Σημειώνεται η ύπαρξη στρατηγικού σχεδιασμού επίθεσης στην Κωνσταντινούπολη που αποκαλύπτεται ότι Ο Κολοκοτρώνης , ο οποίος φτάνει στην Κέρκυρα το 1806 και μετέχει στην αρματολική σύναξη, αναφέρει και ένα συμβούλιο υπό τον Σινιάβιν, στο οποίο συζητείται μια επίθεση στην Κωνσταντινούπολη σε συνεργασία και με τον αγγλικό στόλο: «Εις τους Κορφούς εύρηκα τον Παπαδόπουλο [ελληνικής καταγωγής συνταγματάρχη και διοργανωτή του τακτικού στρατού της Επτανήσου Πολιτείας βλ. παρακάτω] και τον Συνέβη [Σινιάβιν], όστις ετοιμάζετο μαζί με τα αγγλικά να κτυπήσουν την Κωνσταντινούπολη, του έδωκα μίαν γνώμην, ότι εις την Επτάνησο ευρίσκοντο 1.200 Ρούσοι και 5.000 Έλληνες εις την δούλευση της Επτανήσου [Πολιτείας] και είχαν και δώδεκα κομμάτια ντελίνια [πλοία «της γραμμής»] της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας. Ήσαν σαράντα ντελίνια, φρεγάτες και μπρίκια, τα οποία είχε βγάλει δια να χτυπήσει τον Βοναπάρτη και με άλλους 10.000 νησιώτας να γίνουμε χιλιάδες 25, και έξη καράβια, δια του Κορινθιακού κόλπου, και τα άλλα δια της Αιγίνης, να αποβιβασθώμεν έξω, και τους υποσχόμουν εις δύο μήνας να ελευθερώσω την Πελοπόννησον. Ο στρατηγός Παπαδόπουλος εδέχτηκε την πρόταση μου, έγινε συμβούλιο από τον Συνέβη, Μοτσενίγο [επιτετραμμένος του τσάρου], Μπενάκη και αντιναύαρχο Λέλη [F.P. Lelli, του μεταγωγικού πλοίου «της γραμμής» Άγιος Μιχαήλ], και ο Μπενάκης εναντιώθη, λέγων ότι: «Την Πατρίδα μου, εγώ δεν τη χαλάω άλλη μια φορά σαν το πατέρα μου». Ο Μοτσενίγος είπε ότι: «Πρέπει να κτυπήσουμε το κεφάλι, όπου είναι η Κωνσταντινούπολις και έπειτα, όταν κτυπήσουμε το κεφάλι, το επίλοιπον είναι εδικό μας». Έτσι δέχτηκαν την γνώμην του και απέρριψαν την εδική μου. ( Κολοκοτρώνη ΔΙΗΓΗΣΙΣ, σελ. 31)[28].
03.5.2.ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΙΣ ΜΑΧΕΣ-ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης(12 Δεκεμβρίου 1792 – 31 Ιανουαρίου 1828) ήταν Έλληνας πρίγκιπας, στρατιωτικός, λόγιος και αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας. Εκδίδει προκήρυξη ανεξαρτησίας, περνάει τον ποταμό Προύθο στις 22 Φεβρουαρίου 1821 και υψώνει τελικά τη σημαία της Επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και συγκεκριμένα στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας, δύο μέρες αργότερα, στις 24 Φεβρουαρίου εκδίδοντας επαναστατική προκήρυξη με τον τίτλο «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος.» Έτσι καταλήγει το εθνεγερτήριο σάλπισμα που υπογράφει ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στην διακήρυξη της «24ης Φεβρεαρίου 1821 εις το Γενικόν Στρατόπεδον του Ιασίου» στην έκρηξη της Επανάστασης στην Μολδοβλαχία.
Συντάκτης της διακήρυξης ο Κεφαλλονίτης γιατρός Γεώργιος Τυπάλδος-Κοζάκης , 27 ετών, Ληξουριώτης στην καταγωγή και από τους έμπιστους συνεργάτες του Αλ. Υψηλάντη. Επομένως, η τιμή για τη σύνταξη του πρώτου διπλωματικού εγγράφου της Επανάστασης του 1821 ανήκει στην Κεφαλλονιά, στον Γ. Τυπάλδο Κοζάκη. Αρκετοί ήταν οι Κεφαλλονίτες και Ιθακήσιοι πλοιοκτήτες και πλοίαρχοι, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις οργανωτικές και συνωμοτικές διαδικασίες και στις συγκρούσεις στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, όπως οι Ιωάννης Κουντούρης, Σπυρίδων Πεταλάς, Παναγής Πανάς, Νικόλαος Μαράτος, Ευάγγελος Μαντζαράκης-Λυκούδης, Σταύρος Αλευράς, Γεώργιος Μαρούλης, Γεράσιμος Κούπας, ο οποίος αργότερα θα κατεβεί στο Αιγαίο και θα συμμετάσχει σε θαλασσινές επιχειρήσεις με τους ναυμάχους Αποστόλη και τον Παπανικολή, και άλλοι.
Συγκροτείται ο Ιερός Λόχος αποτελούμενος από 500 σπουδαστές. Στις 4 Μαρτίου οι Έλληνες ναυτικοί κυριεύουν και εξοπλίζουν 15 πλοία, ενώ στις 17 Μαρτίου ο Υψηλάντης υψώνει τη σημαία στο Βουκουρέστι, αντιμετωπίζοντας το στρατό τριών πασάδων στο Γαλάτσι, το Δραγατσάνι, τη Σλατίνα, το Σκουλένι και το Σέκο (Γεωργάκης Ολύμπιος και Ιωάννης Φαρμάκης). Ο στρατός του Υψηλάντη καταστράφηκε στη μάχη του Δραγατσανίου στις 7 Ιουνίου 1821 και υποχώρησε προς τα αυστριακά σύνορα. Ο Υψηλάντης παραδόθηκε στους Αυστριακούς, φυλακίστηκε και απελευθερώθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1827Στον Ιερό Λόχο συμμετέχουν αρκετοί Κεφαλλονίτες νέοι, οι οποίοι θα πάρουν “το βάπτισμα τους πυρός” στο Δραγατσάνι και κάποιοι άλλοι μετά θα πολεμήσουν στο Σκουλένι ή στο μοναστήρι του Σέκκου οπως ο Σπαρτινός , Παναγής Πανάς . Πολέμησαν ηρωικά ο Σπυρίδων Βουτσινάς, ο Σπυρίδων Δρακούλης, ο Λουκάς Βαλσαμάκης, από τους πρώτους νεκρούς στη μάχη του Δραγατσανιού, οι Αναστάσιος και Νικόλαος Ιγγλέσης, ο Δημήτριος Χοϊδάς, που μετά από αιχμαλωσία και δίχρονη φυλάκιση στην Κων/πολη κατέβηκε στην Ελλάδα και συνέχισε τον αγώνα, ο Ιωάννης Κουντούρης, ο Γεράσιμος Ορφανός, που μετά την ήττα του κινήματος παραδόθηκε μαζί με τον Αλ. Υψηλάντη στις αυστριακές αρχές, ο Γεώργιος Τυπάλδος Κοζάκης, που μετά την αποτυχία του κινήματος κατέβηκε στην Ελλάδα, πήρε μέρος σε αρκετές επιχειρήσεις, αλλά λόγω ασθένειας αποσύρθηκε από τα πεδία των μαχών και επέστρεψε στη Μολδοβλαχία βοηθώντας τον Αγώνα με την πένα του και τη συγκέντρωση χρημάτων και δεκάδες άλλοι.
Σε μια από τις πρώτες μάχες ο Κεφαλλονίτης πλοίαρχος και μέλος της Φιλικής Εταιρείας ο Ανδρέας Σφαέλος μαζί με τους συμπατριώτες κατατροπώνουν δύο φορές τα τουρκικά καράβια στον Προύθο. Στις 7 Μαρτίου 1821 δεκατρία επτανησιακά πλοία με επικεφαλής τον Κεφαλλονίτη πλοίαρχο Ανδρέα Σφαέλο επιτέθηκαν και κατέλαβαν μέσα στα νερά του ποταμού Προύθου δέκα οθωμανικά εμπορικά πλοία, που κατευθύνονταν μέσω του Δούναβη στο Γαλάτσι. Αλλά και τις επόμενες μέρες κατέλαβαν κι άλλο εχθρικό πλοίο.
Έτσι, η πρώτη σύγκρουση της Επανάστασης του 1821 στο υγρό στοιχείο έγινε στον Προύθο με επικεφαλής τον Κεφαλλονίτη πλοίαρχο Ανδρέα Σφαέλο Η νίκη κατά την ναυμαχία αυτή ενθουσίασε τόσο τον Αλέξανδρο Υψηλάντη που ανέθεσε επίσημα στο Σφαέλο τη συγκρότηση του πρώτου επαναστατικού στολίσκου, ώστε να θεωρείται αυτός ο κεφαλλονίτης πρώτος ναύαρχος του αγώνα.
03.5.2.-Η έναρξη τη Επανάστασης
Από τον φθινόπωρο του 1820 είχε καταστρωθεί από την Φιλική Εταιρία το σχέδιο της κήρυξης της Επανάστασης, με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη να ορίζει ημέρα έναρξης της επανάστασης την 25η Μαρτίου « ημέραν του Ευαγγελισμού, ως ευαγγελιζομένην την πολιτικήν λύτρωσιν του ελληνικού έθνους».
Στα τέλη του Γενάρη του 1821 στην Αγία Μαύρα (Λευκάδα), με υπόδειξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη έγινε μια αποφασιστική σύσκεψη για την επανάσταση της Στερεάς Ελλάδας, στην οποία συμμετείχαν, ο Γ. Καραϊσκάκης, ο Οδ. Ανδρούτσος, ο Δημ. Μακρής, ο Γεώργ. Τσόγκας, ο Γ. Βαρνακιώτης, ο Ν. Στορνάρης, ο Δ. Κοντογιάννης, ο Πανουργιάς, ο απεσταλμένος των Πελοποννησίων Κυριακούλης Μαυρομιχάλης και ο εκπρόσωπος των νησιών ο Υδραίος Γιακουμάκης Τομπάζης. Στους οπλαρχηγούς ανακοινώθηκε ότι η ημερομηνία έναρξης της επανάστασης ορίστηκε για τις 25 του Μάρτη και ανατίθεται η εξέγερση της Ανατολικής Στερεάς στον Οδυσσέα Ανδρούτσο και τον Πανουργιά και της Δυτικής Στερεάς στο Βαρνακιώτη και στον Τσόγκα. Έτσι άρχισαν οι κατάλληλες προετοιμασίες ώστε να είναι όλα έτοιμα την μέρα που είχε ορισθεί.
Η ΣΗΜΑΙΑ ΤΟΥ ΛΟΝΤΟΥ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΝΑ ΣΤΟ ΛΑΛΑ
03.5.3. Η ΕΚΡΗΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
Στις 23 Μαρτίου1821 , ο Ανδρέας Λόντος, ύψωσε στην πόλη του Αιγίου την πρώτη ελληνική επαναστατική σημαία, που είχε κόκκινο χρώμα κι ένα μαύρο σταυρό στη μέση. Στην Πάτρα, στο μεταξύ, ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων (23 Μαρτίου). Την επόμενη οι Τούρκοι κλείστηκαν στο κάστρο της πόλης, ενώ στην Πάτρα κατέφθαναν Έλληνες από τα γύρω χωριά.
