Στην πλατεία Πιλσούντσι στη Βαρσοβία, στη λαϊκή αγορά στην Κρακοβία αλλά και σε πολλές άλλες πόλεις περιμένουν μετά βαΐων και κλάδων τα αμερικανικά στρατεύματα.
Με στρατιωτικές μπάντες που θα παιανίζουν, τα τανκ θα τεθούν σε κοινή θέα και έχει προβλεφθεί ακόμη προσφορά σούπας γκούλας.
Ουδέποτε οι Πολωνοί είχαν υποδεχθεί ρωσικά στρατεύματα. Κι ο πολυσυζητημένος τέως κομμουνιστής ηγέτης Βόιτσεχ Γιαρουζέλσκι είχε αποτρέψει την άφιξη σοβιετικών και στρατευμάτων κατά την πολιτική κρίση που είχε δημιουργήσει το κίνημα Βαλέσα.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 είχε ξεκινήσει πολιτική αλλαγή: Με το πολωνικό εργατικό κίνημα της Αλληλεγγύης, τις μεταρρυθμίσεις στη Σοβιετική Ένωση (επί Γκορμπατσόφ ) που έμειναν γνωστές ως «γκλάσνοστ» και «περεστρόικα». Για να ακολουθήσει η κατάρρευση του «Σιδηρού Παραπετάσματος» και η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
H επιχείρηση φέρει τον τίτλο «Ατλαντική αποφασιστικότητα». Τα αμερικανικά στρατεύματα στην Πολωνία καταφθάνουν με απόφαση του ΝΑΤΟ και σύντομα θα υπάρξει ανάλογη αποστολή από την Βορειοατλαντική Συμμαχία, για την εγκατάσταση ΝΑΤΟϊκών στρατιωτών στην Πολωνία, τη Λιθουανία, τη Λετονία και την Εσθονία.
Στις 19 Ιανουαρίου 500 Γερμανοί στρατιώτες θα φύγουν από τη Βαυαρία και θα σταθμεύσουν στη Λιθουανία. Στην Εσθονία τα ηνία θα πάρουν οι Βρετανοί, στη Λιθουανία οι Καναδοί, ενώ στην Πολωνία τα αμερικανικά στρατεύματα θα αναλάβουν τη διοίκηση τον Απρίλιο. Για το ΝΑΤΟ οι χώρες της Βαλτικής θεωρούνται ευάλωτες παρά το γεγονός ότι από το 2014 έχουν ενισχύσει σημαντικά τον στρατό τους.
Τα ρωσικά ΜΜΕ επικρίνουν την μετακίνηση των στρατευμάτων θεωρώντας ότι πρόκειται για μια επιθετική τακτική. Το αμερικανικό επιχείρημα είναι πως «τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ από την Εσθονία μέχρι την Ρουμανία είναι πολύ μικρότερα σε σχέση με αυτά πριν από το 1989 που στόχο είχαν να προστατεύσουν το Δυτικό Βερολίνο».
Κι όμως η άφιξη αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην γειτονιά της Ρωσίας και άλλων ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων στην Ανατολική Ευρώπη, παραβιάζει τις ειρηνευτικές συμφωνίες ΝΑΤΟ-Ρωσίας για περιορισμό της παραμονής ξένων στρατευμάτων στην περιοχή.
Η ΝΑΤΟϊκή απόφαση για την αποστολή στρατευμάτων στην Ανατολική Ευρώπη, αποφασίσθηκε τον Απρίλιο του 2014, αμέσως μετά το ξέσπασμα της αμερικανοκίνητης «εξέγερσης» της πλατείας Μαϊντάν στο Κίεβο και του πραξικοπήματος στην Ουκρανία.
Ο Ρεξ Τίλερσον θέλει στενότερες σχέσεις με τη Ρωσία
Πολλά ερωτήματα έχουν δημιουργηθεί μετά την κατάθεση του επιλεγμένου ως νέου υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ, Ρεξ Τίλερσον, στην επιτροπή της Γερουσίας.
Το πλέον παράδοξο το οποίο επισήμανε ο γερουσιαστής του Δημοκρατικού Κόμματος Christopher Coons, είναι πως ο Τίλερσον, απαντώντας στα ερωτήματα των γερουσιαστών έδωσε απαντήσεις για ζητήματα όπως «η ρωσική επιθετικότητα, η Σαουδική Αραβία, το ΝΑΤΟ, η συμφωνία στο Παρίσι για το κλίμα, η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, οι πυρηνικοί εξοπλισμοί» που διαφέρουν από τις προεκλογικές απόψεις που έχει διατυπώσει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος.
Με δεδομένη την γνώση στα διεθνή, ο Τίλερσον έχει εναντιωθεί σε ορισμένες πρόσφατες ρωσικές δραστηριότητες, αλλά την ίδια στιγμή είναι εναντίον των ρωσικών οικονομικών κυρώσεων. Σε συνέντευξή του στο ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Sputnik, ο Valery Garbuzov, επικεφαλής του Ινστιτούτου Αμερικανικών και Καναδικών Μελετών της Μόσχας, είπε πως «ο Rex Tillerson θα προωθήσει στις σχέσεις του νέου προέδρου Τραμπ με τον πρόεδρο Πούτιν, επιδιώκοντας στενότερους δεσμούς με την Ρωσία».
