παραδοχή: «Η Ελλάδα επιστρέφει» ότι βρισκόμαστε σε σημείο καμπής και στροφής που αποδεικνύεται όχι μόνο από τις επιδόσεις της οικονομίας αλλά και από τις διαθέσεις που κατέγραψε μεταξύ των επενδυτών απέναντι στη χώρα.
Ο Αλ. Τσίπρας επισήμανε ότι του έκανε εντύπωση το γεγονός ότι κυρίως στις επαφές του με επιχειρηματίες, σε αντίθεση με ό,τι συναντούσε σε επαφές που είχε παλιότερα, είτε στις ΗΠΑ είτε αλλού, η συζήτηση δεν περιστρεφόταν πλέον στις μεταρρυθμίσεις και στο πότε θα τις υλοποιήσει η Ελλάδα, αλλά από τα χρόνια προβλήματα που αντιμετώπιζε η ελληνική οικονομία και η χώρα ακόμα και πριν την περίοδο των μνημονίων, δηλαδή από τα θέματα αντιμετώπισης της γραφειοκρατίας, επιτάχυνσης των δικαστικών αποφάσεων, ορθότερης λειτουργίας του κρατικού μηχανισμού. Κάτι που, όπως υπογράμμισε, δείχνει ότι «θεωρείται πια δεδομένο πως σε μεγάλο βαθμό έχουν υλοποιηθεί οι μεταρρυθμίσεις και η χώρα βγαίνει από τα προγράμματα στήριξης».
Στις θεσμικές συναντήσεις, είπε ο Αλέξης Τσίπρας, «υπήρξε η ευρύτατη δυνατή στήριξη και υποστήριξη της Ελλάδας τόσο στις δημόσιες δηλώσεις όσο και στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις». «Ήταν εξαιρετικά υποστηρικτικές οι δηλώσεις του προέδρου (Τραμπ) για την ανάγκη στήριξης, για την έξοδο από την κρίση, για την επιστροφή της Ελλάδας και για τις πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχει κάνει και η προτροπή του προς τους επενδυτές να εμπιστευτούν την ελληνική οικονομία, υπογράμμισε.
Για τις κατ’ ιδίαν συνομιλίες στο πλαίσιο των θεσμικών επαφών που είχε, σημείωσε ότι «οι στόχοι μας επιτεύχθηκαν, όχι μόνο να δώσουμε την εικόνα, αλλά να πάρουμε και μια ανταπόκριση σε ό,τι αφορά το αίτημά μας για στήριξη των επενδύσεων στην Ελλάδα, αλλά και σε ό,τι αφορά το αίτημά μας για τη διατήρηση των ισορροπιών στην ευαίσθητη περιοχή, σε σχέση με την Τουρκία, και την αναβάθμιση της γεωπολιτικής αξίας και σημασίας της χώρας».
Ειδικότερα αναφορικά με την συζήτηση για την αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας και την αναβάθμιση του στόλου των αεροσκαφών, τόνισε πως «πήραμε μια διαβεβαίωση πολύ σημαντική, ότι θα έχουμε την καλύτερη δυνατή, ίσως μια από τις συμφωνίες που η Ελλάδα δεν έχει ξαναπετύχει σε επίπεδο κόστους». «Διότι», όπως υπογράμμισε, «στην ουσία πάνω από το μισό του κόστους δεν θα καταβληθεί από την ελληνική πλευρά». «Αυτή είναι η συζήτηση, δεν έχουμε καταλήξει», σημείωσε, για να συνεχίσει λέγοντας ότι «κι αυτό γίνεται απολύτως αντιληπτό από την αμερικανική πολιτική ηγεσία, ότι δεν είναι ένα οικονομικό ζήτημα, είναι ζήτημα ιδιαίτερης γεωπολιτικής σημασίας η διατήρηση των ισορροπιών».
Ο πρωθυπουργός είπε ακόμη πως θεωρεί σημαντικό ότι η συζήτηση δεν έκλεισε μόνο με αβροφροσύνη εκατέρωθεν αλλά και με μια κοινή ομάδα εργασίας, του Έλληνα και του Αμερικανού υπουργού, για να υπάρξει «follow-up» η συνέχιση και η παρακολούθηση όσων συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν και της πορείας υλοποίησης τους.