Στις 25 Μαρτίου, έφτασαν από τα Νεζερά στην πρωτεύουσα της Αχαΐας, ο Α. Ζαΐμης και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός με 500 άνδρες, ο Α. Λόντος με 400 άνδρες από το Αίγιο, ο Μπενιζέλος Ρούφος, ο Κερνίκης Προκόπιος κ.ά. Στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου, παρά τους κανονιοβολισμούς των Τούρκων, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός (το κοσμικό όνομα του οποίου ήταν Γεώργιος Γκόζιας, και καταγόταν απ’ τη Δημητσάνα), έστησε τον Σταυρό στον οποίο ορκίστηκαν οι αγωνιστές: «Ελευθερία ή Θάνατος». Μέ την έκρηξη της Επανάστασης στην Πάτρα, «οι Επτανήσιοι», καθώς γράφει ό ιστορικός τής Ελληνικής ‘Επανάστασης Σπυρίδων Τρικούπης, «εκ των οποίων πολλοί Φιλικοί…, ώπλίσθησαν εις διάφορα μέρη των Πατρών και συνεκεντρώθησαν εις το Τάσι, όπου συνήθως συνηθροίζοντο οί Τούρκοι. Εκεί συνεκρούσθησαν πρώτη φοράν και έσκοτώθη ό Κεφαλλήν Βασίλης Όρκουλάτος»
Στην επανάσταση της Πάτρας οι Τούρκοι απάντησαν με σφαγές άγριες! Στην περίσταση εκείνη τα Επτάνησα, και μάλιστα ή Ζάκυνθος, έγιναν το καταφύγιο της προσφυγιάς. Ή παρουσία τού πόνου των καταδιωγμένων θέριεψε τον πόθο για την προσφορά της βοήθειας. Καθώς γράφει ό Λεωνίδας Ζώης: «Ενθουσιασμός φλογώδης κατέλαβε τα Επτάνησα, κατά χιλιάδας δε σπεύδουν εις τα πεδία τών μαχών παρά τας αύστηράς απαγορεύσεις της Άγγλοϊονίου Κυβερνήσεως»
Η είδηση για την επανάσταση στην Πάτρα την 25 Μαρτίου (6 Απριλ. Ν.Ημ.) 1821, στη γαλλική εφημερίδα Courrier de l’ Ain, 29-5-1821
03.5.4.-Η ΕΝ ΛΑΛΑ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ
Τις 3 Απριλίου του 1821 οι Λαλαίοι Τουρκαλβανοί λεηλάτησαν τον Πύργο. Την ίδια τύχη είχε στης 24 Απρίλη και η Αγουλινίτσα, ενώ λίγο αργότερα σε φονική μάχη στο Σμίλα σκοτώθηκε ο υπερασπιστής του Πύργου, Βιλαέτης. Ο Π. Πατρών Γερμανός στέλνει γράμμα στον Μεταξά, με το οποίο τον παρακινεί να σπεύσει σε βοήθεια με ένοπλους άνδρες και πολεμοφόδια, αφού υπάρχει κατεπείγουσα η ανάγκη “οπλοφόρου δυνάμεως των μεγαθύμων Κεφαλλήνων”. Όπως αναφέρει ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ Δ. ΤΖΟΥΓΑΝΑΤΟΣ «ΟΙ ΕΠΤΑΝΗΣΙΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΛΑΛΑ» «Ό πρώτος πού κατάφερε να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να διαφύγει από την Κεφαλονιά στα τέλη ‘Απριλίου «μετά 100 Κεφαλλήνων, τους οποίους ώπλισε δι’ ιδίας δαπανάς», ήταν ό εμποροπλοίαρχος Εύαγγέλης Πάνας, πού ήταν μυημένος στή Φιλική Εταιρεία. «Εφερε μαζί του στο στρατόπεδο και δυο σιδερένια κανόνια.Αλλά δισεπίλυτο ήταν τό πρόβλημα διαφυγής για τους άλλους, πού είχαν συγκεντρωθεί στ’ ‘Αργοστόλι. Πώς θα μπορούσαν να ξεφύγουν την εντατική παρακολούθηση τών οργάνων του τοποτηρητή συνταγματάρχη Travers; Στην κρίσιμη εκείνη στιγμή πολύτιμος στάθηκε βοηθός ό ιεράρχης της Κεφαλονιάς και μεγάλος πατριώτης Άγαθάγγελος Τυπάλδος Κοζάκης.Ό υπέροχος εκείνος δεσπότης σέ συνεργασία με τον Κων. Μεταξά επινόησαν τέχνασμα, πού είχε σαν αποτέλεσμα να διαφύγει από την Κεφαλονιά ολόκληρο το οργανωμένο εκστρατευτικό σώμα. Διαδόθηκε πώς άλγερίνικο καράβι με πρόσφυγες από το Μόριά κινδύνευε στις Στροφάδες κι ήταν ανάγκη επείγουσα να φροντίσουν για τη σωτηρία τους. Σύμφωνα με άλλη παράδοση τούρκικα καράβια διαδόθηκε πώς είχαν πιάσει αιχμάλωτους Κεφαλλονίτες, πού κινδύνευαν σοβαρά. Ό λαός ξεσηκώθηκε και παρακάλεσε το δεσπότη «να δεηθή υπέρ των κινδυνευόντων αδελφών» και να παρουσιασθεί στον Travers παρακαλώντας τον να δώσει άδεια να φύγουν μερικά καράβια μέ ένοπλους για τή σωτηρία των αιχμαλώτων. Ό δεσπότης πρόθυμα ικανοποίησε τό λαϊκό αίτημα και παρακάλεσε με προσωπική του ευθύνη «τον δύσκαμπτον και συνετόν «Αγγλον να έπιτραπή ό απόπλους».Μόλις δόθηκε ή άδεια, αμέσως τό ‘Αργοστόλι «μετεβλήθη εις στρατόπεδον… Συνελέγησαν περί τους 360 οπλοφόροι εκ διαφόρων της νήσου μερών και τό σώμα τούτο έπεβιβάσθη επί του πλοίου τών αδελφών Γερασίμου και ‘Αναστασίου Φωκά, οπερ ούτοι φιλοτίμως άφιερώσαντες εις τον Ελληνικόν ‘Αγώνα ώπλισαν και ήτοίμασαν μέ πολεμοφόδια και τροφάς δι’ ιδίας των δαπάνης;. Τό πλοΊον, διευθυνόμενον παρά του ‘ΑναστασίουΦωκά, μετέφερεν εις Πελοπόννησον τους οπλοφόρους κατά τάς αρχάςΜαΐου 1821» Ή εκδίκηση του Travers και του αρμοστή ήταν αμείλικτη! Έπειτα από πρόχειρη ανάκριση ô Travers καθαίρεσε τον δεσπότη και μέ ειδική κανονιοφόρο τον έστειλε στην Κέρκυρα, «όπου σκαιώς υβρισθείς ύπό του Μαίτλανδ κατεδικάσθη εις ύπερορίαν »
Ενάντια σε αυτή τη μάστιγα της Πελοποννήσου, ήλθαν οι Επτανήσιοι και ιδιαίτερα οι Κεφαλλήνες. Ένα επίλεκτο σώμα αποβιβάστηκε στη Γλαρέντζα και στις 20 του Μάη ενώθηκε με Ζακυνθίους στον Πύργο και Ηλείους. Ήταν 400 Επτανήσιοι και 700 Ηλείοι υπό το Σισίνη. Παράλληλα 600 Γορτύνιοι υπό τον Πλαπούτα, 600 Ολύμπιοι υπό τον Τζανέτο Χριστόπουλο και 250 Τριφύλιοι με το Μέλιο στάλησαν από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ώστε να κοπεί η άνοδος των Λαλαίων στη Τρίπολη.
Στις 29 Μάη το σώμα των Κεφαλλήνων οργανωμένο με ευρωπαϊκή τάξη τακτικού στρατού και με Ηλείους έζωσε το Λάλα. Στη βοήθεια τους ήλθε και ο Φωτήλας με 400 Καλαβρυτινούς. Βλέποντας οι Λαλαίοι ότι έρχεται κίνδυνος πρώτοι όρμησαν στη μάχη, αλλά μετά ο από επτάωρη σύγκρουση υποχώρησαν. Ωστόσο η μάχη αυτή ήταν η πρώτη πολεμική προσβολή ενάντια στους Λαλαίους, που άρχισαν να νιώθουν ότι δεν είναι ανίκητοι. Επίσης ενισχύθηκε το ηθικό των Ελλήνων. Τότε όλα αυτά τα στρατεύματα κατέλαβαν το Πούσι (9 και 13 Ιουνίου 1821).
Με τη συνδρομή και αυταπάρνηση των Επτανησίων, ιδίως των Κεφαλλήνων με αρχηγούς τον Ευαγγέλη Πανά και τον Ανδρέα και Κωνσταντίνο Μεταξά και τον Γεράσιμο Φωκά, η τελική μάχη που έγινε εκεί στο Πούσι ενάντια στον εχθρό κρίθηκε υπέρ των Ελλήνων, την τελευταία στιγμή, λόγω που οι Κεφαλλήνες δεν υπεχώρησαν και σθεναρά όρμισαν εμψυχώνοντας και τους υπόλοιπους Έλληνες.
Οι Λαλαίοι φοβούμενοι για το τι θα επακολουθούσε, κάλεσαν για βοήθεια τον Γιουσούφ πασά της Πάτρας, που έσπευσε στις 20 Ιουνίου 600 πεζούς και 300 ιππείς να βοηθήσει. Στις 22 Ιουνίου άρχισε η μάχη. Ο Γιουσούφ προσέβαλε τους Έλληνες με τέσσερις εφόδους χωρίς αποτέλεσμα…Ο Ανδρέας Μεταξάς με τα πυροβόλα του Πανά βοήθησε στην επιτυχή έκβαση της μάχης. Οι Λαλαίοι Τουρκαλβανοί υποχώρησαν προτροπάδην και διελύθηκαν. Οι Έλληνες πυρπόλησαν τα 1000 σπίτια στο Λάλα, που τα βρήκαν έρημα. Το φοβερό ορμητήριο των τυράννων είχε μεταβληθεί σε στάχτη. Είναι σπουδαία η φράση του Πανά, που με αυτή ενθάρρυνε τους πολεμιστές του .
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ
Αρχηγοί: Κων/νος Μεταξάς , Ανδρέας Μεταξάς , Ευ. Πανάς, Γερ. Φωκάς. Ο Κωνσταντίνος Μεταξάς στο βιβλίο του “ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΕΚ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ” “ΕΚΔ ΒΕΡΓΙΝΑ” αναφέρει ότι ο Ευαγγέλης Πανάς ήτο εμποροπλοίαρχος, ήτο μέλος της Φιλικής Εταιρίας ,πρώτος αναχώρησε με 100 οπλοφόρους για την επαναστατημένη Πελοπόννησο με δυο κανόνια και τους όπλισε με δικές του δαπάνες και το μετέφερε με το πλοίο του. Ο Πανάς υπογράφει ως συναρχηγός της κατά Λαλαίων εκστρατείας στην σχετική διακήρυξη. Κατά τη μάχη του Λάλα ο Πανάς και Σπάρτινός Ονούφριος Λυκιαρδόπουλος ήταν υπεύθυνοι του πυροβολικού.
Στις 18/7/1821 οι Άγγλοι δήμευσαν την περιουσία του Πανά σε εκδίκηση για την δράση του. Στις 16 Ιουνίου 1821, οι αρχιστράτηγοι της πολιορκίας του Λάλα, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Δημητράκης Πλαπούτας, Γεώργιος Σισίνης και Παναγιώτης Φωτήλας, ευρισκόμενοι στη Δίβρη, υπέγραψαν μία βεβαίωση με την οποίαν βεβαίωναν ότι ο καπετάν Ευάγγελος Πανάς από την Κεφαλλονιά έλαβε μέρος στις μάχες που διεξήχθηκαν εναντίον των Λαλαίων εχθρών δείχνοντας ανδρεία και φρόνηση. Αυτός είχε μαζί του δύο κανόνια και εκατόν τριάντα έμπειρους Κεφαλλονίτες πολεμιστές τους οποίους συγκέντρωσε στη περιοχή του Λάλα με δικά του έξοδα. Στην πρώτη μάχη και στη δεύτερη ένας μόνον στρατιώτης του θανατώθηκε και ένας τραυματίστηκε στην τρίτη όμως, πέντε θανατώθηκαν και δώδεκα τραυματίστηκαν μεταξύ των οποίων και ο ίδιος. Στις 31-5-1822 εδόθη ο βαθμός της χιλιαρχίας στον Ευάγγελο Πανά, όπως προκύπτει από έγγραφο των Αρχείων της Παλιγγενεσίας Βουλής.
Η βεβαίωση υφίσταται στα αρχεία της ελληνικής παλιγγενεσίας της Βουλής.
