βρήκαν καταφύγιο στην Άσσο. Παρέδωσαν στον Τοποτηρητή της Κεφαλλονιάς Τσάρλς Τζέιμς Νέιπιερ (Charles James Napier ) τα όπλα τους και χρήματα για τη διατροφή τους. Κατά την παραμονή τους συνέβη ένα τραγικό γεγονός. Ένας Σουλιώτης προέβη σε γυναικοκτονία και οι Σουλιώτες τον έκρυψαν. Ο Napier έδωσε προθεσμία στον ένοχο 3 μέρες για να δραπετεύσει και παράλληλα φύλαγε με κάθε τρόπο τα γύρω περάσματα μέχρι που τον συνέλαβε γυμνό και διέταξε τον θάνατό του για να εμποδίσει την τέλεση παρόμοιων γεγονότων. Όταν έφθασε η ώρα να αναχωρήσουν, ο Νapier τούς παρέδωσε τα όπλα τους καλογυαλισμένα και από τα χρήματά τους κράτησε μόνο όσα χρειάστηκαν για τη διατροφή τους και τα υπόλοιπα τους τα επέστρεψε. Θα πρέπει να σημειωθεί πως δεν επιτρεπόταν από την Βρετανική κυβέρνηση η προσφορά κάθε δυνατής αρωγής στους επαναστατημένους Έλληνες. Όσοι τολμούσαν να τους βοηθήσουν, διώκονταν, εξορίζονταν και δημευόταν η περιουσία τους.
1877: Ημέρα Παρασκευή. Πέθανε σε ηλικία 84 ετών ο Κωνσταντίνος Κανάρης. Ετάφη με τιμές. Η καρδιά του φυλάσσεται στο Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο (Παλιά Βουλή). Ο Κανάρης είναι ο ιδανικότερος τύπος Έλληνα. Είναι η «εθνική μας ταυτότητα» κατά τον Σαράντη Καργάκο.
3 Σεπτεμβρίου:
1826: Το ατμήλατο πλοίο «ΚΑΡΤΕΡΙΑ» κατέπλευσε στο Ναύπλιο υπό τη διακυβέρνηση του φιλέλληνα Άμπνεϊ Άστιγκς. Για την ναυπήγησή του ο Άστιγκς είχε δαπανήσει από δικά οτυ χρήματα το ποσό των 5.000 λιρών.
1843: Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου υπό τον Συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη, τον Ανδρέα Λόντο και τον Ανδρέα Μεταξά. Ο Όθωνας εξαναγκάστηκε να απομακρύνει τους Βαυαρούς συμβούλους του και να παραχωρήσει το πρώτο μεταπελευθερωτικό Σύνταγμα. Έτσι έληξε η περίοδος της απόλυτης μοναρχίας (1833-1843). Στα χρόνια αυτά αναμείχθηκε με την πολιτική ζωή ο Μακρυγιάννης.
4 Σεπτεμβρίου:
1828: Άρχισε η αποχώρηση των τουρκοαιγυπτιακών στρατευμάτων από την Πελοπόννησο. Στις 27 του ίδιου μήνα αναχώρησε και ο Ιμπραήμ.
5 Σεπτεμβρίου:
1847: Ορκίστηκε Κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κίτσο Τζαβέλλα ο οποίος διαδέχθηκε τον Ιωάννη Κωλέττη.
6 Σεπτεμβρίου:
1821: Οι Τούρκοι της Τριπολιτσάς, προκειμένου να εξευμενίσουν τους Έλληνες πολιορκητές, αποφυλάκισαν τους προύχοντες και τους μητροπολίτες.
1824: Παρά την ήττα τους στη Ναυμαχία του Γέροντα (29 Αυγούστου), οι Οθωμανοί επιχείρησαν ξανά επίθεση στη Σάμο, ξεκινώντας με τον πολυάριθμο στόλο τους, από τα Τσάταλα, στις 6 Σεπτεμβρίου.
7 Σεπτεμβρίου:
1824: Οι Έλληνες είχαν προλάβει να παρατάξουν τον δικό τους στόλο μπροστά από τη Σάμο. Η εχθρική απόβαση αποτράπηκε και ακολούθησε και ναυμαχία έξω από την Ικαρία η οποία προκάλεσε τη διάσπαση του τουρκοαιγυπτιακού στόλου. Ο τουρκικός στόλος, υπό τον Χοσρέφ, τράβηξε προς τα Δαρδανέλλια, και ο αιγυπτιακός προς τα νοτιοδυτικά. Μετά και από αυτά τα γεγονότα, ματαιώθηκαν οριστικά οι προσπάθειες των Τουρκοαιγυπτίων να αποβιβαστούν στη Σάμο.
