Συνεχίζω την καταγραφή των σπουδαιότερων γεγονότων με τον Αύγουστο, και όταν βρίσκω κάποιο γεγονός που μου έχει διαφύγει, θα επιστρέφω να το προσθέτω στον αντίστοιχο μήνα. Ελπίζω να καλύψω με γεγονότα όλες τις ημέρες του έτους με αποτέλεσμα να έχω ένα πλήρες ημερολόγιο του Αγώνα το οποίο, ευελπιστώ να εκδώσω.
Η καταγραφή παρουσιάζεται ανά 10ήμερο. Αυτό είναι το τρίτο του Αυγούστου.
_________________________________
21 Αυγούστου:
1826: (έως 28 Αυγούστου). Νέα αποτυχημένη προσπάθεια του Ιμπραήμ να καταλάβει τη Μάνη.
1826: Ο Νενέκος, ματαιόδοξος και παραδόπιστος, μπήκε στην υπηρεσία του αιγύπτιου και έπεισε και άλλους 30 συντοπίτες του να το ακολουθήσουν. Ο Κολοκοτρώνης που την πολιτική του προσκυνήματος, που το θεωρούσε ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο, αντιμετώπιζε βίαια («τσεκούρι και φωτιά στους προσκυνημένους») υπέγραψε διαταγή να σκοτωθεί ο Νενέκος. Πράγματι, αρχές του 1828, ένας ξαδέλφος του (ενν. Νενέκου) ονόματι Σαγιάς τον σκότωσε όταν ο Νενέκος βλέποντας την κάθοδο του Καποδίστρια, έκανε νέα στροφή.
22 Αυγούστου:
1836: Ιδρύθηκε η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία με σκοπό την εξάπλωση της Παιδείας.
23 Αυγούστου:
1825: Ο Ιμπραήμ κατέλαβε τη Μονεμβασιά.
24 Αυγούστου:
1779: Ημέρα Σαββάτο. Εκτέλεση / Κοίμηση του συλληφθέντος από τους Τούρκους Ισαπόστολου Κοσμά του Αιτωλού στο Κολικόντασι, Μπεράτι Αλβανίας. Η δράση του συνδέεται με τον παλιότερο θρησκευτικό ουμανισμό. Το 1770, μετά την αποτυχία των Ορλωφικών στην Πελοπόννησο, μιας αντιοθωμανικής εξέγερσης των Ρωμιών με ρωσική υποκίνηση, οι Τούρκοι τον υποπτεύονταν ως πράκτορα των Ρώσων. Κατά άλλους ερευνητές στην καταδίκη του Κοσμά συνέβαλαν κάποιοι Εβραίοι της Ηπείρου, διότι με το κήρυγμά του κατόρθωσε να μεταφερθεί η διενέργεια του παζαριού από την Κυριακή στο Σάββατο, γεγονός που έφερε οικονομικές ζημίες στους Εβραίους. Εναντίον του στράφηκαν επίσης οι Ενετοί, οι κοτσαμπάσηδες, οι πλούσιοι και άλλοι ισχυροί, οι οποίοι θεωρούσαν ότι θίγονταν. Αντίθετα ο Κοσμάς ο Αιτωλός είχε τη λαϊκή στήριξη από Χριστιανούς και ακόμα και από Τούρκους. Δεν υπήρξε καμία επίσημη κατηγορία εναντίον του, ούτε δικάστηκε πριν το θάνατό του. Για την καχυποψία των Ενετών απέναντί του σώζονται μέχρι σήμερα αναφορές κατασκόπου τους στα ενετικά αρχεία.
1823: Η Βουλή επανάλαβε τις εργασίες της στη Σαλαμίνα όπου έχει εγκατασταθεί και το Νομοτελεστικό.
1824: Η δράση του ελληνικού στόλου καθ’ όλη την διάρκεια του Αυγούστου (αλλά και του φθινοπώρου) έσωσε τη Σάμο και απέτρεψε την κυριαρχία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου στο Αιγαίο. Επίσης αναβλήθηκε για έξη μήνες η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Υπάρχει όμως και ηθική παράμετρος: αναπτέρωσε το ηθικό των Ελλήνων.
