Στις 10 Μαρτίου 1822, χωρίς να ειδοποιηθούν η επαναστατική κυβέρνηση και τα νησιά που διέθεταν στόλο, σαλπάρανε από τη Σάμο οχτώ μπρίκια και δέκα σακολέβες. Έπιασαν στην Αγία Ελένη της Χίου την άλλη μέρα. Στο νησί βγήκαν 2.500 οπλισμένοι, κήρυξαν την επανάσταση κι αιφνιδίασαν τους Τούρκους που κλείστηκαν στο κάστρο.
Τα νέα μαθεύτηκαν και προκάλεσαν οργή στους Τούρκους και τρόμο στα ναυτικά νησιά. Έξι πλοία από τα Ψαρά έσπευσαν στη Χίο όπου επικρατούσε μεγάλος ενθουσιασμός. Όμως, στις 25 Μαρτίου, ο τουρκικός στόλος βγήκε από την Καλλίπολη και κατευθύνθηκε στη Χίο όπου οι Τούρκοι του κάστρου κρατούσαν ακόμη. Έφτασαν, στις 30 Μαρτίου 1822.
Προηγήθηκε σφοδρός κανονιοβολισμός. Ακολούθησε απόβαση 7.000 ανδρών. Άρχισε η μεγάλη σφαγή. Οι Τούρκοι έσφαζαν τέσσερις μέρες συνέχεια, ενώ νέες ενισχύσεις έφταναν στο νησί, ανεβάζοντας τους Τούρκους σε 15.000. Όσοι κατάφεραν να γλιτώσουν, πήραν τα βουνά. Η επανάσταση πνίγηκε στο αίμα, οι Σαμιώτες έφυγαν και, στις 2 Απριλίου, Κυριακή του Πάσχα, τίποτα δεν κινιόταν στο ματωμένο νησί. Ο Τούρκος ναύαρχος εγγυήθηκε στους προξένους Αγγλίας, Αυστρίας και Γαλλίας ότι θα δώσει αμνηστία στους επιζώντες που θα γυρίσουν στα χωριά τους. Οι πρόξενοι έπεισαν το λαό να επιστρέψει. Τότε, ο Καρά Αλής έδωσε διαταγή ν’ αφανιστούν όλοι οι χριστιανοί του νησού. Σφάχτηκαν 27.000 και 47.000 στάλθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Από τους πάνω από 100.000 κατοίκους που είχε το νησί, έμειναν 2.000.
Η παρασπονδία και η ομαδική σφαγή τάραξαν την Ευρώπη, σήκωσαν θύελλα αντιδράσεων και γέμισαν οργή τους Έλληνες. Μεγάλοι ζωγράφοι εμπνεύστηκαν από το γεγονός κι ο Βίκτωρ Ουγκώ έγραψε περίφημο ποίημα. Την εκδίκηση, όμως, την πήρε ο Κωνσταντίνος Κανάρης, δυο μήνες αργότερα.
History Report – ΟΔΥΣΣΕΙΑ