Τούτη η λέξη με όλα όσα μέσα της κρύβει αντιπροσωπεύει το καινούριο βιβλίο της Ελένης Στασινού «Βρωμοθήλυκα της ιστορίας» από τις εκδόσεις ΓΚΟΒΟΣΤΗ.
Η υπόθεση ξεκινάει στην Πελοπόννησο λίγα χρόνια πριν ξεσπάσει η Επανάσταση του ’21, με τους Έλληνες, τους Τούρκους και τους Αλβανούς να περιπλέκονται σε μια εξαιρετικά καλοδουλεμένη ιστορία. Ο γιος του αιμοσταγούς και βάρβαρου Αχμέτ Αγά, ο Αλία ή Ηλίας σώζει από βέβαιο θάνατο την Ειρήνη σε μια επιδρομή. Αργότερα, κι αφού ο καπνός της εξέγερσης έχει σκεπάσει την Πελοπόννησο, ο Ηλίας τεκνοποιεί με την Ειρήνη νομίζοντας όμως πως πρόκειται για τη Μαρία, τη γυναίκα που αγαπάει και που η ίδια αψηφώντας τα ήθη και τις κοινωνικές επιταγές επιλέγει έναν αλλόθρησκο αντί για τον ήρωα γαμπρό που τη θέλει, τον Ιωάννη Καννέτο. Από εκεί και πέρα η ιστορία εξελίσσεται με τους απογόνους του Αλί και του Ιωάννη, της Ειρήνης και της Μαρίας, σε μια πορεία κι ένα ταξίδι στο χρόνο μέσα από την εξαίσια πένα και τη δυνατή κι αψεγάδιαστη μυθοπλασία της Ελένης Στασινού, με συνδετικό κρίκο όλων εκτός από τα κοινά γονίδια, ένα εξαιρετικής τεχνικής κι ομορφιάς κόσμημα, μια καρφίτσα που απεικονίζει έναν διαμαντένιο κύκνο που αναδύεται από το νερό.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για πέντε ιστορίες που αφηγούνται τη ζωή της Ειρήνης και της Μαρίας αλλά και των απογόνων τους μέσα στα ταραγμένα χρόνια των αγώνων, σε μια διαδρομή από την Πελοπόννησο και την Κεφαλλονιά μέχρι την Πάτρα και την Αθήνα. Πρωταγωνίστριες πάντα οι γυναίκες! Δεν μπορεί κανείς να το χαρακτηρίσει ως ένα αμιγώς ιστορικό μυθιστόρημα, αλλά η συγγραφέας έχοντας μελετήσει πολύ τους ιστορικούς χρόνους στους οποίους κινείται η ιστορία, χρησιμοποιεί τα γεγονότα με τόσο ωραίο τρόπο ώστε αφενός να μην αποσπούν τον αναγνώστη από τα τεκταινόμενα κι αφετέρου να του δίνουν τις πληροφορίες και την ατμόσφαιρα της εποχής, έχοντας δέσει με τρόπο αριστοτεχνικό τη μυθοπλασία με την πραγματικότητα. Οι ντοπιολαλιές, οι ιδιωματισμοί, τα ήθη και τα έθιμα στολίζουν εξαιρετικά το κείμενο, οι περιγραφές των τόπων είναι λεπτομερείς χωρίς να κουράζουν, το κυριότερο όμως είναι πως μέσα από το μυθιστόρημα ξεπηδούν ολοζώντανοι οι χαρακτήρες, μαρτυρώντας τα όνειρά τους, την άγνοιά τους, τις επιθυμίες και τους πόθους τους. Η Ελένη Στασινού έχει δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα σ’ αυτό και δεν έχει αφήσει στην τύχη ούτε τα κύρια ούτε τα δευτερεύοντα πρόσωπα στις ιστορίες της.
Τα «Βρωμοθήλυκα της ιστορίας» είναι ένα αψεγάδιαστο μυθιστόρημα. Κάθε φορά που η Ελένη Στασινού κυκλοφορεί το νέο της βιβλίο γνωρίζω πως έχει γεννηθεί ένας νέος λογοτεχνικός θησαυρός. Με τούτο το βιβλίο όμως έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία, όχι δική μου, αλλά και του πιο απαιτητικού αναγνώστη! Είναι κυριολεκτικά η λογοτεχνία προσωποποιημένη μέσα στις γραμμές αυτού του βιβλίου. Απόλυτη ισορροπία παντού, εξαιρετική μυθοπλασία, πάρα πολύ καλή χρήση του λόγου… όσο κι αν ψάξει κανείς, μόνο θετικά στοιχεία μπορεί να βρει στο βιβλίο της Ελένης Στασινού. Αν έπρεπε να στείλω ένα μήνυμα στην ίδια, θα της έλεγα πως ο πήχης για το επόμενο βιβλίο της είναι πάρα πολύ ψηλά. Αν έπρεπε να στείλω ένα μήνυμα στους ανθρώπους που αγαπούν τη λογοτεχνία, θα έλεγα πως αυτό το βιβλίο επιβάλλεται να υπάρχει στη βιβλιοθήκη τους!
Επιμέλεια άρθρου Κώστας Θερμογιάννης
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 4.7.2016