ΤΗΣ ΣΛΟΒΑΚΙΑΣ κ.MIROSLAV LAJCAK, ΤΗΝ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Της ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑΣ κα MARGARIDA MARQUES ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ κ.HARLEM DESIR, ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ κ.SANDRO GOZI ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΑΛΤΑΣ κ.IAN BORG
ΣΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ
8.04.2016
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλώς ορίσατε στην Αθήνα. Πριν από όλα πρέπει να συγχαρώ την Ολλανδική Προεδρία και τον Υπουργό της για την εξαιρετική, πραγματικά, μέχρι σήμερα άσκηση της Προεδρίας αυτής. Να ευχηθώ στον Υπουργό Εξωτερικών της Σλοβακικής Δημοκρατίας, τον οποίον είχα τη χαρά να συναντήσω και κατ’ ιδίαν, επιτυχία κατά τη συνέχεια, το δεύτερο εξάμηνο του 2016, για την οποία είμαι βέβαιος. Ευχαριστώ όλους σας γιατί αυτή η επίσκεψη στην Αθήνα, αυτή την κρίσιμη ώρα, είναι μία έμπρακτη απόδειξη αλληλεγγύης η οποία πρέπει να υπάρχει για την αντιμετώπιση του μεγάλου, υπαρξιακού για την πορεία της Ευρώπης, Προσφυγικού ζητήματος. Αν και είμαι βέβαιος ότι με τον φίλο μου, τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών τον κ.Ξυδάκη αρμόδιο για τα θέματα αυτά, τα έχετε συζητήσει όλα, όπως και με τον Πρωθυπουργό, θα μου επιτρέψετε να επισημάνω πολύ λίγα σημεία, απλώς και μόνο γιατί είναι ανάγκη να συνεννοηθούμε σε κάποια πράγματα, γιατί, τονίζω, ότι οι ώρες είναι κρίσιμες όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για την Ευρώπη.
Η Ελλάδα, να ‘στε βέβαιοι, εφαρμόζει και θα εφαρμόσει ό,τι χρειάζεται ώστε να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για την εφαρμογή της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία, και όχι μόνο. Να ‘στε βέβαιοι επίσης ότι αυτό θα το πράξει με βάση τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή με όρους Ανθρωπισμού. Γιατί οι Έλληνες, από την Αρχαία μας παράδοση, που είναι σήμερα και παράδοση της Ευρώπης, πιστεύουμε ότι τους πρόσφυγες τους αντιμετωπίζουμε με όρους Ανθρωπισμού, όπως ταιριάζει στον κοινό μας πολιτισμό και στην κοινή μας Δημοκρατία, την Ευρωπαϊκή Δημοκρατία.
Βεβαίως η Ελλάδα, όπως αντιλαμβάνεσθε δεν μπορεί να φέρει μόνη της αυτό το τεράστιο βάρος και έχει ανάγκη από την αλληλεγγύη των Εταίρων της. Η εδώ παρουσία σας, σας είπα, είναι μία έμπρακτη απόδειξη της αλληλεγγύης αυτής. Οπωσδήποτε όμως πρέπει και στη συνέχεια ακόμη περισσότερο να υπάρξει αυτή η αλληλεγγύη, γιατί δεν ταιριάζει στην Ευρώπη, στον πολιτισμό της, νοοτροπία φοβική, νοοτροπία απομόνωσης, σε ένα πρόβλημα από το οποίο κρίνεται, κατά την εκτίμησή μας, το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα είναι επιβεβλημένη με βάση τις ίδιες αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σ’ αυτό πρέπει να συνεννοηθούμε και να συμπράξουμε όλοι.
Τέσσερις παρατηρήσεις πολύ σύντομες:
Πρώτη παρατήρηση: Και κατά την διάρκεια της Ολλανδικής Προεδρίας και στην συνέχεια θα πρέπει να εργασθούμε ώστε να υπάρξει πλήρης εφαρμογή της Συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας και κυρίως να δώσουμε έμφαση στο θέμα της μετεγκατάστασης. Και εδώ πρέπει να τονίσω ότι είναι ανάγκη να επιμείνουμε σ’ αυτή την εφαρμογή, γιατί χωρίς την εφαρμογή αυτή θα υπάρξει κίνδυνος ό,τι οικοδομήσαμε μέχρι σήμερα να μην προχωρήσει.
Δεύτερον, πρέπει να δούμε το συντομότερο δυνατό -και ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία- την αλλαγή του καθεστώτος της Συνθήκης του Δουβλίνου. Και στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να ξαναδούμε–και σας μιλάω και με την παλιά μου ιδιότητα, του Υπουργού Εσωτερικών που επί πολλά χρόνια είχα εργαστεί στο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο- την εξειδίκευση της έννοιας του πρόσφυγα πολέμου. Γιατί δεν πρέπει να υπάρχει σύγχυση μεταξύ του αιτούντος άσυλο γενικώς και του πρόσφυγα πολέμου. Άρα πρέπει να υπάρξει ένας συνδυασμός αλλαγής του καθεστώτος της Συνθήκης του Δουβλίνου, σε συνάρτηση με τον προσδιορισμό της έννοιας του πρόσφυγα πολέμου.
