Ευρυδίκη Λειβαδά: Ξεφυλλίζοντας το Λεύκωμα – Μελέτημα: “Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Δαυγάτων “

Αναμφίβολα το συγκροτημένο έργο του κ. Γαρμπή κατατάσσεται στα συλλεκτικής αξίας. Κι αυτό, όχι λόγω του περιορισμένου αριθμού των αντιτύπων (400), και του ότι είναι εκτός εμπορίου –παράγοντες κι οι δυο που συμβάλλουν στην ιδιότητα της συλλεκτικότητας-. Αλλά λόγω της άριστης ποιότητάς του σε κάθε τομέα: στα κείμενα, στις φωτογραφίες, στην εκτύπωση, στην απόδοση χρωμάτων, στην ποιότητα χαρτιού, στην συνολική εμφάνιση εσωτερικών σελίδων, στην επιλογή γραμματοσειράς και διαστημάτων, στην φιλολογική και τυπογραφική επιμέλεια, στην συνολική εμφάνιση του τόμου.

Το μελέτημα-λεύκωμα έχει συνταχθεί με τη βοήθεια της μνήμης των συγχωριανών του, μέσω δηλαδή προφορικών μαρτυριών τόσο πολύτιμων για την διάσωση ιστορικών στοιχείων, μέσω εγγράφων, παλαιών και νέων φωτογραφιών –οι νέες αριθμούν τις 2.500-, μέσω μελέτης σχετικών με τη γεωγραφία και την ιστορία βιβλίων που περιλαμβάνονται στην Βιβλιογραφία, στο τέλος του τόμου.

Οι πρώτες σελίδες είναι αφιερωμένες στο χωριό Δαυγάτα τα οποία εξετάζονται όχι μόνον γεωγραφικά, αλλά δημογραφικά, ιστορικά, ετυμολογικά, εξετάζεται η οικονομία του χωριού, η κοινωνία του, τα μνημεία, οι εκκλησίες. Έτσι, από τα γενικά στοιχεία, καταλήγουμε στα ειδικά, που είναι το επόμενο κεφάλαιο, ο κορμός του λευκώματος: «Ο Ναός». Αυτός μελετάται πρώτα εξωτερικά και μετά αναλύεται εσωτερικά. Εδώ ο συγγραφέας ακολουθεί την ιστορική και αρχιτεκτονική πορεία κατασκευής του Ι.Ν. Αναλύει τις δομικές κι αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, τα αισθητικά στοιχεία, τον εξωτερικό χώρο. Κεφάλαιο χωριστό αποτελούν τόσο  το νέο Κωδωνοστάσιο, όσο και το παλαιότερο, τύπου και τα δύο τετράπλευρα βενετσιάνικα. Σήμερα από το προσεισμικό καμπαναριό –που γκρεμίστηκε σε δυο φάσεις ήτοι 1953 και 1974-, έχει απομείνει η βάση και κάποια διακοσμητικά τμήματά του. Βιενέζικου τύπου είναι οι δυο παλιές καμπάνες που έχουν πλέον μεταφερθεί στην νέα κατασκευή. Στο κεφάλαιο το αφιερωμένο σε αυτές είναι εξαιρετική η ιστορική και φωτογραφική ανάλυσή τους.

Στη συνέχεια ο δημιουργός περιγράφει τον Νάρθηκα και τον Κυρίως Ναό δίδοντας πάντα σημασία στις λεπτομέρειες που καθιστούν τον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου κεφαλληνιακό εκκλησιαστικό κόσμημα. Σπουδαία η ιστόρηση των τοιχογραφιών και των περίτεχνων ξυλόγλυπτων και λοιπών διακοσμήσεων, της υψηλής ξυλογλυπτικής τέχνης ουρανίας, και των οροφογραφιών οι οποίες έχουν φωτογραφηθεί μία προς μία και παρουσιάζονται με φυσικό φωτισμό, γεγονός που τους προσδίδει εξέχουσα ακρίβεια. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στο τέμπλο. Επί χάρτου αποθησαυρίζονται εκλεκτές φωτογραφίες γενικής και ειδικής λήψης, επικεντρωμένης σε επιμέρους στοιχεία όπως ποδιές βημόθυρων, κιονόκρανων που επιστέφουν τις κολώνες που βρίσκονται ανάμεσα στις Δεσποτικές εικόνες που, εν συνεχεία, αναλύονται κι αυτές με σεβασμό στην κάθε λεπτομέρειά τους.