25 Αυγούστου:
1770: Γεγονότα κατά τα Ορλωφικά όπου οι ξεσηκωμένοι Κεφαλλονίτες τρέχουν να βοηθήσουν τους επαναστατημένους της Πελοποννήσου, παρακούοντας τους Βενετούς. Ήδη από τις 12 Μαρτίου 1770 ο Γενικός Προβλεπτής Ιονίων από την Κέρκυρα είχε εκδώσει προκήρυξη με την οποία απαγορευόταν αυστηρά η μετανάστευση των κατοίκων των Ιονίων. Έτσι οι Βενετοί καταδίκασαν σε εξορία και δήμευση περιουσίας αυτούς που έτρεξαν πρώτοι και καλύτεροι να βοηθήσουν: τον κόντε Σπύρο Μεταξά, τον κόντε Ιωάννη Μεταξά, τον καπετάν Λουκά Βαλσαμάκη, τον λοχαγό Ιωάννη Βαλσαμάκη, τον καπετάν Σωτήρη Ιγγλέση, τον καπετάν Γρηγόριο Πανά του Αντώνη, τον Αναστάση Πανά του Ντονάδο, τον Σπύρο Πανά Καπισή του Αναστάση, τον Ναδάλ Πανά Καπισή, τον αδελφό του Αναστάση Πανά, τον Γεράσιμο Κ(Χ)αλικιόπουλο του Παναγή και τον καπετάν Γεράσιμο Καλλιγά του Αναστάση, όλους Κεφαλλονίτες. Η επικήρυξη έγινε στις 25 Αυγούστου 1770 από τον Γενικό Προβλεπτή Θάλασσας Πιερ Αντόνιο Κουερίνι. Ο αδελφός των Σπύρου και Ιωάννη Μεταξά –οι οποίοι διέφυγαν στην Ρωσία, εγκαταστάθηκαν και τελείωσαν εκεί τη ζωή τους- ο Πέτρος, αν και δεν είχε πάρει μέρος στα γεγονότα, κατηγορήθηκε πως ήταν συνεννοείτο με τους επαναστάτες και φυλακίστηκε στη Βενετία για 10 χρόνια. Όταν επέστρεψε στην Κεφαλλονιά πήρε μόνον ένα ποσό από την περιουσία που του είχαν δημεύσει οι Βενετοί .
1823: Σημαντική επιτυχία του Νικηταρά στην Κάντζα του Κορωπίου επί του Ομέρ μπέη της Καρύστου.
26 Αυγούστου:
1821: Νικηφόρα μάχη στα Βασιλικά Λοκρίδας (Fontana Defile) εναντίον του στρατεύματος του Μπεχράμ Πασά (εσφαλμένα αναφέρεται συχνά και ως Μπεϊράν ή Μπεϊράμ). Οι 2.000 Έλληνες απέκρουσαν 8.000 Τούρκους ιππείς, ακολουθώντας το στρατήγημα του Γιάννη Δυοβουνιώτη. Οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν ατάκτως προς τη Λαμία. Διέπρεψαν οι Γκούρας, Πανουργιάς και Κοντοσόπουλος, ενώ πέθανε ο Μεμίς πασάς.
1827: Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος υπό το ναύαρχο Μουχαρέμ κατέπλευσε στον κόλπο του Νεόκαστρου. Η γολέτα «Ασπασία» του Ανδριανού Σωτηρίου κατασκόπευε επί έντεκα μέρες τον εχθρικό στόλο και κατάφερε τελικά να καταλάβει δύο φορτηγά, ένα με τουρκική και ένα με γαλλική σημαία.
27 Αυγούστου:
1822: Η γερουσία του Αρείου Πάγου ανέθεσε στον Οδυσσέα Ανδρούτσο τη Διοίκηση της Αθήνας και εισήλθε θριαμβευτής Φρούραρχος στην Ακρόπολη, συνοδευόμενος από τον Ιωάννη Μακρυγιάννη, τον Ιωάννη Γκούρα, τον Ιωάννη Μαμούρη, τον Κατσικογιάννη και τριακόσιους ένοπλους επαναστάτες. Η υποδοχή του λαού των Αθηνών ήταν αποθεωτική.
1823: Δύναμη περίπου 500 αγωνιστών υπό τον Δημήτριο Λέκκα, απέκρουσε ισάριθμους Τούρκους ιππείς που κατευθύνονταν από τη Θήβα στην Αθήνα και έτσι κράτησε ελεύθερη την Αττική.
1826: Ισχυρές τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις, υπό τον Ιμπραήμ, επιτέθηκαν εναντίον του χωριού Μανιάκοβα της Μάνης, το οποίο υπερασπίζονταν 300 Έλληνες υπό τους Παναγιώτη Κοσονάκο και Γεωργάκη Μαυρομιχάλη. Τους τελευταίους ενίσχυσε ο Ηλίας Κατσάκος με 300 άνδρες. Στη μάχη που έγινε οι Έλληνες νίκησαν τους Αιγυπτίους και τους καταδίωξαν μέχρι το χωριό Πασαβά.
28 Αυγούστου:
1823: Οι επαναστάτες ηττήθηκαν από τις δυνάμεις του Μουσταή πασά της Σκόδρας στη θέση Καλιακούδα στο Καρπενήσι.
1826: Ήττα των τουρκοαιγυπτίων στη θέση Πολυάραβος. Ισχυρές τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις υπό τον Ιμπραήμ, επιτέθηκαν εναντίον της Μάνης που υπερασπίζονταν 2.000 Έλληνες υπό τους Γεώργιο και Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη, Παναγιώτη, Γεώργιο και Νικόλαο Γιατράκο, Ηλία Κατσάκο και τον Ηλία Τσαλαφατίνο. Ο Ιμπραήμ αποκρούσθηκε από τους Έλληνες και ετράπη σε φυγή εγκαταλείποντας στο πεδίο της μάχης 200 νεκρούς. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν εννέα νεκροί.
