Στο πρώτο από αυτά, μια ερευνητική ομάδα υπό τον συντονισμό των καθηγητών του Πανεπιστημίου Πειραιώς Μιλτιάδη Νεκτάριου και Σωτήρη Καρκαλάκου παρουσιάζει τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης δευτεροβάθμιου επιπέδου στην Ελλάδα, αναδεικνύει τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες και προτείνει συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής για την αντιμετώπισή τους.
Στο δεύτερο, ο ομότιμος καθηγητής εκπαίδευσης ενηλίκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Αλέξης Κόκκος αναλύει το πώς γίνεται η εκπαίδευση και η κατάρτιση ενηλίκων από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, και προτείνει μια σειρά από 30 τομές και μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις πολύ χαμηλές επιδόσεις της χώρας στον τομέα αυτό.
Μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία
•Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Δείκτη Δεξιοτήτων η Ελλάδα είναι τελευταία στην Ε.Ε. ως προς τις δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού.
•Η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση όλων των κρατών-μελών της Ε.Ε. στη συμμετοχή σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης ενηλίκων, τόσο στον γενικό πληθυσμό όσο και σε ειδικές κατηγορίες (ανέργους, εργαζόμενους, άτομα με χαμηλά προσόντα κλπ.).
•Την επόμενη εικοσαετία οι νέοι 15-19 ετών, που θα εισέλθουν στη δευτεροβάθμια και ανώτατη εκπαίδευση, προβλέπεται ότι θα μειωθούν κατά 23%.
Και ακόμα:
•Το ποσοστό απασχόλησης για τους αποφοίτους επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα ήταν 37,5% το 2015, 50,5% το 2018 ενώ ο μέσος όρος της Ε.Ε είναι 79,5%.
•22,5% είναι το ποσοστό νέων ηλικίας 20-24 ετών εκτός εκπαίδευσης, εργασίας και κατάρτισης.
•Μόλις το 21% των Ελλήνων ηλικίας 30-34 διαθέτουν τυπικό προσόν ΕΕΚ δευτεροβάθμιου επιπέδου και 42% διαθέτουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα αντίστοιχα ποσοστά στη Γερμανία είναι 47% και 34%.
•47% των ελληνικών επιχειρήσεων θεωρούν ότι η έλλειψη δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί μείζον εμπόδιο για τον αναπτυξιακό τους σχεδιασμό.
•Το 2016, σε έρευνα σε άτομα ηλικίας 25-64 που είχαν συμμετάσχει σε προγράμματα κατάρτισης ενηλίκων, λιγότεροι από τους μισούς (46,6%) είχαν δηλώσει ότι «το πρόγραμμα με βοήθησε να αποδίδω καλύτερα στη δουλειά μου».
Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα:
Το σχολικό έτος 2020-2021:
15.229 σχολεία
1.458.069 μαθητές
179.336 εκπαιδευτικοί
Σύνολο μαθητών Ανώτερης B/βάθμιας εκπαίδευσης: 312.490
Στα Λύκεια γενικής κατεύθυνσης: 202.782
Στα Λύκεια επαγγελματικής κατεύθυνσης: 108.772
Ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού που συμμετείχε σε εκπαίδευση και κατάρτιση το 2018:
Μέσος όρος Ε.Ε.:12,1%
Ελλάδα: 4,5% (24η στην ΕΕ)
Συμμετοχή εργαζομένων σε προγράμματα κατάρτισης το 2016:
Μέσος όρος Ε.Ε.: 40,8%
Ελλάδα: 18,5%
Οι δαπάνες για την εκπαίδευση στην Ελλάδα ανέρχονταν σε ποσοστό 3,9% του ΑΕΠ το 2018 -το δεύτερο χαμηλότερο της ευρωζώνης
Η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση παρέχεται από:
• Τα ΕΠΑΛ (επαγγελματικά λύκεια, ημερήσια και εσπερινά)
• Τις ΕΠΑΣ (επαγγελματικές σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης)
• Το μεταλυκειακό έτος-τάξη μαθητείας
• Στα ΙΕΚ (ινστιτούτα επαγγελματικής κατάρτισης)
Η Εκπαίδευση και Κατάρτιση Ενηλίκων παρέχεται από:
• Τα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης (πρώην ΚΕΚ)
• Τα Κολλέγια
• Τα ιδιωτικά ΙΕΚ
Όμως προγράμματα εκπονούν και η ΓΓ Επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, το ΙΝΕΔΙΒΙΜ, ο ΟΑΕΔ, το ΕΚΔΔΑ, οι Δήμοι αλλά και πλήθος άλλων οργανισμών που εποπτεύονται από δέκα άλλα υπουργεία καθώς και τα ΑΕΙ, τα ΚΔΒΜ, τα ΙΕΚ, τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, τα επιμελητήρια και πολλοί άλλοι.