«Σημαντικός σταθμός, που επιβεβαιώνει αυτή την εμβάθυνση της συνεργασίας των δυο πλευρών», είναι η επόμενη ΔΕΘ όπου οι ΗΠΑ είναι η τιμώμενη χώρα – μια έκθεση με διεθνή ακτινοβολία που έχει αναβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια. Η επόμενη έκθεση θα επικεντρωθεί στα θέματα νέων τεχνολογιών και καινοτομίας. Υπ’ αυτή την έννοια, πρόσθεσε, την ευθύνη για την προσέλκυση του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, τους επιχειρηματίες -αλλά και πιθανότατα τα πολιτικά πρόσωπα που θα έρθουν στα εγκαίνια- από την αμερικανική πλευρά θα την έχει ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα και από την ελληνική πλευρά ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Νίκος Παππάς.
«Είμαστε εξαιρετικά ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα τόσο ως προς τα μηνύματα που εκπέμφθηκαν, δηλαδή επικοινωνιακά, αλλά και για την ουσία», κατέληξε ο Αλέξης Τσίπρας.
Αναβαθμισμένος ρόλος και κύρος της Ελλάδας τα τελευταία 2,5 χρόνια
Τον «αναβαθμισμένο ρόλο και κύρος της Ελλάδας τα τελευταία 2,5 χρόνια», επισημαίνουν υψηλά ιστάμενες πηγές της κυβέρνησης με αφορμή τα μηνύματα που εστάλησαν κατά την επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της κυβερνητικής αποστολής στις ΗΠΑ.
Σχολιάζουν ότι στην αρχή της κρίσης η χώρα είχε περάσει περίοδο αναξιοπιστίας και αντιμετωπιζόταν ως «μαύρο πρόβατο», συνώνυμη της χρεοκοπίας και της διαφθοράς, και πως, αντίθετα, τώρα «η Ελλάδα είναι εξαιρετικά αναβαθμισμένη στο διεθνές στερέωμα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια».
Μεταφέροντας το πνεύμα του πρωθυπουργού και τις επιδιώξεις με τις οποίες προσήλθε στις ανώτατου επιπέδου συναντήσεις στην Ουάσιγκτον, υπογραμμίζουν ότι ευθύνη του ως πρωθυπουργός της Ελλάδας είναι -με όποιον βρίσκεται στην ηγεσία των ΗΠΑ-, να διαμορφώνει τις συνθήκες εκείνες ώστε να πάρει όσα περισσότερα μπορεί για τη χώρα μας.
Για το ΔΝΤ
Σε ερωτήσεις με αφορμή τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, για το πού οφείλεται η αλλαγή στάσης του Ταμείου το τελευταίο διάστημα και για το εάν υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα για τις αποφάσεις της κ. Λαγκάρντ, οι ίδιες πηγές διατυπώνουν την εκτίμηση τους ότι, εν πολλοίς, η αλλαγή της στάσης οφείλεται στο ότι η ίδια η ζωή έχει διαψεύσει πολλές φορές το τελευταίο διάστημα τις προβλέψεις του Ταμείου. Οι ίδιες πηγές εκφράζουν την εκτίμηση πως, δεδομένου ότι η ελληνική οικονομία αποκτά ρυθμούς ανάπτυξης και δημιουργείται ένα πλαίσιο που διασφαλίζεται ότι η χώρα θα πιάσει τους δημοσιονομικούς στόχους, το Ταμείο δεν έχει λόγο να επιμένει σε προβλέψεις και απαιτήσεις που διαψεύδονται. Εκτιμούν επίσης ότι καθώς υπάρχει η προϊστορία των λανθασμένων προβλέψεων, το Ταμείο για λόγους ισχυρής αξιοπιστίας θα επιμείνει στο να κερδίσει κάτι σημαντικό για να ανακτήσει την αξιοπιστία του, και αυτό είναι το θέμα του χρέους. Αναφέρουν ακόμη ότι υπάρχει αποφασιστικότητα στο Ταμείο, αν δεν υπάρξει ανταπόκριση από την ευρωπαϊκή πλευρά, να μην τραβήξουν σε μάκρος οι συζητήσεις, γιατί κάτι τέτοιο επίσης θα έπληττε την αξιοπιστία του, όπως εκτιμούν οι ίδιες πηγές.
