Ο δείκτης εξαθλίωσης (Misery Index MI) επινοήθηκε από τον Arthur Okun και αποτελεί έναν δείκτη χαρακτηρισμού της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης μιας χώρας. Αποτελεί ένα μέτρο της οικονομικής ευημερίας των πολιτών για μια συγκεκριμένη οικονομία και υπολογίζεται από το άθροισμα του ποσοστού ανεργίας και του ποσοστού πληθωρισμού για συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Υψηλός δείκτης εξαθλίωσης σημαίνει ότι στη χώρα υπάρχει ασθενής οικονομική δραστηριότητα και υψηλά ποσοστά πληθωρισμού, γεγονός που οδηγεί σε αυτό που ονομάζουμε στασιμοπληθωρισμό.
Στην παρούσα ανάλυση τα στοιχεία προέρχονται από την ΕΛΣΤΑΤ και αφορούν την περίοδο από το 1974 έως το 2015. Όπως προκύπτει από το διάγραμμα ο ΜΙ αγγίζει το 28.63 το 1974, το οποίο προκύπτει από ποσοστό πληθωρισμού που ανέρχεται σε 26.90% και ποσοστό ανεργίας 1.73%. Στη συνέχεια, κατά την περίοδο πρωθυπουργίας του Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή, από το 1975 έως το 1978 παρατηρείται μια μείωση του δείκτη εξαθλίωσης που φτάνει το 13.76. Όμως από το 1979 έως το 1995 ο δείκτης εξαθλίωσης είναι αρκετά υψηλός, γεγονός που οφείλεται κυρίως στα υψηλά ποσοστά πληθωρισμού της συγκεκριμένης περιόδου. Τα επόμενα 13 χρόνια, περίοδος πρωθυπουργίας του Κωνσταντίνου Σημίτη και του Κωνσταντίνου Α. Καραμανλή, ο δείκτης εξαθλίωσης μειώνεται σημαντικά φτάνοντας στο χαμηλότερο σημείο το 2009. Η χαμηλή τιμή του ΜΙ οφείλεται κυρίως στα χαμηλά ποσοστά πληθωρισμού του συγκεκριμένου έτους (1.20%) αφού το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται στο 9.60%. Από το 2010 όμως και μετά ο δείκτης εξαθλίωσης λαμβάνει κα πάλι υψηλές τιμές.
Πιο συγκεκριμένα, από το διάγραμμα παρατηρούμε ότι ο δείκτης εξαθλίωσης λαμβάνει τη μεγαλύτερη τιμή του το 1974, ενώ αμέσως μετά την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας, η μείωση του πληθωρισμού οδηγεί στη μείωση του ΜΙ κατά 12 μονάδες. Ακόμα επί προεδρίας του Κωνσταντίνου Σημίτη παρατηρείται μία μείωση του δείκτη εξαθλίωσης από 18.54 το 1996 σε 14.00 το 2002 οπότε και γίνεται η ένταξή μας στο ευρώ και σε 13.50 την περίοδο των ολυμπιακών αγώνων με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Α. Καραμανλή. Ο ΜΙ στην Ελλάδα φτάνει στο κατώτατο σημείο του 2009, περίοδο που αναλαμβάνει πρωθυπουργός ο Γεώργιος Α. Παπανδρέου. Από την προσφυγή της Ελλάδας στον Μηχανισμό Στήριξης το 2010 παρατηρείται μία σημαντική αύξηση του ΜΙ η οποία παραμένει σε υψηλά επίπεδα έως και σήμερα.
Τέλος, όπως προκύπτει από το διάγραμμα, ενώ τα πρώτα 20 χρόνια -από το 1974 έως το 1993- ο ΜΙ προκύπτει κυρίως λόγω των υψηλών ποσοστών πληθωρισμού, από το 1995 και μετά τα ποσοστά ανεργίας υπερβαίνουν τα ποσοστά πληθωρισμού.
Εμμανουέλα Σουλτάτου
Οικονομολόγος
MSc Εφαρμοσμένα Οικονομικά και Χρηματοοικονομικά
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 4.7.2016, Σ. Μεσολωράς