Ο Ν. Κοτζιάς υπογράμμισε, για άλλη μία φορά, τη σημασία του συμβιβασμού «ως προς το κυριότερο που ήταν για εμάς να αλλάξει το όνομα», -το οποίο, όπως είπε, διεκδίκησε η ΝΔ στις καλές ”καραμανλικές” στιγμές, γιατί στις κακές είχε δεχθεί ”Μακεδονία” σκέτο- «να είναι για όλες τις χρήσεις, διεθνείς και εσωτερικές και να αλλάξει το Σύνταγμά της, για να είμαστε σίγουροι».
Ερωτηθείς σχετικά με τη στάση της ΝΔ είπε ότι δεν χάρηκε που το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης «έχει παρασυρθεί από το ακροδεξιό της κομμάτι» , ούτε από το γεγονός ότι «η ΝΔ θυσίασε τη θέση που εκείνη έφερε με τον Καραμανλή το 2008 για τη σύνθετη ονομασία που περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία», αλλά χάρηκε «που αποκαλύφθηκε η υποκρισία της, την ώρα που εγκατέλειπε αυτή τη θέση». Παράλληλα, επέκρινε τη ΝΔ ότι «λειτουργεί σαν κομματικό παράρτημα του VMRO στην Αθήνα, του κόμματος ”που σκούζει ότι τάχα η κυβέρνηση Ζάεφ τα παρέδωσε όλα”, που έφερε τον αλυτρωτισμό στα Σκόπια με τις πιο άθλιες τοποθετήσεις ενάντια στην Ελλάδα, που γέννησε αυτόν τον αλυτρωτισμό που θέλαμε να χτυπήσουμε με τη συμφωνία που κάναμε. Αυτό το κόμμα λέει ακριβώς τα ίδια με τη νέα Δημοκρατία».
Σχετικά με τον Κώστα Καραμανλή, ο υπουργός Εξωτερικών υποστήριξε ότι «έχει επιδείξει μια σοβαρότητα- την οποία υπογράμμισα και δημοσίως και μέσα στη Βουλή- στη πολιτική σκηνή του τόπου», σημειώνοντας ότι «αντίθετα, οι υβριστές και του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Κώστα Καραμανλή είναι αυτοί που δίνουν τον τόνο μέσα στη Νέα Δημοκρατία, οι άνθρωποι που προέρχονται από την ακροδεξιά, που τους διόρισε ο φυλακισμένος Παπαδόπουλος, σαν επικεφαλής της χουντικής τους νεολαίας, αυτοί οι άνθρωποι δίνουν σήμερα τον τόνο». Και διερωτήθηκε ο κ. Κοτζιάς: «Και τι θέλουνε; Να παραβιάσουμε το διεθνές δίκαιο; Θέλουνε να εισβάλει η χώρα στα Σκόπια;» Ως προς την υπερβολή αυτού, ο υπουργός Εξωτερικών υπενθύμισε ότι στο μεγάλο συλλαλητήριο, πριν από μερικές εβδομάδες, στο Σύνταγμα ακουγόταν επί ώρες το σύνθημα «φέρτε τα όπλα να μπούμε στα Σκόπια». «Αυτό δεν είναι αλυτρωτικό; Και αλυτρωτισμός είναι και φιλοπολεμικό είναι» επισήμανε ο υπουργός.
Σε αυτό το σημείο, ο κ. Κοτζιάς υπογράμμισε τη σημασία που έχει για την Ελλάδα ένα κράτος φιλικό και συνεργαζόμενο στα βόρεια σύνορά της, εξηγώντας τους κινδύνους που εγκυμονούν να γίνει η πΓΔΜ ή παροικία της Τουρκίας ή να διαλυθεί και να δημιουργηθεί η μεγάλη Αλβανία και η μεγάλη Βουλγαρία. «Διότι τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής είναι πολύ σοβαρά και πολύ σκληρά δυστυχώς. Συμφέρει την Ελλάδα αυτό; Διότι μιλούνε χωρίς να σκέφτονται τις συνέπειες» σημείωσε.