Οι υψηλά ιστάμενες πηγές της κυβέρνησης υπογραμμίζουν πως αυτό το παράθυρο ευκαιρίας που ανοίγεται έχει ορίζοντα αφετηρίας τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία και ορίζοντα τερματισμού το τέλος του Φεβρουαρίου, όποτε είναι και το deadline για το stand by arrangement που έχει υπογράψει το Ταμείο. Εκτιμούν συνεπώς ότι δεν υπάρχει προοπτική να μπούμε στην άνοιξη. «Αυτό που θέλει η ελληνική πλευρά είναι να τελειώνει», υπογραμμίζουν και σχολιάζουν ως προς το θέμα της συμμετοχής ή μη του ΔΝΤ: «μέσα ή έξω, πρέπει να τελειώνουμε».
Σημειώνουν ότι «αμέσως μετά την ολοκλήρωση της γ’ αξιολόγησης και στο βαθμό που αυτή γίνει έτσι, όπως προσδοκούμε και δουλεύουμε, στην ώρα της, θα βρισκόμαστε στην ίδια σελίδα με το Ταμείο για την ανάγκη ακόμα μεγαλύτερης διευθέτησης σε σχέση με το χρέος».
Σχολιάζουν πως, καθώς η αρχική εντύπωση που της είχε δοθεί ήταν πως αυτή κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν θα εμπλεκόταν τόσο ενεργά στο θέμα, προκάλεσε θετική έκπληξη στην ελληνική πλευρά το γεγονός ότι η αμερικανική κυβέρνηση, όπως έκανε και η προηγούμενη, επιμένει στην ανάγκη και υποστηρίζει την ανάγκη να υπάρξουν περαιτέρω μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνουν ότι ο Πρόεδρος Τραμπ ήταν εξαιρετικά εποικοδομητικός και ως προς αυτό το θέμα, και στις δηλώσεις του. Δεν παραλείπουν επίσης να επισημάνουν ότι τέσερις ημέρες πριν από την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, υπήρξε δημόσια τοποθέτηση του υπουργού Οικονομικών Μενούτσιν, «όχι και τόσο ευχάριστη για την πλευρά του ΔΝΤ».
Για τα F-16
Κληθείσες να σχολιάσουν την αντιπαράθεση που δημιουργήθηκε από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης σχετικά με το κόστος της αναβάθμισης των F16, οι ίδιες πηγές διευκρινίζουν για ακόμη μια φορά ότι από τα 2,4 δισ, το 1,1 δισ είναι το καθαρό κόστος που θα επιβαρυνθεί η ελληνική πλευρά και μάλιστα αυτό σε βάθος δεκαετίας. Αναφέρουν ότι δεν υπάρχει ακόμα συμφωνία και πως αυτό που συζητά αυτή την ώρα η Ελλάδα, είναι η ελληνική πλευρά να δαπανήσει περίπου 1,1 δις ευρώ σε βάθος δεκαετίας για τον εκσυγχρονισμό 85 – 95 αεροσκαφών. Τα υπόλοιπα μέσα στα οποία συμπεριλαμβάνονται διάφοροι φόροι και διάφορα αντισταθμιστικά θα τα αναλάβει η αμερικανική πλευρά, προσθέτουν, και σημειώνουν ότι στην αμερικανική πλευρά «κατανοούν πως δεν είναι ζήτημα οικονομικό, αλλά ευαίσθητο γεωπολιτικό, ότι δεν πρέπει να διαταραχθούν οι ισορροπίες ισχύος στην περιοχή».
Οι ίδιες πηγές υπογραμμίζουν επίσης πως οι ειδικοί στο υπουργείο Άμυνας τονίζουν πως είναι μια συμφωνία που είναι εξαιρετικά επωφελής για την ελληνική πλευρά και δεν έχει υπάρξει παρόμοια στο παρελθόν. Συμπληρώνουν πως η τελική συμφωνία θα είναι περίπου τη άνοιξη του 2018.