Η επιτυχία στο Λάλα είναι η δεύτερη στρατηγικής σημασίας νίκη μετά το Βαλτέτσι. Από τους νεκρούς Κεφαλλονίτες αναφέρουμε μόνο το 19χρονο Γεώργιο Μαρίνου Πανά , που έπεσε στη συμπλοκή στον Άγιο Σώστη Ηλείας….κι΄ενα δημοτικό τραγούδι…
“Τί έχεις καϋμένε κόρακα που σκούζεις και φωνάζεις;
Μη δε διψάς για αίματα για Τούρκικα κεφάλια;
Σαν δε διψάς για αίματα για Τούρκικα κεφάλια,
πέρασε από του Μπαστηρά και από το πέρα Λάλα,
να δης κορμιά πως κείτονται, κορμιά δίχως κεφάλια,
Κι εκεί ν’ ακούσεις κλάματα, Τούρκικα μοιρολόγια,
Κλαίνε μανάδες για παιδιά, γυναίκες για τους άντρες…”
03.5.5.-ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΤΩΝ
Θα ήταν, ωστόσο, παράδοξο, αν οι Κεφαλλονίτες, κατεξοχήν άνθρωποι της θάλασσας, δεν είχαν τη συνεισφορά τους στις θαλασσινές συγκρούσεις του ΄21. Αν και η μέχρι τώρα έρευνα δεν έχει προχωρήσει σε βάθος, τα μέχρι τώρα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: Οι Κεφαλλονίτες έχουν την “πρωτιά” στις θαλασσινές ένοπλες συγκρούσεις με τους Τούρκους. Με τη λαμπρή παρουσία του Αλ. Υψηλάντη, πραγματοποιείται στις 7 του Μάρτη 1821 η πρώτη νικηφόρα ναυμαχία στον ποταμό Προύθο. Από τους πρωταγωνιστές στις θαλάσσιες επιχειρήσεις αναφέρουμε: Πέτρος και Μαρίνος Πανάς, Ονούφριος Πανάς.
04.5.6.-Ο ΠΑΞΙΝΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΕΜΟΓΙΑΝΝΗΣ
Τα πλοία των Ελλήνων επαναστατών με τον περιορισμένο οπλισμό, δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν σε κανονική ναυμαχία τα πλοία γραμμής του οθωμανικού στόλου με τις δύο ή τρεις σειρές κανονιών. Οι αγωνιστές ουσιαστικά αντιπαράθεσαν στα μεγάλα πολεμικά τα πυρπολικά ή μπουρλότα, με τα οποία προκαλούσαν σοβαρές ζημιές και τρομοκρατούσαν τους αντιπάλους τους. Επρόκειτο για μικρά σκάφη, γεμάτα με εκρηκτικά υλικά, που τα άναβαν και στη συνέχεια τα έσπρωχναν προς τα εχθρικά καράβια για να τα κάψουν. Κατά την Επανάσταση του 1821, οι Έλληνες ναυτικοί τελειοποίησαν την κατασκευή των πυρπολικών και τα επάνδρωσαν με ριψοκίνδυνους εθελοντές, τους μπουρλοτιέρηδες. Στην αρχή το πυρπολικό πλησίαζε αθόρυβα το εχθρικό πλοίο τη νύχτα και το εμβόλιζε ή προσδενόταν επάνω του με γάντζους. Κατόπιν οι μπουρλοτιέρηδες το εγκατέλειπαν, ενώ ο κυβερνήτης έφευγε τελευταίος ανάβοντας το φιτίλι με δαυλό. Αργότερα τα πυρπολικά χρησιμοποιήθηκαν και κατά τη διάρκεια της ημέρας σε ναυμαχίες. Συνήθως προπορεύονταν από τον υπόλοιπο στόλο, επέλεγαν το στόχο τους και πραγματοποιούσαν επιθέσεις με ελιγμούς. Η εμφάνισή τους προκαλούσε τρόμο στα εχθρικά καράβια. Από τις 59 συνολικά επιχειρήσεις πυρπόλησης, οι 39 είχαν επιτυχία.
Ο ΠΑΞΙΝΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΕΜΟΓΙΑΝΝΗΣ (Παξοί, 1798 – Ναύπακτος, 1821) από τον πρώτο χρόνο της επανάστασης βρίσκεται στο πλήρωμα του πλοίου της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας και την νύχτα τις 10 Ιουνίου 1821, προσπαθώντας, με το πυρπολικό να κάψει τουρκικό πλοίο, προ της Ναυπάκτου, συνελήφθη, σουβλίστηκε και κρεμάστηκε στο κάστρο για παραδειγματισμό. Στη βάση του αδριάντος του στους Παξούς, είναι χαραγμένο το στερνό τραγούδι του, που το πήραν τα κύματα και τόριξαν στις ακτές των Παξών, παρηγοριά, στη γλυκειά αρραβωνιαστικιά του, Κωνσταντίνα Λέκκα.
«Ελευθεριά ζητάτε μωρ’ αδέλφια
κι εγώ δια την πίστη μου, θέλ’ αποθάνω πρώτος,
για τη γλυκειά πατρίδα μας,
αν δεν καεί ο φλόκος»
04.5.7.-ΟΙ ΜΑΧΕΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ
Εκατόν σαράντα πολίτες όλων των Ιονίων νήσων υπό τον Ιθακήσιο Σπύρο Δρακούλη πέφτουν με τον Ιερό Λόχο στην περίφημη μάχη του Δραγατσανίου (7 Ιουνίου 1821)• Τάγμα Λευκαδίων και Ζακυνθίων υπό τον Κατσαρό αντιμετωπίζει με γενναιότητα τον Κιουταχή τον Αύγουστο του 1822 στον Αετό της Αιτωλοακαρνανίας• Κεφαλλήνες και Ζακύνθιοι υπό τον Βαγγέλη Λιβαδά και τον Νικόλαο Γερακάρη μάχονται σ’ όλες τις μάχες γύρω από την Πέτρα. Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης, ο οποίος είχε διαπεραιωθεί με μικρό ιστιοφόρο από τους Παξούς στην αγωνιζόμενη Ζάκυνθο και συνοδευόταν από μια ομάδα Επτανησίων στη μάχη της Γράνας, τον Αύγουστο του 1821, έγραφε αργότερα στα απομνημονεύματά του ότι οι Επτανήσιοι μάχονταν ηρωικά και πυροβολούσαν όρθιοι σαρκάζοντας τον εχθρό. Ένα άλλο στρατιωτικό σώμα Κεφαλλονιτών και άλλων Επτανησίων υπό το Γεώργιο Τυπάλδο Κοζάκη, το Σπ. Αμπατιέλο και τον Ευ. Πανά παίρνει δραστήριο μέρος στην πολιορκία και την παράδοση του Νεόκαστρου τον Αύγουστο του 1821.
Ο Ε.Πανάς παίρνει μέρος στην απόκρουση στη Ιμπραήμ .
Στην μάχη στο Πέτα, τον Ιούλιο του 1822, αρκετοί ήσαν οι νεκροί και οι τραυματίες από τους 200 περίπου Κεφαλλονίτες που συμμετείχαν με αρχηγό το Σπ. Πανά Ο Σπ.Πανάς επικεφαλής τάγματος Κεφαλλήνων το 1823 μεταβαίνει στο Μεσολογγι.
Το 1823 η επαναστατική κυβέρνηση αναθέτει την φύλαξη του Ναυπλίου στον Ευάγγελο Ποταμιάνο και στον Ηλία Πανά. Τον τελευταίο μαζί με το Γερ. Μουσούρη θα τον συναντήσουμε στις συμπλοκές έξω από το πoλιορκούμενο από τους Τούρκους Μεσολόγγι
Το 1827 ο Δανιήλ Πανάς αναλαμβανει επικεφαλής στρατιωτικού σώματος ,υπο τον Θ.Κολοκοτρώνη στην Πελοπόννησο και στον Ωρωπό.
Ο Σφαέλος Ανδρέας, Από την Εικοσιμία. Κεφαλλονίτης της διασποράς ενταγμένος στην Φιλική Εταιρεία. Έλαβε μέρος στην επανάσταση των Ηγεμονιών. Εμπειρότατος ναυτικός διοικεί στόλο 13 πλοίων, που τα περισσότερα τα είχε αρπάξει από τους Τούρκους. Προσβάλει τον εχθρό στο Γαλάτσι και αφού διέσπασε τις Τουρκικές γραμμές με τέσσερα πλοία αποσύρεται στο ποταμό Προύθο.
05.5.8.-Η ΛΕΥΚΑΔΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ
Οι Λευκαδίτες αγωνιστές
Λευκαδίτες αγωνίστηκαν παντού, σε ολόκληρη την εξεγερμένη Χώρα. Όλοι πολέμησαν σε δοξασμένα πεδία μαχών κατά την διάρκεια του Αγώνα: «στο Μανιάκι με τον Παπαφλέσσα, στο Πέτα με τον Νόρμα και τον Σανταρόζα, στο Δραγατσάνι με τους Ιερολοχίτες, στο Σκουλένι δίπλα στον Αθανάσιο Καρπενησιώτη, στο Μεσολόγγι με τους αθανάτους». Πολλοί ξεχώρισαν ως αρχηγοί ένοπλων τμημάτων: ο Θεοφύλακτος Ψιλιανός, ο Στυλιανός Πάκμωρ, ο Σπυρίδων Μεταξάς, ο Πέτρος Σικελιανός, ο στρατηγός Δημοτσέλιος από το Μεγανήσι, ο Απόστολος Σταύρακας – Πανάδας (κατά τον Ροντογιάννη, «ίσως η ηρωικότερη μορφή που έδωκε η Λευκάδα στον Αγώνα»), ο παπα – Γιάννης Σούνδιας, χιλίαρχος Μάρκος Γκίλλης και τέλος, ο γιατρός Πέτρος Στεφανίτσης, ο πρώτος που μαγείρεψε… σκύλο με λάδι για φαγητό στο Μεσολόγγι, όπως ο Κασομούλης μαρτυρεί, και για τον οποίο είπε ο Νότης Μπότσαρης: «Ιδού ο αξιώτερος όλων. Αυτός έκαμε όσα δεν εκάμαμε όλοι εμείς, επολέμα και ιάτρευε».
05.5.9.-Ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΡΩΜΑΣ
Ο Διονύσιος Ρώμας γεννήθηκε περίπου το 1771. Γιος του Γεωργίου και της Διαμαντίνας Καπνίση. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Ζάκυνθο όπου και τελείωσε τις δημόσιες σπουδές του. Στη συνέχεια έφυγε στην Πάδοβα όπου σπούδασε νομικά. Με την επιστροφή του στη Ζάκυνθο, ο νεαρός Ρώμας, ασχολείται με τη νομική. Όμως ο νους του έχει αρχίσει να περιστρέφεται γύρω από τη μαύρη σκλαβιά, που από χρόνια πολλά σκεπάζει την Ελλάδα και παρακολουθεί τις κάποιες κινήσεις αγώνων που έχουν αρχίσει να διαφαίνονται, για την απελευθέρωσή της.
Το 1794 θα διαδεχθεί τον πατέρα του στη θέση του Γενικού Προξένου της Βενετίας στο Μωριά αλλά και στη Ρούμελη. Από αυτή τη θέση και από το μέρος του Μωριά που βρισκόταν του δόθηκε η ευκαιρία να συνδεθεί και να έχει σχέσεις με τους πλέον εξέχοντες προκρίτους, τον Νοταρά, τον Μαυρομιχάλη, τον Δεληγιάννη, τον Ζαΐμη, τον Λόντο αλλά και με πολλούς οπλαρχηγούς. Η πολιτική καριέρα του θα αρχίσει το 1803 όταν θα εκλεγεί μέλος της Συντακτικής Επιτροπής για την ψήφιση του Επτανησιακού Συντάγματος, ενώ τρία χρόνια αργότερα θα διοριστεί στη θέση του Πρύτανη της Κέρκυρας από την οποία θέση θα διαχειριστεί τις υποθέσεις των νησιών με παραδειγματική ευθύνη.
Το 1809 θα εκλεγεί γερουσιαστής.
Το 1810 γεννιέται στο Παρίσι ο γιος του Ναπολέοντας του Α! Μετέπειτα βασιλιάς της Ιταλίας. Ο Διονύσιος Ρώμας θα ηγηθεί αντιπροσωπείας των Ιονίων Νήσων και μαζί με τους Μ. Μεταξά, Ε. Θεοτόκη, Σπ. Κοντό, Σ. Χαλκιόπουλο και άλλους θα βρεθούν στο Παρίσι για να χαιρετίσουν τη γέννηση του γιου του Ναπολέοντα. Εκεί στο Παρίσι, ο Ναπολέων θα παρασημοφορήσει τον Ρώμα με το Παράσημο της Λεγεώνος της τιμής.
