Ε. Λειβαδά:Τα σπουδαιότερα γεγονότα της Ελληνικής Παλιγγενεσίας. Δράσεις Επτανησίων/ Κεφαλλήνων–Μάρτ

βοήθεια των Τουρκαλβανών και αντιμετωπίστηκαν από τους Νικόλαο Ζιάκα και Άγγελο Λεβέντη και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Οι υπόλοιποι παραδόθηκαν και ολοκληρώθηκε η κατάληψη του Πλατάνου.

12 Μαρτίου:

1822: Στη μονή Δοβρά στη Μακεδονία 240 παλληκάρια του Καρατάσου απέκρουσαν με επιτυχία επίθεση 4.000 Τούρκων υπό τον Αχμέτ αγά. Ο Καρατάσος αφού ενισχύθηκε από τον πρόκριτο Νάουσας Θεοδόσιο Ζαφειράκη και τον υπαρχηγό της Δυτικής Μακεδονίας Πέτρο Γάτσο, ανάγκασε τους Τούρκους να αποχωρήσουν κακήν κακώς αφήνοντας πίσω τους 300 νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Ο Καρατάσος ήταν μορφή που ανακεφαλαιώνει τον κλεφταρματολικό βίο της Μακεδονίας, ιδίως της Κεντρικής, και κατά την προεπαναστατική και κατά την επαναστατική περίοδο. Θεωρείται ο σημαντικότερος καπετάνιος της Μακεδονίας. Εκτός από τα στρατιωτικά του προσόντα διέθετε σύνεση και διπλωματική ικανότητα και έτσι κατόρθωσε να προστατεύσει τον τοπικό πληθυσμό από τις αρπακτικές διαθέσεις και τη βία των Αλβανών.

1823: Η Ελληνική Κυβέρνηση ανακοίνωσε την επιβολή ναυτικού αποκλεισμού όλων των λιμανιών του Αιγαίου από Κρήτη έως Θεσσαλονίκη, καθώς και όλων του αγγλοκρατούμενου Ιονίου.

13 Μαρτίου:

1821: Ο Π. Πατρών Γερμανός στην Ι. Μ. Αγίας Λαύρας, κατά την λειτουργία της Κυριακής, σε βαθύτατη κατάνυξη, απέσπασε το πέτασμα της Ωραίας Πύλης του παλαιού ναΐσκου και το ανύψωσε ως λάβαρο της Εθνεγερσίας. Κατ’ άλλες πηγές ως ημερομηνία κήρυξης του αγώνα θεωρείται η 18η του μηνός.

1822: Κηρύχθηκε η επανάσταση στην περιοχή Σκάλας του Ελευθεροχωρίου Ολύμπου από τον Γρηγόρη Σάλα αντιπρόσωπο του Δ. Υψηλάντη.

1829: Ο Οθωμανός διοικητής του Αντιρρίου Αβδή αγάς παρέδωσε το φρούριο στους Κ. Τζαβέλα, Χατζηχρήστο και Μιαούλη οι οποίοι από την προηγούμενη το είχαν πολιορκήσει από ξηρά και θάλασσα. Έτσι η κατεχόμενη από τους Τούρκους Ναύπακτος παρεδόθη στους Έλληνες και στο φρούριο του Αντιρρίου υψώθηκε η Ελληνική Σημαία.

1858: Πέθανε στην Ύδρα ο πρ. πρωθυπουργός Γεώργιος Κουντουριώτης.

14 Μαρτίου:

1821: Ο Νικόλαος Σουλιώτης, μυημένος στη Φιλική Εταιρεία με προτροπή του Παπαφλέσσα, έστησε ενέδρα και προσέβαλε στις Πόρτες, κοντά στο Αγρίδι του Χελμού, τους Τούρκους ταχυδρόμους που μετέφεραν επιστολές του καϊμακάμη Σελήχ στον Χουρσίτ πασά στα Ιωάννινα. Αυτό θεωρείται το πρώτο επεισόδιο του Εθνικού Αγώνα.