Σε κάθε περίπτωση, σημειώνουν ότι ο πρωθυπουργός «είναι ανοικτός ανά πάσα στιγμή να ενημερώσει όλους τους πολιτικούς αρχηγούς» ή και πως αν η αντιπολίτευση ζητήσει ενημέρωση στη Βουλή, είναι στη διάθεσή τους και δεν έχει καμία αντίρρηση. Πάντως σημειώνουν ότι δεν προτίθεται να πάρει ο ίδιος μια τέτοια πρωτοβουλία γιατί θεωρεί πως είναι ένα θέμα αυτονόητο, και πως όταν έρθει η ώρα η αρμόδια επιτροπή της Βουλής.
Ασκούν έντονη κριτική στην αξιωματική αντιπολίτευση, σχολιάζοντας ότι καθώς αυτά είναι σοβαρά θέματα, θα ήταν προτιμότερο να ρωτούν πρώτα να μάθουν και μετά να βγάζουν ανακοινώσεις και να προβαίνουν σε δημόσιες καταγγελίες, «γιατί αναγκάζονται να οδηγούνται σε αυτοδιαψεύσεις».
Οι ίδιες πηγές διατυπώνουν την πεποίθηση τους ότι δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική δύναμη που να αμφισβητήσει την αναγκαιότητα να εκσυγχρονιστεί ο στόλος των F16, καθώς αν αυτό δεν συμβεί, πλέον με τα νέα δεδομένα, θα έχουμε έναν στόλο ο οποίος δεν θα μπορεί να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ΠΑ. Κάνουν λόγο για «διπλή γκάφα» στην οποία υπέπεσε η ΝΔ: Αφενός ότι βγήκε εχθρικά απέναντι σε κάτι το οποίο, αν στοιχειωδώς είχαν ρωτήσει τους αρμόδιους για τα θέματα του υπουργείου Άμυνας, θα τους έλεγαν πως είναι κάτι που το συζητούν εδώ και χρόνια και είναι ανάγκη για την Αεροπορία. Αφετέρου, ότι έτρεξαν να τοποθετηθούν για το οικονομικό σκέλος της συμφωνίας, ενώ η αίσθηση που υπάρχει από αυτούς που ξέρουν είναι πως είναι μια επωφελής συμφωνία.
Στο ερώτημα πώς θα αντιδράσουν οι Βρυξέλλες, σημειώνουν ότι πρόκειται για μια συμφωνία που θα ξεκινήσει όταν θα έχουμε βγει από τα μνημόνια και θα αφορά 1,1 δις ευρώ σε βάθος δεκαετίας, δηλαδή ουσιαστικά 110 εκατ. ευρώ το χρόνο. «Εμείς ετοιμαζόμαστε να δώσουμε 1 δισ σε κοινωνικό μέρισμα», σχολιάζουν, και εκτιμούν ότι οι εταίροι δεν τα λένε αυτά και πως ίσως κάποιοι «τους βάζουν λόγια να τα λένε». Υπογραμμίζουν επιπλέον ότι η Ελλάδα δεν μπαίνει σε μια κούρσα εξοπλισμών όπως γινόταν στο παρελθόν, αλλά ότι, αντίθετα, «προβαίνει στις απαραίτητες εκείνες ενέργειες για να μην είναι αναξιοποίητα αυτά τα οποία έχουμε», «έχουμε την εθνική ευθύνη να διατηρήσουμε το υψηλό επίπεδο αποτελεσματικότητας των ενόπλων δυνάμεων».