Τρίτον, πρέπει να προχωρήσουμε, και πάλι το συντομότερο δυνατό στην μετεξέλιξη του Frontex σε Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή-Συνοριοφυλακή, πάντοτε βέβαια με την τήρηση του κανόνα ότι τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ είναι τα σύνορα των κρατών-μελών, όπως ορίζονται και φυλάσσονται κυριάρχως από τα κράτη αυτά. Αλλά πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσουμε σε αυτή τη μετεξέλιξη, η οποία σας θυμίζω έχει σχεδιασθεί από το 2009 και δυστυχώς δεν είχε προχωρήσει. Η συγκυρία μας επιβάλλει να προχωρήσουμε το συντομότερο δυνατό, πάντα υπό τον κανόνα του σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών μελών.
Τέλος, τέταρτον, θα πρέπει και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και ιδίως η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες να ασκήσει πλήρως τα καθήκοντά της, όπως αυτά καθορίζονται από το ίδιο το καταστατικό της. Ανεξάρτητα από την θεσμική σύνδεση της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας με την Ύπατη Αρμοστεία, είναι βέβαιο ότι οι ίδιοι οι κανόνες που αφορούν την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες επιβάλλουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις σ’ αυτήν τις οποίες πρέπει να τις εκτελέσει. Και προκειμένου να γίνει αυτό είναι ανάγκη να το καταστήσουμε από κοινού σαφές στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και τους υπευθύνους της Ύπατης Αρμοστείας για τους πρόσφυγες.
Καταλήγω με το εξής: Σας διαβεβαιώνω ότι η Ελλάδα αντιλαμβάνεται πλήρως πως οι πρόσφυγες έχουν τα δικαιώματά τους, τα οποία εμείς προστατεύουμε στο ακέραιο. Βεβαίως υπάρχουν και οι υποχρεώσεις των προσφύγων, οι οποίες απορρέουν και από την Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας και από την Ελληνική Έννομη Τάξη. Υποχρεώσεις, που μάλιστα, αφορούν την ίδια την προστασία τους. Η Ελλάδα, ακριβώς για να προστατεύσει τους πρόσφυγες κατά την διάρκεια της παραμονής τους στο ελληνικό έδαφος, θα εφαρμόσει αυτούς τους κανόνες, που τονίζω είναι αναγκαίοι όπως είναι αναγκαίοι και σε κάθε άλλη χώρα, η οποία φιλοξενεί πρόσφυγες.
Όπως επίσης οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις επιτελούν μία σπουδαία αποστολή. Αλλά και αυτές πρέπει να λειτουργούν μέσα στο πλαίσιο των κανόνων που απορρέουν από το Ελληνικό Δίκαιο, από το Δίκαιο της Διεθνούς Έννομης Τάξης το οποίο διέπει τις ΜΚΟ, και βεβαίως από το πλαίσιο της Συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Άρα και οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους πρέπει να τηρούν απαρεγκλίτως αυτούς τους κανόνες. Και σε αυτό τον τομέα θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η Ελλάδα θα διασφαλίσει την εφαρμογή των ως άνω κανόνων.
Σας ευχαριστώ πολύ.
BERT KOENDERS (από ανεπίσημη μετάφραση): Σας ευχαριστώ πολύ κύριε Πρόεδρε. Σας ευχαριστώ πολύ κυρίως για την τιμή που μας περιποιείται διότι μας υποδέχεστε εδώ στην Αθήνα βράδυ Παρασκευής. Θα ήθελα επίσης να σας ευχαριστήσω εξ ονόματος του συνόλου των παρισταμένων, το γνωστό τρίο της Προεδρίας δηλαδή, η Ολλανδία που ασκεί αυτή την στιγμή καθήκοντα Προεδρίας, η Σλοβακία και η Μάλτα. Βρισκόμαστε εδώ με τους συναδέλφους από την Γαλλία, την Ιταλία και την Πορτογαλία.
Σε στενή συνεργασία με τους συναδέλφους στην Γαλλία, όταν εγώ μετέβην στο Παρίσι για να πραγματοποιήσω επίσημη επίσκεψη, προγραμματίσαμε την συγκεκριμένη επίσκεψη σήμερα, προκειμένου να σας μεταφέρουμε ένα ειλικρινές μήνυμα σεβασμού και αλληλεγγύης. Και μέσω υμών να ζητήσουμε να μεταφερθεί ένα μήνυμα ειλικρινές, σεβασμού και αλληλεγγύης προς τον ελληνικό λαό, ο οποίος επιδεικνύει φιλόξενο πνεύμα σε πολίτες, οι οποίοι προσπαθούν να ξεφύγουν από χώρες όπου επικρατεί η τρομοκρατία και πόλεμος.
