Ο λόγος για το Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα «Έδρες Νεοελληνικών Σπουδών στην Ευρώπη: Παρόν, παρελθόν και μέλλον» που θα λάβει χώρα στην πόλη μας το διήμερο 7 και 8 Νοεμβρίου προς τιμήν του Καθηγητή Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Γρανάδας και Διευθυντή του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών, κ. Μόσχου Μορφακίδη- Φυλακτού.
Η συνδιοργάνωση αυτή της Σχολής με το Δ.ΠΜΣ-«Εξειδίκευση στις Τ.Π.Ε. και Ειδική Αγωγή: Ψυχοπαιδαγωγική της Ένταξης» πραγματοποιείται στο πλαίσιο της αναγόρευσης του κ. Μορφακίδη-Φυλακτού σε Επίτιμο Διδάκτορα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δ.Π.Θ, αποτελώντας ωστόσο μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για συζήτηση με εκπροσώπους των εδρών ελληνικών σπουδών απ’ όλο τον κόσμο, για το παρελθόν, το παρόν και κυρίως το μέλλον αυτών, για το οποίο πολλάκις έχουν εκφραστεί φόβοι.
Για τις εργασίες του συνεδρίου, αλλά και τον κλάδο των ελληνικών και νεοελληνικών σπουδών στον «ΠτΘ» μίλησε η Επίκουρη Καθηγήτρια Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, μέλος της Οργανωτικής και Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου, αλλά και νέο «μέλος» του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Μαρία Μητσιάκη.
Ο λόγος στην ίδια…
ΠτΘ: κ. Μητσιάκη αφορμή της συζήτησής μας είναι το προσεχές συνέδριο με θέμα «Έδρες Νεοελληνικών Σπουδών στην Ευρώπη: Παρόν, παρελθόν και μέλλον». Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποια στοιχεία για τα διοργανωτικά του συνεδρίου, κι ακόμη αν γνωρίζετε πόσες αριθμητικά είναι αυτές οι έδρες;
Μ.Μ: Έχω ανάγκη να τονίσω, ξεκινώντας, ότι είναι μεγάλη μου τιμή που είμαι νέο μέλος του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του πανεπιστήμιου μας αλλά και μέλος της οργανωτικής επιτροπής του εν λόγω συνεδρίου. Πόσω μάλλον όταν το γνωστικό αντικείμενό μου εμπίπτει σε αυτήν την θεματική. Να αναφέρουμε επίσης ότι η ιδέα για την οργάνωση αυτού του συνεδρίου γεννήθηκε από τον κ. Μόσχο Μορφακίδη, ο οποίος είναι και ο τιμώμενος, γιατί αυτό γίνεται με αφορμή την τελετή αναγόρευσής του σε επίτιμο διδάκτορα της σχολής. Ήταν παράλληλα ιδέα της κ. Βασιλικής Κοντογιάννη, καθηγήτριας Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο τμήμα μας και του κ.Μανόλη Βαρβούνη, που είναι ο Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας. Ταυτόχρονα έρχεται να ολοκληρώσει μια προηγούμενη συνεργασία του Εργαστηρίου Γλωσσολογίας του Τμήματός μας με το Διεπιστημονικό και Διαπανεπιστημιακό Δίκτυο Πολιτικών Ανώτατης Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας με εκπρόσωπο τον κ. Σταμέλο. Προϊόν αυτής της συνεργασίας είναι ένα θεματικό τεύχος για τις έδρες ελληνικών σπουδών, συνολικά στην Ευρώπη, στο οποίο συμμετέχουν συγγραφείς από τη Ρωσία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ισπανία, τη Σουηδία και τη Βραζιλία.
Η επιτιμοποίηση του κ. Μορφακίδη συντείνει στον περιορισμό του αντικειμένου του συνεδρίου στις έδρες Νεοελληνικών Σπουδών στην Ευρώπη, με απώτερο στόχο τη διάχυση του νεοελληνικού πολιτισμού και της νεοελληνικής γλώσσας.