.Θα συγκρουστεί το 1816 με τον Ύπατο Αρμοστή των Ιονίων Νήσων, Θ. Μαίτλαντ ο οποίος επέβαλε στα νησιά απολυταρχικό καθεστώς. Και θα εγκαταλείψει την Κέρκυρα για να εγκατασταθεί στη Ζάκυνθο, από όπου θα αρχίσει την πνευματική και πατριωτική του δράση. Από τον Αριστείδη Παπά θα μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία τον Απρίλη του 1819 και θα μετατρέψει το αρχοντικό του σε τόπο συνάντησης των αγωνιστών της Επανάστασης, από όπου θα περάσουν σχεδόν όλοι οι μεγάλοι οπλαρχηγοί, ανάμεσα στους οποίους και ο Κολοκοτρώνης. Μαζί με τον Κολοκοτρώνη θα συναντηθούν με τον Γάλλο στρατηγό Δανζελώ στον οποίον θα αναπτύξουν τα σχέδια της Ελληνικής Επανάστασης.
Το 1820 αγγλικό στρατιωτικό άγημα απέκλεισε το αρχοντικό του Ρώμα με σκοπό την ανακάλυψη μυστικών πατριωτικών εγγράφων, ενώ ο Ρώμας δικαιολογήθηκε στον τοποτηρητή Ross, τέκτονα χαμηλότερου βαθμού, ότι επρόκειτο για τεκτονικά έγγραφα και έτσι σταμάτησε κάθε ενέργεια. Παρ’ όλα αυτά για να αποφύγει την καταδίωξη των Άγγλων και τη φυλάκιση, ο Δ. Ρώμας κατέφυγε στη Βενετία, όπου παρέμεινε για τέσσερα χρόνια.
Επιστρέφοντας το 1824 θα ιδρύσει την Επιτροπή Ζακύνθου με σκοπό την οικονομική και πολιτική ενίσχυση του αγώνα. Διέθεσε μεγάλο μέρος από την περιουσία του για την αγορά πολεμοφοδίων τα οποία εστάλησαν στους αγωνιζόμενους Έλληνες.
Το 1833 βρέθηκε στο Ναύπλιο για την υποδοχή του Όθωνα. Όμως κάποια χρόνια αργότερα μαζί με τον Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα κατηγορήθηκε για συνωμοσία εναντίον του Όθωνα αλλά αθωώθηκε και μάλιστα ο Όθωνας τον τίμησε με το ανώτερο παράσημο του Ταξιάρχη του Σωτήρος και τον ονόμασε Σύμβουλο της Επικρατείας. Ο Διονύσης Ρώμας ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του στην υπόθεση του Αγώνα και πέθανε σχεδόν φτωχός.
06.-ΕΠΙΛΟΓΟΣ
200 ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΥΤΕΡΟΙ.
Είναι 2ΟΟ χρόνια από το μεγάλο γεγονός της Εθνικής Επανάστασης του 1821 που γιορτάζει το Ελληνικό Έθνος με τόση κατάνυξη, έπειτα από τόσα αίματα αλλά και με δάκρυα στα μάτια. Σήμερα δεν υπάρχει σκέψη ελληνική που μην βλέπει το γεγονός αυτό σαν κάτι το απίστευτο, σαν κάτι που δεν το έκαμαν κοινοί άνθρωποι του σήμερα, αλλά άνθρωποι που πήραν τ’ άρματα να πολεμήσουν και όπως ο μέγας αγωνιστής Ι. Μακρυγιάννης καταθέτει: «…η τυραγνία των Τούρκων – την δοκιμάσαμε τόσα χρόνια – δεν υποφέρονταν πλέον. και δι’ αυτήνη την τυραγνία, οπού δεν ορίζαμεν ούτε βιόν ούτε τιμή ούτε ζωή (ξέραμεν κι’ ότ’ ήμασταν ολίγοι και χωρίς τα’ αναγκαία του πολέμου) αποφασίσαμεν να σηκώσομεν άρματα εναντίον της τυραγνίας. είτε θάνατος είτε λευτεριά».
Στη διάρκεια του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, οι Εθνικές Συνελεύσεις των επαναστατημένων Ελλήνων υιοθέτησαν τρία συνταγματικά κείμενα (1822, 1823, 1827). Αυτά τα Συντάγματα ήταν επηρεασμένα από τα γαλλικά Συντάγματα του 1793 και 1795, τη Γαλλική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη, το συνταγματικό σχεδίασμα του Ρήγα Βελεστινλή (1797) και τα τρία Συντάγματα των Ιονίων Νήσων. Όλα τα Συντάγματα της Εθνεγερσίας διακήρυσσαν το δημοκρατικό χαρακτήρα του πολιτεύματος και περιείχαν προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Το 1821 είναι η μοναδική εθνική ώρα που ξέφυγε απ’ τα μέτρα και έφερε με ποταμούς αιμάτων και θυσιών την πολυπόθητη λευτεριά αλλά και ένα κράτος που έμαθε να παλεύει για την Ελευθερία. Η λευτεριά δεν μας χαρίσθηκε, κερδήθηκε με το γιαταγάνι του Έλληνα. Στα διακόσια χρόνια λευτεριάς πολλοί έπεσαν για την πατρίδα και για κρατήσουν το δέντρο της λευτεριάς που λάβαμε από τους πατέρες του 1821. Η ιστορική διαδρομή που άρχισε το 1821 κορυφώθηκε με τους πολέμους 1912-1922,με το 1940-1941 και την αλύγιστη εθνική αντίσταση απέναντί στον ολοκληρωτισμό.
Τα χρόνια πέρασαν και αίμα χύθηκε αρκετό για ποτίσει το δέντρο της ελευθερίας μας και οι θυσίες πολλές και ο πόλεμος μας άφησε για αρκετά χρόνια ήσυχους, όμως τώρα τα τύμπανα του πολέμου ηχούν και πάλι απειλητικά στην περιοχή μας.
Είναι κακό και μπορεί ν’ αποβεί ολέθριο ,ο λαός να μην ξέρει την αλήθεια. Ο Σολωμός δίνει το στίγμα της εγρήγορσης στην σημερινή κατάσταση « πάντ’ ανοιχτά, πάντ’ άγρυπνα, τα μάτια της ψυχής μου.». Η σημερινή δυσάρεστη πραγματικότητα είναι ότι ο Ελληνισμός 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 διατρέχει σοβαρότατους κινδύνους και άμεση και προφανέστατη απειλή για την εθνική του υπόσταση και τη ακεραιότητα του ελεύθερου Ελλαδικού και Κυπριακού χώρου.
Αυτή είναι η αγωνία του Έλληνα που βλέπει κι άλλα μαύρα σύννεφά να κρύβουν το γαλανό ουρανό του.
Σ’ αυτή την φοβερή κρίση που περνάμε, ένα πράγμα πρέπει να κάμουμε άμεσα ,το χρέος μας απέναντι στη ιστορία και στην μνήμη του 1821,να διαφυλάξουμε την εθνική ενότητα ως κόρη οφθαλμού και να μην ενδώσουμε στους όποιους κήρυκες του διχασμού, οι ανδρείοι γράφουν την ιστορία, πρέπει να δούμε τα πράγματα και να αποδείξουμε την αποφασιστικότητα μας στα πλαίσια του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Η μοναδική στρατηγική επιλογή της Ελλάδας βρίσκεται στα γνωστά μέχρι σήμερα καταφύγια της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και στην ενδυνάμωση της αμυντικής μας ασπίδας στον υπέρτατο βαθμό.
Αλήθεια θα πετύχουμε έστω τώρα να ξεφύγουμε, από την εθνική μας ασθένεια που φέρνει ο δικός μας διχασμός; ΟΙ Έλληνες γιορτάζουν τα 200 χρόνια από την Ανάσταση του Έθνους με αισιοδοξία και αποφασιστικότητα και ενότητα.
Ό διεθνής Ιστοριογράφος Άντον Πρόκες φον Όστεν (γερμ. Anton Graf Prokesch von Osten, 1795 – 1876), αυστριακός συγγραφεύς και γράφει : «’Αλλά μία αόρατος και μυστηριώδης δύναμις άνέτρεψε πάντας τούς aνθρωπίνους υπολογισμούς και ή ‘Ελλάς έσώθη, ή Ελλάς άνέστη».
Και είναι Θαύμα, όταν οι ολίγοι νικούν τούς πολλούς, ο! άοπλοι τούς ενόπλους, οι αδύνατοι τούς ισχυρούς, οι ασύντακτοι τούς συντεταγμένους, οι πιστοί τούς άπιστους.
Ας σταθούμε όλοι λίγες στιγμές όρθιοι και σιωπηλοί στην ιερή μνήμη των ηρώων που έπεσαν για την λευτεριά μας.
07.-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ι.ΚΕΦΑΛΛΗΝΕΣ ΜΑΧΗΤΕΣ
1.-Αμπατιέλος Σπυρίδων
Επικεφαλής Στρατιωτικού σώματος Κεφαλλονιτών μαζί με τους Γεώργιο Τυπάλδο-Κοζάκη, τον Ευάγγελο Πανά και τον Διον Ορφανό πήρε μέρος στην πολιορκία και παράδοση της Μονεμβασίας 23 Ιουνίου 1821 και του Νεοκάστρου 7 Αυγούστου 1821. Επίσης συμμετείχε στην πολιορκία της Ακρόπολης.
2.- Αλεξανδράτος Φωκάς. Καραβοκύρης από την Κεφαλλονιά. Προσέφερε πολλά στον Αγώνα και κυρίως χρήματα και πολεμοφόδια για τα διάφορα εκστρατευτικά σώματα που συγκρότησαν κατά καιρούς οι Κεφαλλονίτες.
3.- Αλεξανδράτος Νικόλαος. Καραβοκύρης από την Κεφαλλονιά. Προσέφερε χρήματα και πολεμοφόδια στον Αγώνα. 3. Παύλος. Καραβοκύρης από την Κεφαλλονιά. Έχει αναφερθεί για τον ίδιο ότι στις αρχές της Επανάστασης, με το ελαφρώς εξοπλισμένο πλοίο του και με πλήρωμα συμπατριώτες του, ξεκίνησε για να πάρει μέρος στον Αγώνα. Αναγκάστηκε όμως να επιστρέψει στη βάση του εξαιτίας ισχυρών αντίθετων ανέμων. Οι αγγλικές αρχές που είχαν πληροφορηθεί τις προθέσεις του διέταξαν την κατάσχεση του πλοίου. Αργότερα πολέμησε με τον Ιγγλέση στην Αθήνα και για ένα διάστημα κατατάχτηκε στον τακτικό στρατό. Μετά την απελευθέρωση υπηρέτησε σε διάφορες δημόσιες θέσεις. Αργότερα γύρισε στο νησί του και μαζί με τα αδέλφια του ασχολήθηκε με το εμπόριο.
4.Βαλιάνος Θεόδωρος
Κεφαλλονίτης γεννημένος στη Ρωσία. Λοχαγός του Ρωσικού στρατού και αγωνιστής στην Ελληνική επανάσταση. Συμμετέχει σαν εκπρόσωπος της Κεφαλλονιάς στην συνέλευση των Επτανησίων αγωνιστών στο Ναύπλιο στις 23 Ιουνίου 1926, για την συγκρότηση του Επτανησιακού Στρατιωτικού Σώματος.
5.-Βαλλιάνος Μεταξάς
Κεφαλλονίτης της διασποράς ενταγμένος στην Φιλική Εταιρεία που εκτός από τον εαυτό του παραχώρησε και το καράβι του στον αγώνα
6.-Βαλσαμάκης Δημήτριος. Φιλικός που καταγόταν από την Κεφαλλονιά. Κατηχήθηκε στη Φιλική Εταιρεία στην Κωνσταντινούπολη και πήρε μέρος στα επαναστατικά γεγονότα της Μολδοβλαχίας. Το 1823 ήρθε στην Ελλάδα και υπηρέτησε τον Αγώνα.
7.-Βαλσαμάκης Ιωάννης. Όταν άρχισε η Επανάσταση στρατολόγησε με δικά του χρήματα 27 συμπατριώτες του και πήρε μέρος στην πολιορκία της Τρίπολης. Πολέμησε μέχρι την απελευθέρωση.