Ως προς τη διείσδυση της Τουρκίας στην πΓΔΜ είπε ότι, με βάση αυτά που του μετέφεραν οι επικεφαλής των Αλβανών της πΓΔΜ, «οι Τούρκοι προπαγανδίζουν τον ισλαμικό φονταμενταλισμό και θέλουν τον περιορισμένο και χαμηλό αλβανικό εθνικισμό να τον μετασχηματίσουν σε ισλαμικό φανατισμό», για να καταλήξει: «Συμφέρει την Ελλάδα να αποκτήσει ισλαμικό φονταμενταλισμό πάνω από τα σύνορά μας και να αποκτήσουν αυτοί έναν χώρο που να εκπαιδεύονται ισλαμιστές μαχητές για να εισέρχονται στην Ελλάδα;»
Ειδικότερα για την Τουρκία ο Ν. Κοτζιάς είπε ότι «σήμερα εκπαιδεύει τις ελίτ, τους αξιωματικούς του Στρατού της Βόρειας Μακεδονίας. Υπενθύμισε δε, ότι «επί δέκα χρόνια, επί Γκρουέφσκι, οι νέες γενιές μεγάλωσαν με το παραμύθι ότι αυτοί είναι κληρονόμοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της αρχαίας Ελλάδας και πρέπει να την ανακαταλάβουν ολόκληρη» υπογραμμίζοντας «και τα κόψαμε αυτά, τα τελειώσαμε. Και αντί να είναι ευτυχισμένοι που ηττήθηκε ο Γκρουέφσκι- επειδή είναι αδελφό τους κόμμα φαίνεται της Νέας Δημοκρατίας- στενοχωριούνται. Διότι αλληλοτροφοδοτούνταν και ζούσαν ο ένας από τον αλυτρωτισμό και τον ψευδοαρχαιοελληνισμό του ο άλλος. Την βόλευε τη Νέα Δημοκρατία αυτό».
Ερωτηθείς σχετικά με την αναφορά του κ. Ζάεφ που ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας, «οι Μακεδόνες και οι Έλληνες» ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι «πρέπει να διαχωρίσουμε την ιστορική ελληνική και αρχαιοελληνική Μακεδονία από τη γεωγραφική. Αν δεν το κάνουμε αυτό, θα μπερδευόμαστε. Ο Ζάεφ ονοματίζει τον εαυτό του Μακεδόνα με βάση τη γεωγραφική θέση και περιοχή όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε».
Ο Ν. Κοτζιάς εξήγησε και πάλι τη διαίρεση της γεωγραφικής Μακεδονίας και ανέφερε τη συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913, μετά από το τέλος των Πρώτων Βαλκανικών Πολέμων, η οποία αποδίδει στην Ελλάδα τη σημερινή ελληνική Μακεδονία.
«Όποιος αμφισβητεί τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, αμφισβητεί πριν από όλα την ελληνική Μακεδονία και το γεγονός ότι εμείς πήραμε το μεγαλύτερο κομμάτι της γεωγραφικής Μακεδονίας. Αμφισβητεί το γεγονός ότι η γεωγραφική Μακεδονία χωρίστηκε, αμφισβητεί όμως -αυτό είναι το χειρότερο απ′ όλα- το Διεθνές Δίκαιο. Διότι η Ελλάδα στηρίζει την διεθνή της θέση και την εξωτερική της πολιτική στη σοβαρότητα και στην εφαρμογή της αντιμετώπισης του Διεθνούς Δικαίου» υπογράμμισε συνδέοντας το και με τη Συνθήκη της Λωζάννης και την αμφισβήτηση που έχει διατυπώσει ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρεζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Υπογράμμισε δε, ότι «η Ελλάδα πρέπει να είναι η τελευταία χώρα στην περιοχή που επιτρέπεται να αμφισβητήσει το Διεθνές Δίκαιο» καθώς «σε αυτό στηρίζουμε τα δίκαιά μας, στην Κύπρο, στη Θράκη, στο Αιγαίο σε όλα», υποστηρίζοντας ότι για λόγους αντιπολιτευτικούς, «ίσως μερικοί καλοπροαίρετοι -γιατί υπάρχουν και τέτοιοι άνθρωποι- ή από άγνοια αμφισβητούν, μέσα από την ενόχλησή τους απέναντι στο τι είπε ο κ. Ζάεφ, τον διαμελισμό του 1913 του Βουκουρεστίου. Όποιος τολμάει, ας ανοίξει το κουτί της Πανδώρας στα Βαλκάνια με το πώς υπήρξαν οι συμφωνίες και οι διεθνείς Συνθήκες», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς αν όλα αυτά η κ. Μπακογιάννη δεν τα γνωρίζει, ο κ. Κοτζιάς απάντησε:
«Η κ. Μπακογιάννη σε αυτό το ζήτημα- παρ′ όλο που έχει ένα μεγάλο πάθος απέναντί μου- ήταν από τα καλύτερα κομμάτια της Νέας Δημοκρατίας. Ήταν ένας άνθρωπος που μετά από το 2008 υιοθέτησε τη θέση για σύνθετη ονομασία που περιλαμβάνει τον όρο ”Μακεδονία”. Αυτή τη θέση την έφτιαξε και την έβαλε στο site του υπουργείου, το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα. Γιατί; Εμείς όταν γίναμε κυβέρνηση δεν θελήσαμε να αλλάξουμε τίποτε σε αυτό το κομμάτι της ιστοσελίδας του υπουργείου. Διότι εάν το αλλάζαμε, είτε από εδώ είτε από εκεί, θα έλεγε ότι εμείς πάμε για καινούργια τετελεσμένα”.