Με την σύναψη της Συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, κατέστη προφανές σε όλους μας -και όλοι συνειδητοποιήσαμε πλήρως- το βαρύ φορτίο που πρόκειται να αναλάβει η Ελλάδα. Το φορτίο αυτό όμως, δεν είναι πλήρως και απολύτως Ελληνικό. Είναι ένα φορτίο και ευθύνη που βαραίνει το σύνολο της Ευρώπης. Αυτήν λοιπόν την ευρωπαϊκή ευθύνη, ήρθαμε εδώ προκειμένου να αναδείξουμε. Παραλλήλως θα ακροασθούμε εσάς και τους συναδέλφους μας εδώ, προκειμένου να ενημερώσουμε αντιστοίχως τους συναδέλφους μας στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Νομίζω ότι η συμπεριφορά των διακινητών και τα εγκληματικά επιχειρηματικά δίκτυα και τα πρότυπα τα οποία εφήρμοσαν φτάνουν στο τέλος τους και πρόκειται για δραστηριότητες οι οποίες οδήγησαν σε πνιγμούς στις θάλασσες αλλά προκειμένου αυτό να γίνει βεβαίως θα πρέπει να συνεργαστούμε όλοι μαζί. Και εσείς αναδείξατε και υπογραμμίσατε δύο βασικά σημεία, δυο βασικά σημεία τα οποία συνδέονται άμεσα με την απτή επίδειξη αλληλεγγύης από πλευράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αναφέρομαι στην μετεγκατάσταση και στην επανεγκατάσταση. Και ευτυχώς παρατηρούμε τώρα επιτέλους κάποιες θετικές εξελίξεις όσον αφορά την επανεισδοχή και την επανεγκατάσταση .Ωστόσο θα πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως τα συμφωνηθέντα προκειμένου να δούμε να λειτουργεί απολύτως και το πλαίσιο. Μιλήσατε επίσης για το πόσο σημαντικός είναι ο πλήρης σεβασμός απέναντι στην κυριαρχία, την εθνική κυριαρχία της Ελλάδος. Μιλάμε για υλική στήριξη η οποία έρχεται με την μορφή και της frontex ή λοιπών δυνάμεων αλλά και διερμηνέων ή σε πλαίσιο υλικών εγκαταστάσεων. Και μπορώ να ομιλήσω εξ ονόματος της χώρας μου , αλλά από την άλλη γνωρίζω ότι τις αντίστοιχες γνώσεις και στοιχεία έχουν οι συνάδελφοι. Μπορώ λοιπόν να σας διαβεβαιώσω ότι στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με τις Ελληνικές Αρχές στα θέματα ασφάλειας στα σύνορα η συνεργασία μας είναι άψογη. Όσον αφορά και την Ακτοφυλακή ή την Συνοριοφυλακή η αναφορά που κάνατε εσείς θεωρώ και ομιλώ εξ ονόματος και της Προεδρίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης φρονώ ότι αυτή η μετατροπή , η μεταστροφή θα γίνει πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο. Ευελπιστώ λοιπόν ότι θα επιτύχουμε συναίνεση ενδεχομένως και κάποια στιγμή αυτόν το μήνα. Κύριε Πρόεδρε εσείς είστε εμπειρογνώμων και ειδικός σε αυτά τα θέματα .Γνωρίζεται λοιπόν ότι υπεβλήθησαν προτάσεις .Σειρά προτάσεων υπεβλήθη εχθές συγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή .Οι προτάσεις αυτές άπτονται της επικείμενης μεταρρύθμισης και αλλαγής του Δουβλίνου, της Συνθήκης του Δουβλίνου. Εγώ μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι θα λειτουργήσουμε ως έντιμος διαμεσολαβητής ως Προεδρία προς αυτή την κατεύθυνση . Και όσον αφορά θέματα ασύλου , πολιτικής ασύλου φρονώ ότι υπάρχει συναίνεση και επί αυτού βεβαίως συμφωνώ ότι η πολιτική του ασύλου θα πρέπει πάντοτε να συμμορφώνεται προς τα δεδομένα και τα όσα ορίζει η Διεθνής νομοθεσία και οι κανόνες οι συνθήκες, και μαζί πάντοτε να προασπίζουμε τις αξίες και τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και σέβομαι το γεγονός ότι και η Ελλάδα προσάρμοσε τη δική της νομοθεσία προκειμένου όλοι να μπορούν να υποβάλουν αίτηση ασύλου και υπάρχει και μία διαδικασία άσκησης εφέσεων. Το αντίστοιχο θα πρέπει να εφαρμοστεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης γενικότερα. Επίσης θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι μέρος της αποστολής μας πρόκειται να μεταβεί και στην Τουρκία . Μέλη της αποστολής θα μεταβούν εκεί προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι στο μέγιστο εφαρμόζονται τα συμφωνηθέντα. Και επίσης πρόκειται να συνδιαλεχθούμε, και αυτό έρχεται μετά τις παρατηρήσεις σας .Πράγματι θα έχουμε συζητήσεις με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και τις μη Κυβερνητικές Οργανώσεις προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι τα όσα έχουν συμφωνηθεί θα εφαρμοσθούν στο ακέραιο.
Ευχαριστώ πολύ.
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 9.4.2016