Ακολουθεί ο ανάερα κρεμαστός άμβωνας που έχει ιδιαίτερο σχήμα –κολυμβήθρας- και φέρει πλούσιες και κομψές ξυλόγλυπτες διακοσμήσεις επιμετρώντας του επιβλητικότητα.

Ο υψηλής αισθητικής ξυλόγλυπτος γυναικωνίτης με τα καφασωτά μέρη του και τα συμπλέγματα με φύλλα, ρόδακες και κρίνους, μαρτυρά λεπτή αισθητική τού καλλιτέχνη δημιουργού τού 19ου αι.

Σημασία από τον συγγραφέα έχει δοθεί στους τρεις γαλλικής κατασκευής κρυστάλλινους πολυέλαιους του 1924, στους έντεκα κρεμαστούς από την οροφή, λαμαρινένιους αγγέλους διπλής όψεως, στο δάπεδο με τα παλιά πλακίδια και το ομφάλιο, στα λιτά στασίδια και στα αναλόγια, στα μανουάλια, τα κηροπήγια, το παγκάρι, τα εξαπτέρυγα, τα λάβαρα, τους φανούς και τους σταυρούς λιτανείας. Τίποτα δεν έχει παραλειφθεί από τον κ. Γαρμπή. Σε όλα έχει δώσει την πρέπουσα σημασία, και τα έχει μελετήσει και αποτυπώσει με σεβασμό, μέτρο και γνώση.

Θαυμάσια η περιγραφή του Ιερού Βήματος. Σε υποκεφάλαια αναλύει την Αγία Τράπεζα, την οροφογραφία – ουρανία, τα ιερά σκεύη, τα ιερά ευαγγέλια που φωτογραφίζονται και παρουσιάζονται ξεχωριστά.  Κι έπειτα ακολουθεί ο Δεσποτικός Θρόνος, ο Θρόνος της Θεοτόκου με την ιερή εικόνα της Υ.Θ. Βρεφοκρατούσας, ο Θρόνος του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου και το ιστορικό της δωρεάς του από τον συγχωριανό Αρχιμανδρίτη Ευλόγιο Λορεντζάτο το 1930.

Το προς το τέλος του λευκώματος τμήμα στολίζουν οι παλαιές και νεώτερες φορητές εικόνες του Ι.Ν., το ιστορικό της πανηγύρεώς του όλον τον 20ο αι., κι ακολουθεί αρχειακό υλικό: έγγραφα, κατάστιχα και σχέδια ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν το κτηματολόγιο του Ι.Ν., βιβλία βαπτίσεων, κατάλογος ενοριτών, απογραφές και απολογισμοί, μεγάλο μέρος των οποίων έχει μεταφερθεί με ευκρίνεια και καθαρότητα από τον φωτογραφικό φακό του συγγραφέα με τις πολυσύνθετες δραστηριότητες και ικανότητες.

Περαίνοντας αυτόν τον φόρο τιμής, ευχαριστώ τον κ. Γαρμπή γιατί με το δώρο του με έκανε κοινωνό της εργώδους προσπάθειάς του. Το λεύκωμα-μελέτημά του αυτό θεωρώ πως αποτελεί πνευματικό άθλο κι άριστο δείγμα και παράδειγμα σεβασμού προς την τοπική λαϊκή και θρησκευτική παράδοση καταξιώνοντάς τον και κατατάσσοντάς τον στους σημαντικούς δημιουργούς του τόπου μας.

Και πάλι παρακαλώ να δεχθείτε τα θερμά μου συγχαρητήρια.

Ευρυδίκη Λειβαδά