1821: Ο Υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας Ι. Καποδίστριας απέστειλε στον Α. Υψηλάντη επιστολή με την οποία επέκρινε τον χρόνο έναρξης της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Στην ουσία, αναγνώρισε έμμεσα τα δίκαια των απαιτήσεων της Ελληνικής Επανάστασης την οποία υπεστήριζε αποτελεσματικά μέσω της τότε ιδιότητάς του.

1822: Κηρύσσεται η επανάσταση στη Χίο.

1821: Ο τσάρος καταδίκασε το επαναστατικό κίνημα του Αλεξ. Υψηλάντη και τον καθαίρεσε από τον ρωσικό στρατό.

1825: Σε νέα μάχη στο Νεόκαστρο τραυματίστηκε θανάσιμα ο Ι. Μαυρομιχάλης.

1825: Σε μερική αμνήστευση των πολιτικών της αντιπάλων προχώρησε η κυβέρνηση Κουντουριώτη.

1854: Ο υπασπιστής του Όθωνα υποστράτηγος Χριστόδουλος Χατζηπέτρος ανέλαβε την αρχηγία του αγώνα ενάντια στους Τούρκους στη Θεσσαλία και αναχώρησε από τη Λαμία επικεφαλής σώματος επαναστατών που ονομάστηκε «Αλκιβιάδειον».

15 Μαρτίου:

1825: Οι τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις με τον Ιμπραήμ προσέβαλαν κοντά στο Νεόκαστρο Μεσσηνίας μικρή ελληνική δύναμη υπό τον Χατζηχρήστο. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν 150 νεκροί.

1826: Οι φριχτές συνθήκες πολιορκίας συνεχίζονται. Χαρακτηριστικές είναι οι μαρτυρίες των Ιωάννη Ιακώβου Μάγερ, Αρτεμίου Μίχου, Νίκου Μακρή, Νίκου Κασομούλη και άλλων αυτοπτών μαρτύρων της πολιορκίας του Μεσολογγίου κατά τις τελευταίες ημέρες πριν από την έξοδο. «… Στις 15 Μαρτίου δεν είχανε μείνει στο Μεσολόγγι ούτε βάτραχοι. Το ίδιο και τα ποντίκια, μαγειρευτήκανε και αυτά με λάδι και ξύδι… Μερικές μανάδες βγάζανε από τους υγιείς νεκρούς το συκώτι τους, το καθαρίζανε, το πλένανε καλά, το πασαλείβανε με ξύδι και αλάτι, το μαγειρεύανε και το δίνανε κατόπιν τροφή στα παιδιά τους!… Ο αξιωματικός Γούλας Ρετινιώτης ανακάλυψε σε κρυψώνα ενός σπιτιού τον μηρό ενός παιδιού και άλλα μέλη του. Η οικοδέσποινα τού είπε ότι το παιδί της είχε πεθάνει από την πείνα και οι ισχνές σάρκες του χρησίμευαν για να τραφούν οι υπόλοιποι της οικογενείας…».

1832: Ο Αυγουστίνος Καποδίστριας εκλέχθηκε προσωρινός κυβερνήτης.

16 Μαρτίου:

1825: Ο Γ. Κουντουριώτης εκστρατεύει από το Ναύπλιο για να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ.

1825: Σε μάχη στο χωριό Σχοινόλακα κοντά στην Πύλο επαναστατικές δυνάμεις υπό τον Καρατάσο έτρεψαν σε φυγή στρατιωτικές δυνάμεις των Τουρκοαιγυπτίων που εγκατέλειψαν σοβαρό αριθμό νεκρών και λογχοφόρα όπλα τα οποία ο Καρατάσος έστειλε τρόπαιο στην Τριπολιτσά.