8.-Βαλσαμάκης Λουκάς. Πλοίαρχος από την Κεφαλλονιά. Άφησε το πλοίο του στην Οδησσό και μαζί με τους ναύτες του ακολούθησε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στις ηγεμονίες. Ο Υψηλάντης τον διόρισε εκατόνταρχο στον Ιερό Λόχο. Μετά τη μάχη του Δραγατσανίου συμπολέμησε με τον Θανάση Καρπενησιώτη στο Σκουλένι, όπου και σκοτώθηκε.
9.-Βαλσαμάκης Σπύρος. Πλοίαρχος από την Κεφαλλονιά. Πολέμησε και στην ξηρά ως καπετάνιος. Το 1823, κυβερνούσε ένα βομβαρδιστικό πλοίο και ακολουθούσε το πλοίο που έφερνε στην Ελλάδα τον λόρδο Βύρωνα. Στο πλοίο του είχε τις αποσκευές, το τυπογραφείο και άλλα αντικείμενα που ανήκαν στον Βύρωνα. Η ταχύτητα όμως του πλοίου του ήταν μικρή και, μένοντας πίσω, πιάστηκε από μια τουρκική φρεγάτα. Ο Τούρκος κυβερνήτης, που λεγόταν Ζαχαριάς, διέταξε την αποκεφάλιση του Β. και το κάψιμο του πλοίου του. Όταν όμως ο Β. του θύμισε πως σε ένα ναυάγιο τον είχε σώσει, ο Ζαχαριάς του χάρισε τη ζωή του και ο Β. έφυγε με το πλοίο του για το Μεσολόγγι.
10.-Βλασόπουλος Ιωάννης
Ιθακήσιος Πρόξενος της Ρωσίας στην Πάτρα. Συμμετοχή στην Φιλική Εταιρεία.
11.-Βούρβαχης Διονύσιος
Από το Αργοστόλι. Συνταγματάρχης του Μ. Ναπολέοντα. Διοικητής τμήματος Κεφαλλήνων σκοτώθηκε σε μάχη με τους Τούρκους στο Καματερό Αττικής.
12.-Βουτσινάς Σπυρίδων
Συμμετοχή στον Ιερό Λόχο
13.-Γερακάρης Νικόλαος
Κεφαλλονίτης της Πάτρας. Φαρμακοποιός. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Μάρτη 1821 στην Πάτρα.
14.-Γερολυμάτος Δημήτριος
Κεφαλλονίτης της Πάτρας. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Μάρτη 1821 στην Πάτρα.
15.-Γκεντιλίνης Αναστάσιος
Κεφαλλονίτης της Πάτρας. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Μάρτη 1821 στην Πάτρα.
16.-Δελαδέτσιμας Δημήτριος
Συμμετοχή στην Φιλική Εταιρεία. Είχε αναλάβει την στήριξη των προσφύγων Σουλιωτών στο νησί.
17.-Δεστούνης Σπυρίδων
Πρόξενος της Ρωσίας στην Σμύρνη. Συμμετοχή στην Φιλική Εταιρεία.
18.-Δρακόπουλος Μενέλαος
Παίρνει μέρος στις μάχες του Χαϊδαρίου στις 5, 8 και 9 Αυγούστου 1826, κατά του Κιουταχή, με το Επτανησιακό σώμα. Συμμετέχει στην πολιορκία της Ακρόπολης. Σκοτώθηκε στο Καματερό Αττικής σε μάχη με τους Τούρκους.
19.-Δρακόπουλος Χαράλαμπος
Σκοτώθηκε στην καταστροφή στο Φάληρο τον Απρίλιο 1827
20.-Δρακόπουλος Σπυρίδων
Σκοτώθηκε στην καταστροφή στο Φάληρο τον Απρίλιο 1828
21.-Δρακούλης Σπυρίδων
Ιθακήσιος. Αξιωματικός του Ιερού Λόχου.
22.-Ευμορφόπουλος Διονύσιος
Ιθακήσιος. Έμπιστος συνεργάτης του Αλ. Υψηλάντη. Επίλεκτο μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Στάλθηκε στη Μάνη στον Πετρόμπεη σαν σύνδεσμος με την Φιλική Εταιρεία. Με τμήμα Κεφαλλήνων και Ιθακήσιων μαχητών βοηθά τον Κολοκοτρώνη στην άλωση της Τριπολιτσάς, συμμετέχει στο πολεμικό συμβούλιο στους Μύλους και παίρνει μέρος μαζί με τον Ανδρέα Μεταξά στη μάχη των Δερβενακίων 26-28 Ιουλίου 1822, που καταστράφηκε ο στρατός του Δράμαλη. Επίσης με το επίλεκτο τμήμα του ενισχύει στον Μαραθώνα τον Γκούρα που αγωνιζόταν κατά του Ομέρ πασά της Καρύστου και συντελεί στην καταστροφή του στις 5 & 6 Ιουλίου 1824 και τον Ιούνιο και Ιούλιο 1826 στην αντίσταση κατά του Κιουταχή στην Αθήνα.
23.- Ευαγγελινός Δημήτριος. Τραυματίστηκε σε κάποια συμπλοκή και κατέφυγε στην Κεφαλλονιά για θεραπεία. Εκεί τον συνέλαβε η αγγλική αστυνομία οδηγώντας τον στη φυλακή για δύο χρόνια. Όταν απελευθερώθηκε, πήγε στο Μεσολόγγι όπου σκοτώθηκε σε πολιορκία του.
24.- Ευαγγελινός Ευστάθιος. Αδελφός του προηγούμενου. Πήρε μέρος σε ναυτικές επιχειρήσεις του Αγώνα με το σκάφος του έως το 1823. Ναυάγησε στην Εύβοια και από τότε πολέμησε σε επιχειρήσεις της ξηράς.
25.-Ζωσίμου Παναγής
Συμμετείχε στη φρουρά της Ακρόπολης όπου και σκοτώθηκε σε συμπλοκή γύρω από αυτήν.
26.-Ιγγλέσης Αντώνιος (1764 – 1827). Αξιωματικός του ρωσικού στρατού επί Αικατερίνης της Μεγάλης.Πήρε μέρος στους αγώνες του Λάμπρου Κατσώνη. Επέστρεψε στη γαλλοκρατούμενη Κεφαλλονιά, διώχθηκε όμως από τους Γάλλους και κρύφτηκε στην ενδοχώρα της. Όταν κατέπλευσε ο τσαρικός στόλος στη Ζάκυνθο, ο Ι. κατέλυσε τις γαλλικές αρχές και ανέλαβε την προσωρινή διοίκηση της Κεφαλλονιάς στο όνομα των Ρώσων. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και, όταν ξέσπασε η Επανάσταση, πήρε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις της Τρίπολης και της Κορίνθου μαζί με τα παιδιά του. Γύρισε στην Κεφαλλονιά, όπου και πέθανε
Συμμετοχή στον Ιερό Λόχο
27.-Ιγγλέσης Νικόλαος
Συμμετοχή στον Ιερό Λόχο Διετέλεσε αξιωματικός του τακτικού στρατού και υπασπιστής του Δ. Υψηλάντη. Πήρε μέρος σε διάφορες επιχειρήσεις και στις ναυτικές εκστρατείες στη Σάμο και στη Χίο.
28.- Ιγγλέσης Δημήτριος. Πήρε μέρος σε διάφορες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Διετέλεσε αντισυνταγματάρχης του τακτικού στρατού και πρόεδρος στρατοδικείου.
29.- Ιγγλέσης Παναγής (1801 – Θήβα 1870). Γιος του Αντωνίου Ιγγλέση Αρχικά πολέμησε μαζί με τον πατέρα του και στη συνέχεια με τον Κριεζώτη στην Κάρυστο και τον Γεώργιο Καραϊσκάκη στην Αττική. Στις 24 Απριλίου 1827 τραυματίστηκε στη μάχη του Αναλάτου και αιχμαλωτίστηκε. Οι Τούρκοι όμως, τιμώντας την ανδρεία του, τον απελευθέρωσαν μετά τη λήξη της εμπόλεμης κατάστασης. Κατετάγη στον τακτικό στρατό και πήρε ως αμοιβή από την κυβέρνηση τον ναό του Αγίου Λουκά στη Θήβα και τις γύρω από αυτόν περιοχές, που ανήκαν στον Ομέρ Χουσεΐν
30.-Ιγγλέσης Χαράλαμπος
Μαζί με τον αδελφό του, Παναγή, πολέμησε υπό τις διαταγές του πατέρα του έως το 1822, οπότε κατετάγη στον δεύτερο τακτικό στρατό που οργάνωσε ο Ντε Γκουμπερνάτις ως υπασπιστής του. Διακρίθηκε στις επιχειρήσεις της Ακρόπολης ως ταγματάρχης τακτικών σωμάτων και ανέλαβε διάφορες αποστολές με διαταγή του Φαβιέρου, με τον οποίο συνδεόταν με βαθιά φιλία. Διακρίθηκε επίσης στην πολιορκία της Καρύστου. Σκοτώθηκε πολεμώντας γενναία στο Φάληρο. 25 Ιανουαρίου 1827 μετά από σφοδρή μάχη στην περιοχή του Πειραιά κατόρθωσε να καταλάβει την Καστέλα. Σκοτώθηκε στην καταστροφή στο Φάληρο.
31.-Ιγγλέσης Αντώνιος (; – 1872). Ασκούσε το επάγγελμα του εμπόρου στη Ρωσία. Διακρίθηκε ως φιλόπατρις και φιλόμουσος. Υπήρξε από τους ιδρυτές του φιλολογικού συλλόγου της Κωνσταντινούπολης και έφορος της σχολής Χάλκης. Άφησε ως κληρονομιά στη γενέτειρά του κωμόπολη Πεσάδες ένα σπίτι στην Κωνσταντινούπολη. Τα εισοδήματα από το ακίνητο αυτό προορίζονταν για τη μισθοδοσία των δασκάλων που θα δίδασκαν 32.- Καββαδίας Αθανάσιος. Κατατάχθηκε στο σώμα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και πολέμησε στη Λευκάδα. Όταν διαλύθηκαν τα τάγματα, έμεινε στην Κεφαλλονιά και πέθανε το 1830.
33.- Καββαδίας Χαράλαμπος. Καταγόταν από την Κεφαλλονιά. Σκοτώθηκε κατά τη μάχη του Αναλάτου στην Αθήνα το 1827.
34.- -Καλαβρίας Ιωάννης
Συνδρομητής της Φιλικής Εταιρείας
35.-Καμπίτζης Δημήτριος
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί
36.-Καραβίας Βασίλης
Ιθακήσιος από τη Μολδοβλαχία. Στις 21 Φεβρουαρίου 1821 σηκώνει τη Σημαία της Επανάστασης. Με 150 άνδρες (100 Κεφαλλονίτες ναύτες) θα νικήσει τους Τούρκους στο Γαλάτσι και θα κυριεύσει την πόλη.
37.-Καραβίας Ευγένιος
Ιθακήσιος επίσκοπος Αγχίαλου. Θανατώθηκε άγρια από τους Τούρκους.
38.-Καραβίας Αναστάσιος
Ιθακήσιος. Έμπιστος συνεργάτης του Αλ. Υψηλάντη. Διορίσθηκε αρχηγός του Ιερού Λόχου όταν συγκροτήθηκε στη Φωξάνη.
39.-Κατζαϊτης Αναστάσιος
40.-Κόκκινος Γεράσιμος
Πήρε μέρος τον Δεκέμβριο 1827 στην ανακατάληψη του Βασιλαδίου, και τον Απρίλιο 1828 στις επιχειρήσεις του Αιτωλικού.
41.-Κοντογιαννάτος Γεράσιμος
Κληρικός. Συμμετείχε ενεργά στον αγώνα.
42.-Κοντόπουλος Παρασκευάς
Από Φαρακλάτα. Παίρνει μέρος στις μάχες του Χαϊδαρίου στις 5, 8 και 9 Αυγούστου 1826, κατά του Κιουταχή, με το Επτανησιακό σώμα. Κατόρθωσε να σκοτώσει το σημαιοφόρο του Κιουταχή και να του πάρει τη σημαία, πράξη για την οποία επαινέθηκε από τον Καραϊσκάκη και τον Φαβιέρο. Σκοτώθηκε στην περιοχή της Πλάκας (κάτω από την Ακρόπολη) σε μάχη.