Ως προς ένα άλλο ζήτημα γύρω από το οποίο επίσης προκλήθηκε «θόρυβος», αυτό της βάσης της Σούδας, οι ίδιες πηγές εκφράζουν απορία για την έκταση που πήρε. Αναφέρουν ότι δεν υπήρξε αντικείμενο συζήτησης για την Σούδα, πέρα από το ότι υπήρξε αναφορά στην αξία της και στη σημασία της και στις πολύ ουσιαστικές διευκολύνσεις που δίνονται εκεί για τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις. Σχολιάζουν ότι άλλωστε δεν αμφισβητεί κανείς ούτε προβλέπει αρνητικά ότι θα υπάρξει άμεσα μια ελληνική κυβέρνηση που θα θελήσει να σταματήσει αυτή τη συνεργασία. Επισημαίνουν ότι δεν είναι μόνο η αμερικάνικη βάση εκεί, αλλά και η βάση του ελληνικού ΠΝ και ότι θα ενδιέφερε τη χώρα κάποια στιγμή η αναβάθμισή της.
Κοινωνικό μέρισμα γι’ αυτούς που το έχουν περισσότερο ανάγκη
Οι ανώτερες κυβερνητικές πηγές αναφέρουν πως το ακριβές ποσό θα μπορέσει να προσδιοριστεί προς το τέλος Νοεμβρίου όταν θα υπάρχει η πλήρης εικόνα για το υπέρ-πλεόνασμα και πως η εκτίμηση είναι πως θα βρίσκεται περίπου στο 1 δισ. «Θα κατευθυνθεί σε αυτούς που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Η λογική μας δεν είναι πελατειακή για μια συγκεκριμένη κατηγορία, αλλά θα είναι εισοδηματικά κριτήρια», σημειώνουν, εξηγώντας ότι συνεπώς θα πιάνει τους χαμηλοσυνταξιούχους, αλλά και ευρύτερα στρώματα. Συμπληρώνουν δε πως οι θεσμοί είναι ενήμεροι και πως έχει ήδη συζητηθεί.
Για τον Αμερικανό Πρόεδρο
Οι ίδιες πηγές ρωτήθηκαν σε σχέση και με τις εντυπώσεις που άφησε στον πρωθυπουργό η επαφή με τον Ντόναλντ Τραμπ. Αναφέρουν ότι υπήρξε μια καλή χημεία, υπογραμμίζοντας πως είναι γνωστό ότι έχουν διαφορετικές θέσεις, απόψεις και εκτιμήσεις. Τονίζουν δε πως «χημεία δεν σημαίνει συμφωνία», αλλά σημαίνει ότι υπήρχε μια κατανόηση στο τι ζητούσαμε, τι λέγαμε και τι δεν λέγαμε.
Οι υψηλά ιστάμενες πηγές της κυβέρνησης σημειώνουν ότι η ευθύνη του Αλέξη Τσίπρα ως πρωθυπουργός της Ελλάδας είναι, με όποιον κι αν βρίσκεται στην ηγεσία των ΗΠΑ, να διαμορφώνει τις συνθήκες εκείνες ώστε να πάρει όσα περισσότερα μπορεί για τη χώρα μας.
Με αφορμή την ερώτηση του Αμερικανού δημοσιογράφου για τη δήλωση που είχε κάνει παλιότερα ο πρωθυπουργός, ανέφεραν μεταξύ άλλων πως ο Αμερικανός Πρόεδρος του είπε με χιουμοριστική διάθεση ότι δεν γνώριζε πως ήταν μεταξύ των φανατικά εναντίον του πριν τις εκλογές, με τον κ. Τσίπρα να του απαντά πως φυσικά και ήταν και ότι πολύς κόσμος αισθανόταν ότι αν αναλάβει θα υπάρξουν προβλήματα στις σχέσεις των δύο χωρών, αλλά διαπίστωσαν πως δεν είναι έτσι. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, είχαν συζήτηση και για την επιθετικότητα που δέχεται από τα ΜΜΕ, με τον Ντόναλντ Τραμπ να ρωτά τον Έλληνα πρωθυπουργό αν συνεχίζουν να επιτίθενται και σε εκείνον στην Ελλάδα. «Με αμείωτη ένταση», φέρεται να του απάντησε ο κ. Τσίπρας. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ντ. Τραμπ του σχολίασε πως αυτό δεν του κάνει κακό, αλλά καλό και πως ο ίδιος επικοινωνεί με twitter, instagram και facebook που έχουν πολύ μεγαλύτερη ανταπόκριση και πολύ πιο άμεση απόδοση από τα Μέσα Ενημέρωσης.
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 19/10/2017, Tribune