Μαχαίρια βγαίνουν για την Αμφίπολη στην 28η Συνάντηση Αρχαιολογικού Έργου (Μακεδονία-Θράκη) με την Κ. Περιστέρη απούσα. Ποιοί τόλμησαν να την αμφισβητήσουν έως σήμερα;
Αν και η υπεύθυνη ανασκαφέας, Κατερίνα Περιστέρη, λάμπει δια της απουσίας της, η Αμφίπολη είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της 28ης Επιστημονικής Συνάντησης για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη που ξεκίνησε την Πέμπτη 5 Μαρτίου στην αίθουσα τελετών του παλαιού κτηρίου της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι ανακοινώσεις του επίσημου γεωλόγου της ανασκαφής, Ευάγγελου Καμπούρογλου, που θα γίνονται το Σάββατο 7 Μαρτίου. Κι αυτό διότι στην εισήγηση που θα κάνει στη Συνάντηση, ο διευθυντής Αρχαιολογικών Εργων – Μελετών Γεωλογίας και Παλαιολογίας της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας θα παρουσιάσει τουλάχιστον τρία ντοκουμέντα από τη γεωλογική έρευνα που έχει κάνει το 2013 και το 2014 στο λόφο Καστά τα οποία «ανατρέπουν τα μέχρι σήμερα δεδομένα γύρω από την ανασκαφή».
Καμπούρογλου: Θα ανατρέψω τα δεδομένα για την Αμφίπολη
«Θα ανατρέψω τα δεδομένα για την Αμφίπολη», λέει στο TheTOC ο κύριος Καμπούρογλου, που δέχτηκε πιέσεις να κρατήσει το στόμα του κλειστό.
Τι είπε ο κ. Καμπούρογλου στο TheTOC:
– Εσείς γιατί θα παραστείτε; (σ.σ. στην 28η Επιστημονική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη)
«Θεωρώ ιερή υποχρέωση ως προς την επιστημονική κοινότητα να εμφανιστώ και να μιλήσω. Της (σ.σ. εννοεί την κυρία Περιστέρη) το είπα: δεν μπορώ να περιμένω ένα χρόνο για να μιλήσω. Τον επόμενο χρόνο θα παρουσιάσω τα καινούργια στοιχεία που θα προκύψουν από την επεξεργασία του υλικού που θα έχω συγκεντρώσει».
– Η κυρία Περιστέρη είδε λίγο την Αμφίπολη σαν προσωπική της υπόθεση;
«΄Οχι λίγο αλλά πολύ…’ Οταν συνεργάζεσαι με κάποιον είσαι υποχρεωμένος να αποδεχτείς τη διαφορετική επιστημονική του γνώμη. Αν δεν μας αρέσει η επιστημονική άποψη κάποιου δεν έχουμε κανένα ηθικό δικαίωμα να την απορρίψουμε. Τη γνωρίζω 25 χρόνια, είχαμε μια φιλικότατη σχέση».
Ο. Σάκαλη: Μίλησε για πολιτική εκμετάλλευση της ανασκαφής
Εν τω μεταξύ, στη συζήτηση με αφορμή την Αμφίπολη που πραγματοποιήθηκε στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) το βράδυ της Τρίτης 3 Μαρτίου από τον Όμιλο Μελέτης Ιστορίας και Κοινωνίας, μετείχε μεταξύ άλλων και η αρχαιολόγος και πρόεδρος του ΣΕΑ Όλγα Σάκαλη.
Στην ομιλία της η κ. Σάκαλη αναφέρθηκε στις θετικές και αρνητικές πλευρές του «φαινομένου Αμφίπολη», συμπεριλαμβάνοντας στις θετικές, εκτός από το ίδιο το εύρημα, τον δημόσιο αρχαιολογικό διάλογο που καλλιεργήθηκε και ο οποίος έλαβε ποικίλες μορφές.
Ως προς τις αρνητικές πλευρές, έκανε λόγο για μια σειρά από στρεβλώσεις που δημιουργήθηκαν από την πολιτική εκμετάλλευση της ανασκαφής, στρεβλώσεις που είχαν να κάνουν με την αρχαιολογία ως επιστήμη, «η οποία φάνηκε στον πολύ κόσμο να περιλαμβάνει βεβαιότητες στη θέση των υποθέσεων εργασίας, εγκλωβίζοντας την πορεία της έρευνας και συνδέοντας την αξία των αρχαιολογικών ευρημάτων με μια σειρά αφηγήσεων».
Αναφέρθηκε, επίσης, σε στρεβλώσεις ως προς τον αρχαιολόγο ως επιστήμονα, «ο οποίος αναδείχθηκε ως ‘μάγος-σαμάνος’ που αποδίδεται σε ένα κυνήγι εθνικού θησαυρού», ως προς το ίδιο το εύρημα, «που εκβιάστηκε να ‘μιλήσει’ ως τεκμήριο ενός ένδοξου προγόνου», αλλά και στρεβλώσεις ως προς την αρχαιολογική έρευνα, «καθώς επιχειρήθηκε να συγκροτηθεί ένα νέο μοντέλο ανασκαφικής έρευνας και διαχείρισης του μνημείου. Και βεβαίως στρεβλώσεις προς το κοινό και πώς μεταστράφηκε η ανάγκη της τοπικής κοινότητας να έχει λόγο στο παρελθόν της και στη διαχείρισή του, σε ανάγκη προσδοκίας ενός άμεσου οικονομικού οφέλους».