43.-Κοντόπουλος Χαράλαμπος
Συμμετείχε στη φρουρά της Ακρόπολης όπου και σκοτώθηκε σε συμπλοκή γύρω από αυτήν.
44.-Κοργιαλένιας Δημήτριος
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί. Στήριξε οικονομικά την περίθαλψη των Σουλιωτών που είχαν καταφύγει στο νησί από τον Ιούλιο 1822 μετά την πτώση της Κιάφας.
45.-Κουντούρης Διονύσιος
Από Κουντουράτα ή άνω Πεσσάδες. Κεφαλλονίτης της διασποράς ενταγμένος στην Φιλική Εταιρεία
46.-Κουντούρης Ιωάννης
Καπετάνιος, από Κουντουράτα ή άνω Πεσσάδες. Συμμετοχή στον Ιερό Λόχο. Έλαβε μέρος σε θαλάσσιες επιχειρήσεις κατά των Τούρκων στο Γαλάτσι.
47.-Κούπας Γεράσιμος
Πλοίαρχος από τη Λειβαθώ. Έλαβε μέρος σε θαλάσσιες επιχειρήσεις.
48.-Κουρκουμέλης Παρασκευάς
Από τη Λειβαθώ. Πολέμησε στο Χάνι της Γραβιάς. Έγινε Λοχίας του τακτικού Στρατού. Μπήκε από τους πρώτους στην Ακρόπολη μαζί με τον Φαβιέρο.
49.-Κρασσάς Γεράσιμος
Συνδρομητής της Φιλικής Εταιρείας
50.-Κυπαρίσσης Σπυρίδων
Ιθακήσιος. Συμμετέχει σαν εκπρόσωπος της Ιθάκης στην συνέλευση των Επτανησίων αγωνιστών στο Ναύπλιο στις 23 Ιουνίου 1926, για την συγκρότηση του Επτανησιακού Στρατιωτικού Σώματος.
51.-Λειβαδάς Ευάγγελος
Αγωνιστής του 1821 και Φιλικός, από την Κεφαλλονιά. Ήταν μεγαλέμπορος και στις αρχές του 19ου αι. εγκαταστάθηκε στην Πάτρα, όπου γρήγορα μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Διέθεσε μεγάλα ποσά για την οργάνωσή της και συγκρότησε ένα τηλεβολοστάσιο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε στις επιχειρήσεις της ακρόπολης της Πάτρας. Πέθανε φτωχός στην Κεφαλλονιά. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Μάρτη 1821 στην Πάτρα.
52.-Λειβαδάς Γεράσιμος
Μέλος της Φιλικής Εταιρείας.
53.-Λελούδας Δημήτριος
Ιθακήσιος. Συγκρούσθηκε με τις δυνάμεις του Κιουταχή στη Φαληρική αλυκή. Σκοτώθηκε όταν συμμετείχε στην φρουρά της Ακρόπολης.
54.-Λοβέρδος Ιωάννης
Κληρικός. Συμμετοχή στον αγώνα
55.- Λυκιαρδόπουλος Ανδρέας. Από τα Σπαρτιά. Πλοιοκτήτης. Υπήρξε συνεργάτης του Λάμπρου Κατσώνη και συμμετείχε σε πολλές θαλάσσιες επιχειρήσεις, στις οποίες διακρίθηκε για τον ηρωισμό του.
56.- Λυκιαρδόπουλος Μαρίνος. Από τα Σπαρτιά. Αρχιπυροβολητής. Συμμετείχε σε πολλές επιχειρήσεις, αλλά σκοτώθηκε στο Αιτωλικό (1823).
57.- Λυκιαρδόπουλος Νικόλαος. Από τα Σπαρτιά. Πλοίαρχος. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1820 και διέθεσε το πλοίο του Λυκούργος υπέρ του Αγώνα.
58. Λυκιαρδόπουλος Ονούφριος. Από τα Σπαρτιά. Οπλαρχηγός. Μαζί με τον Καλλιγά, υπήρξε υπεύθυνος για τα δύο ορειχάλκινα πυροβόλα του στρατοπέδου των συμπατριωτών του κατά την προσβολή του Λάλα.
59. Λυκιαρδόπουλος Σπυρίδων. Από τα Σπαρτιά. Οπλαρχηγός. Μαζί με τους Σπυρίδωνα και Ιωάννη Μεταξά, Γρηγόριο Πανά και Νικόλαο Φωκά, διετέλεσε αρχηγός ενός σώματος 1.000 συμπατριωτών του που πέρασε στην Πελοπόννησο, παρά τις αντιδράσεις των ενετικών αρχών της Επτανήσου. Συμμετείχε διακρίθηκε στην τότε πολιορκία της Πάτρας. Μετά την καταστολή του κινήματος πήγε πρώτα στον Λάλα, έπειτα στο Νεόκαστρο και τελικά επέστρεψε στην Κεφαλλονιά.
60.-Μαγουλάς Μαρής
Συνδρομητής της Φιλικής Εταιρείας
61.-Μαζαράκης Ευάγγελος
Επίλεκτο μέλος της Φιλικής Εταιρείας.
62.-Μακρής Γεώργιος
Συνδρομητής της Φιλικής Εταιρείας
63.-Μακρής Κωνσταντίνος
Παίρνει μέρος στην πολιορκία της Ακρόπολης.
64.-Μακρής Νικόλαος
Συμμετείχε στη φρουρά της Ακρόπολης όπου και σκοτώθηκε σε συμπλοκή γύρω από αυτήν.
65.-Μαράτος Νικόλαος
Διακρίθηκε στη μάχη του Γαλατσίου στις 1 Μαΐου 1821, όταν οι Τούρκοι επεχείρησαν να ανακαταλάβουν την πόλη.
66.-Μαρκέτος Παναγής
Κληρικός. Συμμετείχε ενεργά στον αγώνα.
67.-Μεταξάς Κωνσταντίνος
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί. Επικεφαλής μαζί με τον αδελφό του Ανδρέα 360 Κεφαλλήνων, πήρε μέρος στη μάχη του Λάλα 13 Ιουνίου 1821. Συμμετείχε στην πολιορκία της Πάτρας και αργότερα στην πολιορκία του Αιτωλικού. Το 1826 του ανατίθεται η φρούρηση του Παλαμηδιού.
68.-Μεταξάς Μαρίνος
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί, αλληλογραφεί με το Αλ. Υψηλάντη.
69.-Μεταξάς Ανδρέας
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί. Επικεφαλής μαζί με τον αδελφό του Κωνσταντίνο 360 Κεφαλλήνων, πήρε μέρος στη μάχη του Λάλα 13 Ιουνίου 1821. Είναι παρών με τον Διον Ευμορφόπουλο στο πολεμικό συμβούλιο στους Μύλους της Αργολίδας. Πολεμά στο πλάι του Κολοκοτρώνη τον Δράμαλη στα Δερβενάκια 26-28 Ιουλίου 1822. Το 1826 του ανατίθεται η φρούρηση του Ναυπλίου.
70.-Μικελάτος Ιωάννης
Κληρικός. Συμμετοχή στον αγώνα
71.-Μονόπολης Ιωάννης
Συνδρομητής της Φιλικής Εταιρείας
72.-Μοσχονάς Σπυρίδων
Κληρικός. Συμμετείχε ενεργά στον αγώνα.
73.-Μουσούρης Γεράσιμος
Πλοίαρχος από τις Μηνιές. Αφού πούλησε το πλοίο του στρατολόγησε 40 Κεφαλλονίτες, πέρασε στη Ρούμελη και εντάχθηκε στο σώμα του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Παίρνει μέρος σε μάχες, έξω από το πολιορκούμενο από τους Τούρκους Μεσολόγγι μαζί με τον Ηλία Πανά.
74.-Ορκουλάτος Βασίλης
Κεφαλλονίτης της Πάτρας. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις του Μάρτη 1821 στην Πάτρα όπου και σκοτώθηκε.
75.-Ορφανός Γεράσιμος
Συμμετοχή στο κίνημα στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.
76.-Ορφανός Διονύσιος
Ηγήθηκε μαζί με τον Γεώργιο Τυπάλδο-Κοζάκη, τον Ευαγ. Πανά και τον Σπύρο Αμπατιέλο, στρατιωτικού τμήματος από Κεφαλλονίτες και άλλους, και πήρε μέρος στην πολιορκία και παράδοση της Μονεμβασίας στις 23 Ιουνίου 2821 και του Νεοκάστρου 7 Αυγούστου 1821.
77.-Ορφανός Παναγής
Γίνεται ο πρώτος Έλληνας φρούραρχος της Μονεμβασίας.
78. Πανάς Γρηγόριος. Οπλαρχηγός. Πήρε μέρος στο κίνημα του 1770 (Ορλωφικά). Διακρίθηκε κυρίως στην πολιορκία της Πάτρας. 79. Πανάς Γεράσιμος (Καπιτσής). Χιλίαρχος. Πήρε μέρος στην Επανάσταση του 1821 και διακρίθηκε κυρίως στις πολεμικές επιχειρήσεις του Λάλα, του Προφήτη Ηλία και του Αετού. Σκοτώθηκε στη συμπλοκή που έγινε κοντά στον Ισθμό της Κορίνθου τη 15 Ιανουαρίου 1828.
80. Πανάς Ηλίας (Καπιτσής). Αγωνιστής του 1821.
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί. Από τα Σπαρτιά. Το 1823 η επαναστατική κυβέρνηση, του αναθέτει μαζί με τον Ευάγγελο Ποταμιάνο τη φύλαξη του Ναυπλίου. Επίσης πήρε μέρος στην πολιορκία του Νεοκάστρου στις 7 Αυγούστου 1821 και στις συμπλοκές έξω από το πολιορκούμενο από τους Τούρκους Μεσολόγγι, μαζί με το Γεράσιμο Μουσούρη.
Πολέμησε στον Λάλα, στην Τρίπολη, στην Κόρινθο, στα Καλύβια, στην Αμπλιανή και σε άλλα μέρη της Πελοποννήσου. Το 1854, επικεφαλής σώματος από Κεφαλλονίτες και Μακεδόνες πήγε στην Ήπειρο και διακρίθηκε στη μάχη του Πέτα (4 Απριλίου 1854).
81.- Πανάς Παναγιώτης (Σπαρτιά 1832 – Aθήνα 1896). Πολιτικός, δημοσιογράφος και ποιητής. Αγωνιστής στην πρώτη γραμμή του επτανησιακού ριζοσπαστισμού, ήταν από τους πλέον μορφωμένους δημοσιογράφους της εποχής του και εξέδοσε πλήθος εφημερίδες (Αλήθεια, Διογένης, Σφήκα, Εμπρός, Εργάτης, Κώνωψ, Κυκεών) στο Αργοστόλι, στην Αλεξάνδρεια και στη Ρουμανία. Εξορίστηκε από την πατρίδα του εξαιτίας της αντιαγγλικής δραστηριότητας που ανέπτυξε. Η πνευματική του ωριμότητα προέτρεχε της εποχής του· σατίρισε με έξυπνους στίχους τη φλυαρία των ρομαντικών (1872) πριν από τον Ροΐδη, πηγαίνοντας μάλιστα μακρύτερα και από τον ίδιο, αφού συμπεριέλαβε στην αρνητική κριτική του και τον Βαλαωρίτη. Συγχρόνως ήταν και ποιητής λεπταίσθητων στίχων (Έργα αργίας, 1883) και επιτυχημένος μεταφραστής του Όσιαν. Συνεπής στις ιδέες του μέχρι το τέλος, απρόθυμος να κάνει οποιαδήποτε παραχώρηση, είδε να κλονίζονται η υγεία και τα νεύρα του και πέθανε πάμφτωχος (αυτοκτόνησε).
82.-Πανάς Ευάγγελος
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί. Από τα Σπαρτιά. Επικεφαλής Στρατιωτικού σώματος 150 Κεφαλλονιτών μαζί με τους Γεώργιο Τυπάλδο-Κοζάκη, τον Σπύρο Αμπατιέλο, και Διον. Ορφανό πήρε μέρος στην πολιορκία και παράδοση της Μονεμβασίας 23 Ιουνίου 1821 και του Νεοκάστρου 7 Αυγούστου 1821.
83.-Πανάς Δανιήλ
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί. Πήρε μέρος στην πολιορκία του Νεοκάστρου στις 7 Αυγούστου 1821. Από τα Σπαρτιά.