1833: Ο Κολοκοτρώνης συνελήφθη και φυλακίστηκε για έξη μήνες στο Ιτς Καλέ. Μεσάνυχτα της 6ης προς την 7η Σεπτεµβρίου χωροφύλακες τον συνέλαβαν στο περιβόλι που είχε αποτραβηχτεί και τον οδήγησαν στις φυλακές του Παλαµηδίου. Ο ίδιος ούτε προέβαλε αντίσταση, αλλά ούτε και γνώριζε τον λόγο σύλληψής του. Στα αποµνηµονεύµατά του γράφει: «Εκεί (σ.σ.: στο Ναύπλιο) ήλθαν τη νύχτα εις τες 7 Σεπτεµβρίου, και µε επήρε ο Κλεώπας, µοίραρχος, µε 40 χωροφύλακες και µε επήγε εις το Ιτς Καλέ και µε παράδωσε εις τον φρούραρχο και µ’ έβαλαν 6 µήνες µυστική φυλακή, χωρίς να ιδώ άνθρωπο, εκτός του δεσµοφύλακα. Δεν ήξευρα τι γίνεται διά έξη µήνες, ούτε ποιος ζει, ούτε ποιος απέθανε, ούτε ποιον έχουν εις την φυλακήν. Διά τρεις ηµέρες δεν ήξευρα πως υπάρχω, µου εφαίνετο όνειρο· ερωτούσα τον εαυτόν µου, αν ήµουν εγώ ο ίδιος ή άλλος κανείς· δεν εκαταλάβαινα διατί µε έχουν κλεισµένο». Το πλήρες κατηγορητήριο το έμαθε στο δικαστήριο. Υποκίνησε, λέει, συνωµοσία «προς παράλυσιν της βασιλικής εξουσίας και εις προπαρασκευήν εµφυλίου πολέµου» ώστε «να καταργήσει το καθεστώς πολίτευµα του έθνους».
8 Σεπτεμβρίου:
1821: Οι Γεωργάκης Ολύμπιος και Ιωάννης Φαρμάκης ηττήθηκαν στη Μονή Σέκκου στη Μολδαβία. Δύναμη 6.000 Τούρκων υπό τον Σελή πασά επιτέθηκε κατά της μονής και των 350 μαχητών της που την υπερασπίζονταν. Ο Ολύμπιος ανατίναξε το κωδωνοστάσιο της μονής συμπαρασύροντας στο θάνατο δεκάδες Τούρκους και όλους τους Έλληνες που ήταν εκεί.
1822: Ναυμαχία στο Πόρτο Χέλι και στις Σπέτσες. Ελληνικός στόλος από 72 πλοία υπό τον Ναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη καταναυμάχησε τον τουρκικό υπό τον Καρά Αλή. Ο τουρκικός στόλος υποχώρησε κι έτσι ματαιώθηκε ο ανεφοδιασμός των πολιορκούμενων Τούρκων του Ναυπλίου.
1824: Ναυμαχία μεταξύ Χίου και Μυτιλήνης. Οι Τούρκοι εξαναγκάστηκαν σε υποχώρηση.
9 Σεπτεμβρίου:
1821: Αλλεπάλληλες ήττες των Ελλήνων στην ευρύτερη περιοχή των Πατρών.
1824: Ο Πανούτσος Νοταράς εξελέγη πρόεδρος της Βουλής, με αντιπρόεδρο τον Θεοδώρητο Βρεσθένη.
10 Σεπτεμβρίου:
1827: Οι ναύαρχοι Κόδριγκτον της Αγγλίας και Δεριγνύ της Γαλλίας ανακοίνωσαν με έγγραφό τους στον Ιμπραήμ ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Λονδίνου, απαγορεύεται κάθε κίνηση στρατευμάτων.
Ευρυδίκη Λειβαδά
Εικόνες: Ο αδελφός και ομοϊδεάτης του ριζοσπάστη Μαρίνου Τυπάλδου Χαριτάτου, Νικόλαος. Ελαιογραφία αγνώστου. 84X74 εκ. Το έργο εκτέθηκε στο Ζάππειο στις 14 Νοεμβρίου 2015. Ο θετικός ρόλος του στην Ελληνική Επανάσταση χρήζει περαιτέρω μελέτης.
Charles James Napier: Τόσο πολύ αγάπησε ο Ιρλανδο-Σκώτος τοποτηρητής την Κεφαλλονιά, ώστε έδωσε το όνομά της στην θυγατέρα του: Έμιλυ – Κεφαλληνία.
