Ο Ναπολέων τον χαρακτήρισε .Ο Μετερνιχ τον Χαρακτηρίζει τρελό. Ο Άγγλος υπουργός εξωτερικών του αποδίδει (grand qualities) υψηλή ποιότητα αλλά και αναποφασιστηκότητα και καχυποψία.
Ο Αμερικανός Τζέφερσον (πρόεδρος των ΗΠΑ 1801-1809) του αποδίδει αξιοθαύμαστο συνδυασμό μεγαλείου και καλοσύνης.
Γράφει δε στον Πρέσβη του στην Αγία Πετρούπολη ότι μια προτομή του Αυτοκράτορα που του έστειλε στα 1806,ως δώρο, θα αποτελεί ένα από τα πλέον πολύτιμα κοσμήματα στο ησυχαστήριο μου. Επίσης επισημαίνει ότι παρότι είχε θέσει ως νόμο για τον εαυτό του να μην αποδέχεται κανενός είδους δώρα, εκτός βιβλίων, ….η ιδιαίτερη εκτίμηση μου στον Αυτοκράτορα, για τον χαρακτήρα του, τοποθετεί την εικόνα του πάνω από το νόμο που έθεσα στον εαυτό μου. Αποδέχομαι λοιπόν το δώρο και θα το φροντίζω με ιδιαίτερη προσοχή.
Τελικά η προτομή τοποθετήθηκε στην δυτική είσοδο του ησυχαστηρίου του Τζέφερσον, ακριβώς απέναντι από αυτήν του Ναπολέοντα ως απεικόνιση της προσωποποίησης του καλού και του κακού.
O Αλέξανδρος και συμμορία των Ιακωβίνων.( Prince Adam Czartoryski, Count Pavel Stroganov, Count Viktor Kochubey, and Nikolay Novosiltsev).
O στενός κύκλος των συμβούλων του είχε ονομαστεί <The Jacobin gang>,η ιακωβίνικη συμμορία. Για τον στενό κύκλο του Αλεξάνδρου η καλή νομοθεσία αποτελεί τη βασική πηγή της ευδαιμονίας του Έθνους.
H αλλαγή του πολιτεύματος σε συνταγματική Μοναρχία, η συγκρότηση κοινοβουλίου, η κατάργηση της δουλοπαροικίας, υπήρξαν στις διακηρύξεις του Μανιφέστου που κυκλοφόρησε ο Αλέξανδρος στα 1802.Οεκσυγχρονισμός της Κρατικής μηχανής και διοίκησης ,η δημιουργία νέων πανεπιστημίων, η επιμόρφωση των δασκάλων και προσπάθεια καθιέρωσης δημόσιας παιδείας..
Οι Ναπολεόντιοι πόλεμοι και η άγρια αντίδραση από το πανίσχυρο Ρώσικο αρχοντολόι θεωρούνται οι βασικοί στο εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα του Αλεξάνδρου. Ο Αλέξανδρος επιμένει στις μεταρρυθμίσεις τουλάχιστον μέχρι και το 1809.
.
Η Μεταστροφή του Τσάρου και τα αίτια της.
Ο ρώσος ιστορικός Γργκόρι Αρς, κάθε άλλο παρά απολογητής του Τσαρισμού, μαρτυρεί ότι «η εξωτερική πολιτική της τσαρικής κυβέρνησης, από τα τέλη του 1820 ,είχε αποκτήσει αντεπαναστατικό χαρακτήρα».(Ο Ιωάννης Καποδίστριας στη Ρωσία,σελ,258). Αιτία αυτής της μεταστροφής αναγνωρίζει ο Αρς την εμμονική φοβία που κατέλαβε τον Τσάρο ιδιαίτερα μετά την συνωμοσία στην ίδια την προσωπική του φρουρά. Στην ίδια κατεύθυνση συνέβαλλε και η προσπάθεια απαγωγής του ενώ βρισκόταν καθ οδόν για το συνέδριο του Aix–la–Chapelle. /Αυτά τα γεγονότα συγκλονίζουν συθέμελα την αφοσίωση του στα φιλελεύθερα ιδεώδη.
Το συνέδριο του Aix La Chapelle είναι η πρώτη φορά που ήρθε κοντά με τον Μετερνιχ. Αυτή είναι η στιγμή της επικυριαρχίας του Μετερνιχ στη σκέψη του Αλέξανδρου και στα Ευρωπαϊκά συνέδρια.
Σε επιστολή του σε συνεργάτη του ο Μέτερνιχ επαίρεται γράφοντας «Οδηγούμε πίσω από μας τον Αυτοκράτορα Αλέξανδρο…Αυτός έχει χάσει όλους τους συμβούλους του. Θεωρεί τον Καποδίστρια αρχηγό των Καρμπονάρων.»( Ο Ιωάννης Καποδίστριας στη Ρωσία, σελ 259).
Σε άλλη επιστολή του στον ο Μέτερνιχ παρουσιάζει έναν αυτοκράτορα να παραδίδεται απόλυτα στην πολιτική του. Και να του δηλώνει. …“Σήμερα αποδοκιμάζω όλα όσα είπα και έκανα την περίοδο 1814 και 1818… Πέστε μου αυτό που θέλετε από εμένα. Θα το κάνω”… (Μέττερνιχ σε Esterhazy, 24 Οκτωβρίου 1820).
Με τα συνέδρια του Troppau και του Laibach η επικυριαρχία του Μέτερνιχ ΄φένεται αδιαμφισβήτητη. . Ο Καποδίστριας προσπαθεί να περισώσει ότι είναι δυνατόν να περισωθεί..Αποτρέπει την κατάπνιξη της Ελληνικής Επανάστασης από τις δυνάμεις της ανίερης, πια, συμμαχίας και διασφαλίζει μια ουδέτερη ρώσικη στάση..
Στις 26 Μαρτίου 1821 ο Καποδίστριας γράφει στην Ρωξάνα Στούρτζα «ενημερώνοντας την για την επίσημη Ρώσικη θέση…
Παράλληλα χρησιμοποιώντας τον απόλυτης εμπιστοσύνης του Αυτοκράτορά Α.Σ. Στούρτζα προσπαθεί να τον πείσει ότι η Ελληνική Επανάσταση δεν έχει καμία σχέση με εκείνες της Ισπανίας και της Ιταλίας. (φωτ, Ο καρμπονάρος παιδαγωγός τουΤσάρου Αλέξανδρου,το μονόγραμμα του Αλέξανδρου,ο Αλέξανδρος….Μετ΄ού πολύ θα επανέλθουμε)…
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 15/11/2017