Το πλέον παράδοξο, είναι πως η πολιτική που εφαρμόζει ως τώρα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και θα πρέπει να διαχειρισθεί ο Τίλερσον, είναι να θεωρεί δεδομένο πως «η Ρωσία είναι επεκτατική δύναμη».
Η επίθεση που έχει δεχθεί ο πρόεδρος της Ρωσίας δεν μπορεί να συγκριθεί με τις επιθέσεις που δεχόντουσαν οι σοβιετικοί ηγέτες ακόμη και στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου.
Επισημαίνεται ακόμη πως ο σημερινός ρωσικός αμυντικός προϋπολογισμός είναι μόλις το 14% του αμερικάνικου.
Από την διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991, οι ΗΠΑ προκάλεσαν τον πόλεμο στη Βοσνία (1994-5), τη Σερβία (1999), το αφγανιστάν (2001- ), το Ιράκ (2003- ), τη Λιβύη (2011), και τη Συρία (2014 – ). Ενώ βομβαρδίζουν με τηλεκατευθυνόμενα (drone) από το Πακιστάν, στην Υεμένη ως τη Βόρεια Αφρική, προκαλώντας χιλιάδες θύματα στον άμαχο πληθυσμό και εκατομμύρια πρόσφυγες.
Η Κρίση στη θάλασσα της Νότιας Κίνας πάλι στο προσκήνιο
Από την κατάθεση του Τίλεσον στην επιτροπή της Γερουσίας φάνηκε να δημιουργείται το νέο σκηνικό της αμερικανο-κινεζικής αναμέτρησης στο ζήτημα των κυριαρχικών δικαιωμάτων της θάλασσας της Νότιας Κίνας.
Ο Ρεξ Τίλερσον, πρώην επικεφαλής του πετρελαιοκολοσσού ExxonMobil, δήλωσε στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, πως «η Κίνα θα πρέπει να αποκλεισθεί να έχει πρόσβαση στο τεχνητά νησιά που δημιούργησε στα αμφισβητούμενα ύδατα της Νότιας Κίνας».
Με τη δήλωση αυτή αναζωπυρώνεται η διαμάχη με την Κίνα, και θέτει σε αμφισβήτηση εμπορικές συναλλαγές $ 5 τρισεκατομμυρίων.
«Πρέπει να στείλουμε ξεκάθαρο μήνυμα στην Κίνα, ότι πρώτον: Πρέπει να σταματήσει η κατασκευή τεχνητών νησιών και δεύτερον: Η πρόσβαση στα νησιά αυτά θα εμποδισθεί».
Επέκρινε την πολιτική στο ζήτημα αυτό της απερχόμενης διακυβέρνησης Ομπάμα «που τους επέτρεψε (στους Κινέζους), να συνεχίσουν την προκλητική πολιτική δημιουργία έντασης στην περιοχή».
Για τους αναλυτές, η κατάθεση Τίλερσον, σε συνδυασμό με τις προεκλογικές εξαγγελίες του Τραμπ σημαίνουν σημαντική αλλαγή πολιτικής των ΗΠΑ απέναντι στον ασιατικό κολοσσό.
Τα κινεζικά Μέσα, αμέσως μετά τις δηλώσεις Τίλερσον, προειδοποίησαν πως «μόνον ένας μεγάλης κλίμακας πόλεμος θα μπορούσε να επιτρέψει στις ΗΠΑ να εμποδίσουν το Πεκίνο από τα νησιά της Θάλασσας της Νότιας Κίνας».
Tο Πεκίνο θα ακολουθήσει την πολιτική του «περιμένοντας και πράττοντας αναλόγως»… της χώρες ύδατα, «θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφική αναμέτρηση», μετέδωσαν ο κρατικός κινεζικός Τύπος και τα Μέσα.
Η «China Daily», έγραψε πως «οι δηλώσεις Τίλερσον αποδεικνύουν άγνοια των σινο-αμερικανικών σχέσεων και της διπλωματίας γενικότερα».
Η επίσης κινεζική ημερήσια «Global Times» έγραψε πως «τα εκπληκτικά σχόλια του Τίλερσον είναι σα να ήθελε να κάνει χάρη στην πολιτική που εκφράζουν ορισμένοι γερουσιαστές για να εγκρίνουν το διορισμό του ως υπουργό Εξωτερικών».
Πάντως επισημαίνεται πως ο Τίλερσον, δεν διευκρίνισε πώς ακριβώς σκοπεύουν οι ΗΠΑ να εμποδίσουν την πρόσβαση των Κινέζων στα τεχνητά νησιά που κατασκεύασαν και έτσι οι δύο κινεζικές εφημερίδες ανέφεραν πως το Πεκίνο θα ακολουθήσει την πολιτική του «περιμένοντας και πράττοντας αναλόγως».
Κώστας Μπετινάκης
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 15.1.2017