29 Αυγούστου:
1821: Οι Τούρκοι κατέπνιξαν την επανάσταση στα Σφακιά.
1824: Ναυμαχία του Γέροντα (Τσάταλα), απέναντι από τη Λέρο. Η ναυμαχία έληξε με μεγάλη νίκη των Ελλήνων εναντίον του συνασπισμένου τουρκοαιγυπτιακού στόλου και έγινε και πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας. Αρχηγοί του τουρκοαιγυπτιακού στόλου ήταν ο Αιγύπτιος Ισμαήλ Γιβραλτάρ και ο Τούρκος Χοσρέφ Πασάς ενώ τον ελληνικό στόλο, που συνεπικουρούνταν από πυρπολικά από την Ύδρα και τις Σπέτσες, διοικούσε ο Ανδρέας Μιαούλης ο οποίος θεωρήθηκε πλέον αδιαμφισβήτητος Ναύαρχος. Μαζί του και οι Σαχτούρης, Πιπίνος, Παπανικολής και Ματρόζος.
1828: Ιδρύθηκε ταχυδρομική υπηρεσία και τα πρώτα ταχυδρομικά γραφεία στο Άργος, στην Τρίπολη και στην Επίδαυρο.
1828: Γαλλικό Εκστρατευτικό Σώμα από 16.000 άνδρες υπό τους Στρατηγούς Μαιζόν, Σεμπαστιάνι και Σνάϊντερ αποβιβάστηκε μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου στο Πεταλίδι, την Κορώνη και το Ναυαρίνο, με σκοπό να εξαναγκάσει τον Ιμπραήμ να αποσύρει τα στρατεύματα του από την Πελοπόννησο.
30 Αυγούστου:
1822: Μάχη Ελλήνων και Τούρκων στο Μοναστήρι της Χαλέπας στον Μυλοπόταμο στην Κρήτη. Η μονή υπέστη ζημιές, όμως συνέχισε να λειτουργεί.
1826: Ξαφνική νυχτερινή ναυμαχία του ελληνικού στόλου υπό τον Μιαούλη, και του τουρκικού έξω από τη Μυτιλήνη. Ο εχθρικός στόλος έπαθε μεγάλες ζημιές και κατέφυγε στον κόλπο της Σμύρνης.
1832: Υπεγράφη το Πρωτόκολλο του Λονδίνου με το οποίο οριστικοποιήθηκαν τα σύνορα της Ελλάδας, αλλά και απορρίφθηκαν τα αιτήματα των Κρητικών και των κατοίκων της Σάμου για ένωση με την Ελλάδα.
(29-)31 Αυγούστου:
1788: Ο Λάμπρος Κατσώνης είχε ήδη αρχίσει την πολεμική του δράση στο Αιγαίο. Η πρώτη του σημαντική νίκη κατά των Τούρκων σημειώθηκε στις 31 Αυγούστου κοντά στην Κάρπαθο. Τον επόμενο μήνα επέστρεψε στη Ζάκυνθο για να ξεχειμωνιάσει και έμαθε ότι η αυτοκράτειρα Μεγάλη Αικατερίνη του απένειμε τον βαθμό του υποχιλίαρχου ενώ ο στόλος του ονομάστηκε «στόλος της Ρωσικής αυτοκρατορίας».
1790: Ο Κατσώνης συγκρούστηκε για μια ακόμη φορά με τον τουρκικό στόλο, στη ναυμαχία της Άνδρου, αλλά ηττήθηκε χάνοντας τα περισσότερα πλοία του, ενώ ο ίδιος τραυματίστηκε. Κατέφυγε στα Κύθηρα, όπου η αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β΄ τον προήγαγε σε χιλίαρχο και τον διέταξε να συντονίσει τη δράση του με τον Ρωσικό Αυτοκρατορικό στόλο στη Μεσόγειο. Λίγο αργότερα στην Ιθάκη συγκέντρωσε 24 πλοία υπό τις διαταγές του για να επιτεθούν κατά του τουρκικού στόλου.
1825: Ο Ιμπραήμ έκαψε τα Φιλιατρά, τους Γαργαλιάνους και τη Λαγουδίτσα.
Ευρυδίκη Λειβαδά
Εικόνα επάνω: Ο Λάμπρος Κατσώνης υπήρξε και αγαπημένη ηρωϊκή μορφή των παιδικών μας χρόνων. Εδώ, σε ένα από τα σπάνια τεύχη της σειράς: Κλασσικά Εικονογραφημένα. Μαζί του ήταν και πολλοί Ιθακήσιοι, ενώ στα γνωστά ως Ορλωφικά, έχει τεκμηριωθεί η συμμετοχή Κεφαλλήνων.
Εικόνα κάτω: Δημήτριος Νενέκος. Για αυτόν ο Κολοκοτρώνης είπε: Τσεκούρι και φωτιά στους προσκυνημένους.