1826: Ο Ομέρ πασάς με 4.000 Τούρκους, προσέβαλε ελληνικές δυνάμεις τακτικού στρατού υπό τον Γάλλο φιλέλληνα Φαβιέρο που είχαν στρατοπεδεύσει στην περιοχή Λυκόρεμα της Καρύστου. Μετά από αλλεπάλληλες συγκρούσεις 5 ημερών οι Έλληνες απομάκρυναν τον εχθρό προκαλώντας του μεγάλες απώλειες.

17 Μαρτίου:

1821: Κηρύσσεται η επανάσταση στη Μάνη. Οι πρόκριτοί της υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη συγκεντρώθηκαν στο χωριό Τσίμοβα (Αρεόπολη) και ύψωσαν την σημαία της Επανάστασης. Ευλογήθηκε από τους ιερείς του Πατριάρχη και όλοι τους ορκίστηκαν Ελευθερία ή Θάνατος.

1821: Έλληνες αγωνιστές υπό τον Σωτήρη Χαραλάμπη και τους Πετμεζαίους πολιορκούν τους Πύργους των Καλαβρύτων, που παραδίδονται έπειτα από λίγες μέρες (21 Μαρτίου).

1821: Ο Υψηλάντης ύψωσε την επαναστατική σημαία στο Βουκουρέστι, αντιμετωπίζοντας το στρατό τριών πασάδων στο Γαλάτσι, το Δραγατσάνι, τη Σλατίνα, το Σκουλένι και το Σέκο (Γεωργάκης Ολύμπιος και Ιωάννης Φαρμάκης).

1823: Ο υπουργός εξωτερικών της Αγγλίας Τζόρτζ Κάνιγκ άλλαξε στάση απέναντι στους επαναστατημένους Έλληνες και έτσι τους αναγνώρισε ως εμπολέμους, απόφαση που αποτελεί αποδοχή επίσημη της Ελληνικής Επανάστασης. Η απόφαση αυτή ήταν απόρροια της ήδη κατοχής των Ιονίων και της ως εκ τούτου επιδίωξης της ανεξαρτησίας (με ή χωρίς εισαγωγικά) της Ελλάδας με όρους που η Αγγλία φυσικά θα σχεδίαζε και θα επεδίωκε.

18 Μαρτίου:

1821: Υπάρχει κωδικοποιημένο μήνυμα προς τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη το οποίο στάλθηκε από τα Καλάβρυτα με ημερομηνία 19 Μαρτίου. Η αποκωδικοποίησή του ανέφερε: «Εξοχώτατε Α. Μ. Χθες ετελέσθη το στεφάνωμα και έστω εις γνώσιν Σας. Καλάβρυτα τη 19 Μαρτίου 1821. Νικόλαος Χριστοδούλου Σολιώτης Α. Σκαλτσάς». Η λέξη «στεφάνωμα» θεωρείται συνώνυμο της κήρυξης έναρξης επανάστασης.

1821: Οι Πετμεζαίοι επιτέθηκαν στην περιοχή Παλιόπυργος κατά των ανδρών του Τούρκου διοικητή Καλαβρύτων Αρναούτογλου και τους απέκλεισαν στους τρεις οχυρούς πύργους της πόλης.

1825: Ο στρατηγός Τσάμης Καρατάσος με 200 Μακεδόνες συνέτριψε στο χωριό Σχινόλακκα 3.000 άνδρες του Ιμπραήμ.

1826: Μια περίπολος που την αποτελούσαν οι διακεκριμένοι προύχοντες και πολεμιστές του Μεσολογγίου Τρικούπης, Μπουσμπουρέλης, Μακρυνιώτης, Σιδέρης και Τσαγκαράκης συνάντησε την πρεσβεία των Τούρκων. Ο Τσαγκαράκης έδωσε απάντηση που έμεινε ιστορική: «Τα κλειδιά του Κάστρου οι Μεσολογγίται τα έχουμε κρεμασμένα στη μπούκα του καριοφιλιού μας και αν τα θέλουν οι πασάδες σας, ας έλθουν να τα πάρουν. Δεν μας μέλλει για το χαμό μας, ούτε κι αν τα κόκαλά μας στην πόλιν θα σπαρώσι, διότι από αυτά θα βγει η ελευθερία μας». Ο Ιμπραήμ και ο εσωτερικός αντίπαλός του Κιουταχής συνειδητοποίησαν τότε ότι το Μεσολόγγι δεν πρόκειται να παραδοθεί.