«Το αφήσαμε», πρόσθεσε, «διότι το κύριο ήταν να κάνουμε τη διαπραγμάτευση και μέσω της διαπραγμάτευσης να πάμε στα νέα δεδομένα. Αυτή ήταν η γραμμή του Καραμανλή, που υιοθέτησε η κ. Μπακογιάννη, ακόμη και ο κ. Σαμαράς δεν την αμφισβήτησε όταν ήταν πρωθυπουργός. ’Αφησε τον κ. Βενιζέλο να ακολουθεί στο ΥΠΕΞ αυτή τη γραμμή». Και συμπλήρωσε χρακτηριστικά: «Βέβαια, σήμερα εκ των υστέρων, λέει ο κ. Βενιζέλος ακολουθούσε προσωπική γραμμή και ο κ. Αβραμόπουλος που ήταν επίσης δικός του υπουργός, επίσης προσωπική γραμμή. Τι σόι κυβέρνηση ήταν αυτή του κ. Σαμαρά, όπου σε ένα από τα τρία θεμελιακά ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, ο υπουργός Εξωτερικών έκανε του κεφαλιού του, κόντρα στον πρωθυπουργό, υποτίθεται εκ των υστέρων;».
Ειδικότερα για την κ. Μπακογιάννη ο Ν. Κοτζιάς εξέφρασε την άποψη ότι «βρέθηκε στριμωγμένη στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας», καθώς «οι ακροδεξιοί, και όχι ο Σαμαράς με τις απόψεις του, -πιο πέρα και από τον Σαμαρά- ζήτησαν αλλαγή θέσης». Και πρόσθεσε: «Και κάποιος ψιθύρισε στο αυτί -ο δημοσκόπος του κ. Μητσοτάκη- ότι «αν πάψει να είναι σοβαρό κόμμα και αν υιοθετήσει τις θέσεις του VMRO του κ. Γκρουέφσκι, θα κερδίσει- με την αγωνία και την ανασφάλεια που θα δημιουργήσει στη βόρεια Ελλάδα- ψήφους», αλλά ξέχασε ότι θα χάσει πολλούς περισσότερους. Διότι δείχνει έλλειψη σοβαρότητας».
«Η κ. Μπακογιάννη», συνέχισε, «προσαρμόστηκε και μάλλον με δυσκολία στη γραμμή του κόμματός της, για αυτό νομίζω ότι βγήκε και με έβριζε -όχι την τελευταία μέρα, από τη δεύτερη μέρα της συζήτησης- με ένα τρόπο ο οποίος δεν αντιστοιχεί στην πολιτική κουλτούρα που πρέπει να έχει η χώρα μας». Αναφερόμενος δε, στις σπουδές του, είπε ότι έχει 7 πτυχία και 4 επίτιμους τίτλους Διδάκτορα από μεγάλα Πανεπιστήμια ως αναγνώριση του ακαδημαϊκού του έργου, ενώ μίλησε για τη χαρά του δασκάλου που απορρέει από το μεγάλο ενδιαφέρον των φοιτητών του στα μαθήματά του τονίζοντας ότι «αυτό δε μου το παίρνει κανένας».