84.-Πανάς Παναγής
Συμμετοχή στον Ιερό Λόχο. Πρωταγωνιστής μαζί με άλλους Κεφαλλονίτες στις θαλάσσιες επιχειρήσεις κατά των Τούρκων στο Γαλάτσι. Από τα Σπαρτιά.
85.-Πανάς Μαρίνος
Σκοτώθηκε σε ηλικία 19 ετών σε συμπλοκή με τους Τούρκους στον Άγιο Σώστη Ηλείας. Από τα Σπαρτιά.
86.-Πανάς Σπυρίδων
Συμμετείχε με τμήμα Κεφαλλήνων στην πολιορκία του Νεοκάστρου 7 Αυγούστου 1821, στην νίκη στο Κομπότι της Άρτας και στη μάχη του Πέτα 4 Ιουλίου 1822, επικεφαλής 200 περίπου Κεφαλλονιτών. Στην τελευταία μάχη τραυματίστηκε καθώς και πολλοί μαχητές σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν. Από τα Σπαρτιά.
87.-Παπαδάτος Ζήσιμος
Λοχίας του τακτικού Στρατού. Μπήκε μαζί με τον Φαβιέρο από τους πρώτους στην Ακρόπολη.
88.-Παπα-Μαρκόπουλος
Ενεργός προσφορά στον αγώνα.
89.-Πετρίκης Γεώργιος
Ιθακήσιος. Διακρίθηκε στη μάχη του Γαλατσίου στις 1 Μαΐου 1821, όταν οι Τούρκοι επεχείρησαν να ανακαταλάβουν την πόλη.
90.-Πιτσαμάνος Γεράσιμος
Ζωγράφος – Αρχιτέκτονας Κεφαλλονίτης της διασποράς ενταγμένος στην Φιλική Εταιρεία
91.-Ποταμιάνος Ευάγγελος
Συμμετοχή στην Φιλική Εταιρεία. Το 1823 η επαναστατική κυβέρνηση του αναθέτει μαζί με τον Ηλία Πανά τη φύλαξη του Ναυπλίου.
92.-Ραζής Ανδρέας
Συνδρομητής της Φιλικής Εταιρείας
93.-Ραζής Χρύσανθος
Κληρικός. Ενεργός προσφορά στον αγώνα.
94.-Ραυτόπουλος Ιωάννης
Ηγήθηκε τμήματος 50 Κεφαλλήνων μαζί με Αιγινήτες, Σαλαμίνιους και 30 Φιλέλληνες , και ενισχύουν τους Αθηναίους στην πολιορκία της Ακρόπολης, μέχρι και την παράδοση της, 9 Ιουνίου 1822.
95.-Ροσόλυμος Παναγής
Κεφαλλονίτης της διασποράς ενταγμένος στην Φιλική Εταιρεία
96.-Συνοδινός Στέλιος
Παίρνει μέρος στις μάχες του Χαϊδαρίου στις 5, 8 και 9 Αυγούστου 1826, κατά του Κιουταχή, με το Επτανησιακό σώμα.
97.-Σφαέλος Ανδρέας
Από την Εικοσιμία. Κεφαλλονίτης της διασποράς ενταγμένος στην Φιλική Εταιρεία. Έλαβε μέρος στην επανάσταση των Ηγεμονιών. Εμπειρότατος ναυτικός διοικεί στόλο 13 πλοίων, που τα περισσότερα τα είχε αρπάξει από τους Τούρκους. Προσβάλει τον εχθρό στο Γαλάτσι και αφού διέσπασε τις Τουρκικές γραμμές με τέσσερα πλοία αποσύρεται στο ποταμό Προύθο.Έπεσε πολεμώντας στο Σκουλένι.
98.- Σφαέλος Δημήτριος. Δραστήριο μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Καταγόταν από την Κεφαλλονιά αλλά πολύ νέος εγκαταστάθηκε στη Βλαχία, όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο. Κατηχήθηκε μεταξύ των πρώτων στους σκοπούς της Φιλικής Εταιρείας (1814) και ενδιαφέρθηκε ενεργά για την επιτυχία της. Το 1819 στάλθηκε στο νησί Αντιγόνη από τους ιθύνοντες της Εταιρείας για να σκοτώσει το φιλικό Αναγνώστη Δεληγιάννη, επειδή υπήρχαν υπόνοιες ότι ήταν προδότης αλλ’ απέτυχε στην αποστολή του, μολονότι τον χτύπησε με μαχαίρι. Αργότερα όμως, σε συνεργασία με τον Ευμορφόπουλο και τον Καραβία σκότωσε έναν άλλο προδότη, τον Κυριάκο Καμαρινό (20 Φεβρουαρίου 1820).
99.- Τυπαλδος Ιωάννης (18ος – 19ος αι.). Σπούδασε ιατρική στην Ιταλία και τη Γαλλία και εξελίχθηκε σε έναν από τους καλύτερους γιατρούς της Κωνσταντινούπολης με μεγάλη φήμη και επιρροή ανάμεσα στους οθωμανούς μεγιστάνες της αυλής του σουλτάνου Σελίμ. Το 1804 διορίστηκε πρεσβευτής της Τουρκίας στη Βιέννη και, όταν ο Μ. Σούτσος εξελέγη ηγεμόνας της Βλαχίας, του ανέθεσε το υπουργείο των Εξωτερικών της ηγεμονίας και τον διόρισε ταυτόχρονα καϊμακάμη της Μικρής Βλαχίας με έδρα την Κραϊόβα. Το 1821, επειδή βοήθησε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και την ελληνική επανάσταση στη Βλαχία, αναγκάστηκε να καταφύγει στην Αυστρία, από όπου στη συνέχεια πήγε στην Κεφαλλονιά. Πέθανε στο Ληξούρι
100-Τυπάλδος-Κοζάκης Αγαθάγγελος
Το 1815 εξελέγη μητροπολίτης Κεφαλληνίας, ενώ το 1817 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, της οποίας υπήρξε δραστήριο μέλος. Ανέλαβε μάλιστα να προωθήσει ένοπλους Κεφαλλονίτες στην Πελοπόννησο. Η δραστηριότητά του προκάλεσε τη δυσφορία των Άγγλων, οι οποίοι τον καταδίκασαν σε εξορία. Τότε, έφυγε για τη Βενετία, όπου γνώρισε τον αυτοκράτορα της Αυστρίας και τον τσάρο της Ρωσίας Αλέξανδρο A’. Το 1824, αφού ακολούθησε τον τσάρο στη Ρωσία, διορίστηκε επίσκοπος Κριμαίας και, το 1834 απέκτησε τη ρωσική ιθαγένεια. Ο Αγαθάγγελος διακρίθηκε στον Κριμαϊκό πόλεμο και τιμήθηκε με το ρωσικό στρατιωτικό παράσημο του Αγίου Γεωργίου (το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου ιδρύθηκε στην Κριμαία με δικές του δαπάνες). Όταν τελείωσε ο Κριμαϊκός πόλεμος, εγκαταστάθηκε στα Ιεροσόλυμα (1856), όπου έζησε για την υπόλοιπη ζωή του
101.-Τυπάλδος-Κοζάκης Γεώργιος
(Ληξούρι 1792 – Αθήνα 1867). Αγωνιστής του 1821. Μαθήτευσε στη σχολή των Κυδωνιών, με δάσκαλο τον Βενιαμίν τον Λέσβιο. Αργότερα, σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία στην Πάντοβα και στο Παρίσι, ενώ εξελέγη μέλος της παρισινής Ακαδημίας Επιστημών και άλλων πνευματικών ιδρυμάτων. Από το 1817, άσκησε την ιατρική στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες και, το 1820, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, όπου έδρασε κάνοντας εράνους και δημοσιεύοντας επαναστατικά κείμενα. Συνέταξε τη γνωστή προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη (24 Φεβρουαρίου 1821) που καλούσε το έθνος στην Επανάσταση. Μετά την καταστροφή του Ιερού Λόχου, ακολούθησε τον Υψηλάντη στην αγωνιζόμενη Ελλάδα, συνετέλεσε στην παράδοση των Τούρκων του Νεοκάστρου (7 Αυγούστου 1821) προστατεύοντάς τους παράλληλα από τη μανία των πολιορκητών και δαπάνησε την περιουσία του (150.000 χρυσές δραχμές) για τον Αγώνα. Το 1837 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, οπότε του ανατέθηκε η σύσταση του Νομισματικού Μουσείου και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, της οποίας διετέλεσε έφορος (1834-62). Δημοσίευσε πολλά κείμενα με ιατρικά, φιλοσοφικά και εκπαιδευτικά θέματα και εξέδωσε σε επτά τόμους (1845-53) τις μεταφράσεις σανσκριτικών κειμένων του Δημητρίου Γαλανού. Στη B’ Εθνική Συνέλευση εξελέγη πληρεξούσιος και, το 1861, διορίστηκε γερουσιαστής..
102.-Τυπάλδος-Φορέστης Ιωάννης
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί
103.-Τυπάλδος-Χαριτάτος Μαρίνος
Ληξουριώτης. Το Σεπτέμβρη του 1821 με μια επίλεκτη ομάδα Κεφαλλονιτών βρίσκεται κάτω από τις διαταγές του Θ. Κολοκοτρώνη στη πολιορκία και στην κατάληψη της Τριπολιτσάς.
104- Τυπάλδος Δημήτριος (1791 – 1872). Σπούδασε ιατρική στην Πάντοβα και στο Παρίσι και εργάστηκε ως χειρουργός στην Κεφαλλονιά, στην Αλεξάνδρεια, στην Κωνσταντινούπολη και στη Μύκονο. Παράλληλα ασχολήθηκε με την ποίηση και έγραψε πολλά αξιόλογα λυρικά και σατιρικά ποιήματα στα ιταλικά. Όταν ξέσπασε η ελληνική Επανάσταση του 1821, βρισκόταν στο Παρίσι. Αμέσως πήγε στην Κεφαλλονιά, συγκρότησε στρατιωτικό σώμα από 100 άντρες και πέρασε στην Πελοπόννησο, όπου ενώθηκε με τους επαναστάτες. Πήρε μέρος στις επιχειρήσεις κατά των Τούρκων στην Τρίπολη, στο Μεσολόγγι, στην Πάτρα, στην Κόρινθο, στα Τρίκορφα και στο Βραχώρι και κατόπιν διορίστηκε αρχίατρος στη στρατιά του Υψηλάντη με τον βαθμό του συνταγματάρχη. Μετά το τέλος της Επανάστασης του 1821 γύρισε στην Κεφαλλονιά, την οποία όμως υποχρεώθηκε γρήγορα να εγκαταλείψει από φόβο μήπως συλληφθεί από τους Άγγλους, οι οποίοι έβλεπαν εχθρικά την πατριωτική δράση του. Στην αρχή πήγε στην Αίγυπτο, όπου έγινε ιδιαίτερος γιατρός του αντιβασιλιά της, και έπειτα στην Κωνσταντινούπολη, στην Οδησσό και στη Βραΐλα. Αργότερα γύρισε στην Αθήνα και από κει στην Κεφαλλονιά, όπου έζησε έως τον θάνατό του.
105.-Φωκάς Γεράσιμος
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί. Μετέφερε με το πλοίο του στην Κυλλήνη, το εκστρατευτικό σώμα των Αδελφών Μεταξά. Πήρε μέρος στη μάχη του Λάλα 13 Ιουνίου 1821. Επίσης στο πλάι του Γκούρα στην Αθήνα τον Ιούνιο και Ιούλιο 1826 στην αντίσταση κατά του Κιουταχή.
106.-Φωκάς Αναστάσιος
Συμμετοχή στην Φιλική εταιρεία στο Νησί
104.-Φωκάς-Πετράτος Διονύσιος
Πλοίαρχος από τη Λειβαθώ. Μετέφερε πολεμοφόδια στους πολιορκητές της Πάτρας.
107.-Χέλμης Αθανάσιος
Συμμετείχε στη μάχη του Λάλα 13 Ιουνίου 1821. Παίρνει μέρος το 1825 στις μάχες της Κορίνθου.
108.-Χοϊδας Δημήτριος
Αιχμαλωτίστηκε στη μάχη του Δραγατσανίου, φυλακίστηκε 2 χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, πολέμησε στην Κόρινθο
ΙΙ.-ΠΑΞΙΝΟΙ ΜΑΧΗΤΕΣ
1) Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΤΟΥΜΑΣ.
(εφημ. Κερκυραϊκά νέα αριθ. 1359/1978 και Ηχώ των Παξών αριθ. 89/1980).
2) Ο Γεώργιος Λιναράς. (Στην εφημερίδα Παξοί αριθ. 223/1939)
3) Ο Γεώργιος Δαλιέτος. (Παξινά ιστορικά σημειώματα του κ. Ζερμπά, σελ. 67 και Ηχώ των Παξών αριθ. 107-108/82).
Ήταν ναυτικός, είχε ιδιόκτητο ποταμόπλοιο στην Μολδαβία. Με την κήρυξη της επανάστασης κατατάγεται στο στρατό του Υψηλάντη, μετέχει της μάχης του Γαλαζίου και χάνει το ένα χέρι του. Έρχεται στην Ελλάδα, αγοράζει μια γολέτα και σαν πλοίαρχος υπηρετεί την επανάσταση.
4) Ο καπετάν Κυριάκος Παξινός. (Παξινά ιστορικά μελετήματα, σελ. 68, Ηχώ 103/8 ). Ιδιοκτήτης και κυβερνήτης σκούνας που ανήκε στο στόλο της Ύδρας. Με τη σκούνα του μετέφερε κατά την διάρκεια του αγώνα, υλικά και τροφές για τον ελληνικό στόλο.
5) Ο Ανδρέας Κόνταρης.
(ΠΗΓΗ:Ο κ. Γεράσιμος Τράνακας στην “Ηχώ των Παξών” αριθ. 26/1974, 156/86, 159/87)
6) Ο Δωρόθεος Μηλιώτης του Σπυρίδωνος. (Εφημ. Παξοί αριθ. 3/1925).
7) Φώτιος Ανεμογιάννης, επικεφαλής 70 εθελοντών παξινών συμμετείχε στον αγώνα του ’21 και έδειξε ξεχωριστή ανδρεία στις μάχες του Λάλα, Γαστούνης, Πύργου και Πατρών (Λίμπρο ντ’ όρο Σ. Κατσαρού Τ. 3, σελ. 85) και
8) Ο Παξινός Γεώργιος Ανεμογιάννης Ο ΠΥΡΠΟΛΗΤΉς .
Όχι περισσότερο ήρωας από τους άλλους αγωνιστές, ο Γεώργιος Παξινός, είναι ο πιο γνωστός στο πανελλήνιο. Γι’ αυτόν έχουν γράψει: ο Θεόδωρος Βελλιανίτης στην εγκυκλοπαίδεια της μεγάλης Ελλάδος, ο Σ. Βερύκιος στο βιβλίο του “Επτανησιακοί παλμοί και αγώνες του ’21”, ο Διονύσιος Κόκκινος στη σελ. 343, στην εφημ. Παξοί, αριθ. 23/1926, 91-93/1929, 113/1930, 200/1965, 213/1966 και Ηχώ των Παξών αριθ. 37/1975, 50-51/1976 και 70/1978 35/75, 98/81, 115/88, 158/86, 166/87, 168/87, 184/89 κ.λπ. Επίσης ο Οικονόμου έχει γράψει το μυθιστόρημα “Φλεγόμενο Φλάμπουρο”.
Το άγαλμά του στολίζει την ανατολική είσοδο του λιμανιού του Γαΐου και την πόλη της Ναυπάκτου που βρήκε τραγικό θάνατο.
Στη βάση του αδριάντος του στους Παξούς, είναι χαραγμένο το στερνό τραγούδι του, που το πήραν τα κύματα και τόριξαν στις ακτές των Παξών, παρηγοριά, στη γλυκειά αρραβωνιαστικιά του, Κωνσταντίνα Λέκκα.
“Ελευθεριά ζητάτε μωρ’ αδέλφια
κι εγώ δια την πίστη μου, θέλ’ αποθάνω πρώτος
μα τη γλυκειά πατρίδα μας
αν δεν καεί ο φλόκος.
Ο φλόκος κάηκε.
Περιεχόμενα
01.-ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
02.-Ο ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
03.Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ
03.1.ΑΓΓΛΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
03.2.Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
03.2.1.-Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ :
03.2.2.-Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΗΝ ΖΑΚΥΝΘΟ :
03.2.3.-Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΞΟΥΣ :
03.2.4.-Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ :
03.2.5.-Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΗΝ ΛΕΥΚΑΔΑ :
03.4.-Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
03.5.-Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
03.5.1. Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ:
03.5.2.ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΙΣ ΜΑΧΕΣ-ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ
03.5.2.-Η έναρξη τη Επανάστασης
03.5.3. Η ΕΚΡΗΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
03.5.4.-Η ΕΝ ΛΑΛΑ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ
03.5.5.-ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΤΩΝ
04.5.6.-Ο ΠΑΞΙΝΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΕΜΟΓΙΑΝΝΗΣ
04.5.7.-ΟΙ ΜΑΧΕΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ
05.5.8.-Η ΛΕΥΚΑΔΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ
05.5.9.-Ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΡΩΜΑΣ
06.-ΕΠΙΛΟΓΟΣ
07.-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ι.ΚΕΦΑΛΛΗΝΕΣ ΜΑΧΗΤΕΣ
ΙΙ.-ΠΑΞΙΝΟΙ ΜΑΧΗΤΕΣ
08.ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ
Ο9.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
08.ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ:
Το βιβλίο ολόκληρο βρίσκεται στην σύνδεση: https://drive.google.com/file/d/1ZV09VcMKKhXdldb5Ewv5Q-_U9DV7Ew_D/view?usp=sharing
ΠΑΝΑΣ ΜΕΝΕΛΑΟΣ : « ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΘΟΛΟΥ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΑΝΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΙΕΡΟΝ ΥΠΕΡ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821-1828»
Ο9.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
*ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ «ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΑ ΑΝΑΛΕΚΤΑ» εκδόσεις Ι.ΣΙΔΕΡΗ,ΑΘΗΝΑΙ 2018.
*ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ « ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Ε-ΒΟΟΚ 2020.
*ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ «ΟΙ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΤΕΣ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ (1821)» Ε-ΒΟΟΚ 2021.
*ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ «ΤΟ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ.» Ε-ΒΟΟΚ 2020.
*ΕΛΕΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΜΑΤΗ-ΤΣΟΥΓΚΑΡΑΚΗ, Η Ιόνιος Ακαδημία, Το χρονικό της ίδρυσης του πρώτου ελληνικού πανεπιστήμιου (1811-1824), Αθήνα, 1997
*ΒΕΡΥΚΙΟΣ, ΣΠΥΡΟΣ στο βιβλίο του «Επτανησιακοί παλμοί και αγώνες του 21» Έκδοση Ιδιωτική Σελίδες: 273 Έτος Έκδοσης: 1971
*ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, «1821.Οι Μάχες των Ελλήνων για την Ελευθερία», εκδόσεις HISTORICAL QUEST, 2016,
*Κ. Θ. ΔΗΜΑΡΑΣ, Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Αθήνα, Ερμής, 1977.
*ΑΧ.ΔΙΑΜΑΝΤΑΡΑ, «Έγγραφα Φιλικής Εταιρείας, Νισυριακά», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ. Θ’.
*ΖΕΡΒΟΣ-ΙΑΚΩΒΑΤΟΣ, Η., “Επτανησιακός Ριζοσπαστισμός”, Αθήνα, Σπύρος Μυλωνάς, 1964 [1850].
*ΚΟΥΚΚΟΥ, Ε., 1985, “Ιστορία των Επτανήσων από το 1797 μέχρι την Αγγλοκρατία”. Αθήνα, Παπαδήμας, 1985.
*ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ, ΠΑΣΧΑΛΗΣ (1985) Ιώσηπος Μοισιόδαξ. Οι συντεταγμένες της βαλκανικής σκέψης τον 18ο αιώνα, Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.
*ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ, ΠΑΣΧΑΛΗΣ (1996) Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
*Ν.ΚΟΥΡΚΟΥΜΕΛΗ .”Η εκπαίδευση στην Κέρκυρα κατά τη διάρκεια της Βρετανικής Προστασίας, 1816-1864″, Σύλλογος προς διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων, Αθήνα 2002
*ΛΟΥΚΑΤΟΣ ΣΠΥΡΟΣ, «Κεφαλονίτες και Θιακοί μαχητικοί πρωτοπόροι κατά την Επανάσταση στη Μολδοβλαχία», περ. Κεφαλληνιακά Χρονικά, τ. 1 (1976), σσ. 51-63.
*MARX, K., 1858, “Το Πρόβλημα των Ιονίων Νήσων” (1858), στο Κ. Marx, K. Fr. Engels, Fr., “Η Ελλάδα, η Τουρκία και το Ανατολικό Ζήτημα (1846-1890)”, μετ.-επιμ. Παναγιώτης Κονδύλης, Αθήνα, Γνώση, 1985.
*ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ-ΑΙΝΙΑΝ,«Φιλική Εταιρεία», στο:Αρχείο Εμμανουήλ Ξάνθου,εκδ.Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα, 1997
*ΜΟΣΧΟΝΑΣ, Ν., “Το Ιόνιο Κράτος και οι Αγώνες των Επτανησίων”, στην “Ιστορία του Ελληνικού Έθνους”, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών.
*ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ, Γ. Ν., “Ιστορία του Νέου Ελληνικού Κράτους”, Αθήνα, Χριστάκης, 1998
*ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Ιστορία της Κεφαλονιάς (1797-1940), Αθήνα 2010.«Τετράπολις», Αργοστόλι 1999*ΠΑΝΑΣ, Π., “Βιογραφία *ΙΩΣΗΦ ΜΟΜΦΕΡΑΤΟΥ”, Αθήνα, Ζακυθινός-Λυκιαρδόπουλος,-Δρακονταειδής, 1888
*Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ, «Η Φιλική Εταιρεία: Οργανωτικές προϋποθέσεις της εθνικής Επανάστασης», Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000, τ.3, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα 2003,
*ΠΕΝΤΟΓΑΛΟΥ ΓΕΡΑΣΙµΟΥ, , Η Ιατρική Σχολή της Ιονίου Ακαδηµίας (1824-1828,1844-1865), Θεσσαλονίκη, 1980.
*ΠΕΤΡΑΤΟΣ ΠΕΤΡΟΣ, «Ιθάκη και Ιθακήσιοι κατά την Επανάσταση του 1821», περ. Οδύσσεια Κεφαλλονιάς-Ιθάκης, έτος 2009,
*ΣΟΥΡΗΣ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «Η Κεφαλληνία και ο Αγών της ανεξαρτησίας», περ. Ηώς, αρ. 58-60 (1962),
*ΤΖΟΥΓΑΝΑΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ«Οι Επτανήσιοι Αγωνιστές στη Μάχη του Λάλα» Αθήναι 1981
*ΤΥΠΑΛΔΟΣ-ΙΑΚΩΒΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Ιστορία της Ιόνιας Ακαδημίας, Εκδόσεις Ερμής, Αθήνα, 1982
*ΗΛΙΑ ΤΣΙΤΣΕΛΗ. Κεφαλληνιακά Σύμμικτα
*ΣΑΛΒΑΝΟΥ ΓΕΡΑΣΙµΟΥ – ΣΑΛΒΑΝΟΥ ΒΑΣΩΣ, Η Ιόνιος Ακαδηµία. Ο ιδρυτής αυτής κόµις Γύλφορδ. Οι καθηγηταί και οι σπουδασταί αυτής, Αθήναι, 1949.
*ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗ. Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως
*ΝΙΚΟΛΑΟΣ Φ. ΤΟΜΠΡΟΣ, «Η πορεία της Φιλικής Εταιρείας στη Μεσσηνία και τα μέλη της: Τεκμηριωτικές αναζητήσεις στο αρχείο
*ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ «Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821», ΕΚΔΟΣΕΙΣ Σ.Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ.
*Μ. ΦΕΡΕΤΟΣ, ΚΘ΄ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 16-18 Μαΐου 2008, Θεσσαλονίκη 2009.
*ΦΙΛΗΜΩΝ ΙΩΑΝΝΗΣ, Δοκίμιον ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας, εν Ναυπλία 1834
*Henderson G. P., Η Ιόνιος Ακαδηµία, Κέρκυρα, 1980, (Μετάφραση: Φ.Κ. Βώρος).
Αντώνης Αργυρός
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ,24/3/2021 #ODUSSEIA #ODYSSEIAÂÂ