1844: Η εθνοσυνέλευση τελείωσε τις εργασίες της για το Σύνταγμα και ο Όθων ορκίστηκε για την πιστή τήρησή του.

19 Μαρτίου:

1822: Μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων για κατάληψη της Νάουσας. Οι πρώτες συγκρούσεις μέχρι τις 24 Μαρτίου έγιναν έξω από την πόλη. Η αντίσταση ήταν σθεναρή. Κάποια στιγμή ο κύριος όγκος των δυνάμεων του Αβδούλ Αμπούδ με 14.000 άνδρες έφθασε έξω από τα τείχη της πόλης.

1827: Β΄ περίοδος της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Τροιζήνα.

20 Μαρτίου:

1807: Ο Ρώσος ναύαρχος Σενιάβιν με έδρα το Αιγαίο, προσέβαλε το κάστρο της Τενέδου μαζί με ελληνικά πλοία και ανάγκασε την τουρκική φρουρά του κάστρου να παραδοθεί.

1812: Ο Αλή πασάς κατέστρεψε το Γαρδίκι, σφάζοντας τους άνδρες με δόλιο τρόπο. Τις γυναίκες τις παρέδωσε στην αδελφή του για να αποφασίσει αυτή για την τύχη τους. Την σφαγή του Γαρδικίου περιγράφει ο Πουκεβίλ, που περιηγήθηκε σχεδόν ταυτόχρονα την περιοχή και ο Κλόντ Φοριέλ στα «Δημοτικά Τραγούδια της Συγχρόνου Ελλάδος», Παρίσι 1824. Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης έγραψε ένα πολύστιχο ποίημα (167 στίχοι), αναφερόμενο στη σφαγή των Γαρδικιωτών από τον Θανάση Βάγια, τον οποίο εκλαμβάνει ως «Βρυκόλακα». Ο Βάγιας υπηρέτησε τον Αλή πασά μέχρι το τέλος και ήταν χαρακτηριστική μορφή προδότη των Ελλήνων όπως ο Πηλιο-Γούσης στο Σούλι και ο Νενέκος στην Πελοπόννησο. Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης στα Απομνημονεύματά του αναφέρει ότι ο άθλιος αυτός Έλληνας με μαστίγιο κτυπούσε τους σκλάβους Έλληνες, όταν δούλευαν στο κτίσιμο του Κάστρου των Ιωαννίνων.

1822: Ο κορσικανικής καταγωγής Γάλλος φιλέλληνας Συνταγματάρχης Βαλέστ επικεφαλής τμήματος πολλών φιλελλήνων, αποβιβάστηκε στο Λουτρό Σφακίων με σκοπό την οργάνωση και ενίσχυση του αγώνα στην Κρήτη.

1824: Στην Ανώπολη της Κρήτης οι Τούρκοι έσφαξαν χωρίς έλεος τους κατοίκους.

1833: Περίπου 7.000 άοπλοι Κρήτες από το χωριό Μουρνιές Χανίων συγκεντρώθηκαν και συνέταξαν υπόμνημα με το οποίο ζητούσαν αυτονομία. Ο Μουσταφά πασάς, σερασκέρης της Κρήτης, με την ανοχή των Μεγάλων Δυνάμεων, έστειλε ιππικό το οποίο, αφού τους διασκόρπισε, συνέλαβε και απαγχόνισε 50 από αυτούς.

Έργο: Ελαιογραφία εποχής, έργο αγνώστου. Πρόσφατα δημοπρατήθηκε.