Τώρα, για να απαντήσω στην ερώτησή σας, οι έδρες ελληνικών σπουδών στο εξωτερικό είναι περίπου 200 σε ισάριθμα πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο. Άλλες «θεραπεύουν» τα αρχαία, άλλες τα βυζαντινά, άλλες τα νέα ελληνικά. Στο δικό μας συνέδριο μπορέσαμε να συγκεντρώσουμε τους υπευθύνους των εδρών στην Ευρώπη που μπορούσαν να παραστούν με αφορμή την επιτιμοποίηση του κ. Μορφακίδη.
«Θα θέλαμε η κρατική μέριμνα και φροντίδα για τις ελληνικές σπουδές να είναι μεγαλύτερη»
ΠτΘ: Μέσα από συζητήσεις ανθρώπων που έχουν εργαστεί στις έδρες αυτές στο παρελθόν διακρίναμε μία αγωνία για το μέλλον τους. Υπάρχει φόβος. Το ελληνικό κράτος τις ενισχύει σήμερα αυτές τις έδρες, στα πρότυπα του Goethe Institute ή του Γαλλικού Ινστιτούτου;
Μ.Μ.: Η αλήθεια είναι ότι το ενδιαφέρον για τις έδρες ελληνικών σπουδών στη χώρα μας γενικότερα είναι σποραδικό και δίχως στρατηγική. Ουσιαστικά όλη αυτή η υπέροχη δουλειά έχει ξεκινήσει από τους ίδιους τους υπευθύνους που έχουμε καλέσει και πολλούς άλλους που δεν έχουμε καλέσει, οι οποίοι με μεγάλο ενδιαφέρον, με μεγάλη προσήλωση φροντίζουν να προάγουν ουσιαστικά τις ελληνικές σπουδές σε όλο τον κόσμο. Θα θέλαμε η κρατική μέριμνα και φροντίδα να είναι μεγαλύτερη και ίσως αυτό αποτελεί έναν από τους βασικούς πολιτικούς στόχους του συνεδρίου και πρόκειται να συζητηθεί στη στρογγυλή τράπεζα, η οποία θα πραγματοποιηθεί τη δεύτερη μέρα του συνεδρίου.
«Υπάρχει χώρος, ενδιαφέρον αλλά και απορροφητικότητα για τους ειδικούς στην ελληνική γλώσσα»
ΠτΘ: Αισιοδοξείτε ωστόσο ότι οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες θα κατανοήσουν την αναγκαιότητα αυτή; Και αν όχι με πολιτικές αποφάσεις, εσείς από την πλευρά σας ως επιστημονικό δυναμικό διαθέτετε τα εργαλεία, τα δεδομένα και τις συνθήκες για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο;
Μ.Μ.: Οι συνθήκες, ως γνωστόν δεν βοηθούν πάντοτε. Ωστόσο φυσικά και είμαι αισιόδοξη και μέσα από το γνωστικό μου αντικείμενο θα προσπαθήσω όσο μπορώ να βοηθήσω σε μια εξέλιξη, σε μια βελτίωση, σε μια προαγωγή όλων αυτών των σπουδών στον νεοελληνικό πολιτισμό. Θα πρέπει όμως να πω πως πέρα από τους πολιτισμικούς λόγους που υπάρχουν, υπάρχουν και πολιτικοί. Για παράδειγμα η Ρωσία επενδύει, όπως θα ακούσουμε και στο συνέδριο, στο να προετοιμάσει ειδικούς στην ελληνική γλώσσα, που θα λειτουργήσουν ως διπλωματικοί ακόλουθοι, ως δημοσιογράφοι, ως εμπορικοί δίαυλοι. Επομένως φυσικά και υπάρχει χώρος, φυσικά και υπάρχει ενδιαφέρον και φυσικά υπάρχει και απορροφητικότητα αρκεί να συντονιστούμε όλοι, πανεπιστήμια, κρατικοί φορείς κ.ο.κ. Η κουβέντα που θα γίνει, πέρα από την ωραία παρουσίαση της δουλειάς που γίνεται στις έδρες νεοελληνικών σπουδών στη Ευρώπη, θα αφορά και στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον των σπουδών αυτών στην Ευρώπη από διάφορες πλευρές και απόψεις.