Γιατί απουσιάζει η Κατερίνα Περιστέρη από τη Συνάντηση;
«Αποφασίσαμε να μην συμμετέχουμε στο φετινό συνέδριο, επειδή κρίνουμε ότι υπάρχει ανάγκη της συστηματικής μελέτης του ανασκαφικού υλικού, όλων των ειδικοτήτων που βρίσκονται σε εξέλιξη, έτσι ώστε να υπάρχει η συμμετοχή μας στο επόμενο συνέδριο με πλήρη επιστημονικά συμπεράσματα», είναι η επίσημη εξήγηση της υπεύθυνης αρχαιολόγου για την ανασκαφή στην Αμφίπολη. Οι επιστημονικοί κύκλοι, ωστόσο, επισημαίνουν πως ακόμα και χωρίς ανακοίνωση, η Κατερίνα Περιστέρη όφειλε να παραστεί στη Συνάνητηση όπου ανακοινώνονται τα πορίσματα από σημαντικές ανασκαφές προηγούμενης χρονιάς.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής της Συνάντησης, καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Στέλιος Ανδρέου,απάντησε πως «όντως η παρουσία της κ. Περιστέρη και των συνεργατών της υπήρξε πολυαναμενόμενη για την ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας. Ωτόσο σε επικοινωνία που είχε η οργανωτική επιτροπή, οι εκπρόσωποι της ανασκαφής επικαλέσθηκαν την έλλειψη χρόνου από τη διακοπή της ανασκαφής μέχρι σήμερα προκειμένου να μελετηθούν τα ευρήματα και να κατατεθούν τα σχετικά επιστημονικά συμπεράσματα».
Το χρονικό του Πολέμου
Ο «πόλεμος των αρχαιολόγων», όπως όλοι οι πόλεμοι, ζητούσε απλά, μία αφορμή. Είχε ξεκινήσει νωρίς, κατά τη διάρκεια της ανασκαφής -με κορυφαία στιγμή τη χρονολόγηση του μνημείου και τις δηλώσεις της καθηγήτριας, Όλγας Παλαγγιά- και συνεχίστηκε (συνεχίζεται) ανά τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά πάντα με ένταση.
Σφοδρή κριτική είχε δεχθεί η Κατερίνα Περιστέρη ενώ η ανασκαφή ήταν σε εξέλιξη και από τον Αθανάσιο Νακάση, αρχιτέκτονα, τέως προϊστάμενο της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, για τον τρόπο με τον οποίον έγινε η αποχωμάτωση του μνημείου, και κατά πόσο η ανασκαφή «παρακολούθησε» τη στρωματογραφία.
Όταν δόθηκε στη δημοσιότητα η Μελέτη Σκελετικών Καταλοίπων, από την οποία προέκυψε ότι είναι πέντε οι νεκροί στον τάφο, η κ. Χρυσούλα Παλιαδέλη, ομότιμη καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας Α.Π.Θ., διευθύντρια της πανεπιστημιακής ανασκαφής στη Βεργίνα, με μακρά εμπειρία στην αρχαιολογική αξιολόγηση σκελετικών καταλοίπων, είχε απαντήσει στις ερωτήσεις του TheTOC ως εξής:
«Η ανάλυση διαπίστωσε νεκρούς, διαπίστωσε ηλικίες, αναστήματα, φύλλα, αλλά πού βρέθηκε τί, αυτό το γνωρίζει (και οφείλει να μας το πει) η κ. Περιστέρη και η ομάδα της», είχε πει η κυρία Παλιαδέλη.
«Δεν πρόκειται για σκελετούς που βρέθηκαν σε χωράφια, αλλά μέσα σε ένα κλειστό ταφικό περιβάλλον, η θέση των οποίων στο συγκεκριμένο χώρο και η σχέση των οποίων μεταξύ τους φαντάζομαι πως έχουν καταγραφεί με κάθε λεπτομέρεια (φωτογραφικά, σχεδιαστικά, περιγραφικά), επειδή είναι προϋπόθεση για την ερμηνεία του συνόλου…», είχε συμπληρώσει.
Οι βολές της Αγγελικής Κοτταρίδη
Η αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη, που θήτευσε στον Μανώλη Ανδρόνικο και γνωρίζει τη γη της Μακεδονίας σαν την παλάμη της, με ανασκαφικό έργο δεκαετιών και τεράστια εμπειρία στους μακεδονικούς τάφους, βρέθηκε στην Αθήνα καλεσμένη της δημοσιογράφου Μαργαρίτας Πουρνάρα, στο πλαίσιο των Απρόβλεπτων Συναντήσεων του Ιανού.
Στη δημόσια κουβέντα της, η Αγγελική Κοτταρίδη απηύθυνε βολές που «έδειχναν» την υπεύθυνη της αρχαιολογικής ανασκαφής στην Αμφίπολη, Κατερίνα Περιστέρη αλλά και τους αρχαιολόγους που έχουν εκφραστεί δημοσίως λέγοντας ότι στον τάφο βρίσκεται μέλος της οικογένειας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η διευθύντρια της ΙΖ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, Α. Κοτταρίδη, αμφισβήτησε επίσης την χρονολόγηση του τάφου από την ανασκαφέα του «κατεβάζοντάς» την από τα τέλη του 4ου στις αρχές του 2ου αιώνα.
Πηγή: The TOC
Eστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 7.3.2015, Μαγδαληνή Ντούκα Μοντεσάντου