Απαντώντας σχετικά με τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στις 4.000 διαδηλωτών που έμειναν στο Σύνταγμα, το βράδυ της ψηφοφορίας στη Βουλή, γεγονός που, όπως είπε, «σημαίνει ότι ο κόσμος μπορεί να μην αντιλαμβάνεται την πολιτική μας, αντιλαμβάνεται όμως ότι κάποιοι έπαιζαν πολιτικά παιχνίδια». Επισήμανε δε, μεταξύ άλλων ότι «κακό είναι να γίνονται επεισόδια, κακό είναι να πέφτουν χημικά. Τα πνευμόνια μου είναι γεμάτα από χημικά και τα μισώ και τα αντιπαθώ. Όμως, καλό είναι και να μην προσπαθούν κάποιοι να εμποδίσουν το ελληνικό κράτος να ανταποκριθεί στις διεθνείς του συμφωνίες και να μη θέλουν να κάνουν το ελληνικό κράτος ρεζιλίκι». Ειδικότερα όσον αφορά στον καλοπροαίρετο κόσμο ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε στον πόνο του Έλληνα για την Ιστορία του αλλά και τον πόνο μερικών -που τον εκδηλώνουν με λάθος τρόπο- για την οικονομική μας κρίση και καταπίεση εκ μέρους των μεγάλων, άρα «γιατί εμείς να είμαστε καλοί με τους μικρούς;». Σε αυτό, είπε, ο ίδιος απαντά με άλλο θεώρημα: «ό,τι σου έκανα και δεν σου άρεσε, δεν πρέπει να το κάνεις». Παράλληλα αναφέρθηκε και στην «εχθρότητα απέναντι στον αρχαϊσμό του κ. Γκρουέφσκι που εμφανίστηκε να διεκδικεί όλη την κληρονομιά, την ιστορική και την πολιτισμική» που έχει μερίδα κόσμου για την οποία «πρέπει να του εξηγήσουμε ότι ο κύριος εχθρός αυτής της συμφωνίας είναι ακριβώς αυτός ο τύπος με τον αρχαϊσμό του, σύμμαχος της Νέας Δημοκρατίας».
Ερωτηθείς σχετικά με τις «ζημίες» που υπέστησαν οι ΑΝΕΛ, ο κ. Κοτζιάς εξέφρασε την άποψη ότι «κράτησε» το κόμμα αυτό ενώ κληθείς να εκτιμήσει τα αποτελέσματα από τη συζήτηση στη Βουλή έκρινε ως «πιο ηττημένο από όλους τον κ. Σαμαρά και την ακροδεξιά πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας» διότι «τελικά εκτέθηκε η πραγματικότητα ότι ο κ. Σαμαράς είναι ο πρώτος που υπέγραψε το σκέτο ”Μακεδονία” στα ευρωπαϊκά όργανα. Η δε Ακροδεξιά απεδείχθη ότι δεν λέει τίποτε άλλο παρά αυτά τα ψεύτικα λόγια της χούντας και για το Κυπριακό και για τη Μακεδονία».
«Στο Κοινοβούλιο ηττήθηκε ο Σαμαράς και κερδίσαμε εμείς. Ήταν συντριπτική η ήττα της Νέας Δημοκρατίας υπό τη γραμμή του Σαμαρά», τόνισε και στο σημείο αυτό έκανε γνωστό ένα περιστατικό:
«Μόλις απεβίωσε ο αείμνηστος Μητσοτάκης -με ό,τι διαφορά κι αν είχε κανείς μαζί του, υπήρξε ένας μεγάλος πολιτικός και κοινοβουλευτικός άντρας παρά τα γεγονότα του ’65- το Υπουργείο Εξωτερικών, ως όφειλε, πρότεινε στην οικογένεια Μητσοτάκη-Μπακογιάννη, να κάνουμε επιστημονικό διήμερο προς τιμήν του με θέμα «Μητσοτάκης και εξωτερική πολιτική». Τέσσερις φορές προγραμματίσαμε να το κάνουμε αυτό, τη μία δε μπορούσε το Ινστιτούτο Μητσοτάκη, τη δεύτερη υπήρχε ένα ζήτημα χρονοδιαγράμματος και από την κ. Μπακογιάννη και από εμάς, δικαιολογημένα. Τις άλλες δυο φορές μας πήραν από το γραφείο του κ. Μητσοτάκη και είπαν ότι δεν επιθυμεί ο πρόεδρος να γίνει τώρα τιμητικό διήμερο στη μνήμη του Μητσοτάκη. Και εγώ απόρησα. Εκ των υστέρων κατάλαβα. Διότι μια τιμητική συζήτηση για το Μητσοτάκη θα έδενε τον υιό Μητσοτάκη στο να αναγνωρίσει το έργο του πατέρα του όσον αφορά την ονομασία της Μακεδονίας και να του υπενθυμίζονται επί δυο ημέρες οι αθλιότητες που έγιναν σε βάρος του».
«Δυστυχώς ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας δεν το επιθυμούσε. Δεν ξέρω ποια άλλη ερμηνεία υπάρχει, θα βγάλει και ανακοίνωση φαντάζομαι η Νέα Δημοκρατία, ελπίζω να μη με υβρίζει, γεγονός είναι ότι εμείς θέλαμε και δεν έγινε».
Eστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 18/6/2018, Huffington post