ΠτΘ: Τιμώμενο πρόσωπο αυτού του συνεδρίου είναι ο κ. Μορφακίδης, καθηγητής Ελληνικής φιλολογίας του πανεπιστημίου της Γρανάδας και Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών Νεοελληνικών και Κυπριακών σπουδών. Ο κ. Μορφακίδης είναι και ένα πολύ σαφές δείγμα της άποψης ότι τα γράμματα αρκούν για να σου δείξουν τον δρόμο. Για όποιον ξέρει τη Συκορράχη, ένα ορεινό χωριό πανέμορφο βέβαια στα όρια Ροδόπης και Έβρου, θαυμάζει την διαδρομή του ανθρώπου αλλά και τα πολλά δώρα που έχει κάνει στην πατρίδα του αξιοποιώντας τη δεύτερη πατρίδα του, την Ισπανία. Δεν εγκατέλειψε ποτέ την Ελλάδα, δεν εγκατέλειψε ποτέ την Θράκη και έχει αφιερώσει την προσωπικότητά του στο να βοηθήσει Θρακιώτες και Έλληνες σπουδαστές που καταφεύγουν στην Ισπανία…
Μ.Μ.: Πρέπει να σας ομολογήσω ότι τον κ. Μορφακίδη τον γνώρισα πριν περίπου έξι μήνες. Φυσικά τον είχα ακουστά, αλλά προσωπική επαφή έγινε πριν έξι μήνες. Να πω ότι εντυπωσιάστηκα από το πολύ ευρύ έργο του, τη δουλειά που κάνει στο πανεπιστήμιο στην Ισπανία αλλά και την υπέροχη προσωπικότητά του. Είναι ένας πολύ οικείος άνθρωπος, που δείχνει το ενδιαφέρον του για την ελληνική γλώσσα, τις ελληνικές σπουδές και τον ελληνικό πολιτισμό με όποιο τρόπο μπορεί. Πραγματικά χαίρομαι και αισθάνομαι μεγάλη τιμή που ανήκω στην επιτροπή που διοργανώνει ένα τέτοιο συνέδριο με αφορμή την επιτιμοποίησή του. Νομίζω ότι οτιδήποτε άλλο και αν έλεγα θα ήταν πολύ λίγο για το συγκεκριμένο πρόσωπο.
Συνέδριο αφιερωμένο στον Μποστ στις αρχές Δεκεμβρίου
ΠτΘ:. Είδαμε στα social media ότι ο κ. Νίκος Μαυρέλος και η Κοσμητόρισσα της Σχολής η κ. Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή ανακοίνωσαν ότι θα κάνετε και ένα εξαιρετικό συνέδριο για τον Μποστ, για μία κορυφαία φυσιογνωμία των ελληνικών γραμμάτων. Μπορείτε να μας πείτε κάτι για τις επόμενες διοργανώσεις της Σχολής;
Μ.Μ.: Το συνέδριο για τον Μποστ ισχύει και είναι η αμέσως επόμενη κίνησή μας. Προγραμματίζεται να γίνει 3-4 Δεκεμβρίου, πάλι στο κεντρικό αμφιθέατρο του πανεπιστημίου μας. Στην οργανωτική και επιστημονική επιτροπή είναι η νυν Κοσμητόρισσα, η κ. Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή και ο κ. Κωνσταντίνος Τσουρής. Σχεδιάζουν πολλά και ωραία, όπως ομιλίες σε σχέση με το έργο του Μποστ ως λογοτέχνη, ως σκιτσογράφου, ως ποιητή, ως σκεπτόμενου κριτικά προσώπου. Θα υπάρξουν και ομιλίες από ανθρώπους της τέχνης σε σχέση με το έργο του και θα γίνει μία πολύ γόνιμη κουβέντα για ένα τόσο σημαντικό άνθρωπο που για εμένα, βλέποντας τις γελοιογραφίες του σήμερα, αισθάνομαι να ακουμπά ακριβώς στο τώρα. Ένας από τους στόχους μας είναι να περάσει το ανατρεπτικό για την εποχή του έργο στους φοιτητές μας, οι οποίοι ενδεχομένως να μην είναι εξοικειωμένοι με αυτό, ή πολλές φορές να το θεωρούν δύσκολο στην ανάγνωση και στην ερμηνεία του.
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 12/11/2018, #ODYSSEIA Eύα Παπαδάτου