Τι πρέπει να αλλάξει;
Και τα δύο κείμενα καταλήγουν σε μια σειρά από συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής. Μερικές ενδεικτικές σε τίτλους:
Προτάσεις Ανασυγκρότησης της Επαγγελματικής
Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στη Δευτεροβάθμια
Εκπαίδευση
1: Αποκέντρωση των δομών διακυβέρνησης.
2: Αξιολόγηση και κωδικοποίηση υφιστάμενης νομοθεσίας.
3: Αναβάθμιση σπουδών ΕΕΚ και διασύνδεση με την αγορά εργασίας.
4: Μείωση της σχολικής διαρροής μέσω της συνολικής αναβάθμισης του συστήματος.
5: Ίση συμμετοχή των δύο φύλων με στοχευμένες δράσεις ενημέρωσης που θα απευθύνονται στα κορίτσια.
6: Επικαιροποίηση και προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες, και στις μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας.
7: Επανασχεδιασμός και επέκταση του θεσμού της μαθητείας.
8: Προσλήψεις με συμβάσεις ορισμένου χρόνου για τα μαθήματα ειδικότητας.
9: Δυνατότητα πρόσβασης των αποφοίτων ΕΠΑΣ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
10: Υιοθέτηση πολιτικών αύξησης της απασχόλησης των νέων 20-24 ετών.
Προτάσεις Ανασυγκρότησης της Εκπαίδευσης
και Κατάρτισης Ενηλίκων
1: Ενοποίηση και αναθεώρηση των διάσπαρτων νομικών ρυθμίσεων για το θέμα.
2: Επανενεργοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Ενηλίκων.
3: Ενίσχυση του συστήματος διάγνωσης αναγκών της αγοράς εργασίας από το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρωπίνου Δυναμικού.
4: Κίνητρα για την αύξηση της συμμετοχής στην εκπαίδευση και κατάρτιση ενηλίκων, κυρίως από ανέργους και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
5: Θέσπιση κριτηρίων για την πιστοποίηση των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης.
6: Εφαρμογή προγράμματος πιστοποίησης των προγραμμάτων κατάρτισης.
7: Ανάπτυξη συστήματος πιστοποίησης προσόντων που αποκτούνται από την επαγγελματική κατάρτιση και αντιστοίχισή τους με τα επίπεδα του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων.
8: Συγκρότηση ενιαίου Μητρώου Εκπαιδευτών Ενηλίκων.
9: Διαμόρφωση συστήματος επιμόρφωσης και αξιολόγησης εκπαιδευτών ενηλίκων.
10: Θέσπιση κινήτρων για τις επιχειρήσεις ώστε να αναπτύσσουν δράσεις κατάρτισης και πρακτικής άσκησης.
Διαβάστε το κείμενο για την επαγγελματική εκπαίδευση & τεχνική κατάρτιση (PDF) https://www.dianeosis.org/wp-content/uploads/2020/12/technical-education_final.pdf
Διαβάστε το κείμενο για την εκπαίδευση & κατάρτιση ενηλίκων (PDF) https://www.dianeosis.org/wp-content/uploads/2020/12/Kokkos_final.pdf
Διαβάστε τα βασικά σημεία των κειμένων πολιτικής (PDF) https://www.dianeosis.org/wp-content/uploads/2020/12/technical_education_brochure-1.pdf
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ,14/12/2020 #ODUSSEIA #ODYSSEIA