Την ίδια μέρα είδηση έρχεται στην Αθήνα κατευθείαν από τη Νέα Υόρκη. Η Μελίνα Μερκούρη, η μεγάλη ελληνίδα με τη διεθνή ακτινοβολία έσβησε από καρκίνο στο νοσοκομείο Memorial. «Τι είναι αυτό που μπορεί να σας δαμάσει;», την είχε ρωτήσει ένας δημοσιογράφος κάποτε. «Μόνο ο θάνατος», είχε απαντήσει.
Η τελευταία εγχείρηση
Λίγες μέρες νωρίτερα, στις 23 Φεβρουαρίου 1994, η προγραμματισμένη εγχείρηση για την αφαίρεση ενός ακόμα όγκου στους πνεύμονες έδειξε να πηγαίνει καλά. Η Μελίνα, που δεν δέχτηκε να μεταφερθεί στο χειρουργείο με φορείο αλλά μόνο με καροτσάκι και δεν σταμάτησε να καπνίζει παρά μόνο λίγο πριν μπει στο νοσοκομείο, ήταν αισιόδοξη ότι νίκησε μια ακόμα μάχη. Κι όμως, τη νύχτα της ίδιας μέρας το τραύμα άρχισε να αιμορραγεί. Μετά από 12 μέρες σε καταστολή άφησε την τελευταία της πνοή.
Η Μελίνα, που δεν δέχτηκε να μεταφερθεί στο χειρουργείο με φορείο αλλά μόνο με καροτσάκι και δεν σταμάτησε να καπνίζει παρά μόνο λίγο πριν μπει στο νοσοκομείο, ήταν αισιόδοξη. Κι όμως, τη νύχτα της ίδιας μέρας το τραύμα άρχισε να αιμορραγεί
Η κηδεία με τιμές πρωθυπουργού
10 Μαρτίου 1994: Τέσσερις ημέρες μετά τον θάνατό της, η Μελίνα Μερκούρη κηδεύτηκε με τιμές πρωθυπουργού. Η σορός της μεταφέρθηκε με το αεροπλάνο να το συνοδεύει σμήνος της Πολεμικής Αεροπορίας. Στους δρόμους της Αθήνας, το φέρετρο το συνόδευσε πλήθος κόσμου με άνθη στα χέρια περνώντας από «συμβολικούς σταθμούς», όπως την Ακρόπολη, τους στύλους του Ολυμπίου Διός και το υπουργείο Πολιτισμού. Μεγάφωνα έπαιζαν τη «Φαίδρα» και τα «Παιδιά του Πειραιά». Την ίδια ώρα στο Broadway τα θέατρα έμειναν κλειστά σε ένδειξη πένθους. Και στην Ακρόπολη κυμάτιζε μεσίστια η ελληνική σημαία…
Η Μελίνα με μια ματιά
Η Μελίνα Μερκούρη (Μαρία Αμαλία Μερκούρη) γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1920. Ήταν η αγαπημένη εγγονή του δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη και κόρη του βουλευτή της ΕΔΑ και υπουργού Σταμάτη Μερκούρη.
Σπούδασε θέατρο στη Δραματική Σχολή του Εθνικού (1943-46) και έκανε το ντεμπούτο της στη σκηνή το 1944. Ως πρωταγωνίστρια καθιερώθηκε το 1949 με το ρόλο της Μπλανς από το έργο του Τένεσι Ουίλιαμς «Λεωφορείον ο Πόθος». Η πρώτη κινηματογραφική δουλειά της ήταν η ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Στέλλα» (1955). Με το ρόλο, όμως, της Ίλια στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή» (1960), αλλά και τη θεατρική μεταφορά του έργου στη Νέα Υόρκη, η Μελίνα Μερκούρη απέκτησε πλέον διεθνή φήμη.
Το 1965 παντρεύτηκε τον αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν, ο οποίος και τη σκηνοθέτησε στις ταινίες «Ποτέ την Κυριακή» (1960), «Φαίδρα» (1962), «Τοπκαπί» (1964) και «A Dream of Passion» (1978).
Όραμά της ήταν μέχρι το θάνατό της η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Δημιούργησε τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα για να έρθει το θέατρο στην επαρχία, ενώ δική της έμπνευση ήταν και η δημιουργία του θεσμού της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης».
Η Μελίνα Μερκούρη πάλεψε σκληρά για την ανατροπή της χούντας από το εξωτερικό όπου βρισκόταν. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας γύρισε στην Ελλάδα και πολιτεύτηκε. Εκλέχθηκε με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. το 1981 και ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Πολιτισμού, αξίωμα που διατήρησε ως το τέλος της πρώτης οκταετίας των κυβερνήσεων Παπανδρέου.
Εκδήλωση στη μνήμη της Μελίνας το Σάββατο 7 Μαρτίου
Με αφορμή τη συμπλήρωση 21 χρόνων από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη (06/03/1994), οι Εκδόσεις Πατάκη σας καλούν σε μία συνάντηση με τους συγγραφείς του βιβλίου «Μελίνα-Μία σταρ στην Αμερική», Γιώργο Αρχιμανδρίτη και Σπύρο Αρσένη, στο Βιβλιοπωλείο Πατάκη (Ακαδημίας 65) το Σάββατο 7 Μαρτίου από τις 12μμ έως τις 3μμ.
Kατερίνα Λυμπεροπούλου
Eστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 5.3.2015, TOC